confirmed
۴۰٬۸۹۴
ویرایش
←آثار
(←آثار) |
|||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
جوینی در [[فقه]]، [[اصول فقه]] و [[کلام]] آثار فراوانی به جای گذاشت. مهم‌ترین اثر او در علم اصول، کتاب الورقات فی اصول الفقه، بارها چاپ شده است، از جمله در ضمن مجموع متون اصولیه لاشهر مشاهیر علماء المذاهب الاربعه در دمشق (بدون تاریخ) و | جوینی در [[فقه]]، [[اصول فقه]] و [[کلام]] آثار فراوانی به جای گذاشت. مهم‌ترین اثر او در علم اصول، کتاب الورقات فی اصول الفقه، بارها چاپ شده است، از جمله در ضمن مجموع متون اصولیه لاشهر مشاهیر علماء المذاهب الاربعه در [[دمشق|دمشق]] (بدون تاریخ) و همچنین در حاشیه کتاب شرح تنقیح الفصول فی الاصول احمدبن ادریس قَرافی، که در ۱۳۰۶ در [[قاهره|قاهره]] منتشر شده است. لئون برشه این کتاب را به فرانسه برگرداند و در ۱۳۰۹ ش/ ۱۹۳۰ در [[تونس|تونس]] منتشر کرد. | ||
تا قرن یازدهم | تا قرن یازدهم شرحها و منظومه‌های فراوانی درباره این کتاب به نگارش در آمد، از جمله ارشاد الفحول [[سعدالدین تفتازانی]] (متوفی ۷۹۱)، شرحهای جلال‌الدین محمدبن احمد مَحَلّی (متوفی ۸۶۴) و محمدبن محمدبن عبدالرحمان<ref>ابن‌امام الکاملیه، متوفی ۸۷۴.</ref>. روش او در اصول فقه به بهترین وجه در کتاب البرهان فی اصول الفقه آمده است. بر اساس این کتاب می‌توان گفت او احتمالاً نخستین کسی است که علاقه به طراحی یک نظام اصول فقه در پایه [[ اشعری|مذهب اشعری]] داشته است<ref>د. اسلام، همانجا؛ نیز رجوع کنید به فاخوری و جر، ج ۱، ص ۱۸۷.</ref>. پیچیدگی و دیریابی مطالب کتاب باعث شده است سبکی<ref>ج ۵، ص ۱۹۲.</ref> آن را «لُغز[= معمای] الامه» بنامد. [[ابن‌خلدون]] <ref>ج۱: مقدمه، ص۵۷۶.</ref> این کتاب را در کنار المستصفی، کتاب اصولی غزالی، از بهترین کتاب‌های اصولی می‌داند که متکلمان نوشته‌اند. | ||
مهم‌ترین کتاب فقهی جوینی نهایه المطلب فی درایه المذهب است که از کتاب‌های مهم فقه شافعی نیز به‌شمار می‌آید. | مهم‌ترین کتاب فقهی جوینی نهایه المطلب فی درایه المذهب است که از کتاب‌های مهم فقه شافعی نیز به‌شمار می‌آید. | ||
'''دیگر آثار فقهی جوینی | '''دیگر آثار فقهی جوینی اینهاست''': | ||
* مُغیثُ الخلق فی بیان الاحق، در ترجیح آرای شافعی بر دیگر مذاهب؛ | * مُغیثُ الخلق فی بیان الاحق، در ترجیح آرای شافعی بر دیگر مذاهب؛ | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
'''رساله فی الفقه''' | '''رساله فی الفقه''' | ||
همچنین الاسالیب فی الخلافیات، درباره اختلاف [[حنفیان]] و شافعیان و الکافیه فی‌الجدل از آثار وی است <ref>رجوع کنید به حاجی‌خلیفه، ج ۱، ستون ۷۵.</ref>. الغیاثی یا غیاث‌الامم فی التیاث الظُلَم را جوینی برای [[خواجه‌نظام‌الملک]] نوشت و در آن در پی گردآوری «احکام‌اللّه فی الزعامه» <ref>رجوع کنید به جوینی، ۱۴۰۱، ص ۱۴.</ref> و ارائه اثری مشابه الاحکام السلطانیه ابوالحسن ماوردی (متوفی ۴۵۰) بود. در این کتاب او احکام الاهی را به دو بخش تقسیم کرده است: احکام رهبران و صاحبان امر، احکام مکلفان مستقل از امر و نهی رهبران. | |||
سپس در سه بخش به مباحث پرداخته است: در [[امامت]] و ابواب آن، در حالتِ نبودِ رهبران، در حالتِ نبودِ اهل [[اجتهاد]] و شریعت <ref>رجوع کنید به همان، ص ۱۹.</ref>. مباحث این کتاب به فقه محدود نشده بلکه بعضاً مبحث حکومت را نیز وارد حوزه [[علم کلام]] کرده است و احتمالاً اثر ماوردی در آن به این سبب سطحی و ناقص خوانده شده <ref>رجوع کنید به همان، ص ۱۴۱ـ۱۴۲.</ref> که فاقد نگرش کلامی بوده است. به گفته | سپس در سه بخش به مباحث پرداخته است: در [[امامت]] و ابواب آن، در حالتِ نبودِ رهبران، در حالتِ نبودِ اهل [[اجتهاد]] و شریعت <ref>رجوع کنید به همان، ص ۱۹.</ref>. مباحث این کتاب به فقه محدود نشده بلکه بعضاً مبحث حکومت را نیز وارد حوزه [[علم کلام]] کرده است و احتمالاً اثر ماوردی در آن به این سبب سطحی و ناقص خوانده شده<ref>رجوع کنید به همان، ص ۱۴۱ـ۱۴۲.</ref> که فاقد نگرش کلامی بوده است. به گفته [[ابن خلدون|ابن‌خلدون]]<ref>نج ۱: مقدمه، ص ۵۷۲.</ref> جوینی در زمینه علم فرایض نیز تألیفاتی بر اساس مذهب شافعی داشته است. | ||
به نظر تاج‌الدین سبکی <ref>ج ۵، ص ۱۹۲.</ref> انتقادهای جوینی از اشعری و مالک، مانع از گسترش و رواج آثار فقهی او، به خصوص در میان مالکیان، شد. | به نظر تاج‌الدین سبکی <ref>ج ۵، ص ۱۹۲.</ref> انتقادهای جوینی از اشعری و مالک، مانع از گسترش و رواج آثار فقهی او، به خصوص در میان مالکیان، شد. | ||