پرش به محتوا

صهیونیسم: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۳: خط ۱۳:


== تعریف صهیونیسم ==
== تعریف صهیونیسم ==
[[صهیون]]، نام موقعیتی در [[بیت ‌المقدس]] است <ref>ر. به‌فرهنگ نفیسی ج 3، ص 218</ref> که هیکل [[سلیمان]]، [[مسجدالاقصی]] و [[قبه ‌الصخره]] روی آن ساخته شده است<ref>قدس ازنظرسه دین یکتاپرست مسلمانان، مسیحیان ویهودیان درنهایت‌درجه‌تقدس قرار داردو پیش ازمکه قبله‌گاه مسلمین بود. صخره‌ای که پیامبرازآن‌عروج کردند قبه‌الصخره نام داشت. یهودیان نیزکوه صهیون و شهرقدس را سمبل‌ملیت خودمی‌دانندوعقیده دارندکه مقدسات ملی ومذهبی‌شان به دست پادشاهان بنی‌اسرائیل دراین شهربناشده است(جمال‌زاده1386،ص59).</ref> <ref>جمال‌زاده 1386، ص 59).</ref> گاهی نیز مقصود تمام شهر [[اورشلیم]] است یعنی شهر برگزیده خدا یا شهر آسمانی. این اصطلاح درمیان علما متداول است که آرزوی قوم‌خداوند صهیون است <ref>خزایی 1389، ص 26.</ref>
[[صهیون]]، نام موقعیتی در [[بیت ‌المقدس]] است<ref>ر. به‌فرهنگ نفیسی ج 3، ص 218</ref>. که هیکل [[حضرت سلیمان|سلیمان]]، [[مسجدالاقصی]] و [[قبه ‌الصخره]] روی آن ساخته شده است<ref>قدس ازنظرسه دین یکتاپرست مسلمانان، مسیحیان ویهودیان درنهایت‌درجه‌تقدس قرار داردو پیش ازمکه قبله‌گاه مسلمین بود. صخره‌ای که پیامبرازآن‌عروج کردند قبه‌الصخره نام داشت. یهودیان نیزکوه صهیون و شهرقدس را سمبل‌ملیت خودمی‌دانندوعقیده دارندکه مقدسات ملی ومذهبی‌شان به دست پادشاهان بنی‌اسرائیل دراین شهربناشده است(جمال‌زاده1386،ص59).</ref> .<ref>جمال‌زاده 1386، ص 59).</ref>. گاهی نیز مقصود تمام شهر [[اورشلیم]] است یعنی شهر برگزیده خدا یا شهر آسمانی. این اصطلاح درمیان علما متداول است که آرزوی قوم‌خداوند صهیون است<ref>خزایی 1389، ص 26.</ref>.


اما واژه صهیونیسم که برگرفته از این کلمه است، و -این نام‌گذاری آیینهٔ تمام‌نمای هدف یهودیان ازاین نهضت می‌باشد- یک جریان ناسیونالیستی متعصب متعلق‌به بورژوازی <ref>این واژه به دسته بالاتر یا مرفه و سرمایه‌دار اطلاق می‌شود. این دسته قدرت خود را از استخدام، آموزش و ثروت به دست می‌آورند و نه از اشراف زادگی ((www.loghatnaameh.org</ref> یهود، برای به وجود آمدن کشور خودمختار یهودی در فلسطین می‌باشد. صهیونیسم جنبشی سیاسی و هدف آن جذب یهودیان و فراهم کردن زمینه‌های مهاجرت آنها به فلسطین است تا بدین وسیله دولتی یهودی به عنوان نماد فرهنگ و دین یهود تشکیل دهند و مشخصه بارز آن نژادپرستی یهودی باشد.  
اما واژه صهیونیسم که برگرفته از این کلمه است، و -این نام‌گذاری آیینهٔ تمام‌نمای هدف یهودیان ازاین نهضت می‌باشد- یک جریان ناسیونالیستی متعصب متعلق‌به بورژوازی<ref>این واژه به دسته بالاتر یا مرفه و سرمایه‌دار اطلاق می‌شود. این دسته قدرت خود را از استخدام، آموزش و ثروت به دست می‌آورند و نه از اشراف زادگی ((www.loghatnaameh.org</ref>. [[یهود]]، برای به وجود آمدن کشور خودمختار یهودی در فلسطین می‌باشد. صهیونیسم جنبشی سیاسی و هدف آن جذب یهودیان و فراهم کردن زمینه‌های مهاجرت آنها به فلسطین است تا بدین وسیله دولتی یهودی به عنوان نماد فرهنگ و دین یهود تشکیل دهند و مشخصه بارز آن نژادپرستی یهودی باشد.  


این جنبش در اواسط قرن نوزدهم میلادی به رهبری تئودور هرتزل فعالیت خود را آغاز کرد. این جنبش با نام "صهیونیسم" در واژگان سیاسی جهان تثبیت شد و علی‌رغم این که گرایشی فراگیر در میان فعالان مذهبی و سیاسی یهودی نبود، به دلیل انطباق با اهداف قدرت‌های آن روز [[اروپا]]، خصوصاً دولت [[بریتانیا]] و در مرحله بعد [[فرانسه]]، مورد حمایت سرسختانه و گسترده آنان قرار گرفت و توانست سکان هدایت اکثریت فعالان سیاسی و مذهبی یهودی را به دست بگیرد. نظریه پردازان صهیونیست بسیار علاقمندند "صهیونیسم" را به عنوان اندیشه‌ای معرفی کنند که ریشه در اعماق تاریخ دارد ولی تمایلی برای ارائه ادلّه مستدل برای اثبات این مدعا از خود نشان نمی‌دهند.
این جنبش در اواسط قرن نوزدهم میلادی به رهبری تئودور هرتزل فعالیت خود را آغاز کرد. این جنبش با نام "صهیونیسم" در واژگان سیاسی جهان تثبیت شد و علی‌رغم این که گرایشی فراگیر در میان فعالان مذهبی و سیاسی یهودی نبود، به دلیل انطباق با اهداف قدرت‌های آن روز [[اروپا]]، خصوصاً دولت [[بریتانیا]] و در مرحله بعد [[فرانسه]]، مورد حمایت سرسختانه و گسترده آنان قرار گرفت و توانست سکان هدایت اکثریت فعالان سیاسی و مذهبی یهودی را به دست بگیرد. نظریه پردازان صهیونیست بسیار علاقمندند "صهیونیسم" را به عنوان اندیشه‌ای معرفی کنند که ریشه در اعماق تاریخ دارد ولی تمایلی برای ارائه ادلّه مستدل برای اثبات این مدعا از خود نشان نمی‌دهند.
خط ۲۱: خط ۲۱:
"ناهوم سوکولف" نویسنده کتاب "تاریخ صهیونیسم" و از رؤسای "آژانس یهود" مدعی شده است:  
"ناهوم سوکولف" نویسنده کتاب "تاریخ صهیونیسم" و از رؤسای "آژانس یهود" مدعی شده است:  
"اندیشه صهیونیسم به اندازه قوم یهود قدمت دارد و نمایندگان اندیشه و مکتب یهود، آن را ترویج کرده بودند"؛ اما "موشه منوهین" یکی از اندیشمندان نامدار یهودی در کتاب خود آورده است: "تا سده نوزدهم چیزی به نام "[[ناسیونالیزم]] سیاسی یهود" (صهیونیسم) وجود نداشت و ناسیونالیزم سیاسی تعصب‌آمیز و خودخواهی جهان قرن نوزدهم اروپا بود که ناسیونالیزم سیاسی مصیبت بار احمقانه یهود (صهیونیسم) را زایید".
"اندیشه صهیونیسم به اندازه قوم یهود قدمت دارد و نمایندگان اندیشه و مکتب یهود، آن را ترویج کرده بودند"؛ اما "موشه منوهین" یکی از اندیشمندان نامدار یهودی در کتاب خود آورده است: "تا سده نوزدهم چیزی به نام "[[ناسیونالیزم]] سیاسی یهود" (صهیونیسم) وجود نداشت و ناسیونالیزم سیاسی تعصب‌آمیز و خودخواهی جهان قرن نوزدهم اروپا بود که ناسیونالیزم سیاسی مصیبت بار احمقانه یهود (صهیونیسم) را زایید".
<ref>zionism.pchi.ir</ref> اهداف صهیونیسم در تأسیس وطنی ملی برای یهودیان خلاصه می‌شود. آنها در کنفرانس بال در آغاز سال 1897 م. فلسطین را به بهانه این که در برهه‌ای از زمان در آن زیسته‌اند، انتخاب کردند. جنبش صهیونیسم عملاً موفق شد که حکومتی خارجی در قلب سرزمین‌های عربی یعنی در فلسطین تشکیل دهند و بیش‌تر ساکنان این سرزمین را آواره کنند. صهیونیسمها همچنین موفق شدند حمایت بیش‌تر اعضای [[سازمان ملل]] را کسب کنند و پس از به رسمیت شناختن دولت عبری به وسیله این کشورها نوعی مشروعیت بین‌المللی کسب کردند.  
<ref>zionism.pchi.ir</ref> اهداف صهیونیسم در تأسیس وطنی ملی برای یهودیان خلاصه می‌شود. آنها در کنفرانس بال در آغاز سال 1897 م. فلسطین را به بهانه این که در برهه‌ای از زمان در آن زیسته‌اند، انتخاب کردند. جنبش صهیونیسم عملاً موفق شد که حکومتی خارجی در قلب سرزمین‌های عربی یعنی در فلسطین تشکیل دهند و بیش‌تر ساکنان این سرزمین را آواره کنند. صهیونیسم‌ها هم‌چنین موفق شدند حمایت بیش‌تر اعضای [[سازمان ملل]] را کسب کنند و پس از به رسمیت شناختن دولت عبری به وسیله این کشورها نوعی مشروعیت بین‌المللی کسب کردند.  


پس از فروپاشی [[خلافت عثمانی]] و کناره‌گیری [[ترکیه]] از [[جهان عرب]] و اسلام، فلسطین تحت قیمومت انگلستان درآمد و پس از انتقال مرکز ثقل صهیونیسم جهان به بریتانیا تعدادی از صهیونیسمها به مناصب عالی از جمله عضویت در کابینه دولت انگلیس و پارلمان این کشور رسیدند و بالفور وزیر امور خارجه وقت انگلستان با صدور بیانیه معروف خود بخشی از فلسطین را به صهیونیسمها بخشید. این چنین دولت اسرائیل در 15 مه 1948 درست زمانی که نیروهای بریتانیای فلسطین را ترک کردند، تشکیل شد. <ref>yahood.net</ref> صهیونیسم جدید پس ازپیدایش موج تازهٔ یهودستیزی و زیر نفوذ موج جنبش‌های ناسیونالیسم اروپایی درقرن 19 پدیدآمد.  
پس از فروپاشی [[خلافت عثمانی]] و کناره‌گیری [[ترکیه]] از [[جهان عرب]] و اسلام، فلسطین تحت قیمومت انگلستان درآمد و پس از انتقال مرکز ثقل صهیونیسم جهان به بریتانیا تعدادی از صهیونیسم‌ها به مناصب عالی از جمله عضویت در کابینه دولت انگلیس و پارلمان این کشور رسیدند و بالفور وزیر امور خارجه وقت انگلستان با صدور بیانیه معروف خود بخشی از فلسطین را به صهیونیسم‌ها بخشید. این چنین دولت اسرائیل در 15 مه 1948 درست زمانی که نیروهای بریتانیای فلسطین را ترک کردند، تشکیل شد. <ref>yahood.net</ref> صهیونیسم جدید پس ازپیدایش موج تازهٔ یهودستیزی و زیر نفوذ موج جنبش‌های ناسیونالیسم اروپایی درقرن 19 پدیدآمد.  
بااین اعتقاد که ملت واحد یهود باید درکشور فلسطین دولت داشته باشد. ومرکزیت امروزی‌آن در آمریکا فعالیت همهٔ صهیونیسمها را کنترل می‌کند <ref>بابایی 1384، ص 378 وجمال‌زاده، ص 59 وآشوری 1387، ج 1، ص 226.</ref>
بااین اعتقاد که ملت واحد یهود باید درکشور فلسطین دولت داشته باشد. ومرکزیت امروزی‌آن در آمریکا فعالیت همهٔ صهیونیسم‌ها را کنترل می‌کند<ref>بابایی 1384، ص 378 وجمال‌زاده، ص 59 وآشوری 1387، ج 1، ص 226.</ref>.


این مسلّم است که علاقه یهودیان به سکونت در مجاورت "بیت‌المقدس" و یا دیگر سرزمین‌های بین "[[نیل]] تا [[فرات]]"، قدمت تاریخی دارد، اما تا قرن نوزدهم، این علاقه، تنها با مقاصد زیارتی و مذهبی دنبال می‌شد، همان‌گونه که در میان مسلمانان سراسر جهان، زیارت یا مجاورت با اماکن متبرکه در "[[مکه]]" و "[[مدینه]]" تمایلی مذهبی است. بنابراین تلاش تئوریسین‌های صهیونیسم برای پیوند دادن تمایلات مذهبی یهودیان جهان به "فلسطین" و "دیگر سرزمین‌های نیل تا فرات" به جنبش صهیونیسم و تراشیدن عقبة تاریخی برای این پدیده نوظهور، فاقد اعتبار است.  
این مسلّم است که علاقه یهودیان به سکونت در مجاورت "بیت‌المقدس" و یا دیگر سرزمین‌های بین "[[نیل]] تا [[فرات]]"، قدمت تاریخی دارد، اما تا قرن نوزدهم، این علاقه، تنها با مقاصد زیارتی و مذهبی دنبال می‌شد، همان‌گونه که در میان مسلمانان سراسر جهان، زیارت یا مجاورت با اماکن متبرکه در "[[مکه]]" و "[[مدینه]]" تمایلی مذهبی است. بنابراین تلاش تئوریسین‌های صهیونیسم برای پیوند دادن تمایلات مذهبی یهودیان جهان به "فلسطین" و "دیگر سرزمین‌های [[نیل]] تا [[فرات]]" به جنبش صهیونیسم و تراشیدن عقبة تاریخی برای این پدیده نوظهور، فاقد اعتبار است.  


در هیچ نقطه از کتاب‌های "تورات" یا "[[تلمود]]" (کتب مقدس یهودیان) وظیفة تشکیل نظام سیاسی و اختصاصی یهودیان در این سرزمین‌ها، به یهودیان تکلیف نشده است اما نه تنها در منابع مقدس یهودیان، بلکه در متون آسمانی مسلمانان و مسیحیان هم تشکیل یک حکومت جهانی بر پایه یکتاپرستی به پیروان ادیان ابراهیمی وعده داده شده و در تمامی این ادیان، "بیت‌المقدس" به عنوان کانون و مرکز ثقل منازعات و نبردهای نهایی جهت تشکیل این حکومت معرفی شده است.
در هیچ نقطه از کتاب‌های "[[تورات]]" یا "[[تلمود]]" (کتب مقدس یهودیان) وظیفة تشکیل نظام سیاسی و اختصاصی یهودیان در این سرزمین‌ها، به یهودیان تکلیف نشده است اما نه تنها در منابع مقدس یهودیان، بلکه در متون آسمانی مسلمانان و مسیحیان هم تشکیل یک حکومت جهانی بر پایه یکتاپرستی به پیروان ادیان ابراهیمی وعده داده شده و در تمامی این ادیان، "بیت‌المقدس" به عنوان کانون و مرکز ثقل منازعات و نبردهای نهایی جهت تشکیل این حکومت معرفی شده است.


در قرن نوزدهم، همزمان با رواج و تثبیت تقسیم‌بندی جدید سیاسی در اروپا بر مبنای "دولت - ملت"، گروهی از نخبگان سیاسی و مذهبی یهودی هم پیرو فضای غالب بر مغرب‌زمین، به فکر تمرکز و تجمع یهودیان در محدوده جغرافیایی معینی با دولتی مختص به خود افتادند و ایده‌های خود را در محافل سیاسی آن روزگار، منتشر کردند. اما این اندیشه تا زمانی که به سرمایه‌داران یهودی اروپا ارائه نشد، مورد توجه و تأمل جدی قرار نگرفت <ref>zionism.pchi.ir.</ref>
در قرن نوزدهم، همزمان با رواج و تثبیت تقسیم‌بندی جدید سیاسی در اروپا بر مبنای "دولت - ملت"، گروهی از نخبگان سیاسی و مذهبی یهودی هم پیرو فضای غالب بر مغرب‌زمین، به فکر تمرکز و تجمع یهودیان در محدوده جغرافیایی معینی با دولتی مختص به خود افتادند و ایده‌های خود را در محافل سیاسی آن روزگار، منتشر کردند. اما این اندیشه تا زمانی که به سرمایه‌داران یهودی اروپا ارائه نشد، مورد توجه و تأمل جدی قرار نگرفت<ref>zionism.pchi.ir.</ref>.


یهودیان که پس از ویرانی اورشلیم درسراسر جهان پراکنده شدند، وحدت دینی خود را حفظ کردند و به علت آزار و شکنجه‌هایی که درطول تاریخ به عنوان یک اقلیت نژادی و دینی می‌دیدند، هرگز آرزوی "[[ارض موعود]]" را از یاد نبردند. وهمین آرزو سبب اصلی این حرکت بود. پس از تشکیل صهیونیسم جهانی، مهاجرت یهودیان علیرغم مقررات سخت، به فلسطین آغازگشت.  
یهودیان که پس از ویرانی [[اورشلیم]] درسراسر جهان پراکنده شدند، وحدت دینی خود را حفظ کردند و به علت آزار و شکنجه‌هایی که درطول تاریخ به عنوان یک اقلیت نژادی و دینی می‌دیدند، هرگز آرزوی "[[ارض موعود]]" را از یاد نبردند. وهمین آرزو سبب اصلی این حرکت بود. پس از تشکیل صهیونیسم جهانی، مهاجرت یهودیان علیرغم مقررات سخت، به فلسطین آغازگشت.  


درپایان [[جنگ جهانی‌دوم]] نیز، فکر تشکیل یک دولت یهودی دراسرائیل به طور جدی مطرح می‌گردد و در پی تقسیم فلسطین به وجود می‌آید. <ref>در حقیقت، آنها این واقعیت را که در [[فلسطین]] ملتی با تمدن اصیل و غنی ساکن است را نادیده گرفته و با اخراج روز افزون اعراب مسئله "آوارگان [[فلسطین]]" را به وجود آوردند.</ref>
درپایان [[جنگ جهانی‌دوم]] نیز، فکر تشکیل یک دولت یهودی در [[اسرائیل]] به طور جدی مطرح می‌گردد و در پی تقسیم فلسطین به وجود می‌آید<ref>در حقیقت، آنها این واقعیت را که در [[فلسطین]] ملتی با تمدن اصیل و غنی ساکن است را نادیده گرفته و با اخراج روز افزون اعراب مسئله "آوارگان [[فلسطین]]" را به وجود آوردند.</ref>.


صهیونیسم برای نیل به هدفش، احتیاج به نفوذ در افکار جهانی داشت. لذا از قالب یک ایدئولوژی ساده، تبدیل به یک سیستم ارتباطات پر شاخه شد. شالوده صهیونیسم بر توسعه‌طلبی، نژادپرستی و نفاق‌افکنی در میان ملل جهان نهاده شده است. این سازمان دارای مراکز اطلاعات و جاسوسی در اکثر کشورهای جهان است. مهم‌ترین و کارسازترین حربه صهیونیسم جهانی عبارت است از: بهره‌گیری از رسانه‌های عمومی در سراسر دنیا <ref>بابایی 1384، ج 1، ص 378 و ربه طلوعی 1386، ج 1، ص 59.</ref>
صهیونیسم برای نیل به هدفش، احتیاج به نفوذ در افکار جهانی داشت. لذا از قالب یک ایدئولوژی ساده، تبدیل به یک سیستم ارتباطات پر شاخه شد. شالوده صهیونیسم بر توسعه‌طلبی، نژادپرستی و نفاق‌افکنی در میان ملل جهان نهاده شده است. این سازمان دارای مراکز اطلاعات و جاسوسی در اکثر کشورهای جهان است. مهم‌ترین و کارسازترین حربه صهیونیسم جهانی عبارت است از: بهره‌گیری از رسانه‌های عمومی در سراسر دنیا<ref>بابایی 1384، ج 1، ص 378 و ربه طلوعی 1386، ج 1، ص 59.</ref>.


صهیونیسم برای تسخیر جهانی خود، نیازمند ابزاری نافذ با کارکردهای قطعی است. استفاده از رسانه، به شدت در سوابق آنها به چشم می‌آید. چرا که آنها به دنبال قلب حقایق و باورهای عموم مردم هستند. و این مهم تنها به کمک ابزاری جهان‌شمول ممکن است. لذا در بخش دوم مقاله به تأثیرات این ابزار می‌پردازیم. تا علت انتخاب یهودیان روشن گردد.
صهیونیسم برای تسخیر جهانی خود، نیازمند ابزاری نافذ با کارکردهای قطعی است. استفاده از رسانه، به شدت در سوابق آنها به چشم می‌آید. چرا که آنها به دنبال قلب حقایق و باورهای عموم مردم هستند. و این مهم تنها به کمک ابزاری جهان‌شمول ممکن است. لذا در بخش دوم مقاله به تأثیرات این ابزار می‌پردازیم. تا علت انتخاب یهودیان روشن گردد.
خط ۴۶: خط ۴۶:
به صورتی که به دیگران به دیدهٔ بردگان خود می‌نگریستند و همین بلندپروازی بود که بنی‌اسرائیل را به تساهل در قتل و کشتار دیگر ملت‌ها و تهمت و شکنجه و آزار آنان واداشت. این اعتقاد سوء در کوچک شمردن دیگر ملل جهان و سوءرفتار آنان به نام دین و مذهب تمام شده است. نسل‌های بعدی یهود نیز با الهام گیری از این تعالیم، تربیت یافته وبنابراین طغیان یهود به صورت تدریجی، چند برابر شده است.  
به صورتی که به دیگران به دیدهٔ بردگان خود می‌نگریستند و همین بلندپروازی بود که بنی‌اسرائیل را به تساهل در قتل و کشتار دیگر ملت‌ها و تهمت و شکنجه و آزار آنان واداشت. این اعتقاد سوء در کوچک شمردن دیگر ملل جهان و سوءرفتار آنان به نام دین و مذهب تمام شده است. نسل‌های بعدی یهود نیز با الهام گیری از این تعالیم، تربیت یافته وبنابراین طغیان یهود به صورت تدریجی، چند برابر شده است.  


یهودیان بیم آن داشتند که مردم از مسیر انحرافی و اعمال آنها درحق‌سایر ملل و توده‌ها، آگاهی یابند. لذا به تلاش در تسلط بر تاریخ و وسایل تبلیغاتی، رو آوردند و جرائم خود را به دشمنانشان نسبت دادند <ref>الطایی 1384، ج 1، ص 12.</ref>
یهودیان بیم آن داشتند که مردم از مسیر انحرافی و اعمال آنها درحق‌سایر ملل و توده‌ها، آگاهی یابند. لذا به تلاش در تسلط بر تاریخ و وسایل تبلیغاتی، رو آوردند و جرائم خود را به دشمنانشان نسبت دادند<ref>الطایی 1384، ج 1، ص 12.</ref>.


بخش عمده‌ای از تاریخ قرآن به بازگویی تاریخ بنی‌اسرائیل و یهود، در رویارویی آنان با پیامبر آخرالزمان پرداخته است و همین کافی است که نویسندگان مسلمان به این مسئله توجه کنند. اما با نگاهی گذرا به کارنامه آثار آنها چنین چیزی را نخواهیم یافت. چرا که یهود برای تأثیرگذاری بر تاریخ، تلاش فراوانی کرده و هزینه‌های هنگفتی برای تحریفش پرداخته است. لذا در آن اثری از جنایات یهودیان یافت نمی‌شود. ایجاد سیستمی برای حذف و سانسور کتاب‌ها و نوشتارهای ضد یهودی از این جمله است <ref>ارجینی 1385، ص 195.</ref>
بخش عمده‌ای از تاریخ قرآن به بازگویی تاریخ بنی‌اسرائیل و یهود، در رویارویی آنان با پیامبر آخرالزمان پرداخته است و همین کافی است که نویسندگان مسلمان به این مسئله توجه کنند. اما با نگاهی گذرا به کارنامه آثار آنها چنین چیزی را نخواهیم یافت. چرا که یهود برای تأثیرگذاری بر تاریخ، تلاش فراوانی کرده و هزینه‌های هنگفتی برای تحریفش پرداخته است. لذا در آن اثری از جنایات یهودیان یافت نمی‌شود. ایجاد سیستمی برای حذف و سانسور کتاب‌ها و نوشتارهای ضد یهودی از این جمله است<ref>ارجینی 1385، ص 195.</ref>.


=اهداف صهیونیسم=
=اهداف صهیونیسم=
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴

ویرایش