confirmed، مدیران
۳۳٬۴۲۹
ویرایش
سعید بن مسیّب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''سعید بن مسیب بن حزن مخزومی'''، قرشی بود | '''سعید بن مسیب بن حزن مخزومی'''، قرشی بود: ابومحمد کنیه داشت و مادرش ام حبیب خوانده میشد. وی یکی از فقهای هفت‌گانه [[مدینه]] واز یاران برجسته [[امام سجاد|حضرت علی بن الحسین (علیه‌السلام)]] بود. سعید بن مسیب تا پایان عمر پیرو [[اهل بیت (علیهم‌السلام)|اهلبیت عصمت]] باقی ماند. | ||
در تاریخ ولادت و وفاتش اندکی اختلاف است. به نوشته مورخان او در سال 15 هجری دیده به جهان گشود و در سال 94 یا 95 | در تاریخ ولادت و وفاتش اندکی اختلاف است. به نوشته مورخان او در سال 15 هجری دیده به جهان گشود و در سال 94 یا 95 هجری بدرود حیات گفت. سال رحلت او را <big>سنه الفقهاء</big> مینامند: زیرا در این سال بسیاری از عالمان وارسته و فقهای برجسته [[شیعه]] وفات یافتند. او از بزرگان [[تابعان]] و نخستین فقیهان مدینه به شمار می‌رود. بلکه فقیه الفقهاء و موسس [[مکتب فقهی]] مدینه می‌باشد: درعالم [[شیعه]] نیز از عالمان و محدثان شیعه است: از جمله افرادی است که عصر چهار معصوم: [[امام علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]] و [[امام سجاد|امام سجاد(علیه‌السلام)]] را درک کرده است: از جمله معدود [[اصحاب]] اولیه امام سجاد(علیه‌السلام) به شمار می‌رود. وی از مخالفان [[بنی‌امیه]] بود و از بیعت با [[یزید بن معاویه]] خودداری کرد. ابن مسیب به ویژه پس از آنکه به خواستگاری [[عبدالملک مروان]] از دخترش برای ولیعهد و فرزندش ولید جواب رد داد و دخترش را در برابر دو درهم مهریه، به عقد مردی تهیدست درآورد، مورد خشم [[خلیفه]] قرار گرفت. | ||
== تولد == | == تولد == | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
سعید بن مسیب از [[قبیله بنی مخزوم]] است و پدر او مسیب و جدش حزن، هردو [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] را درک کرده‌اند و از کسانی هستند که در [[فتح مکه]] [[اسلام]] آوردند و به نقلی مسیب از مهاجران بوده و در [[غزوه حدیبیه]] و [[بیعت رضوان]]، حضور داشته است. [[حضرت محمد (ص)|پیامبراکرم(صلی الله علیه)]] به حزن بن ابی وهب، جد سعید، پیشنهاد کرد که نامش را به سهل تغییر دهد ولی او نپذیرفت و گفت: می‌خواهم به نامی که پدر و مادرم برای من نهاده‌اند، خوانده شوم. | سعید بن مسیب از [[قبیله بنی مخزوم]] است و پدر او مسیب و جدش حزن، هردو [[حضرت محمد (ص)|پیامبر(صلی الله علیه)]] را درک کرده‌اند و از کسانی هستند که در [[فتح مکه]] [[اسلام]] آوردند و به نقلی مسیب از مهاجران بوده و در [[غزوه حدیبیه]] و [[بیعت رضوان]]، حضور داشته است. [[حضرت محمد (ص)|پیامبراکرم(صلی الله علیه)]] به حزن بن ابی وهب، جد سعید، پیشنهاد کرد که نامش را به سهل تغییر دهد ولی او نپذیرفت و گفت: می‌خواهم به نامی که پدر و مادرم برای من نهاده‌اند، خوانده شوم. | ||
خاندان سعید، نوعی رابطه و خویشی سببی با [[بنی‌هاشم]] داشته‌اند | خاندان سعید، نوعی رابطه و خویشی سببی با [[بنی‌هاشم]] داشته‌اند: زیرا برادر حزن، هبیره بن ابی وهب، شوهر ام هانی، خواهر [[علی بن ابی طالب|امیرمومنان علی(علیه‌السلام)]] بود. فرزندان هبیره، خواهرزادگان [[علی بن ابی طالب|علی(علیه‌السلام)]] شیعیان خوبی بودند و از یاران [[علی بن ابی طالب|امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)]] به شمارمی‌آمدند. مصقله بن هبیره والی منطقه اردشیر خره در عصر حکومت آن حضرت بود. همچنین جعده بن هبیره از سوی علی(علیه‌السلام)در [[خراسان]] والی بود. | ||
از این رو در خاندان سعید، احتمالا گرایش ضد هاشمی که تمایل غالب قریشیان بود، کمتر بوده است. به استثنای یک مورد که زبیربن بکار نقل کرده: حزن، جد سعید در جریان سقیفه، از خالدبن ولید که علیه انصار سخنرانی کرده بود، طرفداری نموده و درتعریف و مدح او شعر سروده بود. | از این رو در خاندان سعید، احتمالا گرایش ضد هاشمی که تمایل غالب قریشیان بود، کمتر بوده است. به استثنای یک مورد که زبیربن بکار نقل کرده: حزن، جد سعید در جریان سقیفه، از خالدبن ولید که علیه انصار سخنرانی کرده بود، طرفداری نموده و درتعریف و مدح او شعر سروده بود. | ||
البته این مساله، بیشتر جنبه قبیلگی و تعصب قومی‌داشته است | البته این مساله، بیشتر جنبه قبیلگی و تعصب قومی‌داشته است: زیرا خالد نیز از قبیله بنی مخزوم بوده است. مسیب، پدر سعیدتاجر بوده و خرید و فروش روغن می‌کرده است. | ||
== ویژگی‌های سعید == | == ویژگی‌های سعید == | ||
=== سید تابعان === | === سید تابعان === | ||
تابعان کسانی هستند که محضر [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] را درک نکردند، ولی اصحاب آن حضرت را دیدند | تابعان کسانی هستند که محضر [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] را درک نکردند، ولی اصحاب آن حضرت را دیدند: لذا تمام کسانی که بعد از رحلت پیامبراکرم(صلی الله علیه) به دنیا آمدند، از تابعان به شمار می‌آیند. بدین معنی که به تدریج اصحاب پیامبر(صلی الله علیه) از دنیا رفتند و مردم درمسائل شرعی به فقهای تابعان رجوع می‌کردند که سعید بن مسیب از مهمترین فقیهان این عصر بود و به گفته [[ابن خلکان]]، <sup>سیدالتابعین</sup> به شمار می‌آمد. | ||
=== فقیه مدینه === | === فقیه مدینه === | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== اهل ورع و عبادت == | == اهل ورع و عبادت == | ||
سعید بن مسیب از عابدان و زاهدان عصر خود بود | سعید بن مسیب از عابدان و زاهدان عصر خود بود: ابن خلکان درمورد او می‌گوید: او میان [[فقه]] و [[حدیث]] و زهد و عبادت و ورع راجمع کرده بود. | ||
سعید پیوسته ملازم [[مسجدالنبی]] بود و سی سال [[نماز جماعت]] آن جا راترک نکرده بود. روزی چشمش درد می‌کرد، آب و هوای وادی عقیق رابه او توصیه کردند، ولی او از رفتن به آن جا امتناع کرد و گفت: پس چگونه به [[نماز]] جماعت صبح و عشای مسجد النبی برسم؟! | سعید پیوسته ملازم [[مسجدالنبی]] بود و سی سال [[نماز جماعت]] آن جا راترک نکرده بود. روزی چشمش درد می‌کرد، آب و هوای وادی عقیق رابه او توصیه کردند، ولی او از رفتن به آن جا امتناع کرد و گفت: پس چگونه به [[نماز]] جماعت صبح و عشای مسجد النبی برسم؟! | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
== اساتید == | == اساتید == | ||
سعید بن مسیب در تحصیل علم و دانش و گردآوری حدیث سعی بلیغ ورنج فراوان برده بود | سعید بن مسیب در تحصیل علم و دانش و گردآوری حدیث سعی بلیغ ورنج فراوان برده بود: چنان که خود می‌گوید: «شبها و روزها را در جستجوی یک حدیث صرف می‌کردم.» | ||
در این راه از تمام راویان اخبار و محدثان عصر خود و صحابیان پیامبر(صلی الله علیه) سود برده بود، حتی گاهی خدمت همسران پیامبر(صلی الله علیه) می‌رسید و از آنان اخذ حدیث می‌کرد. اشخاصی از بزرگان صحابه چون [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر ابن عبدالله انصاری]] و [[سلمان فارسی]]، از اساتید او به شمار می‌رفتند. وی از محضر [[امام علی|امیرمومنان علی(علیه‌السلام)]] بیشترین استفاده را کرده بود وبه نقل کشی تربیت شده آن حضرت به شمار می‌رفت. | در این راه از تمام راویان اخبار و محدثان عصر خود و صحابیان پیامبر(صلی الله علیه) سود برده بود، حتی گاهی خدمت همسران پیامبر(صلی الله علیه) می‌رسید و از آنان اخذ حدیث می‌کرد. اشخاصی از بزرگان صحابه چون [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر ابن عبدالله انصاری]] و [[سلمان فارسی]]، از اساتید او به شمار می‌رفتند. وی از محضر [[امام علی|امیرمومنان علی(علیه‌السلام)]] بیشترین استفاده را کرده بود وبه نقل کشی تربیت شده آن حضرت به شمار می‌رفت. | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
برخی در مورد تشیع سعید اشکال کرده گفتهاند: فتاوای او بیشتربا فقه [[اهل سنت]] سازگار است تا طریقه اهل بیت(علیه‌السلام). دومین اشکالی که بر او گرفته‌اند، عدم حضور او در تشییع جنازه امام سجاد(علیه‌السلام) می‌باشد. صاحب منتهی المقال از این دو اشکال به نحو زیر پاسخ گفته است: «مخالفت طریقه او با طریقه اهل بیت (علیه‌السلام) منافاتی با تشیع او ندارد، چرا که بسیاری از اصحاب ائمه اطهار(علیه‌السلام) و اعاظم [[شیعیان]] آنها در بیشتر مسائل فقهی و فتاوای شرعی موافق اهل سنت هستند. | برخی در مورد تشیع سعید اشکال کرده گفتهاند: فتاوای او بیشتربا فقه [[اهل سنت]] سازگار است تا طریقه اهل بیت(علیه‌السلام). دومین اشکالی که بر او گرفته‌اند، عدم حضور او در تشییع جنازه امام سجاد(علیه‌السلام) می‌باشد. صاحب منتهی المقال از این دو اشکال به نحو زیر پاسخ گفته است: «مخالفت طریقه او با طریقه اهل بیت (علیه‌السلام) منافاتی با تشیع او ندارد، چرا که بسیاری از اصحاب ائمه اطهار(علیه‌السلام) و اعاظم [[شیعیان]] آنها در بیشتر مسائل فقهی و فتاوای شرعی موافق اهل سنت هستند. | ||
بلکه بعضی از نظریاتی که بعضی ازعلمای شیعه مثل [[ابن جنید]] قائل شدند مانند قیاس، به ضرورت [[مذهب]] باطل است. | بلکه بعضی از نظریاتی که بعضی ازعلمای شیعه مثل [[ابن جنید]] قائل شدند مانند قیاس، به ضرورت [[مذهب]] باطل است. : به ویژه اصحاب امام سجاد(علیه‌السلام) که به جهت شدت [[تقیه]]، قادر به اظهار [[اصول]] و [[فروع مذهب]] شیعه نبودند، مگر خیلی مسائل اندک، آن هم برای عده‌ای قلیل: چنان که شیعیانی که امامت [[امام باقر(علیه‌السلام)]] را نپذیرفتند (مثل [[زیدیه]]) در [[فروع دین]] از فقهای عامه پیروی کردند. شخصی چون [[ابن عباس]] که تشیع او مسلم است، بیشترآراء و نظریاتش مخالف اصول شیعه است، اما حاضر نشدن سعیدبن مسیب در تشیع جنازه امام سجاد(علیه‌السلام) به احتمال قوی به خاطر تقیه ودفع [[تهمت]] بوده است.» | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||