confirmed
۵٬۹۲۲
ویرایش
توکل: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
توحید‌باوری و ایمان هر شخصی تعیین‌کننده مرحله توکل اوست. بالاترین مرتبه توکل آن است که انسان تسلیم محض پروردگار شود و همه امور خویش را به خدا واگذار کند، به طوری که هیچ گونه اختیار و اراده‌ای برای خود قائل نباشد. در این صورت، آن چیزی را می‌بیند که خداوند به آن راضی بوده و آن چیزی را می‌پسندد که خداوند برای او مقدر کرده است. | توحید‌باوری و ایمان هر شخصی تعیین‌کننده مرحله توکل اوست. بالاترین مرتبه توکل آن است که انسان تسلیم محض پروردگار شود و همه امور خویش را به خدا واگذار کند، به طوری که هیچ گونه اختیار و اراده‌ای برای خود قائل نباشد. در این صورت، آن چیزی را می‌بیند که خداوند به آن راضی بوده و آن چیزی را می‌پسندد که خداوند برای او مقدر کرده است. | ||
== | == مراحل توکل == | ||
توکل از امور تشکیکی است به این معنا که دارای درجات متفاوت از پایین‌ترین مرحله تا بالاترین آن می‌باشد. | توکل از امور تشکیکی است به این معنا که دارای درجات متفاوت از پایین‌ترین مرحله تا بالاترین آن می‌باشد. | ||
<ref>غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۷۸-۲۸۸</ref> <ref>فیض کاشانی محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۰۸</ref> <ref>نراقی ملا مهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۳.</ref> | <ref>غزالی، احیاء علوم الدین، ۱۴۰۶ق، ج۴، ص۲۷۸-۲۸۸</ref> <ref>فیض کاشانی محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۰۸</ref> <ref>نراقی ملا مهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۳.</ref> | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
=== مرحله سوم === | === مرحله سوم === | ||
در این مرحله شخص متوکل به طوری تسلیم موکل خود میشود که گویی یک مرده است | در این مرحله که بالاترین مرحله توکل است، شخص متوکل به طوری تسلیم موکل خود میشود که گویی یک مرده است که بدنش در اختیار شخص غسّال قرار می‌گیرد و با اراده او به چپ و راست غلطانده میشود.<ref>فیض کاشانی محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۰۹</ref> <ref>نراقی ملامهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۳.</ref> فرق این مرحله با مرحله قبل در این است که در مرحله دوم، شخص متوکل دعا و استغاثه خود را ترک نمی‌کند، ولی در مرحله سوم که مرحله تسلیم محض است، متوکل چون به لطف و عنایت الهی اعتماد دارد، از این رو ممکن است که دیگر دعا و استغاثه‌ای به درگاه الهی نداشته باشد <ref>فیض کاشانی محسن، المحجة البیضاء، قم، دفتر نشر اسلامی، ج۷، ص۴۰۹</ref> <ref>نراقی ملامهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۳.</ref> این مرحله از توکل بالاترین مرحله و درجه آن است که هر کسی نمی‌تواند به این مرحله از توکل دست یابد مگر شخصی چون حضرت ابراهیم و آن هنگامی بود که به سوی آتش پرتاب می‌شد. <ref>نراقی ملامهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۲۳و۲۲۴.</ref> | ||
<ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۲، ص۷۳.</ref> | <ref>قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر قمی، ج۲، ص۷۳.</ref> | ||
== راه دست یابی به توکل == | == راه دست یابی به توکل == | ||
از نگاه برخی از عالمان اخلاق، اصلی‌ترین راه توکل به | از نگاه برخی از عالمان اخلاق، اصلی‌ترین راه توکل به خدا، توحید‌گرایی و باور‌مندی شدید انسان‌ها فاعلیت مطلق الهی است، زیرا شخص متوکل به این نکته یقین پیدا می‌کند که فقط خداوند مصدر همه امور و افعال است و در فعل خود هیچ شریکی را نمی‌پذیرد. <ref>نراقی ملامهدی، جامع‌السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۳۱و۲۳۲.</ref>همچنین اندیشیدن در امور خلقت و نیز تفکر در آیات مربوط به توکل در قرآن همراه با مطالعه در زندگی و احوال بزرگانی که با توکل به خداوند به مقاماتی رسیده‌اند می‌تواند در تقویت توکل انسان به خداوند موثر باشد. <ref>نراقی ملامهدی، جامع السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۳۱و۲۳۲.</ref> | ||
== نشانه توکل == | == نشانه توکل == | ||
از مهم‌ترین نشانه‌های توکل آن است که به دست آوردن اموال و منافع یا از دست دادن آن، هیچ تغییری در حال | از مهم‌ترین نشانه‌های توکل آن است که به دست آوردن اموال و منافع یا از دست دادن آن، هیچ تغییری در حال شخص ایجاد نکند. <ref>نراقی ملامهدی، جامع‌السعادات، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۲۳۲.</ref> | ||
== آثار مثبت توکل از منظر قرآن و احادیث == | == آثار مثبت توکل از منظر قرآن و احادیث == | ||
در منابع دینی (قرآن و احادیث) آثار مثبتی برای شخص متوکل بیان شده است. قرآن می‌فرماید: و من یتوکل علی الله فهو حسبه <ref>سوره طلاق، آیه 3</ref> یعنی | در منابع دینی (قرآن و احادیث) آثار مثبتی برای شخص متوکل بیان شده است. قرآن می‌فرماید: و من یتوکل علی الله فهو حسبه <ref>سوره طلاق، آیه 3</ref> یعنی هر کسی بر خداوند توکل کند، خداوند او را کفایت می‌کند. همچنین در احادیث <ref>کلینی محمد بن یعقوب، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۳-۶۵.</ref> نیز به استناد آیه شریفه مذکور چنین اثری برای توکل بیان شده است. امام علی(ع) می‌فرماید: هرکسی به خدا توکل کند، سختی‌ها برایش آسان و اسباب برایش فراهم میشود.<ref>تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۳۶۶ش، ص۱۹۷.</ref> در پایان به روایتی از امام رضا(ع) اشاره می‌کنیم که می‌فرماید:هر کسی که می‌خواهد قوی‌ترین مردم باشد، باید به خداوند توکل کند.<ref>فقه الرضا، ۱۴۰۶ق، ج۱، ۳۵۸.</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||