وحدت اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

وحدت اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۴ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۰

۳۲٬۷۰۰ بایت حذف‌شده ، ‏۲۴ ژوئن ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Javadi

confirmed، مدیران رابط کاربری، مدیران اشتراک فشاری، steward، پنهانگران، مدیران

۲۲٬۰۶۱

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+[[پرونده:شب برات.jpg|جایگزین=جشن «نیمهٔ شعبان»|بندانگشتی|جشن «نیمهٔ شعبان»]]
 '''وحدت اسلامی''' (وحدت [[امت اسلامی]]) اصطلاحی است که در جهان معاصر از جانب هر دو جریان دشمنان [[اسلام]] و [[امت اسلامی]] و نیز دوستداران اسلام و امت اسلامی بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. این اهمیت یافتن و در رأس توجهات قرار گرفتن تا حدودی متاثر از رویکرد اندیشمندان معاصر جهان اسلام و اصلاحگرانی است که پس از جنگ جهانی دوم و به دنبال نگاه چپاول گرایانه دولت‌های استعمارگر به کشورهای اسلامی و ثروت‌ها و منابع عظیم طبیعی‌شان، شاهد عقب‌گرد مسلمانان و مخصوصا حکمرانان کشورهای اسلامی، از عظمت و تمدن شکوهمند موجود در صدر اسلام بودند. از همین رو است که ذهن‌هایمان از دیر باز با واژگان همسوی متعددی چون: [[امت واحده]]، [[دار الاسلام]]، وحدت اسلامی، [[اتحاد اسلامی]]، امت محمدیه، [[بلوک اسلامی]]، جبهۀ اسلامی، [[جهان اسلام]]، همبستگی دینی و اخوت اسلامی، و... در نظریه‌های متفکران جهان اسلام و ادبیات سیاسی و حقوقی، انس داشته و دارد.
@@ خط ۲۹: / خط ۳۰: @@
 # همچنین [[رسول اکرم]] فرمود: «الجَماعَةُ رَحمَةٌ و الفرقَةُ عَذابٌ<ref>کنز العمال، متقی هندی، مؤسسه الرسالۀ، بیروت، 1409 ق، ح ۲۰۲۴۲.</ref>؛ وحدت مایۀ رحمت است، و تفرقه موجب عذاب».
 # و در جای دیگر [[پیامبر اسلام]] فرمود: «یدُاللَّهِ عَلَی الجَماعَةِ و الشَّیطانُ مَعَ مَن خالَفَ الجَماعَةَ یرکضُ<ref>همان، ح ۱۰۳۱.</ref>؛ دست خدا بر سر جماعت است و شیطان با کسی همراه است که با جماعت ناسازگاری کند».
-# [[امام علی|امام علی (علیه‌السلام)]] فرمود: عَلَیکم بِالتَّواصُلِ وَ التَّباذُلِ و إیاکم و التَّدابُرَ و التَّقاطُعَ<ref>نهج‌البلاغه، سید رضی، تصحیح: صبحی صالح، نشر هجرت، قم، چاپ اول، 1414 ق، نامه ۴۷.</ref>؛ بر شما باد به ارتباط و بخشش به یکدیگر و دوری گزیدن از جدایی و پشت کردن به یکدیگر».
+# [[امام علی|امام علی (علیه‌السلام)]] فرمود: عَلَیکم بِالتَّواصُلِ وَ التَّباذُلِ و إیاکم و التَّدابُرَ و التَّقاطُعَ<ref>نهج‌البلاغه،
-=== مصلحت اسلام و بهره‌مندی مسلمین ===
-یکی از دلایل ضرورت وحدت اسلامی، بهره‌گیری حداکثری از اسلام است و مصلحت جامعۀ اسلامی اقتضا می‌کند که مسلمانان حول محور مشترک خود، به اتحاد برسند. اهمیت وحدت را زمانی درمی‌یابیم که در تاریخ می‌خوانیم [[امام علی|امام علی (علیه‌السلام)]] پس از رحلت [[نبی اکرم(ص)|نبی مکرم اسلام (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] به دلیل حفظ نظام اسلامی در برابر دشمن و تحقق اهداف نهایی وحدت که پیروزی جهان اسلام و تبیین واقعی اصول و مبانی اسلامی می‌باشد، به جای تصاحب خلافت که طبیعتاً حق ایشان بود، سیاست اتحاد را در پیش گرفت و به جای نزاع، بر اساس مصلحت‌اندیشی، مسالۀ عقلانیت را بر حقانیت‌ ترجیح دادند و در آن بازۀ زمانی وحدت مسلمانان را مهم‌تر از خلافت دانستند؛ چراکه دشمنان قسم خوردۀ اسلام و مسلمین مترصد فرصتی بودند تا مسلمانان را در مقابل یکدیگر قرار دهند.
-[[شهید مطهری]] در این خصوص می‌نویسد: «ما این را باید بدانیم که در این عصر از هر عصر دیگر، مسلمانان بیشتر به اتحاد و رفع اختلاف احتیاج دارند. ما شیعیان این افتخار را داریم که [[علی (علیه‌السلام)]] بزرگ‌ترین گذشت‌ها و فداکاری‌ها را در زمینۀ خلافت انجام داد. در نهایت خلوص نیت با رقبای خود همکاری و همگامی کرد؛ یعنی مصلحت اسلام را بالاترین مصلحت‌ها دانست»<ref>یادداشتهای استاد مطهری، صدرا، تهران، 1391 ش، ج 7، ص ص 82 - 83.</ref>.
-[[رهبر معظم انقلاب]] نیز در خصوص بهره‌مندی حداکثری از اسلام در ذیل اتحاد مسلمین، می‌فرمایند: «مسلمانان عالم هرچه به اسلام نزدیک‌تر شوند، طعم عزت را بهتر خواهند چشید، و هرچه با یکدیگر متحدتر باشند، امکان استفادۀ از اسلام را بیشتر به دست خواهند آورد»<ref>بیانات رهبری در دیدار کارگزاران نظام، مورخ 26/۰۸/۱۳۷۷.</ref>. به اعتقاد ایشان: «اتحاد دنیای اسلام و توجه به محور وحدت بخش اسلام، به سود همۀ دنیای اسلام است»<ref>همان، مورخ 21/۱۱/۱۳۷۵.</ref>.
-=== اهمیت استراتژیک وحدت ===
-همان‌گونه که گذشت، وحدت امت اسلامی، ضرورت و نیاز اجتماعی - سیاسی و امری حیاتی و استراتژیک محسوب می‌شود و جنبۀ صوری و تشریفاتی ندارد. مقام معظم رهبری در بیانی می‌گوید: «هدف از این کار آن است که با شعار وحدت مسلمین - که شعار درست و ضروری  هم هست و من از قدیم این اعتقاد و تفکر را داشتم و دارم و آن را یک مسأله استراتژیک می‌دانم - یک مسأله تاکتیکی و مصلحتی هم نیست که حالا بگوییم مصلحت ما ایجاب می‌کند که با مسلمین غیر شیعه ارتباطات داشته باشیم - مسلمانان، به تدریج این اختلافات مذهبی و طایفه‌ای را کم کنند و از بین ببرند؛ چون در خدمت دشمنان است. ما با این انگیزۀ صحیح، مسأله وحدت مسلمین را در جمهوری اسلامی، یک مسأله اساسی قرار داده‌ایم»<ref>بیانات رهبری در دیدار اعضای ستاد برگزاری کنفرانس جهانی اهل‌بیت(ع)، مورخ 26/۰۱/۱۳۶۹.</ref>.
-=== مقابله با دشمن ===
-یکی از عوامل پیشرفت و رمز پیروزی هر ملتی، پیوند و اتحاد است، همان گونه که با اتحاد قطرات آب و پیوستن جوی‌های کوچک به همدیگر، رودخانه‌های عظیم و دریاهای عمیق ایجاد می‌شود، با اتحاد انسان‌ها نیز صفوف بزرگی تشکیل می‌گردد که دشمن را به وحشت انداخته، فکر تجاوز را برای همیشه از سر او بیرون می‌کند:   {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ|سوره =انفال|آیه = 60}}.
-رهبر معظم انقلاب در این خصوص می‌گوید: «این برای دستگاه استکبار و استعمار تهدید است؛ یک و نیم میلیارد مسلمان، این همه کشورهای اسلامی با این همه منابع، این نیروی انسانی فوق‌العاده، اگر این [مجموعه] متحد باشد و با وحدت به سمت اهداف اسلامی حرکت بکند، قدرتمندان دیگر نمی‌توانند در دنیا کوس قدرت بزنند»<ref>بیانات رهبری در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی اسلامی، 27/۰۹/۱۳۹۵.</ref>.
-=== ارائۀ تصویر واقعی از اسلام ===
-یکی دیگر از دلایل ضرورت وحدت اسلامی، تصحیح نگاه جامعۀ جهانی نسبت به دین مبین اسلام و ترسیم خطوط حایل میان اسلام و فِرق جعلی می‌باشد. دشمنانی که هیچ نقطۀ تاریکی در سیاست‌های [[پیامبر (ص)|پیامبر (صلی‌الله علیه و آله وسلم)]] و [[امامان معصوم (ع)|امامان معصوم (علیهم‌السلام)]] نیافته‌اند، سعی در به حاشیه راندن اسلام دارند و به تأسیس فرق جعلی که به نوعی زمینه‌ای برای افراطی نشان دادن اسلام است، می‌پردازند. این فرقه‌ها از سوی استعمارگر پیر ([[انگلستان|انگلیس]]) به جهان اسلام تحمیل شده‌اند تا از اسلام در ذهن مردم جهان، به‌ویژه غرب، تصوری غلط برجای بگذارد؛ اما با وحدت امت اسلام می‌توان با این اقدامات مقابله نمود.
-== شبهاتی پیرامون وحدت ==
-در این میان که ایجاد وحدت تفکری است راهگشا برای برون‌رفت جهان اسلام با همۀ امکانات و استعدادها و منابع سرشار انسانی و طبیعی‌اش از حالت رکود حاکم بر آن برخی با ایراد شبهاتی نه چندان استوار و محکم به دنبال کند کردن و یا حتی از بین بردن این حرکت اصیل دینی و اساسی‌اند؛ که در اینجا به‌عنوان نمونه به یکی از این شبهات اشاره می‌نماییم:
-=== وحدت یک استراتژی از جانب شیعیان برای رهایی از اقلیت و ضعف ===
-برخی این شبهه را القا می‌کنند که چون [[شیعیان]] از جهت جمعیتی نسبت به [[اهل‌سنت]] در اقلیت و ضعف هستند پس به ناچار شعار وحدت را سر می‌دهند تا از حالت ضعف خارج شود و در واقع این یک تاکتیک و یا استراتژی از جانب شیعیان است و با بیرون رفتن از حالت ضعف دیگر شیعیان به دنبال این تاکتیک و یا استراتژی (یعنی وحدت میان [[شیعه]] و [[سنی]]) نخواهند بود.
-در پاسخ به این پرسش که از دیر باز هم از جانب مخالفان مسأله وحدت اسلامی و هم از جانب دشمنان اصلی مسلمانان و جهان اسلام شنیده می‌شود می‌توان چنین پاسخ داد که:
-أولا: وحدتی که شیعیان و علمای تشیع از آن حمایت می‌کنند، به دلیل آیات و روایات فراوانی است که در تفاسیر مختلف شیعیان و نیز در کتب مختلف روایی از پیامبر  و اهل‌بیت ایشان در ارتباط با ضرورت حفظ وحدت میان امت اسلامی وجود دارد و بر آن تاکید شده است. که علاوه بر آیات و روایات ، سیرۀ اهل‌بیت پیامبر نیز بهترین گواه و شاهد بر این مسأله است.
-ثانیا: در طول تاریخ در مناطقی که شیعیان حکم‌فرما بوده‌اند نیز مسأله وحدت با حدت و شدت مطرح بوده و دنبال می‌شده است، البته در طول حکمرانی اهل‌سنت نیز مسأله مراودات صمیمانه میان علما و بدنه جامعه شیعی و سنی بسیار مشهود بوده به‌گونه‌ای که پیوندهای نسبی و سببی فراوانی میان اهل‌سنت و شیعیان مشاهده می‌گردیده و نیز بسیاری از اهل‌سنت که امروزه در [[جهان اسلام|جهان‌ اسلام]] به عنوان [[سادات]] و اشراف و یا اهل [[تصوف]] معروف‌اند، به انتساب خود به ائمه اهل‌بیت از جهت نسبی افتخار می‌کنند که خود شاهدی بر عمق روابط میان [[شیعیان]] و [[تسنن]] است.
-ثالثا: در [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] که حکومتی قریب به پنجاه ساله دارد و حکمرانی در دست شیعیان و نظام [[ولایت فقیه]] است، تمام پشتیبانی و حمایتی که جمهوری اسلامی ایران نسبت به شیعیان جهان دارد، دقیقا عین همان پشتیبانی را از جریان‌ها و مستضعفین اهل‌سنت دارد.
-رابعا: بر همگان همانند روز، روشن و عیان است که اگر به مسأله وحدت امت اسلامی در مسائل حیاتی مربوط به جهان اسلام و ملل مسلمان و نیز در مقابل هجمه‌های نظامی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... حتی اگر به‌عنوان یک تاکتیک و یا استراتژی هم، نگریسته شود؛ در حد خود امری است نه تنها راجح و حسن؛ بلکه امری است ضروری و واجب، زیرا در مقابل جبهه دشمنان جهان اسلام یعنی غرب و مکاتب [[لیبرال]] سرمایه‌داری و کمونیست‌ها و [[آمریکا]] همگی در برابر اسلام جبهه واحدی تشکیل می‌دهند و با وجود اختلافات گسترده داخلی خود، در برابر مسلمانان جبهه‌های واحدی چون اتحادیه اروپا، [[پیمان ناتو]] و ... را تشکیل می‌دهند.
-== موانع تحقق وحدت اسلامی ==
-جوامع اسلامی همواره در معرض تفرقه، اختلاف و به نوعی واگرایی و تشتت قرار داشته‌اند. وجود شکاف‌های اجتماعی و اختلافات مختلف، موجب چندگانگی و رشد دسته‌های مختلف شده، گاه به تنش و درگیری در جامعه انجامیده و قدرت و وحدت ملی را با نقص و ضعف روبرو نموده است. هرچند بخشی از این واگرایی‌ها در ذات جامعۀ بشری و وجود اختلافات و تنوع در حوزۀ شناخت، نگرش، عواطف و احساسات ریشه دارد؛ اما بخشی دیگر محصول منفعت طلبی‌ها، زیاده خواهی‌ها و حب و بغض‌هاست. در این بخش پایانی، به برخی از موانع تحقق وحدت و عوامل ایجاد تفرقه اشاره می‌گردد:
-=== 1. دسیسه‌های استعمار ===
-شیعه و سنی هر دو مسلمان اند و در اعتقادات، احکام، اخلاق و... دارای مشترکات زیادی هستند. البته اختلاف‌هایی نیز دارند که انکارشدنی نیست؛ اما این اختلاف‌ها به انداره‌ای نیستند که خودبه‌خود منجر به خصومت و دشمنی شوند و به اساس اتحاد و برادری اسلامی ضربه وارد سازند و قطعاً دسیسۀ دشمنان و استکبار و جهالت برخی دوستان است که این اختلافات را وسیع و دامنه‌دار می‌کند.
-[[علامه شرف الدین]] معتقد است: «سیاست ، سبب جدایی شیعه و سنی شد. همو نیز باید سبب اتحاد شیعه و سنی شود.» منظور این است که سیاست استعماری و دسیسه‌های بیگانگان، فرق اسلامی و از جمله [[شیعه]] و [[سنی]] را از هم جدا کرده است، پس باید سیاست اسلامی به منظور مقابله با دشمن مشترک نیز آنها را به هم پیوند دهد و به بیان رهبر معظم انقلاب: «امروز نگاه دستگاه استکبار و استعمار به دنیای اسلام، این است که سعی می‌کنند دنیای اسلام را هرچه بیشتر از وحدتِ خود دور کنند»<ref>بیانات رهبری در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی اسلامی، مورخ 27/۰۹ /۱۳۹۵.
-</ref>.
-=== 2. کج فهمی و بی اطلاعی ===
-در برخی موارد، بی‌اطلاعی و کج‌فهمی و یا به تعبیر دقیق‌تر، فهم و درک نادرست است که مذاهب و کشورهای اسلامی نسبت به یکدیگر داشته‌اند و این فهم نادرست منجر به تحلیل نادرست و در نهایت، اقدام تفرقه‌افکنانه می‌شود.
-رهبر معظم انقلاب در بیانی می‌گوید: «چیزهایی مانع از اتحاد می‌شود که عمدۀ آنها بعضاً کج‌فهمی‌ها و بی‎اطلاعی‌هاست. از حال هم خبر نداریم، دربارۀ هم توهمات می‌کنیم؛ دربارۀ عقاید هم، دربارۀ تفکرات یکدیگر دچار اشتباه می‌شویم؛ شیعه دربارۀ سنی، سنی دربارۀ شیعه. فلان ملت مسلمان دربارۀ آن ملت دیگر، دربارۀ همسایه‌اش. سوءتفاهم‌ها که دشمنان هم به شدت بر این سوءتفاهم‌ها دامن می‌زنند. افرادی هم متأسفانه بر اثر همین سوء فهم، سوء تحلیل، ندیدن نقشۀ کلی دشمن، بازیچۀ این بازی دشمن قرار می‌گیرند و دشمن از آنها استفاده می‌کند. گاهی یک انگیزۀ خیلی کوچک، انسانی را وادار می‌کند حرفی بزند، موضعی بگیرد، کاری بکند که دشمن در نقشۀ کلی خود از آن حرف استفاده می‌کند و شکاف را بین برادران زیاد می‌کند»<ref>بیانات رهبری در دیدار کارگزاران نظام، مورخ 17/۰۱/۱۳۸۶.
-</ref>.
-=== 3. عوامانه شدن اختلافات مذهبی ===
-اگر اختلافات علمی و اعتقادی در خواص و نخبگان فِرَق مختلف اسلامی به سطح عوام جامعه برسد، وحدت اسلامی را مخدوش کرده، موجب ایجاد تفرقه و اختلاف می‌شود.  رهبری معتقد است: «اختلاف بین طرفداران دو عقیده بر اثر تعصبات، یک امری است که هست و طبیعی است، و مخصوص شیعه و سنی هم نیست. بین فِرَق شیعه، خودشان؛ بین فِرَق سنی، خودشان؛ در طول زمان از این اختلافات وجود داشته است. تاریخ را نگاه کنید، می‌بینید هم بین فِرَق فقهی و اصولی اهل تسنن - مثل [[اشاعره]] و [[معتزله]]، مثل [[حنابله]] و [[حنفیه|احناف]] و [[شافعیه]] و اینها - هم بین فِرَق مختلف شیعه، بین خودشان، اختلافاتی وجود داشته است. این اختلافات وقتی به سطوح پایین - مردم عامی - می‌رسد، به جاهای تند و خطرناکی هم می‌رسد؛ دست به گریبان می‌شوند. علما می‌نشینند با هم حرف می‌زنند و بحث می‌کنند؛ لیکن وقتی نوبت به کسانی رسید که سلاح علمی ندارند، از سلاح احساسات و مشت و سلاح مادی استفاده می‌کنند که این خطرناک است.
-در دنیا این همیشه بوده؛ همیشه هم مؤمنین و خیرخواهان سعی می‌کردند که مانع بشوند؛ علما و زبدگان، تلاششان این بوده است که نگذارند سطوح غیرعلمی کارشان به درگیری برسد؛ لیکن از یک دوره‌ای به این طرف، یک عامل دیگری هم وارد ماجرا شد و آن «استعمار» بود. نمی‌خواهیم بگوییم اختلاف شیعه و سنی همیشه مربوط به استعمار بوده؛ نه. احساساتِ خودشان هم دخیل بوده. بعضی از جهالت‌ها، بعضی از تعصب‌ها، بعضی از احساسات، بعضی از کج‌فهمی‌ها دخالت داشته؛ لیکن وقتی استعمار وارد شد، از این سلاح حداکثر استفاده را کرد»<ref>بیانات رهبری در دیدار شرکت‌کنندگان در هم اندیشی علمای اهل تسنن و تشیع، مورخ 25/۱۰/۱۳۸۵.</ref>.
-=طلایه داران ایجاد وحدت در امت اسلامی=
-=== وحدت در سیره علمای دین ===
-به‌طور قطع در قرن معاصر افراد زیادی هستند که در این امر خطیر به فعالیت مشغولند که در این مجال امکان انعکاس نام و فعالیت‌های آنان نیست، و بیان زوایای تفکرات ایشان فرصتی جداگانه و به‌طور مستقل را می‌طلبد، که متأسفانه در این مقال، نمی‌گنجد. علمای بلاد و کشورها و دولت‌های اسلامی می‌توانند با اتخاذ سیاست‌های مشترک در برابر دشمنان خود ایستاده و از اختلافات پرهیز نمایند. بدین سان مقصود از وحدت، وحدت عقیدتی نیست، بلکه وحدت عملی است. این امر هم ضرور است و هم به معنای دست برداشتن از اصول و اعتقادات نیست. البته در این شرایط باید از هر گونه عوامل تنش زا و تفرقه پرهیز شود، زیرا دنیای استکبار در برابر دنیای اسلام ایستاده و در صدد نابودی آن می‌باشد.
-==== وحدت در اندیشه آیت‌الله بروجردی ====
-[[آیت‌الله بروجردی]] وحدت میان مذاهب را از وظایف حیاتی هر عالم شیعی مى‌دانست و به همین جهت علاقه‌مند بود تا حُسن تفاهمی بین شیعه و سنی برقرار شود تا از طرفی وحدت اسلامی که منظورِ بزرگ این دین مقدس است، تأمین گردد و از طرف دیگر، فقه شیعه و معارف شیعه آنطور که هست، به جامعة تسنن که اکثریتِ مسلمانان را تشکیل می‌دهند معرفی شود. هرگونه تفرقه، و دامن زدن به آن زمینه نابودی جهان اسلام را فراهم می‌کند. از این رو مصلحان جهان اسلام مانند آیت‌الله بروجردی همواره دم از '''«جهان اسلام»''' و '''«وحدت امت اسلامی»''' می‌زد و اصطلاحات دیگر مانند '''«[[تقریب مذاهب]]»'''، '''«انسجام اسلامی»'''، '''«اصلاح امور مسلمین»''' را به کار نمی‌برد، اما اندیشه داوری او همه این مفاهیم را در بر می‌گرفت<ref>مجله حوزه، شماره ۴۳ و ۴۴، ۱۳۷۰ ش.</ref>. هدف ایشان از وحدت اسلامی، هرگز این نبود که یک گروه در گروه دیگر هضم شود و همه آنها یک گروه و یک فرقه شوند؛ بلکه تأکید داشت با بیان نقاط مشترک همه گروه‌ها، دوستی، محبت و صمیمیت در میان آنها به وجود آید و همه در برابر دشمنان اسلام به ید واحده تبدیل گردند. در نظر [[آیت‌الله بروجردی]]، نیل به این هدف مقدس، از راه تمسک به [[حدیث ثقلین]] و معرفی [[امامان معصوم (ع)|امامان معصوم (علیه‌السلام)]] به عنوان مصادیق بارز اهل‌بیت (علیه‌السلام) و تبیین مرجعیت علمی آنان ، بهترین، آسان‌ترین، کم هزینه‌ترین و معقول‌ترین راه می‌باشد.
-==== شیخ محمود شلتوت ====
-شیخ [[محمود شلتوت]] از علمای معروف [[اهل‌سنت]] نیز معتقد به وحدت و همگرایی بین مسلمانان بود و از اهل‌سنت درخواست می‌نمود که از برخوردهای فیزیکی و عوامل تفرقه‌ پرهیز نموده و با شیعیان اتحاد داشته باشند.
-بی‌شک علامه محمود شلتوت از معدود عالمانی بود که به وحدت اسلامی اهتمام ویژه داشت. وی وحدت اسلامی را اینگونه تعریف می‌کند: «برادر دینی بین قلوب مسلمین پیوند برقرار می‌کند و آنها را همچون خانواده‌ای واحد می‌سازد.
-مسلمان از خوشحالی مسلمانان، خوشحال و از ناراحتی او ناراحت می‌‌شود. هنگامی که گمراه شد او را هدایت و هنگامی که اغفال شد او را ارشاد و هنگامی که ضعیف شد به او رحم می‌‌کند؛ و در یک جمله، آن‌گونه که برای خود می‌‌پسندد با او رفتار می‌‌کند»<ref>الاسلام عقیده و شریعه، ص ۴۴۵.</ref>. شیخ شلتوت کتاب خدا و سنت رسول الله (صلی‌الله علیه وآله وسلم) را وجه اشتراک همه مذاهب مى‌دانست<ref>طلایه‌داران تقریب(۲)، ص ۹۸.</ref>.
-==== وحدت در اندیشۀ امام خمینی ====
-اندیشۀ وحدت [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از مهم‌ترین و ناب‌ترین اندیشه‌های آرمانی محسوب می‌شود که این اندیشه نقطۀ عطف تاریخی در وحدت اسلامی محسوب می‌شود، آرمان وحدت امام از آنجا ناشی می‌شود که تفرقه در میان امت اسلامی نتایج ذلت‌باری ببار آورده که جبران آنها شاید هرگز امکان‌پذیر نباشد؛ زیرا اجانب بر مسلمین سیطره یافته و جوامع اسلامی تحت سلطۀ استعمار فروپاشیده‌اند، مسلمانان شخصیت و شرافت انسانی خود را از دست داده و در همۀ ابعاد عقب مانده‌اند؛ بنابراین استقلال و آزادی و عظمت خود را از کف داده و به شرق و غرب وابسته شده‌اند، با توجه به این شرایط ننگین است که امام ضرورت وحدت را شدیدا لمس و احساس می‌کند و برای اصلاح جامعه بشری قیام می‌نماید تا با ایجاد همبستگی اسلامی و بالاتر از آن بین مستضعفین جهان از دخالت ابرقدرت‌ها در مقدرات [[کشورهای اسلامی]] جلوگیری نموده و آنان را به سر منزل پیروزی رهنمون گردد. حضرت امام خمینی همواره امت مسلمان را دعوت به اتحاد و وحدت نموده‌اند. و تلاش کرده‌اند که مسلمانان متحد با هم متحد شوند.
-آغاز نهضت اسلامی امام خمینی در سال ۱۳۴۲ و وقوع [[انقلاب ۱۳۵۷|انقلاب اسلامی ۱۳۵۷]] ایران نقطۀ عطف تفکر وحدت اسلامی - وحدت شیعه و سنی از یک طرف و وحدت کشورهای اسلامی از طرف دیگر - بود که شخص امام خمینی منادی این وحدت بود. اندیشه وحدت از دیدگاه امام خمینی وسیله و ابزار اصلی نفی سبیل و سلطه غیر مسلمان بر امت اسلامی بوده و وحدت رمز پیروزی و بقای امت اسلامی است<ref>امام خمینی، صحیفه انقلاب، وصیتنامه سیاسی - الهی رهبر کبیر انقلاب اسلامی.</ref>.
-==== وحدت در اندیشۀ آیت‌الله خامنه‌ای ====
-[[رهبر معظم انقلاب]] در تفسیر وحدت معتقدند: «مراد ما از وحدت اسلامی، یکی‌شدن عقاید و مذاهب اسلامی نیست. مراد ما از وحدت دنیای اسلام، عدم تنازع است: {{متن قرآن|وَلَا تَنَازَعُوا فتَفْشَلُوا ...|سوره =انفال|آیه = 46}}؛ تنازع نباشد، اختلاف نباشد»<ref>بیانات رهبری در دیدار شرکت‌کنندگان در همایش کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی اسلامی، مورخ 30/۰۵ /۱۳۸۵.</ref>.
-همچنین ایشان در این خصوص می‌گوید: «اتحاد مسلمین، به معنای انصراف مسلمین و فرَق گوناگون از عقاید خاص کلامی و فقهی خودشان نیست؛ بلکه اتحاد مسلمین به معنای این است که فِرَق گوناگون اسلامی (فِرَق سنی و فِرَق شیعه) - که هر کدام فِرَق مختلف کلامی و فقهی دارند - حقیقتاً در مقابله با دشمنان اسلام، همدلی و همدستی و همکاری و همفکری کنند»<ref>همان.</ref>.
-به حق و به جرئت می‌توان گفت بزرگ‌ترین منادی وحدت در عصر حاضر و پرچمدار تقریب بین مذاهب، مقام معظم رهبری است که ایشان همیشه و همواره به‌عنوان رهبر و شخصیت برجستۀ دینی، دعوت به وحدت و همبستگی بین مسلمانان می‌نمایند. در اینجا فقط به چند نمونه از بیانات ارشمند ایشان اکتفا می‌کنیم<ref>خمینی، صحیفه امام، ج ۶، ص ۴۳۴.</ref>.
-ایشان در بیانی می‌گوید: «من از قدیم این اعتقاد و تفکر را داشتم و دارم و آن را یک مسأله استراتژیک می‌دانم؛ یک مسأله تاکتیکی و مصلحتی هم نیست که حالا بگوییم مصلحت ما ایجاد می‌کند که با مسلمین غیرشیعه ارتباطات داشته باشیم. مسلمانان به تدریج این اختلافات مذهبی و طایفه‌ای را کم کنند و از بین ببرند؛ چون در خدمت دشمن است. ما با این انگیزه صحیح، مسأله وحدت مسلمین را در جمهوری اسلامی، یک مسأله اساسی قرار داده ایم»<ref>بیانات مقام معظم رهبری، در تاریخ ۱۹مهر ۱۳۶۸</ref>. در جایی دیگر می‌فرماید: «...تدوین منشور وحدت اسلامی به همت علمای اسلام، ضروری و مطالبه‌ای تاریخی است، که اگر امروز به این وظیفه عمل نشود، نسل‌های بعدی ما را مؤاخذه خواهند کرد. در شرایطی که دنیای استکبار سعی در تخریب چهرۀ مسلمانان دارد... و بیداری اسلامی را میان شیعه و سنی، برای خود خطر می‌داند... آیا عاقلانه است که مسلمانان درگیر نزاع قومی و مذهبی شوند و دشمن مشترک خود را فراموش کنند؟<ref>بیانات مقام معظم رهبری، در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۸۶.</ref>.
-مقام رهبری در جایی دیگر می‌فرماید: این قدر ما در روایات، در ثواب شرکت در نماز جماعت اهل‌سنت در زمان ائمه داریم که روایت دارد که در [[مسجدالحرام]] اگر پشت سر اینها نماز بخوانید؛ مثل این که پشت سر [[پیامبر (ص)|پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] نماز خوانده‌اید. این معنایش چیست؟ معلوم است [[امام صادق (علیه‌السلام)]] نماز آن امام‌جماعت را با نماز پیامبر مقایسه نمی‌کند. مقایسه با نماز یک پیرو خودش هم نمی‌کند؛ اما می‌گوید پشت سر او نماز بخوانید؛ این یعنی چه؟ این نمایش وحدت است. عملاً وحدت را نشان بدهید<ref>بیانات مقام معظم رهبری، در تاریخ ۴ آبان ۱۳۸۸.</ref>.
-اگر وحدت و نزدیکی فِرَق اسلامی چیزی است که در خدمت اسلام می‌باشد و اگر قبول داریم که اتحاد مسلمین به حال مسلمین مفید است و در جهت عظمت اسلام می‌باشد، یقینا بایدمعتقد باشیم که از سوی دشمنان اسلام، سخت‌ترین تلاش‌ها و پیچیده‌ترین توطئه‌ها، علیه این وحدت و اتحاد در جریان است. این دو از هم غیرقابل انفکاک است. امروز، هر چیزی که برای اسلام نافع‌تر است، از نظر دشمنان اسلام مبغوض‌تر می‌باشد. امروز، هر چیزی که بیشتر در جهت عظمت اسلام باشد، بیشتر هم مورد تهاجم دشمنان اسلام است. این، یک معادلۀ قطعی است<ref>حدیث ولایت، ج ۲، دفتر مقام معظم رهبری.</ref>.
-== پانویس ==
-{{پانویس}}
-== منابع ==
-* [https://www.isna.ir/news/98082415506 برگرفته از مقالۀ «مقصود از وحدت اسلامی»].
-* [https://www.porseman.com/article/%D8%AA%D9%82%D8%B1%D9%8A%D8%A8-%D9%85%D8%B0%D8%A7%D9%87%D8%A8%D8%8C-%D9%88%D8%AD%D8%AF%D8%AA%D8%8C-%D8%A7%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%8A/20986 مقالۀ تقریب مذاهب، وحدت، امت اسلامی].
-* [https://www.hawzahnews.com/news/871119 مقالۀ وحدت اسلامی از پیدایش تاریخی تا گرایش واقعی].
-[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]]
-[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]]
-[[رده:مفاهیم و اصطلاحات تقریبی]]