پرش به محتوا

محمد بن علی (باقر العلوم): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' های ' به '‌های ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:
در زمان امام باقر (علیه السلام) فرقه‌های انحرافی بسیاری پدیدار شده بود که امام در‌ مقام پاسداری از اسلام در قالب مناظره با سران فرقه‌ها یا در بین اصحاب خود، پوچی عقاید منحرفان را آشکار می‌کرد و به این وسیله از پایگاه‌های فکری و عقیدتی شیعه دفاع می‌کرد<ref>هادی منش، ابوالفضل، مبارزات فرهنگی امام باقر (علیه السلام)، مجله مبلغان، اسفند 1383 و فروردین 1384 - شماره 64 (از صفحه 11 تا 24)</ref>.  
در زمان امام باقر (علیه السلام) فرقه‌های انحرافی بسیاری پدیدار شده بود که امام در‌ مقام پاسداری از اسلام در قالب مناظره با سران فرقه‌ها یا در بین اصحاب خود، پوچی عقاید منحرفان را آشکار می‌کرد و به این وسیله از پایگاه‌های فکری و عقیدتی شیعه دفاع می‌کرد<ref>هادی منش، ابوالفضل، مبارزات فرهنگی امام باقر (علیه السلام)، مجله مبلغان، اسفند 1383 و فروردین 1384 - شماره 64 (از صفحه 11 تا 24)</ref>.  


== مقام علمی و سیاسی امام باقر در نزد علمای مذاهب چهارگانه اهل سنت ==
== مقام علمی و سیاسی امام باقر در نزد علمای مذاهب چهارگانه اهل‌سنت ==
برخی از علمای مذاهب چهارگانه اهل سنت به امامت آن حضرت در علم و سیاست تصریح نموده‌اند که ما تعدادی را متذکر می‌شویم:
برخی از علمای مذاهب چهارگانه اهل‌سنت به امامت آن حضرت در علم و سیاست تصریح نموده‌اند که ما تعدادی را متذکر می‌شویم:


'''شمس الدین محمّد بن احمد بن عثمان الذهبی'''
'''شمس الدین محمّد بن احمد بن عثمان الذهبی'''
خط ۱۶۳: خط ۱۶۳:
«وکان محمّد ابنه وریثه فی الامامة العلم و نیل الهدایة، و لذا کان مقصد العلماء من کل البلاد الاسلامیة، و ما زار احد المدینة الّاعرج علی بیت محمّد الباقر یاخذ عنه<ref>الامام الصادق، ص22</ref>»؛ «محمد فرزند زین‌العابدین وارث او در امامت علم و نیل به هدایت بود. و لذا مقصد علمای همه سرزمین‌های اسلامی بود. هیچ کس به زیارت مدینه نمی‌آمد جز آنکه وارد خانه او شده و از آن حضرت اخذ علم می‌نمود».
«وکان محمّد ابنه وریثه فی الامامة العلم و نیل الهدایة، و لذا کان مقصد العلماء من کل البلاد الاسلامیة، و ما زار احد المدینة الّاعرج علی بیت محمّد الباقر یاخذ عنه<ref>الامام الصادق، ص22</ref>»؛ «محمد فرزند زین‌العابدین وارث او در امامت علم و نیل به هدایت بود. و لذا مقصد علمای همه سرزمین‌های اسلامی بود. هیچ کس به زیارت مدینه نمی‌آمد جز آنکه وارد خانه او شده و از آن حضرت اخذ علم می‌نمود».


بعد از نقل سخنان بزرگان اهل سنت در مورد امام باقر (علیه السلام) توجه شما را به روایتی جلب می‌کنم که مورد اتفاق فریقین است و آن حدیث دوازده خلیفه است که در تمام مصادر مذاهب اربعه آمده است و ما به یک مورد کفایت می‌کنیم:
بعد از نقل سخنان بزرگان اهل‌سنت در مورد امام باقر (علیه السلام) توجه شما را به روایتی جلب می‌کنم که مورد اتفاق فریقین است و آن حدیث دوازده خلیفه است که در تمام مصادر مذاهب اربعه آمده است و ما به یک مورد کفایت می‌کنیم:


ابن کثیر در تفسیر آیه مبارکه«وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیبا» ؛«خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت، و از آنها دوازده رهبر و سرپرست برانگیختیم<ref>مائده/12</ref>».
ابن کثیر در تفسیر آیه مبارکه«وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ مِیثاقَ بَنِی إِسْرائِیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقِیبا» ؛«خدا از بنی اسرائیل پیمان گرفت، و از آنها دوازده رهبر و سرپرست برانگیختیم<ref>مائده/12</ref>».
خط ۱۷۰: خط ۱۷۰:


== امام باقر از نگاه دانشمندان و علمای مذاهب چهارگانه اهل‌سنت ==
== امام باقر از نگاه دانشمندان و علمای مذاهب چهارگانه اهل‌سنت ==
'''بن حجر هیثمی از متعصبان اهل سنت'''
'''بن حجر هیثمی از متعصبان اهل‌سنت'''


«ابوجعفر محمدالباقر سمی بذالک من بقر الارض ای شقها و آثار مخبئاتها و مکامنها فلذالک هو اظهر من مخبئات کنوز المعارف و حقائق الاحکام ما لایخفی الا علی منطمس البصیره او فاسدالطویه و من ثم قیل فیه هو باقرالعلم و جامعه و شاهر علمه و رافعه»
«ابوجعفر محمدالباقر سمی بذالک من بقر الارض ای شقها و آثار مخبئاتها و مکامنها فلذالک هو اظهر من مخبئات کنوز المعارف و حقائق الاحکام ما لایخفی الا علی منطمس البصیره او فاسدالطویه و من ثم قیل فیه هو باقرالعلم و جامعه و شاهر علمه و رافعه»
خط ۱۸۰: خط ۱۸۰:
«عبدالله عطاء» مکی از دانشمندان عصر امام (علیه السلام) می‌گوید: «هیچ‌گاه دانشمندان را از نظر علمی بدان سان که نزد امام محمدباقر (علیه السلام) بودند کوچک و حقیر نیافتم. دیدم «حکم ابن عتیبه» را با همه زیادی علم و منزلتی که در نزد مردم داشت، در مقابل آن حضرت همانند کودکی بود که در مقابل معلم خویش نشسته باشد<ref>حلیه الاولیاء، ج 3، ص 186؛ ارشاد مفید، ص 280، به نقل از بحارالانوار، ج 46، ص 286 و تذکره الخواص، ص 337 و البدایه و النهایه «ابن کثیر»، ج 9، ص 311، به نقل از سره پیشوایان، ص 308</ref>.»
«عبدالله عطاء» مکی از دانشمندان عصر امام (علیه السلام) می‌گوید: «هیچ‌گاه دانشمندان را از نظر علمی بدان سان که نزد امام محمدباقر (علیه السلام) بودند کوچک و حقیر نیافتم. دیدم «حکم ابن عتیبه» را با همه زیادی علم و منزلتی که در نزد مردم داشت، در مقابل آن حضرت همانند کودکی بود که در مقابل معلم خویش نشسته باشد<ref>حلیه الاولیاء، ج 3، ص 186؛ ارشاد مفید، ص 280، به نقل از بحارالانوار، ج 46، ص 286 و تذکره الخواص، ص 337 و البدایه و النهایه «ابن کثیر»، ج 9، ص 311، به نقل از سره پیشوایان، ص 308</ref>.»


'''جاحظ دانشمند برجسته اهل سنت'''
'''جاحظ دانشمند برجسته اهل‌سنت'''


آفاق زیبا و بلندای کلام حکیمانه امام باقر (علیه السلام) را این‌گونه ترسیم می‌کند: «قد جمع محمد ابن علی ابن الحسین (علیه السلام) صلاح حال الدنیا بحذافیرها فی کلمتین فقال: «صلاح جمیع المعایش و التعاضر ملا مکیال: ثلثان فطنه و ثلثه تغافل»
آفاق زیبا و بلندای کلام حکیمانه امام باقر (علیه السلام) را این‌گونه ترسیم می‌کند: «قد جمع محمد ابن علی ابن الحسین (علیه السلام) صلاح حال الدنیا بحذافیرها فی کلمتین فقال: «صلاح جمیع المعایش و التعاضر ملا مکیال: ثلثان فطنه و ثلثه تغافل»
خط ۱۸۹: خط ۱۸۹:
فقال له ابوجعفر (علیه السلام) اتدری این انت، انت بین یدی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه... ؛
فقال له ابوجعفر (علیه السلام) اتدری این انت، انت بین یدی بیوت اذن الله ان ترفع و یذکر فیها اسمه... ؛
فرمود: آیا می‌دانی که در کدامین مکان قرار گرفته‌ای؟ تو اکنون در مقابل خانه‌هایی هستی که خداوند به رفعت و بلند مرتبه‌ای آن رخصت داده است و نام خدا در آن برده می‌شود و صبح و شام خدای را در آن خانه‌ها تسبیح می‌کنند و آنان مردانی هستند که تجارت و خرید و فروش آنان را از یاد خدا و اقامه نماز و پرداخت زکات باز نمی‌دارد. تو در این گونه مکانی و ما دارای این خانه‌ها<ref>بحارالانوار، ج 46، ص 357</ref>.»
فرمود: آیا می‌دانی که در کدامین مکان قرار گرفته‌ای؟ تو اکنون در مقابل خانه‌هایی هستی که خداوند به رفعت و بلند مرتبه‌ای آن رخصت داده است و نام خدا در آن برده می‌شود و صبح و شام خدای را در آن خانه‌ها تسبیح می‌کنند و آنان مردانی هستند که تجارت و خرید و فروش آنان را از یاد خدا و اقامه نماز و پرداخت زکات باز نمی‌دارد. تو در این گونه مکانی و ما دارای این خانه‌ها<ref>بحارالانوار، ج 46، ص 357</ref>.»
نظیر همین سؤال را «عکرمه» دیگر دانشمند اهل سنت از امام (علیه السلام) نمود و پاسخی نظیر پاسخ قتاده دریافت داشت<ref>بحارالانوار، ج 46،ص 258</ref>.
نظیر همین سؤال را «عکرمه» دیگر دانشمند اهل‌سنت از امام (علیه السلام) نمود و پاسخی نظیر پاسخ قتاده دریافت داشت<ref>بحارالانوار، ج 46،ص 258</ref>.


'''فخر رازی از علمای اهل سنت'''
'''فخر رازی از علمای اهل‌سنت''


در تفسیر خود در بیان نظرهای مختلف راجع به معنای کوثر می‌نویسد: «سومین نظر در معنای کوثر این است که منظور از آن، فرزندان پیامبر اسلام(صلی الله علیه) است و این به آن جهت است که این سوره در رد کسانی نازل شده است که از آن حضرت به خاطر نداشتن فرزند عیب‌ جویی می‌کردند که در این صورت معنای آن این است که خداوند تو را فرزندان و نسلی عطا می‌کند که در طول تاریخ برقرار خواهند ماند. سپس می‌گوید: «ببین که چقدر انسان‌ها از [[اهل‌بیت (علیهم‌السلام)|اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه)]] به شهادت رسیده‌اند اما جهان همچنان شاهد رونق فزاینده آنان است. آن‌گاه بنگر که چه تعداد از بزرگان اندیشمند مانند امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا علیهم‌السلام و محمد نفس زکیه در میان آنها جلوه‌گر شده است<ref>تفسیر فخر رازی، ج 32، ص 124</ref>.»
در تفسیر خود در بیان نظرهای مختلف راجع به معنای کوثر می‌نویسد: «سومین نظر در معنای کوثر این است که منظور از آن، فرزندان پیامبر اسلام(صلی الله علیه) است و این به آن جهت است که این سوره در رد کسانی نازل شده است که از آن حضرت به خاطر نداشتن فرزند عیب‌ جویی می‌کردند که در این صورت معنای آن این است که خداوند تو را فرزندان و نسلی عطا می‌کند که در طول تاریخ برقرار خواهند ماند. سپس می‌گوید: «ببین که چقدر انسان‌ها از [[اهل‌بیت (علیهم‌السلام)|اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه)]] به شهادت رسیده‌اند اما جهان همچنان شاهد رونق فزاینده آنان است. آن‌گاه بنگر که چه تعداد از بزرگان اندیشمند مانند امام باقر، امام صادق، امام کاظم، امام رضا علیهم‌السلام و محمد نفس زکیه در میان آنها جلوه‌گر شده است<ref>تفسیر فخر رازی، ج 32، ص 124</ref>.»
خط ۲۵۳: خط ۲۵۳:
یعقوبی <ref> یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۲۰</ref> هر چند وفات حضرت باقر (علیه السلام) را به سال ۱۱۷ می‌داند، می‌گوید که وی ۵۸ سال عمر کرده و در واقعه عاشورا چهار ساله بوده است.
یعقوبی <ref> یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۳۲۰</ref> هر چند وفات حضرت باقر (علیه السلام) را به سال ۱۱۷ می‌داند، می‌گوید که وی ۵۸ سال عمر کرده و در واقعه عاشورا چهار ساله بوده است.


امّا چون واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری بوده، وفات آن حضرت سال ۱۱۴ می‌شود نه ۱۱۷. به نظر می‌رسد که چون مورخان [[اهل سنّت]]، ولادت را سال ۵۶ و وفات را ۱۱۴ ثبت کرده‌اند، باید عمر امام باقر (علیه السلام) را ۵۸ سال بدانند<ref>حنبلی، ابن عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۷۲</ref>.
امّا چون واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجری بوده، وفات آن حضرت سال ۱۱۴ می‌شود نه ۱۱۷. به نظر می‌رسد که چون مورخان [[اهل‌سنت]]، ولادت را سال ۵۶ و وفات را ۱۱۴ ثبت کرده‌اند، باید عمر امام باقر (علیه السلام) را ۵۸ سال بدانند<ref>حنبلی، ابن عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۷۲</ref>.


=== ماه و روز شهادت امام باقر  ===
=== ماه و روز شهادت امام باقر  ===
خط ۲۶۸: خط ۲۶۸:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|2}}
[[ur:محمدبن علی]]
[[ur:محمدبن علی]]
[[رده:اهل‌بیت]]
[[رده:اهل‌بیت]]
[[رده:معصومین]]
[[رده:معصومین]]
[[رده:امامان دوازده‌گانه شیعه]]
[[رده:امامان دوازده‌گانه شیعه]]
confirmed، مدیران
۳۷٬۳۵۲

ویرایش