پرش به محتوا

کشمیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
'''کشمیر''' منطقه‌ای در شمال غربی شبه‌قاره هند است که از ایالت جامو و کشمیر تحت کنترل [[هند]] ایالت گلگت-بلتستان و کشمیر آزاد تحت کنترل [[پاکستان]] و منطقه اقصی چین تحت کنترل جمهوری خلق [[چین]] تشکیل می‌شود. این منطقه عمدتاً کوهستانی است و رشته‌کوه قراقروم شامل قله کی۲ دومین نقطه مرتفع کره زمین و چندین قله مرتفع دیگر در آن قرار دارند.  
'''کشمیر''' منطقه‌ای در شمال غربی شبه‌قاره هند است که از ایالت جامو و کشمیر تحت کنترل [[هند]] ایالت گلگت-بلتستان و کشمیر آزاد تحت کنترل [[پاکستان]] و منطقه اقصی چین تحت کنترل جمهوری خلق [[چین]] تشکیل می‌شود. این منطقه عمدتاً کوهستانی است و رشته‌کوه قراقروم شامل قله کی۲ دومین نقطه مرتفع کره زمین و چندین قله مرتفع دیگر در آن قرار دارند.  


سابقه تاریخی حضور [[تشیع]] در کشمیر به سده هشتم بازمی‌گردد. در این دوران برخی از [[صوفیان]] و علمای [[شیعه]] [[ایرانی]] و گروهی از [[سادات]] به این منطقه مهاجرت کردند. گسترش تشیع با تأسیس سلسله چک‌ها در کشمیر به اوج خود رسید.
سابقه تاریخی حضور [[تشیع]] در کشمیر به سده هشتم بازمی‌گردد. در این دوران برخی از [[صوفیان]] و علمای [[شیعه]] ایرانی و گروهی از [[سادات]] به این منطقه مهاجرت کردند. گسترش تشیع با تأسیس سلسله چک‌ها در کشمیر به اوج خود رسید.


== تاریخچه کشمیر ==
== تاریخچه کشمیر ==
خط ۲۶: خط ۲۶:
در اکتبر سال ۱۹۴۷م. بین دو کشور هند و پاکستان جنگی رخ داد که تا ژانویه سال ۱۹۴۹ ادامه داشت. سرانجام با میان‌جیگری [[سازمان ملل متحد]] دو کشور با آتش‌بس موافقت کردند و قرار شد سرنوشت کشمیر با مراجعه به آرای مردم آن سرزمین تعیین شود، اما این همه‌پرسی هرگز برگزار نشد.  
در اکتبر سال ۱۹۴۷م. بین دو کشور هند و پاکستان جنگی رخ داد که تا ژانویه سال ۱۹۴۹ ادامه داشت. سرانجام با میان‌جیگری [[سازمان ملل متحد]] دو کشور با آتش‌بس موافقت کردند و قرار شد سرنوشت کشمیر با مراجعه به آرای مردم آن سرزمین تعیین شود، اما این همه‌پرسی هرگز برگزار نشد.  


هنگام برقراری آتش‌بس سال ۱۹۴۹ حدود یک سوم از سرزمین کشمیر - که پاکستان آن را کشمیر آزاد می‌نامد - در تصرف پاکستان باقی ماند و هند نیز در سال ۱۹۵۴ انضمام رسمی بخش تحت کنترل خود - موسوم به جامو و کشمیر - را به خاک خود اعلام کرد. در سال ۱۹۶۵ جنگ دیگری بین دو کشور آغاز شد که سرانجام با میان‌جیگری [[روسیه]] در ژانویه ۱۹۶۶ خاتمه یافت. جنگ سوم، در سال ۱۹۷۱ و در پی حمایت هند از شورش استقلال‌طلبان پاکستان شرقی آغاز شد که نهایتاً به تشکیل کشور مستقل [[بنگلادش]] منتهی شد؛ آتش‌بس سال ۱۹۷۲ و شناسایی بنگلادش توسط پاکستان در سال ۱۹۷۴، به این بحران خاتمه داد<ref>بحران کشمیر روزنه‌هایی به سوی صلح</ref>.
هنگام برقراری آتش‌بس سال ۱۹۴۹ حدود یک سوم از سرزمین کشمیر - که پاکستان آن را کشمیر آزاد می‌نامد - در تصرف پاکستان باقی ماند و هند نیز در سال ۱۹۵۴ انضمام رسمی بخش تحت کنترل خود - موسوم به جامو و کشمیر - را به خاک خود اعلام کرد. در سال ۱۹۶۵ جنگ دیگری بین دو کشور آغاز شد که سرانجام با میانجی‌گری [[روسیه]] در ژانویه ۱۹۶۶ خاتمه یافت. جنگ سوم، در سال ۱۹۷۱ و در پی حمایت هند از شورش استقلال‌طلبان پاکستان شرقی آغاز شد که نهایتاً به تشکیل کشور مستقل [[بنگلادش]] منتهی شد؛ آتش‌بس سال ۱۹۷۲ و شناسایی بنگلادش توسط پاکستان در سال ۱۹۷۴، به این بحران خاتمه داد<ref>بحران کشمیر روزنه‌هایی به سوی صلح</ref>.


دولت‌مردان پاکستان اعلام می‌کنند که کشمیر باید در سال ۱۹۴۷ به پاکستان می‌پیوست چراکه بیشتر ساکنان آن مسلمانان‌اند. اما دولتمردان هند نظر دیگری دارند و معتقدند که کشمیر بخشی از هند است<ref> دایره المعارف جهان نوین اسلام، ج۳، ص۷۱۵؛ [بحران کشمیر روزنه‌هایی به سوی صلح]</ref>.
دولت‌مردان پاکستان اعلام می‌کنند که کشمیر باید در سال ۱۹۴۷ به پاکستان می‌پیوست چراکه بیشتر ساکنان آن مسلمانان‌اند. اما دولتمردان هند نظر دیگری دارند و معتقدند که کشمیر بخشی از هند است<ref> دایره المعارف جهان نوین اسلام، ج۳، ص۷۱۵؛ [بحران کشمیر روزنه‌هایی به سوی صلح]</ref>.
خط ۳۴: خط ۳۴:
آب و هوای سرد از آبان تا بهمن (نوامبر تا فوریه)
آب و هوای سرد از آبان تا بهمن (نوامبر تا فوریه)
آب و هوای گرم از اوایل اسفند تا اواخر خرداد (مارس تا اواسط ژوئن)
آب و هوای گرم از اوایل اسفند تا اواخر خرداد (مارس تا اواسط ژوئن)
دورة بارانی در بقیة سال. بنا بر گزارشی<ref>مجید حسین، ج۱، ص۱۱ـ۱۷</ref>، [[اردیبهشت]] و خرداد گرم ‌ترین ماههای سال (میانگین بیشترین دمای سالانه حدود ْ۲۹)، دی و بهمن سردترین ماه‌های سال (میانگین کمترین دمای سالانه حدود ْ۱۷) و تابستان پرباران ‌ترین فصل (بارش سالانه حدود ۹۶ میلیمتر) است. در شهرهای سرینگر و لی، [[خرداد]] و [[تیر]] و [[مرداد]] گرم ‌ترین و [[مهر]] تا [[فروردین]] سردترین (عمدتاً با دمای زیر صفر درجه) ماه‌های سال اند. بارش سالانة سرینگر و لی نیز به ترتیب حدود ۸۴ و ۳ میلیمتر است<ref>حمیدرضا سیدناصری، کشمیر: گذشته، ج۱، ص۲۲، حال، آینده</ref>.
دورة بارانی در بقیة سال. بنا بر گزارشی<ref>مجید حسین، ج۱، ص۱۱ـ۱۷</ref>، اردیبهشت و خرداد گرم ‌ترین ماه‌های سال (میانگین بیشترین دمای سالانه حدود ْ۲۹)، دی و بهمن سردترین ماه‌های سال (میانگین کمترین دمای سالانه حدود ْ۱۷) و تابستان پرباران ‌ترین فصل (بارش سالانه حدود ۹۶ میلیمتر) است. در شهرهای سرینگر و لی، خرداد و تیر و مرداد گرم‌ترین و مهر تا فروردین سردترین (عمدتاً با دمای زیر صفر درجه) ماه‌های سال‌اند. بارش سالانه سرینگر و لی نیز به ترتیب حدود ۸۴ و ۳ میلیمتر است<ref>حمیدرضا سیدناصری، کشمیر: گذشته، ج۱، ص۲۲، حال، آینده</ref>.


جنگل ‌ها و مراتع عمده‌ترین پوشش گیاهی این ایالت است. ۲۷% از کل اراضی ایالت، جنگلی است که بیش‌تر در قسمت کشمیر متمرکزند. از جانوران پلنگ، ببر، خرس، گرگ، روباه و گوزن در این ایالت یافت می‌شود<ref>فودور، ص ۳۴۸</ref>.
جنگل ‌ها و مراتع عمده‌ترین پوشش گیاهی این ایالت است. ۲۷% از کل اراضی ایالت، جنگلی است که بیش‌تر در قسمت کشمیر متمرکزند. از جانوران پلنگ، ببر، خرس، گرگ، روباه و گوزن در این ایالت یافت می‌شود<ref>فودور، ص ۳۴۸</ref>.


== زبان مردم کشمیر ==
== زبان مردم کشمیر ==
زبان کشمیری از مجموعه زبان‌ ‌های داردی متشکل از زبان‌های هند و [[آریایی]] است و به طور عمده توسط مردم کشمیر ساکن در دره کشمیر و دره چناب جامو و کشمیر صحبت می‌شود.
زبان کشمیری از مجموعه زبان‌های داردی متشکل از زبان‌های هند و [[آریایی]] است و به طور عمده توسط مردم کشمیر ساکن در دره کشمیر و دره چناب جامو و کشمیر صحبت می‌شود.


حدود 8.6 میلیون نفر به زبان کشمیری و گویش ‌های مرتبط با آن در ایالت جامو و کشمیر درتصرف هند صحبت می‌کنند و حدود 130 هزار نفر نیز در دره نیلم و لپا در منطقه آزاد کشمیر پاکستان وجود دارند.
حدود 8.6 میلیون نفر به زبان کشمیری و گویش‌های مرتبط با آن در ایالت جامو و کشمیر در تصرف هند صحبت می‌کنند و حدود 130 هزار نفر نیز در دره نیلم و لپا در منطقه آزاد کشمیر پاکستان وجود دارند.


اکثر مردم کشمیر، زبان [[اردو]] یا [[انگلیسی]] به عنوان زبان دوم خود استفاده می‌کنند.
اکثر مردم کشمیر، زبان [[اردو]] یا انگلیسی به عنوان زبان دوم خود استفاده می‌کنند.


طبق گزارش موسسه بین ‌المللی یو سی ‌ال ‌ای، زبان کشمیری شاخه‌ای از زبان‌های داردی متشکل از زبان‌ ‌های هند و آریایی و شاخه‌ای از زیرخانواده زبان‌ ‌های هند و ایرانی از خانواده زبان ‌های هند و اروپایی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست<ref>فرهنگ مردم کشمیر یکی از غنی ترین و متنوع ترین فرهنگ‌هاست -
طبق گزارش موسسه بین ‌المللی یو سی ‌ال ‌ای، زبان کشمیری شاخه‌ای از زبان‌های داردی متشکل از زبان‌های هند و آریایی و شاخه‌ای از زیرخانواده زبان‌های هند و ایرانی از خانواده زبان‌های هند و اروپایی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست<ref>فرهنگ مردم کشمیر یکی از غنی ترین و متنوع ترین فرهنگ‌هاست -
http://pakistaninfo.com › فرهنگ-مردم...</ref>.
http://pakistaninfo.com › فرهنگ-مردم...</ref>.


خط ۶۱: خط ۶۱:
'''گوجری'''
'''گوجری'''


آن ‌ها عمدتا در منطقه آزاد کشمیر، دره کشمیر غربی و شمال جامو زندگی می‌کنند.
آنها عمدتا در منطقه آزاد کشمیر، دره کشمیر غربی و شمال جامو زندگی می‌کنند.


'''دوگرا'''
'''دوگرا'''
خط ۷۳: خط ۷۳:
'''لداخی'''
'''لداخی'''


آن ‌ها در شمال لداخ زندگی می‌کنند.
آنها در شمال لداخ زندگی می‌کنند.


'''هونزا'''
'''هونزا'''
خط ۸۹: خط ۸۹:


== اسلام و تشیع در کشمیر ==
== اسلام و تشیع در کشمیر ==
نخستین گام‌ ‌های ورود اسلام به کشمیر در سده پنجم هجری با ورود صوفیان به این دیار برداشته شد، اما رواج و انتشار اسلام تا قرن نهم به تأخیر افتاد. در این زمان با ورود سید بلال شاه که از [[صوفیان طریقه نعمت اللهی]] بود و مسلمان شدن رنچن حاکم بودایی کشمیر، اسلام در این منطقه رواج بیشتری یافت و در زمان پادشاهی شاه میریان استحکام یافت<ref>بهارستان شاهی، ص۲۵۹-۲۶۰؛ هالیستر، ص۱۲۱</ref>.
نخستین گام‌های ورود اسلام به کشمیر در سده پنجم هجری با ورود صوفیان به این دیار برداشته شد، اما رواج و انتشار اسلام تا قرن نهم به تأخیر افتاد. در این زمان با ورود سید بلال شاه که از [[صوفیان طریقه نعمت اللهی]] بود و مسلمان شدن رنچن حاکم بودایی کشمیر، اسلام در این منطقه رواج بیشتری یافت و در زمان پادشاهی شاه میریان استحکام یافت<ref>بهارستان شاهی، ص۲۵۹-۲۶۰؛ هالیستر، ص۱۲۱</ref>.


به نظر برخی از پژوهش‌گران، شاه میر، [[اسماعیلیه |اسماعیلیه مذهب]] بود<ref>هالیستر، تشیع در تاریخ، ص۱۶۱-۱۶۲</ref>.
به نظر برخی از پژوهش‌گران، شاه میر، [[اسماعیلیه |اسماعیلیه مذهب]] بود<ref>هالیستر، تشیع در تاریخ، ص۱۶۱-۱۶۲</ref>.
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۶۵۹

ویرایش