۲۱٬۶۹۳
ویرایش
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
از پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) نیز روایت است: «مردم در دنیا مانند مهماناند و آنچه در اختیار دارند، مانند امانت است، مسافر، رفتنی است و امانت هم پس گرفتنی»<ref>حسن دیلمی؛ ارشاد القلوب؛ ترجمه علی سلگی نهاوندی؛ ج ۱، ص ۷۸.</ref>. از نظر عقل و منطق، راستی و درستی و پس دادن به موقع امانات، کاری ارزشمند و لازمه انسانیت است که فطرت پاک انسانها پایبندی به آن را طالب و از خیانت در امانت، سخت منزجر است. لزوم رد امانت حکمی ثابت و همیشگی است و در هیچ شرایطی تغییر نمیکند. رد امانت از مستقلات عقلیه است... و حکم شرع در این مورد، حکم ارشادی است<ref>فرهنگ اصطلاحات اخلاقی؛ ص ۸۶.</ref>. یکی از جلوههای ادای حق، ادای امانت افراد است. انسان باید امانت را از هر کس که میگیرد، به او باز پس دهد. از سوی دیگر، امانتداری، یکی از مصادیق روشن عهد است که مورد تأکید قرار گرفته و در بعضی آیات، در کنار عهد ذکر شده است<ref>اخلاق در قرآن؛ ج ۳، ص ۱۹۱.</ref>. اهمیت این موضوع به حدی است که [[شهید ثانی]] میگوید: «ادای امانت هر کس، حتی اگر کافر حربی باشد در اولین وقت امکان، اگر مطالبه کند واجب است».بهوسیله امانت است که کلیه حقوق اعم از حقوق خدا و خلق و حقوق فرد و اجتماع حفظ شده و وظایف و مسئولیتها بهنحو طبیعی، انجام داده میشود و در نتیجه، اجتماع از خطر حیف و میل شدن حقوق مردم، مصون میگردد<ref>سید احمد طیبی شبستری؛ اخلاق قرآن؛ ص ۲۵.</ref>. | از پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) نیز روایت است: «مردم در دنیا مانند مهماناند و آنچه در اختیار دارند، مانند امانت است، مسافر، رفتنی است و امانت هم پس گرفتنی»<ref>حسن دیلمی؛ ارشاد القلوب؛ ترجمه علی سلگی نهاوندی؛ ج ۱، ص ۷۸.</ref>. از نظر عقل و منطق، راستی و درستی و پس دادن به موقع امانات، کاری ارزشمند و لازمه انسانیت است که فطرت پاک انسانها پایبندی به آن را طالب و از خیانت در امانت، سخت منزجر است. لزوم رد امانت حکمی ثابت و همیشگی است و در هیچ شرایطی تغییر نمیکند. رد امانت از مستقلات عقلیه است... و حکم شرع در این مورد، حکم ارشادی است<ref>فرهنگ اصطلاحات اخلاقی؛ ص ۸۶.</ref>. یکی از جلوههای ادای حق، ادای امانت افراد است. انسان باید امانت را از هر کس که میگیرد، به او باز پس دهد. از سوی دیگر، امانتداری، یکی از مصادیق روشن عهد است که مورد تأکید قرار گرفته و در بعضی آیات، در کنار عهد ذکر شده است<ref>اخلاق در قرآن؛ ج ۳، ص ۱۹۱.</ref>. اهمیت این موضوع به حدی است که [[شهید ثانی]] میگوید: «ادای امانت هر کس، حتی اگر کافر حربی باشد در اولین وقت امکان، اگر مطالبه کند واجب است».بهوسیله امانت است که کلیه حقوق اعم از حقوق خدا و خلق و حقوق فرد و اجتماع حفظ شده و وظایف و مسئولیتها بهنحو طبیعی، انجام داده میشود و در نتیجه، اجتماع از خطر حیف و میل شدن حقوق مردم، مصون میگردد<ref>سید احمد طیبی شبستری؛ اخلاق قرآن؛ ص ۲۵.</ref>. | ||
بعضی از پیامبران الهی ملقب به امین بودند و خداوند در مقام تعریف انبیا، آنان را بهعنوان رسول امین یا «ناصح امین» معرفی میکند. آنچه که سبب شد پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) قبل از [[بعثت]] نزد [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه]] اعتبار خاص پیدا کند، راستی و درستی و امانتداری او بود همچنین یکی از دلایل مقام والای امام علی (علیهالسلام) نزد پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) راستگویی و ادای امانت ایشان بود.<br> | بعضی از پیامبران الهی ملقب به امین بودند و خداوند در مقام تعریف انبیا، آنان را بهعنوان رسول امین یا «ناصح امین» معرفی میکند. آنچه که سبب شد پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) قبل از [[بعثت]] نزد [[خدیجه دختر خویلد|خدیجه]] اعتبار خاص پیدا کند، راستی و درستی و امانتداری او بود همچنین یکی از دلایل مقام والای امام علی (علیهالسلام) نزد پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) راستگویی و ادای امانت ایشان بود.<br> | ||
==== امانت در آموزهای دینی ==== | |||
آنچه از آموزههای دینی فهمیده میشود، این است که تمام سرمایههای مادی و معنوی انسان، از جمله فرزند، پول و مقام، اسرار و رازها، حکومت، شخصیت علمی، سیاسی و فرهنگی، امانت الهی بهشمار میروند که به دست انسان سپرده شده و آدمی موظف به حفظ و نگهبانی از آنهاست تا به اهلش برگرداند و تنها موجودی که بار امانت الهی را بر دوش گرفت، انسان بود. از فواید امانتداری، میتوان به حاکم شدن فضای اعتماد به یکدیگر، گسترش امنیت و آسایش، تحکیم جایگاه اجتماعی افراد، زندگی شاد، کامل شدن ایمان و فضایل اخلاقی، محبوبیت نزد خدا و خلق، تقویت اعتماد به نفس در افراد، هماهنگی با انبیا و اولیا، مأیوس شدن شیطان، رستگاری در قیامت، وحدت و همدلی، جلب ثروت، دفع بدبینی، آرامش روحی و روانی، و صفا و صمیمت اشاره نمود. امانتداری فقط در حفظ اموال نیست؛ بلکه اسرار و ناموس را هم شامل میشود، زیرا که امانتداری در اموال آسانتر از اسرار است و این دو آسانتر از امانتداری در ناموس است. نکته دیگر اینکه قبول یا رد امانت تا قبل از تحویل گرفتن آن، در اختیار انسان است و بایستی در ابتدا قدری بیندیشد و اگر توان ادای آن را در خود نمییابد، از اول آن را نپذیرد و در جایگاه شریف امانتداری وارد نشود، زیرا در این صورت ممکن است به سبب سهلانگاری یا ناتوانی و بیارادگی به این اصل مهم اخلاقی پشت پا بزند<ref>احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۴۱۵.</ref>. | آنچه از آموزههای دینی فهمیده میشود، این است که تمام سرمایههای مادی و معنوی انسان، از جمله فرزند، پول و مقام، اسرار و رازها، حکومت، شخصیت علمی، سیاسی و فرهنگی، امانت الهی بهشمار میروند که به دست انسان سپرده شده و آدمی موظف به حفظ و نگهبانی از آنهاست تا به اهلش برگرداند و تنها موجودی که بار امانت الهی را بر دوش گرفت، انسان بود. از فواید امانتداری، میتوان به حاکم شدن فضای اعتماد به یکدیگر، گسترش امنیت و آسایش، تحکیم جایگاه اجتماعی افراد، زندگی شاد، کامل شدن ایمان و فضایل اخلاقی، محبوبیت نزد خدا و خلق، تقویت اعتماد به نفس در افراد، هماهنگی با انبیا و اولیا، مأیوس شدن شیطان، رستگاری در قیامت، وحدت و همدلی، جلب ثروت، دفع بدبینی، آرامش روحی و روانی، و صفا و صمیمت اشاره نمود. امانتداری فقط در حفظ اموال نیست؛ بلکه اسرار و ناموس را هم شامل میشود، زیرا که امانتداری در اموال آسانتر از اسرار است و این دو آسانتر از امانتداری در ناموس است. نکته دیگر اینکه قبول یا رد امانت تا قبل از تحویل گرفتن آن، در اختیار انسان است و بایستی در ابتدا قدری بیندیشد و اگر توان ادای آن را در خود نمییابد، از اول آن را نپذیرد و در جایگاه شریف امانتداری وارد نشود، زیرا در این صورت ممکن است به سبب سهلانگاری یا ناتوانی و بیارادگی به این اصل مهم اخلاقی پشت پا بزند<ref>احمدوند، فردین، مکارم اخلاق در صحیفه، ص۴۱۵.</ref>. | ||