مختار ثقفی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امام باقرعلیه‌السلام گزارش شده که امام سجادعلیه‌السلام فرستادگان مختار را به حضور نپذیرفته و هدایای وی را پس فرستاد و وی را کذاب خواند. این روایت متهم به ضعف می‌باشد. از امام صادق علیه‌السلام نقل شده که مختار بر امام سجادعلیه‌السلام دروغ می‌بست.<ref> رجال کشی، ص: ۱۲۵، ح۱۹۸</ref> این حدیث از نظر سندی ضعیف است. <ref>خویی سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج ۱۸، ص: ۹۶</ref>

[[آیت‌الله خویی]] به دلیل مرسل بودن روایت آن را غیرقابل اعتماد می‌داند و می‌افزاید بر فرض صحت نیز می‌توان گفت که مختار در اظهارش جدی نبوده است بلکه قصد داشته نظر عمویش را کشف کند.<ref> خویی سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸ ص: ۹۷</ref> [[سید محسن امین]] نیز بر این عقیده است که مختار قصد امتحان عمویش را داشته است. <ref>امین سید محسن، اعیان الشیعه، ج ۷،  ص: ۲۳۰</ref> در روایت دیگری آمده است که مختار اهل [[جهنم]] است، ولی به وسیله امام حسین علیه‌السلام مورد [[شفاعت]] قرار می‌گیرد. <ref> شیخ طوسی، تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، ج‌۱، ص ۴۶۶</ref> این روایت نیز از نظر علمای [[علم رجال]] ضعیف می‌باشد. <ref> خویی سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۱۸، ص: ۹۷</ref>

[[ابن اثیر]] در [[اسدالغابه]] در صدد مذمت مختار بر آمده است و روایات وی را قبول نمی‌کند.<ref>ابن اثیر، أسدالغابة، ج‌۴،ص، ۳۴۷ </ref> همچنین علیه مختار حدیثی به پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم نسبت داده شده است که فرمود: از ثقیف کذاب و جنایت‌کار به وجود خواهد آمد.<ref>سمعانی عبدالکریم، الأنساب، ج‌۳، ص: ۱۴۰</ref> راوی این روایت اسماء دختر [[ابوبکر]] مادر [[عبدالله بن زبیر]] است.<ref>ابن عبد‌البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج‌۳، ص: ۹۰۹</ref> به گفته اسماء منظور از کذاب در این روایت جعلی، مختار است، <ref>ذهبی شمس الدین، تاریخ الإسلام، ج‌۵، ص: ۲۲۶</ref> به نظر می‌رسد اولین بار لقب کذاب توسط حجاج بن یوسف برای مختار به کار رفت و وی مردم را به لعن حضرت علی علیه‌السلام و مختار امر می‌کرد. <ref>فسوی یوسف بن سفیان، المعرفة والتاریخ، ج‌۲، ص:۶۱۸</ref> [[مقریزی]] مختار را جزء خوارج می‌داند.<ref> مقریزی تقی الدین، إمتاع الأسماع، ج‌۱۴، ص:۱۵۷</ref>

پس از شهادت مختار توسط مصعب بن زبیر جسد پاک او در دیوار قصر الاماره نزدیک [[مسجد]] مدفون شد. این قبر سال‌ها مخفی بود تا زمانی که [[سید محمد مهدی‌ طباطبایی بحر العلوم|آیت‌الله‌العظمی سید مهدی بحر العلوم]] در زمان خود به جستجو و آشنایی با آثار و محراب‌های مسجد پرداخت. او دستور داد تا مسجد کوفه با خاک پاک مدفون شود زیرا زمین مسجد پائین‌تر از اراضی دیگر بود. در نتیجه آب‌های سطحی وارد مسجد می‌شدند. با دستور آیت‌الله بحر العلوم زمین مسجد کوفه که عمق آن مساوی مقام پیامبر وخانه [[حضرت نوح]] بود با خاک پاک پرشد تا از آلودگی‌ها در امان نگه داشته شود در جای همان محراب‌ها بر روی خاک محراب‌های جدید ساخته شد همانگونه که اکنون هم نمایان است. در این جستجوها قبر پنهان شده‌ای یافته شد که جایگاه آن قبر انتهای راه‌رو در زیر‌زمین و به طرف خارج [[مسجد]] به سمت قصر الأماره بود و بر آن قبر سنگی یافتند که روی آن نام و لقب مختار نوشته شده بود. پس از یافتن قبر، محسن‌الحاج عبود شلاش ساخت حرم جدید و بزرگی برای مختار را بر عهده گرفت و آن را به رواق حرم حضرت مسلم از سمت جنوب ملحق کرد. او برای قبر پنجره آهنین قرار داده و درب راهرو که در گوشه مسجد کوفه قرار داشت را مسدود کرد. علامه امینی به نقل از کتاب مزار شهید، زیارت نامه‌ای برای مختار ثقفی نقل می‌کند که مشخص می‌شود قبر مختار از دیرزمان مورد علاقه [[شیعیان]] و آزادمردان بوده و [[ابن بطوطه]] نیز در سفرنامه خود به آن اشاره کرده است<ref> ابن‌بطوطه، رحله، ص: 232.</ref>.