۱٬۵۶۹
ویرایش
جنبش‌های اسلامی پاکستان (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «پاکستان، کشوری است که از زمان استقلال تا کنون، با روند رو به رشد بنیادگرایی ا...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
<br> | <br> | ||
بعد از «اینکه جماعت اسلامی» در سال 1957 به طور رسمی وارد فعالیت های سیاسی شد، به عنوان قدرتمندترین و منظم ترین حزب سیاسی در پاکستان ظاهر گردید و با حکومت «[[ضیاء الحق]]» رابطه نزدیکی داشت. این حزب از حکومت «نواز شریف» در ابتدا پشتیبانی نمود، ولی در اواخر، جزو منتقدان او قرار گرفت و برای سرنگونی حکومت «نواز شریف» و ایجاد انقلاب اسلامی راهپیمایی های زنجیره ای را راه اندازی کرد. | بعد از «اینکه جماعت اسلامی» در سال 1957 به طور رسمی وارد فعالیت های سیاسی شد، به عنوان قدرتمندترین و منظم ترین حزب سیاسی در پاکستان ظاهر گردید و با حکومت «[[ضیاء الحق]]» رابطه نزدیکی داشت. این حزب از حکومت «نواز شریف» در ابتدا پشتیبانی نمود، ولی در اواخر، جزو منتقدان او قرار گرفت و برای سرنگونی حکومت «نواز شریف» و ایجاد انقلاب اسلامی راهپیمایی های زنجیره ای را راه اندازی کرد. | ||
<br> | |||
==گروه های بنیادگرای اسلامی در پاکستان== | |||
<br> | |||
رشد بنیادگرایی اسلامی در پاکستان و به وجود آمدن گروه های اسلامی و فرقه ای در این کشور، به ظهور افکار غیر دینی و سکولار در پاکستان و حوادث دهه هفتاد که در مجاورت این کشور اتفاق افتاد بازمی گردد. در اواخر دهه هفتاد، پاکستان از یک سو شاهد پیروزی انقلاب اسلامی در [[ایران]] بود و از سوی دیگر [[کمونیست]] ها در یک کودتای نظامی در 26 آوریل 1978، قدرت را در [[افغانستان]] به دست گرفتند. این دو حادثه، بدون تردید در روند بنیادگرایی اسلامی و تشکیل گروه های اسلامی و گاه فرقه گرایی تأثیر زیادی داشت. در این جا به تاریخ این گروه ها و اهداف کلی آنها اشاره می کنیم: | |||
<br> | |||
1 ـ جماعت اسلامی: در سال 1941، «ابوالاعلی مودودی» آن را پایه گذاری کرد. این حزب دارای گرایش اخوانی است و هم اکنون رهبری آن را «قاضی حسین احمد» بر عهده دارد. «جماعت اسلامی از لحاظ سیاسی تا حدودی از هواداران اندیشه امام خمینی رحمه الله به شمار می رود و «ابوالاعلی مودودی»، اولین شخصیت مذهبی این کشور بود که از مبارزات امام در زمان شاه حمایت به عمل آورد.»1 | |||
<br> | |||
2 ـ جمعیت علمای اسلام: این حزب در سال 1946 از «جمعیت علمای هند» منشعب شد و بعد از اعلام استقلال پاکستان، به طور فعال وارد عرصه سیاسی این کشور گردید. رهبری جمعیت علمای اسلام در ابتدا به عهده «[[مولانا مفتی محمود]]» که از علمای [[دیوبند]]ی بود قرار داشت و بعد از انشعاب در سال 1981، به دو دسته تقسیم گردید. هم اکنون یک دسته از جمعیت علمای اسلام را «[[مولانا فضل الرحمن]]» رهبری می کند و دسته دیگر را «[[مولانا سمیع الحق]]»، رییس مدرسه معروف «[[دارالعلوم حقانی]]» پیشاور که هزاران طلبه از کشورهای مختلف در آن مشغول به تحصیل هستند. | |||
<br> | |||
جمعیت علمای اسلام، عمده ترین حزب سیاسی و اسلام گرایی پاکستان است که به مکتب دیوبندی وابسته است. این گروه تا میانه دهه 80 تنها نماینده سیاسی دیوبندی ها بود، اما از سال 1985 به بعد [[سپاه صحابه]] و برخی احزاب تندرو و افراطی دیگر از آن منشعب شد. این حزب در زمان جهاد مردم افغانستان در ستیز با روس ها، رابطه بسیار نزدیک با گروه های پشتون این کشور داشت. پس از پیروزی مجاهدان افغان در بهار 1371 (1992) و بروز جنگ های ویرانگر داخلی، جمعیت علمای اسلام با همکاری ارتش پاکستان و برخی کشورهای غربی و عربی، جنبش طالبان را که از نظر فکری وابسته به مکتب دیوبندی بود، به وجود آوردند. | |||
<br> | |||
3 ـ سپاه صحابه: این حزب در 6 سپتامبر 1985 با رهبری «[[حق نواز جنگوی]]» که پیش تر عضو جمعیت علمای اسلام بود، در شهر «جنگ» از توابع ولایات [[پنجاب]]، بنیان گذاری شد. این گروه از جمله افراطی ترین و فرقه گراترین سازمان های سیاسی ـ مذهبی در پاکستان است. با انقلاب اسلامی ایران رابطه ای ندارد و سعی می کند که از نفوذ ایران در پاکستان جلوگیری کند. با شیعیان خصومت زیادی دارد و تا کنون ده ها نفر را در شهرهای مختلف پاکستان به جرم [[شیعه]] بودن و عضویت در «[[نهضت فقه جعفری]]» به شهادت رسانده است. این گروه از سوی عربستان کمک مالی می شود و چنانکه از سخنان رهبر کنونی آن «[[اعظم طارق]]» برمی آید، خواهان تشکیل حکومت مذهبی [[سنی]] در پاکستان است: «در پاکستان با توجه به اکثریت جمعیت باید حکومت سنی به وجود آید، همان طوری که در ایران با توجه به اکثریت شیعه حکومت شیعی رسمیت پیدا کرده است...» | |||
<br> | |||
4 ـ گروه های افراطی و فرقه گرا: پاکستان در دهه 90 شاهد رشد فزاینده اسلام گرایی فرقه ای و افراطی بوده است که بیشتر تحت تأثیر افکار و اندیشه های «[[عبدالوهاب]]» است. این گرایش قشری در قالب گروه های؛ «لشکر جنگوی»، «[[حرکة المجاهدین]]»، «[[لشکر طیبه]]»، «[[جیش محمد]]» و «[[مجاهدین البدر]]» جلوه نمود، و مسئول بیشتر عملیات تروریستی می باشند که تا کنون در پاکستان انجام گرفته است. محور بیشتر عملیات این گروه ها داخل پاکستان، [[کشمیر]] و افغانستان است. گروه جنگوی که در آغاز شاخه نظامی سپاه صحابه بود، در سال 1995 از آن جدا شد. حمله به خانه فرهنگ ایران در مولتان و لاهور توسط همین گروه انجام گرفت و دو تن از رهبران آن به نام «[[ملک اسحاق]]» و «[[ریاض بسرا]]»، به عنوان طراحان اصلی این اقدام خشونت آمیز و تروریستی شناخته شدند. | |||
<br> | |||
==خط فکری و سیاسی جنبش اسلامی پاکستان== | |||
<br> | |||
در پاکستان احزاب و گروه های زیادی وجود دارند که از نظر اندیشه سیاسی و فکری تفاوت های بسیاری باهم دارند. این احزاب به دو دسته کلی تقسیم می شوند: | |||
<br> | |||
1 ـ گروه های غیرمذهبی: این احزاب که عبارتند از؛ حزب مسلم لیگ به رهبری «نواز شریف» و حزب مردم به رهبری خانم «[[بی نظیر بوتو]]» خواهان یک حکومت غیرمذهبی در پاکستان است. طرفداران حکومت سکولار همواره سعی کرده اند که از اسلام و شریعت به عنوان یک وسیله استفاده کنند. به همین دلیل، از زمان استقلال تا کنون بر این کشور سلطه دارند و به نام دموکراسی و اسلام، بیشتر مروج فرهنگ غربی و افکار انحرافی بوده اند، تا مروج فرهنگ اصیل اسلامی. | |||
<br> | |||
2 ـ گروه های اسلامی: این گروه ها خواهان احیای ارزش های دینی در پاکستان هستند و رهبری آنها بر عهده علما قرار دارد و به چند دسته تقسیم می شوند: | |||
الف ـ احزاب اخوانی: گرایش به اخوان در «جماعت اسلامی» مودودی ظاهر شد. این حزب با هدف بازگشت به اصول اولیه اسلام و ایجاد حکومت اسلامی در پاکستان به وجود آمد و از اندیشه امام خمینی نیز پشتیبانی کرد. | |||
<br> | |||
ب ـ احزاب بنیادگرا و رادیکال: این گروه ها که از؛ «جمعیت علمای اسلام»، «جمعیت علمای پاکستان»، «[[اهل حدیث]]»، «سپاه صحابه» و... تشکیل گردیده اند، احزاب تندرو و سلفی مسلک هستند و هدف خود را مبارزه با نفوذ فرهنگ غرب و بازگشت به هویت اسلامی و تعبد به ظواهر دینی، مانند برپایی نماز جماعت، گذاشتن ریش بلند و... قرار داده اند. از زمان روی کار آمدن «ضیاء الحق» در سال 1977، تا کنون این گروه ها در صدها مورد قتل و ترور، دست داشته اند. | |||
<br> | |||
ج ـ احزاب اصلاح گرای مذهبی: این احزاب که از اندیشه سیاسی امام خمینی رحمه الله متأثر هستند، در «نهضت اجرای فقه جعفریه» تجلی پیدا کرده اند. این حزب از قدرتمندترین احزاب سیاسی شیعیان در پاکستان است که در زمان حکومت «ضیاء الحق» و در واکنش به سیاست های تبعیض آمیز و سلطه جویانه مذهبی او به وجود آمد. | |||
<br> | |||