۸۷٬۷۷۵
ویرایش
اکبر هاشمی رفسنجانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' می ب' به ' می‌ب') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | |||
| عنوان = هاشمی رفسنجانی | |||
| تصویر = هاشمی رفسنجانی.jpg | |||
| نام = اکبر هاشمی بهرمانی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| سال تولد = ۱۳۱۳ ش | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = رفسنجان | |||
| سال درگذشت = 1395 ش | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = تهران | |||
| استادان = | |||
| شاگردان = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی | تفسیر رهنما}} | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''اکبر هاشمی بهرمانی''' معروف به «هاشمی رفسنجانی» روز شنبه سوم شهریور ماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی <ref>مطابق با ۱۴ جمادی الاولی ۱۳۵۳ هجری قمری و ۴ آگوست ۱۹۳۴میلادی</ref> در روستای بهرمان از جلگه نوق شهرستان رفسنجان و در خانواده‌ای متدین به دنیا آمد. | '''اکبر هاشمی بهرمانی''' معروف به «هاشمی رفسنجانی» روز شنبه سوم شهریور ماه سال ۱۳۱۳ هجری شمسی <ref>مطابق با ۱۴ جمادی الاولی ۱۳۵۳ هجری قمری و ۴ آگوست ۱۹۳۴میلادی</ref> در روستای بهرمان از جلگه نوق شهرستان رفسنجان و در خانواده‌ای متدین به دنیا آمد. | ||
=والدین= | == والدین == | ||
ایشان یکی از ۹ فرزند میرزاعلی هاشمی بهرمانی و ماه بی‌بی صفریان است. پدرش با اینکه تحصیلات حوزوی داشت از باغداران و کشاورزان منطقه بود. <ref>نام خانوادگی «هاشمی» برای خانواده ایشان، با آن که سیّد نیستند، به این دلیل انتخاب شده که نام جدّ پدری شان «هاشم» بوده است که در سرتا سر منطقه، املاک و امکانات زیادی داشته است. | ایشان یکی از ۹ فرزند میرزاعلی هاشمی بهرمانی و ماه بی‌بی صفریان است. پدرش با اینکه تحصیلات حوزوی داشت از باغداران و کشاورزان منطقه بود. <ref>نام خانوادگی «هاشمی» برای خانواده ایشان، با آن که سیّد نیستند، به این دلیل انتخاب شده که نام جدّ پدری شان «هاشم» بوده است که در سرتا سر منطقه، املاک و امکانات زیادی داشته است. | ||
</ref> | </ref> | ||
=تحصیلات= | == تحصیلات == | ||
اکبر هاشمی تحصیلات را از سن ۵ سالگی در مکتب خانه آقا سید حبیب آغاز نمود و در مکتبخانه «زن ملا عبدالله» ادامه داد، اما در ۱۴ سالگی به خاطر ظرفیتهای کم و امکانات محدود روستا و با هدف ادامه تحصیل در حوزه علمیه، آهنگ مهاجرت به [[قم]] نمود. سکونت استیجاری در منزل اخوان مرعشی و همسایگی با [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام راحل]] در کوچه یخچال قاضی، برای این نوجوان مهاجر از روستا که استعداد و علاقه وافری به تعلیم و تعلم داشت، فرصتی استثنایی بود تا خوشه چین خرمن علم استادان وقت [[حوزه علمیه قم]]، چون آیات عظام: سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، محمدرضا گلپایگانی، سید محمد کاظم شریعتمداری، عبدالکریم حائری یزدی، شهاب الدین نجفی مرعشی، محمد حسین طباطبائی، [[حسینعلی منتظری]] و به ویژه امام خمینی (ره) شود. فضای سیاسی قم و سراسر کشور، مخصوصا در سال‌های ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲ و مسایل مربوط به ملی شدن نفت، [[فداییان اسلام]]، ماجراهای [[آیت‌الله کاشانی]] و [[دکتر مصدق]] و حرکت تدریجی جامعه به سوی بیداری، اکبر هاشمی را که یک جوان طلبه بود، به کانون مسایل کشاند، به گونه‌ای که خاطرات تلخ و شیرین بسیاری از آن سال‌ها داشت. | اکبر هاشمی تحصیلات را از سن ۵ سالگی در مکتب خانه آقا سید حبیب آغاز نمود و در مکتبخانه «زن ملا عبدالله» ادامه داد، اما در ۱۴ سالگی به خاطر ظرفیتهای کم و امکانات محدود روستا و با هدف ادامه تحصیل در حوزه علمیه، آهنگ مهاجرت به [[قم]] نمود. سکونت استیجاری در منزل اخوان مرعشی و همسایگی با [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام راحل]] در کوچه یخچال قاضی، برای این نوجوان مهاجر از روستا که استعداد و علاقه وافری به تعلیم و تعلم داشت، فرصتی استثنایی بود تا خوشه چین خرمن علم استادان وقت [[حوزه علمیه قم]]، چون آیات عظام: سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، محمدرضا گلپایگانی، سید محمد کاظم شریعتمداری، عبدالکریم حائری یزدی، شهاب الدین نجفی مرعشی، محمد حسین طباطبائی، [[حسینعلی منتظری]] و به ویژه امام خمینی (ره) شود. فضای سیاسی قم و سراسر کشور، مخصوصا در سال‌های ۱۳۲۸ تا ۱۳۳۲ و مسایل مربوط به ملی شدن نفت، [[فداییان اسلام]]، ماجراهای [[آیت‌الله کاشانی]] و [[دکتر مصدق]] و حرکت تدریجی جامعه به سوی بیداری، اکبر هاشمی را که یک جوان طلبه بود، به کانون مسایل کشاند، به گونه‌ای که خاطرات تلخ و شیرین بسیاری از آن سال‌ها داشت. | ||
=آغاز کارهای فرهنگی= | == آغاز کارهای فرهنگی == | ||
بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت قانونی و حصر دکتر محمد مصدق در احمد آباد مستوفی، هاشمی رفسنجانی که در جریان مسایل کلی و جزئی جامعه قرار گرفته بود، به خوبی درک کرد که درمان بسیاری از دردها، آگاهی عمومی جامعه و به خصوص خواص، از برنامه‌های مشترک استعمار و استبداد برای بسط بستر جهل و اشاعه خرافات و فراگیری بی خبری است. در روزگاری که مطالعه روزنامه و نشریه، به عنوان سوغات غرب، برای طلبه‌ها، مانند بسیاری از مظاهر تجدد، چون بلندگو و رادیو، عیب بود، دست به انتشار نشریه‌ای با عنوان «مکتب تشیع» زد که در سراسر کشور پیش فروش می‌شد. | بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت قانونی و حصر دکتر محمد مصدق در احمد آباد مستوفی، هاشمی رفسنجانی که در جریان مسایل کلی و جزئی جامعه قرار گرفته بود، به خوبی درک کرد که درمان بسیاری از دردها، آگاهی عمومی جامعه و به خصوص خواص، از برنامه‌های مشترک استعمار و استبداد برای بسط بستر جهل و اشاعه خرافات و فراگیری بی خبری است. در روزگاری که مطالعه روزنامه و نشریه، به عنوان سوغات غرب، برای طلبه‌ها، مانند بسیاری از مظاهر تجدد، چون بلندگو و رادیو، عیب بود، دست به انتشار نشریه‌ای با عنوان «مکتب تشیع» زد که در سراسر کشور پیش فروش می‌شد. | ||
| خط ۱۶: | خط ۳۵: | ||
همزمان با تحقیق برای نگارش مقاله جهت درج در نشریه، به دو موضوع از همکاری استبداد و استعمار، یعنی موضوع فلسطین و عقب ماندگی ایران رسید که پایه‌‌های دو کتاب ماندگار در تاریخ ایران و اسلام شد. ، دو کتاب با عناوین «سرگذشت فلسطین» و «امیر کبیر» که هر دو با مقدمه‌‌هایی چون «کارنامه سیاه استعمار» و «قهرمان مبارزه با استعمار» چنان آب در خوابگاه مورچگان داخلی و خارجی ریخت که زندان‌ها و شکنجه‌‌های عجیب و غریب مترجم و نویسنده کتاب‌ها، یعنی آیت‌الله‌ها شمی رفسنجانی را به همراه داشت. دو کتابی که [[امام خمینی]] خواندن آنها را به مراجع، علما و طلبه‌‌های حوزه‌‌های علمیه توصیه می‌نمود و دکتر مصدق با بیان این جمله که «از کتاب سرگذشت فلسطین بسیار استفاده نمودم و حیفم آمد که این کتاب در گوشه ای بماند و مورد استفاده قرار نگیرد.» برای خرید آن چک می‌کشد تا «از آن بیشتر ابتیاع فرمایند و آن را در معرض استفاده عموم قرار دهند.» | همزمان با تحقیق برای نگارش مقاله جهت درج در نشریه، به دو موضوع از همکاری استبداد و استعمار، یعنی موضوع فلسطین و عقب ماندگی ایران رسید که پایه‌‌های دو کتاب ماندگار در تاریخ ایران و اسلام شد. ، دو کتاب با عناوین «سرگذشت فلسطین» و «امیر کبیر» که هر دو با مقدمه‌‌هایی چون «کارنامه سیاه استعمار» و «قهرمان مبارزه با استعمار» چنان آب در خوابگاه مورچگان داخلی و خارجی ریخت که زندان‌ها و شکنجه‌‌های عجیب و غریب مترجم و نویسنده کتاب‌ها، یعنی آیت‌الله‌ها شمی رفسنجانی را به همراه داشت. دو کتابی که [[امام خمینی]] خواندن آنها را به مراجع، علما و طلبه‌‌های حوزه‌‌های علمیه توصیه می‌نمود و دکتر مصدق با بیان این جمله که «از کتاب سرگذشت فلسطین بسیار استفاده نمودم و حیفم آمد که این کتاب در گوشه ای بماند و مورد استفاده قرار نگیرد.» برای خرید آن چک می‌کشد تا «از آن بیشتر ابتیاع فرمایند و آن را در معرض استفاده عموم قرار دهند.» | ||
=فعالیت‌ها= | == فعالیت‌ها == | ||
هاشمی رفسنجانی در دوران پیروزی [[انقلاب اسلامی]] از اعضای موثر و برجسته شورای انقلاب بوده و سپس فعالیت‌های خود را در عرصه‌های گوناگون پی‌گیری کرده‌اند، از جمله: | هاشمی رفسنجانی در دوران پیروزی [[انقلاب اسلامی]] از اعضای موثر و برجسته شورای انقلاب بوده و سپس فعالیت‌های خود را در عرصه‌های گوناگون پی‌گیری کرده‌اند، از جمله: | ||
| خط ۴۱: | خط ۶۰: | ||
* رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۵ | * رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۹۵ | ||
=آغاز مبارزه= | == آغاز مبارزه == | ||
از تاسوعای سال ۱۳۷۸هجری قمری که مطابق با ۴ مرداد ۱۳۳۷ با سخنرانی غرّا علیه سلطنت در همدان، وارد میدان مبارزه علیه طاغوت شد. پس از آن ۷ بار و مجموعاً ۴ سال و ۵ ماه به جرم فعالیت مخفیانه علیه [[حکومت پهلوی]]،. بازداشت و زندانی و شکنجه شد و حتی علی‌رغم معافیت، به سربازی اجباری رفت، اما دست از مبارزه و ترویج اندیشه‌‌های امام راحل و افزایش آگاهی مردم برنداشت. | از تاسوعای سال ۱۳۷۸هجری قمری که مطابق با ۴ مرداد ۱۳۳۷ با سخنرانی غرّا علیه سلطنت در همدان، وارد میدان مبارزه علیه طاغوت شد. پس از آن ۷ بار و مجموعاً ۴ سال و ۵ ماه به جرم فعالیت مخفیانه علیه [[حکومت پهلوی]]،. بازداشت و زندانی و شکنجه شد و حتی علی‌رغم معافیت، به سربازی اجباری رفت، اما دست از مبارزه و ترویج اندیشه‌‌های امام راحل و افزایش آگاهی مردم برنداشت. | ||
| خط ۴۷: | خط ۶۶: | ||
با تبعید امام خمینی، نقش هاشمی برای سر و سامان دادن به مبارزه و مبارزان و جلوگیری از انحراف نهضت روحانیت پررنگ‌تر شد. به گونه‌ای که هم برای سخنرانی به هیات‌‌های مذهبی تهران و هم در جمع هواداران جریان‌‌های سیاسی در داخل می‌رفت و هم برای رفع اختلافات مبارزان خارج از کشور، به [[عراق]]، [[لبنان]]، [[اروپا]]، [[آمریکا]] و حتی شرق دور سفر می‌کرد که معمولاً بعد از هر سفری، توسط ساواک بازداشت و زندانی می‌شد. در آخرین محکومیت که با اعتراض علما و مراجع قم و نجف، حکم اعدامشان به زندان تبدیل شد، پس از سه سال تحمل بدترین رفتارها در زندان‌های قرل قلعه؛ اوین؛ قزل حصار، قصر و کمیته مشترک ضد خرابکاری، در آذر ماه ۱۳۵۷ به دریای خروشان ملت در راهپیمایی‌های شورانگیز پیوست. | با تبعید امام خمینی، نقش هاشمی برای سر و سامان دادن به مبارزه و مبارزان و جلوگیری از انحراف نهضت روحانیت پررنگ‌تر شد. به گونه‌ای که هم برای سخنرانی به هیات‌‌های مذهبی تهران و هم در جمع هواداران جریان‌‌های سیاسی در داخل می‌رفت و هم برای رفع اختلافات مبارزان خارج از کشور، به [[عراق]]، [[لبنان]]، [[اروپا]]، [[آمریکا]] و حتی شرق دور سفر می‌کرد که معمولاً بعد از هر سفری، توسط ساواک بازداشت و زندانی می‌شد. در آخرین محکومیت که با اعتراض علما و مراجع قم و نجف، حکم اعدامشان به زندان تبدیل شد، پس از سه سال تحمل بدترین رفتارها در زندان‌های قرل قلعه؛ اوین؛ قزل حصار، قصر و کمیته مشترک ضد خرابکاری، در آذر ماه ۱۳۵۷ به دریای خروشان ملت در راهپیمایی‌های شورانگیز پیوست. | ||
=نخستین مسولیت های رسمی مبارزاتی= | == نخستین مسولیت های رسمی مبارزاتی == | ||
اگرچه هاشمی رفسنجانی از نخستین روزهای مبارزه، امین امام خمینی بودند و حتی در جریان [[کاپیتولاسیون]]، از طرف امام، برای جمع‌آوری اسناد به تهران رفته بود، اما نخستین مسولیت‌های رسمی مبارزه را ماهها قبل از پیروزی انقلاب پذیرفت. | اگرچه هاشمی رفسنجانی از نخستین روزهای مبارزه، امین امام خمینی بودند و حتی در جریان [[کاپیتولاسیون]]، از طرف امام، برای جمع‌آوری اسناد به تهران رفته بود، اما نخستین مسولیت‌های رسمی مبارزه را ماهها قبل از پیروزی انقلاب پذیرفت. | ||
| خط ۵۷: | خط ۷۶: | ||
مسولیت‌های دیگرشان در روزهای قبل از پیروزی، عضویت در هیات استقبال از امام و مدیریت تعصب روحانیون در مسجد دانشگاه تهران بود. | مسولیت‌های دیگرشان در روزهای قبل از پیروزی، عضویت در هیات استقبال از امام و مدیریت تعصب روحانیون در مسجد دانشگاه تهران بود. | ||
=پیروزی انقلاب اسلامی= | == پیروزی انقلاب اسلامی == | ||
بعد از ورود امام به کشور، انبوهی از مسولیت‌ها، فرصتی باقی نگذاشته بودند تا هاشمی که چون مریدی سال‌ها مشتاق مراد خویش بود، به دیدار معمار کبیر انقلاب برود. هاشمی رفسنجانی در‌این‌باره می‌گوید: «فردای س از ورود امام به وطن، یعنی ۱۳ بهمن ۱۳۵۷، وقتی پس از فراق طولانی، در مدرسه رفاه به خدمت ایشان رسیدیم، هنوز شیرینی آن کلام همراه با عتاب و عطوفتشان را در دل دارم که «کجایی؟! دو روزه اینجاییم و شما را نمی‌بینیم؟» و من مؤدبانه جواب دادم:کارهای زیاد و خطیر است و مسئولیت‌ها سنگین.» | بعد از ورود امام به کشور، انبوهی از مسولیت‌ها، فرصتی باقی نگذاشته بودند تا هاشمی که چون مریدی سال‌ها مشتاق مراد خویش بود، به دیدار معمار کبیر انقلاب برود. هاشمی رفسنجانی در‌این‌باره می‌گوید: «فردای س از ورود امام به وطن، یعنی ۱۳ بهمن ۱۳۵۷، وقتی پس از فراق طولانی، در مدرسه رفاه به خدمت ایشان رسیدیم، هنوز شیرینی آن کلام همراه با عتاب و عطوفتشان را در دل دارم که «کجایی؟! دو روزه اینجاییم و شما را نمی‌بینیم؟» و من مؤدبانه جواب دادم:کارهای زیاد و خطیر است و مسئولیت‌ها سنگین.» | ||
| خط ۶۹: | خط ۸۸: | ||
مرحوم مدرس که به امر رضا خان ترور شد، از بیمارستان پیام داد: «به رضا خان بگویید من زنده هستم». مدرس حالا هم زنده است. مردان تاریخ تا آخر زنده هستند. بدخواهان باید بدانند هاشمی زنده است چون نهضت زنده است. . . من به آقای هاشمی- فرزند برومند اسلام تبریک میگویم که در راه هدف تا نزدیک شهادت به پیش رفت و سلامت و ادامه خدمت ایشان را از خدای تعالی خواستارم. <ref>صحیفه امام، ج۷، ص: ۴۹۵ و ۴۹۶</ref> | مرحوم مدرس که به امر رضا خان ترور شد، از بیمارستان پیام داد: «به رضا خان بگویید من زنده هستم». مدرس حالا هم زنده است. مردان تاریخ تا آخر زنده هستند. بدخواهان باید بدانند هاشمی زنده است چون نهضت زنده است. . . من به آقای هاشمی- فرزند برومند اسلام تبریک میگویم که در راه هدف تا نزدیک شهادت به پیش رفت و سلامت و ادامه خدمت ایشان را از خدای تعالی خواستارم. <ref>صحیفه امام، ج۷، ص: ۴۹۵ و ۴۹۶</ref> | ||
=دفاع مقدس= | == دفاع مقدس == | ||
شورای عالی دفاع یا به اصطلاح «اتاق فرمان جنگ»مرکز تصمیم‌گیری‌های کلان درباره نحوه مقابله با متجاوزان بود، تصمیماتی که خروجی نهایی آن پیروزی افتخارآفرین کشورمان و شکست خفت بار صدام و همپیمایانش در پایان جنگ ۸ ساله بود. | شورای عالی دفاع یا به اصطلاح «اتاق فرمان جنگ»مرکز تصمیم‌گیری‌های کلان درباره نحوه مقابله با متجاوزان بود، تصمیماتی که خروجی نهایی آن پیروزی افتخارآفرین کشورمان و شکست خفت بار صدام و همپیمایانش در پایان جنگ ۸ ساله بود. | ||
| خط ۸۵: | خط ۱۰۴: | ||
با صدور این حکم، هاشمی رفسنجانی قرارگاه خاتم الانبیاء را تشکیل داد و حضور بیشتری در مناطق عملیاتی پیدا کرد. قبل از آغاز عملیات خیبر، در جلسات فرماندهان رده‌های مختلف عملیاتی ارتش و سپاه با آقای هاشمی رفسنجانی مشخص شد که ایشان ذهنی منظم داشته و دارای دقت بالایی در اخذ دیدگاه‌های نظامی است و درباره طرح‌های عملیاتی فقط شنونده نیست، بلکه درباره چرایی هر تصمیم بحث می‌کند و سوالات دقیقی را مطرح می‌نماید. | با صدور این حکم، هاشمی رفسنجانی قرارگاه خاتم الانبیاء را تشکیل داد و حضور بیشتری در مناطق عملیاتی پیدا کرد. قبل از آغاز عملیات خیبر، در جلسات فرماندهان رده‌های مختلف عملیاتی ارتش و سپاه با آقای هاشمی رفسنجانی مشخص شد که ایشان ذهنی منظم داشته و دارای دقت بالایی در اخذ دیدگاه‌های نظامی است و درباره طرح‌های عملیاتی فقط شنونده نیست، بلکه درباره چرایی هر تصمیم بحث می‌کند و سوالات دقیقی را مطرح می‌نماید. | ||
هاشمی رفسنجانی در اثنای جنگ با توجه به "واقعیات صحنه عملیات" و شناختی که از "قابلیت‌ها و توان خودی" و نیز "توان و ظرفیتهای ارتش عراق"بدست آورده بود، و با توجه به "حمایتی" که قدرت‌های بزرگ و بویژه کشورهای پولدار عربی مثل عربستان از صدام حسین می‌کردند، یک تعریف عملیاتی از شعار "جنگ جنگ تا پیروزی"که امام خمینی به دنبال آن بود، ارائه داد و به دنبال "کوتاه کردن دوران جنگ" و پایان دادن به مخاصمه بود. هاشمی"پیروزی" را تصرف یک منطقه استراتژیک از خاک عراق مثل بصره یا مناطق نفت خیز جنوب عراق می‌دانست تا بتوان از موضع قدرت، باقیمانده سرزمین‌های ایران را آزاد کرد و جنگ را از طریق "مذاکره سیاسی"به پایان برد و راه را برای پیشرفت و آبادانی دو کشور باز کرد. با همین دیدگاه بود که ایشان از طرح ریزی عملیات خیبر و بدر که بر اساس آن، قوای ایران به کنار رودخانه دجله می‌رسیدند و چاه‌های نفت جزایر مجنون را در اختیار می‌گرفتند، استقبال کرد. رفسنجانی قبل از انجام عملیات بدر در سال ۱۳۶۳ در جمع فرماندهان ارتش و سپاه در قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء طی بیانات جامعی، در نهایت مطالبی به این مضمون گفت: شما این عملیات را با موفقیت انجام دهید و راه بصره به بغداد را مسدود کنید، ما جنگ را پایان | هاشمی رفسنجانی در اثنای جنگ با توجه به "واقعیات صحنه عملیات" و شناختی که از "قابلیت‌ها و توان خودی" و نیز "توان و ظرفیتهای ارتش عراق"بدست آورده بود، و با توجه به "حمایتی" که قدرت‌های بزرگ و بویژه کشورهای پولدار عربی مثل عربستان از صدام حسین می‌کردند، یک تعریف عملیاتی از شعار "جنگ جنگ تا پیروزی"که امام خمینی به دنبال آن بود، ارائه داد و به دنبال "کوتاه کردن دوران جنگ" و پایان دادن به مخاصمه بود. هاشمی"پیروزی" را تصرف یک منطقه استراتژیک از خاک عراق مثل بصره یا مناطق نفت خیز جنوب عراق می‌دانست تا بتوان از موضع قدرت، باقیمانده سرزمین‌های ایران را آزاد کرد و جنگ را از طریق "مذاکره سیاسی"به پایان برد و راه را برای پیشرفت و آبادانی دو کشور باز کرد. با همین دیدگاه بود که ایشان از طرح ریزی عملیات خیبر و بدر که بر اساس آن، قوای ایران به کنار رودخانه دجله می‌رسیدند و چاه‌های نفت جزایر مجنون را در اختیار می‌گرفتند، استقبال کرد. رفسنجانی قبل از انجام عملیات بدر در سال ۱۳۶۳ در جمع فرماندهان ارتش و سپاه در قرارگاه مرکزی خاتم الانبیاء طی بیانات جامعی، در نهایت مطالبی به این مضمون گفت: شما این عملیات را با موفقیت انجام دهید و راه بصره به بغداد را مسدود کنید، ما جنگ را پایان می‌دهیم. | ||
همین استراتژی را تا آخر جنگ دنبال کرد و به دنبال انجام یک "عملیات سرنوشت‌ساز" بود تا بتواند جنگ را با دست بالا خاتمه دهد. | همین استراتژی را تا آخر جنگ دنبال کرد و به دنبال انجام یک "عملیات سرنوشت‌ساز" بود تا بتواند جنگ را با دست بالا خاتمه دهد. | ||
| خط ۹۱: | خط ۱۱۰: | ||
تقویت بنیه دفاعی کشور یکی از برنامه‌های هاشمی در مقام فرماندهی جنگ بود، چراکه در بین سیاستمداران و روحانیان، مسلط‌ترین فرد به مسائل نظامی و برنامه‌های عملیاتی بود. به همین دلیل بود که به تامین موشک‌های زمین به زمین و ساحل به دریا برای نیروهای مسلح روی آورد و موفق شد که با دیپلماسی، تعداد معدودی موشک دریافت کند. ایشان می‌دانست که با تعداد معدودی موشک نمی‌توان با قدرت هوایی و موشکی فزاینده عراق که متکی به منبع قدرت‌های بزرگ مثل روسیه و چین و فرانسه است، مقابله کرد، لذا بلافاصله صنایع موشکی سپاه و جهاد را حتی با عضویت فرزندش؛ محسن؛ که مشغول تحصیل در خارج از کشور بود، بنیان‌گذاری کرد که باید ایشان را پدر صنایع و قدرت موشکی ایران به حساب آورد، چراکه بکارگیری و ساخت انواع موشک‌های اسکاد، کرم ابریشم و ضد تانک تاو ثمره این همت بلند است. همچنین از هر فرصتی برای بازسازی توان موشکی ایران بویژه موشک‌های ضد هوایی هاوک و تامین قطعات هواپیماهای جنگنده استفاده می‌کرد. با این سیاست بود که توانست با توجه به نیاز آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها به آزاد سازی گروگان‌های خود در لبنان، مقادیر قابل توجهی قطعات و موشک هاوگ و نیز موشک تاو را در سال ۱۳۶۴ تهیه کند که اقدام موثری در ماجرای مک فارلین بود. | تقویت بنیه دفاعی کشور یکی از برنامه‌های هاشمی در مقام فرماندهی جنگ بود، چراکه در بین سیاستمداران و روحانیان، مسلط‌ترین فرد به مسائل نظامی و برنامه‌های عملیاتی بود. به همین دلیل بود که به تامین موشک‌های زمین به زمین و ساحل به دریا برای نیروهای مسلح روی آورد و موفق شد که با دیپلماسی، تعداد معدودی موشک دریافت کند. ایشان می‌دانست که با تعداد معدودی موشک نمی‌توان با قدرت هوایی و موشکی فزاینده عراق که متکی به منبع قدرت‌های بزرگ مثل روسیه و چین و فرانسه است، مقابله کرد، لذا بلافاصله صنایع موشکی سپاه و جهاد را حتی با عضویت فرزندش؛ محسن؛ که مشغول تحصیل در خارج از کشور بود، بنیان‌گذاری کرد که باید ایشان را پدر صنایع و قدرت موشکی ایران به حساب آورد، چراکه بکارگیری و ساخت انواع موشک‌های اسکاد، کرم ابریشم و ضد تانک تاو ثمره این همت بلند است. همچنین از هر فرصتی برای بازسازی توان موشکی ایران بویژه موشک‌های ضد هوایی هاوک و تامین قطعات هواپیماهای جنگنده استفاده می‌کرد. با این سیاست بود که توانست با توجه به نیاز آمریکایی‌ها و فرانسوی‌ها به آزاد سازی گروگان‌های خود در لبنان، مقادیر قابل توجهی قطعات و موشک هاوگ و نیز موشک تاو را در سال ۱۳۶۴ تهیه کند که اقدام موثری در ماجرای مک فارلین بود. | ||
در چهار سال آخر جنگ، آقای هاشمی | در چهار سال آخر جنگ، آقای هاشمی رفسنجانی به همراه سایر مسئولین کشور، ظرفیت کشور را به جبهه‌ها سرازیر کرد. در همین دوران بود که عملیات‌هایی مانند فتح فاو، کربلای ۴ و شلمچه(کربلای۵) و نیز عملیات والفجر۱۰ از سال ۱۳۶۴ تا ابتدای سال ۱۳۶۷ انجام شد. با گسترش جنگ و فراگیر شدن آن در حمله به شهرها و توسعه جنگ شیمیایی و افزایش حملات عراق به بنادر نفتی ایران و نفتکش‌ها در خلیج فارس، امام خمینی در ۱۲ خرداد ماه سال ۱۳۶۷ آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را به سمت «جانشین فرمانده کل قوا» با تمام اختیارات منصوب کرد تا ایشان بتواند تمامی امکانات دولت و نیروهای مسلح را در مقابله با ارتش بعثی عراق بکار گیرد که ایشان هم نخست‌وزیر را به سمت رئیس ستاد فرماندهی کل قوا و برخی از وزرا و فرماندهان جنگ را در مسئولیت‌های ستاد فرماندهی کل قوا بکار گرفت. | ||
مهمترین نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را باید در خاتمه دادن به جنگ تحمیلی در سال ۱۳۶۷ دانست. اواخر دوران جنگ، تقریبا هیچ یک از مسئولین طراز اول کشور حرفی از پایان دادن به جنگی که دیگر فرسایشی شده بود، نمی‌زدند، ولی هاشمی رفسنجانی پس از انتصاب به سمت جانشین فرمانده کل قوا، از فرماندهان جنگ خواست تا طرح خود را برای تداوم و پیروزی در جنگ ارائه کنند. از دولت هم خواست تا چگونگی توان خزانه کشور برای پشتیبانی از نیروهای حاضر در صحنه عملیات را به تصویر بکشد. نامه تکان‌دهنده فرمانده کل سپاه و نوشته رییس سازمان برنامه و بودجه بیانگر آن بود که پیروزی نظامی به این زودی‌ها امکان‌پذیر نیست. از سوی دیگر معلوم بود که آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ نخواهند گذاشت که جمهوری اسلامی ایران پیروز مطلق و بلامنازع میدان جنگ با عراق باشد. حضور گسترده ناوهای جنگی آمریکا در خلیج فارس از سال ۱۳۶۶ و حمله به سکوهای نفتی ایران و سرنگونی هواپیمای مسافری ایران نیز بیانگر این موضوع بود. | مهمترین نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را باید در خاتمه دادن به جنگ تحمیلی در سال ۱۳۶۷ دانست. اواخر دوران جنگ، تقریبا هیچ یک از مسئولین طراز اول کشور حرفی از پایان دادن به جنگی که دیگر فرسایشی شده بود، نمی‌زدند، ولی هاشمی رفسنجانی پس از انتصاب به سمت جانشین فرمانده کل قوا، از فرماندهان جنگ خواست تا طرح خود را برای تداوم و پیروزی در جنگ ارائه کنند. از دولت هم خواست تا چگونگی توان خزانه کشور برای پشتیبانی از نیروهای حاضر در صحنه عملیات را به تصویر بکشد. نامه تکان‌دهنده فرمانده کل سپاه و نوشته رییس سازمان برنامه و بودجه بیانگر آن بود که پیروزی نظامی به این زودی‌ها امکان‌پذیر نیست. از سوی دیگر معلوم بود که آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ نخواهند گذاشت که جمهوری اسلامی ایران پیروز مطلق و بلامنازع میدان جنگ با عراق باشد. حضور گسترده ناوهای جنگی آمریکا در خلیج فارس از سال ۱۳۶۶ و حمله به سکوهای نفتی ایران و سرنگونی هواپیمای مسافری ایران نیز بیانگر این موضوع بود. | ||
| خط ۹۷: | خط ۱۱۶: | ||
در اینجا بود که پس از چهار ماه شکست پی در پی در جبهه‌ها و به اسارت درآمدن نزدیک به ۱۷ هزار نفر از رزمندگان، آقای هاشمی رفسنجانی آماده یک فداکاری بزرگ شد و به امام خمینی پیشنهاد کرد که ایشان مسئولیت خاتمه یافتن جنگ از طریق پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل را می‌پذیرد و خود را قربانی رسیدن به صلح برای ملت ایران می‌کند. ولی امام خمینی که همیشه صادقانه و شفاف، واقعیات اوضاع و مشکلات کشور را برای مردم بیان می‌کرد، شخصا با پذیرش آتش بس، به جنگ ۸ ساله پایان دادند. | در اینجا بود که پس از چهار ماه شکست پی در پی در جبهه‌ها و به اسارت درآمدن نزدیک به ۱۷ هزار نفر از رزمندگان، آقای هاشمی رفسنجانی آماده یک فداکاری بزرگ شد و به امام خمینی پیشنهاد کرد که ایشان مسئولیت خاتمه یافتن جنگ از طریق پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل را می‌پذیرد و خود را قربانی رسیدن به صلح برای ملت ایران می‌کند. ولی امام خمینی که همیشه صادقانه و شفاف، واقعیات اوضاع و مشکلات کشور را برای مردم بیان می‌کرد، شخصا با پذیرش آتش بس، به جنگ ۸ ساله پایان دادند. | ||
=ریاست‌جمهوری= | == ریاست‌جمهوری == | ||
هاشمی رفسنجانی را می‌توان به جرات مرد روزهای سخت ایران دانست. از همراهی وی با بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در روزهای مبارزه وانقلاب تا قبول مسئولیت در تمامی دوران جمهوری اسلامی ثابت می‌کند که برای ایران مردی تکرار ناشدنی است. | هاشمی رفسنجانی را می‌توان به جرات مرد روزهای سخت ایران دانست. از همراهی وی با بنیان‌گذار جمهوری اسلامی در روزهای مبارزه وانقلاب تا قبول مسئولیت در تمامی دوران جمهوری اسلامی ثابت می‌کند که برای ایران مردی تکرار ناشدنی است. | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۴۲: | ||
اجرای برنامه توسعه اول در این دوران, علاوه بر رونق بخشیدن به فعالیت‌های اقتصادی، باعث ایجاد تحرک در سرمایه‌گذاری , تولید و اشتغال و تأمین رشد متوسط سالیانه ۳/۷درصد تولید ناخالص داخلی شد و بازسازی خسارت خرابی‌های جنگ تا حدی ترمیم کرد. برنامه دوم توسعه نیز از جهت ساختاری و ماهیت تفاوت زیادی با برنامه اول نداشت و به نوعی ادامه آن محسوب می‌شد و در این برنامه نیز رشد و توسعه اقتصادی به عنوان اصلی‌ترین هدف در نظر گرفته شده بود. | اجرای برنامه توسعه اول در این دوران, علاوه بر رونق بخشیدن به فعالیت‌های اقتصادی، باعث ایجاد تحرک در سرمایه‌گذاری , تولید و اشتغال و تأمین رشد متوسط سالیانه ۳/۷درصد تولید ناخالص داخلی شد و بازسازی خسارت خرابی‌های جنگ تا حدی ترمیم کرد. برنامه دوم توسعه نیز از جهت ساختاری و ماهیت تفاوت زیادی با برنامه اول نداشت و به نوعی ادامه آن محسوب می‌شد و در این برنامه نیز رشد و توسعه اقتصادی به عنوان اصلی‌ترین هدف در نظر گرفته شده بود. | ||
=ریاست مجلس خبرگان رهبری= | == ریاست مجلس خبرگان رهبری == | ||
هاشمی رفسنجانی همچنین در شهریورماه ۱۳۸۶ به دنبال رحلت آیت‌الله مشکینی رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری در دومین اجلاس سالانه دوره چهارم مجلس خبرگان، به ریاست این مجلس مهم و تأثیرگذار برگزیده شد. | هاشمی رفسنجانی همچنین در شهریورماه ۱۳۸۶ به دنبال رحلت آیت‌الله مشکینی رئیس فقید مجلس خبرگان رهبری در دومین اجلاس سالانه دوره چهارم مجلس خبرگان، به ریاست این مجلس مهم و تأثیرگذار برگزیده شد. | ||
| خط ۱۲۹: | خط ۱۴۸: | ||
وی اسفند سال ۱۳۸۹ ریاست [[مجلس خبرگان رهبری]] را به [[آیت‌الله مهدوی کنی]] سپرد. | وی اسفند سال ۱۳۸۹ ریاست [[مجلس خبرگان رهبری]] را به [[آیت‌الله مهدوی کنی]] سپرد. | ||
=وفات= | == وفات == | ||
سرانجام ایشان در روز یکشنبه 19 دی ماه سال 1395 دار فانی را وداع گفت و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله خامنه‌ای، در حرم مطهر امام خمینی دفن گردید. | سرانجام ایشان در روز یکشنبه 19 دی ماه سال 1395 دار فانی را وداع گفت و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله خامنه‌ای، در حرم مطهر امام خمینی دفن گردید. | ||
=پانویس= | == پانویس == | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://rafsanjani.ir/ مرکز اسناد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی]<br> | [https://rafsanjani.ir/ مرکز اسناد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی]<br> | ||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||