پرش به محتوا

عباسیان: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
خط ۱۸: خط ۱۸:


== مهمترین حاکمان دوره عباسی ==
== مهمترین حاکمان دوره عباسی ==
اولین آن "ابوالعباس سفاح" می‌باشد، وی در آغاز کار خطبه‌ای ایراد کرد و در آن به وعده و وعید یاران و دشمنان پرداخت و خود را خون‌ریزی بی‌باک و سفاح معرفی کرد که می‌خواهد انتقام خون‌هایی را که امویان از هاشمیان ریخته‌اند بگیرد.<ref>سیوطی، جلال‌الدین؛ تاریخ خلفا؛ به تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، قم، انتشارات شریف الرضی، 1411- 1370 هـ ق ص 230</ref>
اولین آن [[ابوالعباس سفاح]] می‌باشد، وی در آغاز کار خطبه‌ای ایراد کرد و در آن به وعده و وعید یاران و دشمنان پرداخت و خود را خون‌ریزی بی‌باک و سفاح معرفی کرد که می‌خواهد انتقام خون‌هایی را که امویان از هاشمیان ریخته‌اند بگیرد<ref>سیوطی، جلال‌الدین؛ تاریخ خلفا؛ به تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید، قم، انتشارات شریف الرضی، 1411- 1370 هـ ق ص 230</ref>.


استوار شدن قدرت عباسیان در دورۀ سفاح انجام گرفت که موفق شد بر تمام قلمرو امویان به جز [[اندلس]] مسلط شود، سفاح عموی خویش عبدالله بن علی را مأمور جنگ با مروان، آخرین خلیفه اموی کرد، دو گروه در کنار رود زاب درگیر شدند و سرانجام مروان کشته شد.
استوار شدن قدرت عباسیان در دورۀ سفاح انجام گرفت که موفق شد بر تمام قلمرو امویان به جز [[اندلس]] مسلط شود، سفاح عموی خویش عبدالله بن علی را مأمور جنگ با مروان، آخرین خلیفه اموی کرد، دو گروه در کنار رود زاب درگیر شدند و سرانجام مروان کشته شد.


بعد از سفاح برادرش "[[ابوجعفر منصور]]" به خلافت رسید که شورش‌هایی بر ضد او صورت گرفت از جمله شورش عبدالله بن علی (عموی سفاح) که انتظار داشت بعد از مرگ سفاح به خلافت برسد و شورش‌های غلاة (سنباد)، شورش اسحاق ترک و راوندیان که به دنبال قتل ابومسلم به دست منصور شکل گرفت و نیز می‌توان از شورش خوارج نام برد که توانسته بودند موفقیت‌های چشمگیری در سیستان، خراسان، و شمال آفریقا به دست آورند.
بعد از سفاح برادرش "[[ابوجعفر منصور]]" به خلافت رسید که شورش‌هایی بر ضد او صورت گرفت از جمله شورش عبدالله بن علی (عموی سفاح) که انتظار داشت بعد از مرگ سفاح به خلافت برسد و شورش‌های [[غلاة]] (سنباد)، شورش اسحاق ترک و راوندیان که به دنبال قتل ابومسلم به دست منصور شکل گرفت و نیز می‌توان از شورش خوارج نام برد که توانسته بودند موفقیت‌های چشمگیری در [[سیستان]]، [[خراسان]]، و شمال [[آفریقا]] به دست آورند.


منصور شهرهای جدید بغداد، رصافه و دافقه را بنیاد کرد و به خاطر اینکه در حساب کارگزاران و عاملان خراج بدقت رسیدگی می‌کرد به همین خاطر به "[[منصور دوانیقی]]" مشهور بود.<ref>اقبال، عباس؛ تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، انتشارات نگاه، چاپ اول، ‌1385، ص 365</ref>
منصور شهرهای جدید بغداد، رصافه و دافقه را بنیاد کرد و به خاطر این‌که در حساب کارگزاران و عاملان خراج بدقت رسیدگی می‌کرد به همین خاطر به "[[منصور دوانیقی]]" مشهور بود<ref>اقبال، عباس؛ تاریخ ایران بعد از اسلام، تهران، انتشارات نگاه، چاپ اول، ‌1385، ص 365</ref>.


شهادت [[امام جعفر صادق]] در سال 148 هـ. ق در زمان منصور اتفاق افتاد. "ابوعبدالله مهدی" بعد از پدر به قدرت رسید از کار او می‌توان به وسعت دادن [[مسجد‌الحرام]]، گذاشتن دستگاه برید (اطلاعات) و رونق گرفتن تجارت در بغداد اشاره کرد.
شهادت [[امام جعفر صادق]] در سال 148ه.ق در زمان منصور اتفاق افتاد. "ابوعبدالله مهدی" بعد از پدر به قدرت رسید از کار او می‌توان به وسعت دادن [[مسجد‌الحرام]]، گذاشتن دستگاه برید (اطلاعات) و رونق گرفتن تجارت در بغداد اشاره کرد.


شورش‌هایی نیز در زمان او به وجود آمد، شورش یوسف البرم که به منظور امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، شورش [[مقنع]] ([[سپید جامگان]]) و شورش عبدالسلام یشکری را می‌توان نام برد.
شورش‌هایی نیز در زمان او به وجود آمد، شورش یوسف البرم که به منظور امر به معروف و نهی از منکر قیام کرد، شورش [[مقنع]] ([[سپید جامگان]]) و شورش عبدالسلام یشکری را می‌توان نام برد.
خط ۳۴: خط ۳۴:
از اتفاقات مهم خلیفه پنجم عباسی "[[هارون الرشید]]" چنین می‌توان یاد کرد، قیام یحیی بن عبدالله، تشکیل نخستین دولت مستقل شیعی به دست ادریس بن عبدالله در [[مراکش]]، تأسیس دولت نیمه مستقل [[اغالبه]] در جزایر سیسیل و شهادت [[امام موسی کاظم]] و شورش حمزه آذرک و شورش مردم خراسان که از جمله مهمترین رویدادهای زمان هارون بودند.
از اتفاقات مهم خلیفه پنجم عباسی "[[هارون الرشید]]" چنین می‌توان یاد کرد، قیام یحیی بن عبدالله، تشکیل نخستین دولت مستقل شیعی به دست ادریس بن عبدالله در [[مراکش]]، تأسیس دولت نیمه مستقل [[اغالبه]] در جزایر سیسیل و شهادت [[امام موسی کاظم]] و شورش حمزه آذرک و شورش مردم خراسان که از جمله مهمترین رویدادهای زمان هارون بودند.


مأمون بعد از کشتن برادرش به قدرت رسید و از اتفاقات مهم زمان او می‌توان به شورش ابوالسرایا در [[کوفه]] و نصر بن شیث در جزیره و ولایتعهدی [[امام رضا]](ع) بخاطر مشروعیت ببخشدن به حکومت خود و استقلال طاهریان اشاره کرد.
مأمون بعد از کشتن برادرش به قدرت رسید و از اتفاقات مهم زمان او می‌توان به شورش ابوالسرایا در [[کوفه]] و نصر بن شیث در جزیره و ولایتعهدی [[علی بن موسی بن جعفر|امام رضا‌(علیه السلام)]] بخاطر مشروعیت ببخشدن به حکومت خود و استقلال [[طاهریان]] اشاره کرد.


با پایان گرفتن حکومت [[مأمون]] و خارج شدن قدرت و تسلط اوضاع از دست وزیران ایرانی، حکومت عباسیان نیز رو به ضعف و نابودی گذاشت و موجب تسلط ترکان بر دربار شد. بعد از مأمون معتصم به قدرت رسید که او سیاست جذب ترکان را پیاده کرد و با ورود ترکان به دستگاه خلافت، رقابت شدیدی میان آنان و دو عنصر عرب و ایرانی به وجود آمد که قیام‌های دوران معتصم عبارتند از: 1- قیام محمد بن قاسم 2- شورش زُط 3- شورش بابک خرم دین 4- شورش عُجیف بن عنبسه و شورش مازیار و دیگر اینکه طولونیان اولین دولت مستقل ترکان را در قلمرو اسلامی تشکیل دادند و مصر را از پیکر خلافت عباسی جدا کردند.<ref>طبری، محمد بن جریر؛ تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات اساطیر، چ 1363، ج 11، ص 4545</ref>
با پایان گرفتن حکومت [[مأمون]] و خارج شدن قدرت و تسلط اوضاع از دست وزیران ایرانی، حکومت عباسیان نیز رو به ضعف و نابودی گذاشت و موجب تسلط ترکان بر دربار شد. بعد از مأمون معتصم به قدرت رسید که او سیاست جذب ترکان را پیاده کرد و با ورود ترکان به دستگاه خلافت، رقابت شدیدی میان آنان و دو عنصر عرب و ایرانی به وجود آمد که قیام‌های دوران معتصم عبارتند از: 1- قیام محمد بن قاسم 2- شورش زُط 3- شورش [[بابک خرم دین]] شورش عُجیف بن عنبسه و شورش مازیار و دیگر اینکه طولونیان اولین دولت مستقل ترکان را در قلمرو اسلامی تشکیل دادند و مصر را از پیکر خلافت عباسی جدا کردند<ref>طبری، محمد بن جریر؛ تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، انتشارات اساطیر، چ 1363، ج 11، ص 4545</ref>.


توطئه و فساد ترکان باعث شد معتصم پایتخت را از بغداد به سامره که خود آنجا را بنا نهاده بود منتقل کند و شهادت [[امام جواد]](ع) نیز در زمان [[معتصم عباسی|معتصم]] اتفاق افتاد.
توطئه و فساد ترکان باعث شد معتصم پایتخت را از بغداد به سامره که خود آنجا را بنا نهاده بود منتقل کند و شهادت [[محمد بن علی (جواد الأئمه)|امام جواد (علیه السلام)]] نیز در زمان [[معتصم عباسی|معتصم]] اتفاق افتاد.


در زمان [[متوکل]] دهمین خلیفه عباسی بر شیعیان و معتزله سخت‌گیری شد و مذهب سنی، مذهب رسمی دولت عباسی شد.
در زمان [[متوکل]] دهمین خلیفه عباسی بر شیعیان و معتزله سخت‌گیری شد و مذهب [[اهل سنت و جماعت|سنی]]، مذهب رسمی دولت عباسی شد.


در زمان المستعین دوازدهمین خلیفه عباسی دولت علوی در طبرستان به دست حسن بن زید علوی تأسیس شد.
در زمان المستعین دوازدهمین خلیفه عباسی دولت [[علویان|علوی]] در [[طبرستان]] به دست [[حسن بن زید علوی]] تأسیس شد.


شهادت [[امام هادی]](ع) در زمان [[معتز]] سیزدهمین خلیفه عباسی صورت گرفت و شورش زنگ که از غلامان زنگی و سیاه تشکیل می‌شد در زمان [[المعتمد]] اتفاق افتاد. تأسیس دولت [[صفاریان]] به دست [[یعقوب لیث]] در زمان [[المعتمد]] بود که یعقوب توانست با منقرض کردن طاهریان استیلای واقعی عباسیان بر شرق را پایان دهد و راه را برای غزنویان، سلجوقیان و سامانیان هموار کند، از دیگر حوادث دوران معتمد آغاز به کار [[قرمطیان]] شهادت [[امام حسن عسکری]](ع) و آغاز [[غیبت صغری]] می‌باشد.
شهادت [[علی بن محمد (علی النقی الهادی)|امام هادی(علیه السلام)]] در زمان [[معتز]] سیزدهمین خلیفه عباسی صورت گرفت و شورش زنگ که از غلامان زنگی و سیاه تشکیل می‌شد در زمان [[المعتمد]] اتفاق افتاد. تأسیس دولت [[صفاریان]] به دست [[یعقوب لیث]] در زمان [[المعتمد]] بود که یعقوب توانست با منقرض کردن طاهریان استیلای واقعی عباسیان بر شرق را پایان دهد و راه را برای [[غزنویان]]، [[سلجوقیان]] و [[سامانیان]] هموار کند، از دیگر حوادث دوران معتمد آغاز به کار [[قرمطیان]] شهادت [[امام حسن عسکری|امام حسن عسکری(علیه السلام)]] و آغاز [[غیبت صغری]] می‌باشد.


[[المعتضد]] برادرزاده [[المعتمد]] بعد از او به خلافت رسید اقدامات اصلاحی معتضد به منزله تجدید حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عباسی بود از همین رو [[معتضد]] را سفاح دوم می‌خواندند، دولت سامانی در زمان معتضد تأسیس شد.
[[المعتضد]] برادرزاده [[المعتمد]] بعد از او به خلافت رسید اقدامات اصلاحی معتضد به منزله تجدید حیات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عباسی بود از همین رو [[معتضد]] را سفاح دوم می‌خواندند، دولت سامانی در زمان معتضد تأسیس شد.


در زمان [[الراضی بالله]] دولت [[زیاریان]] به دست مرداویج بنیان نهاده شد و در زمان خلیفه [[مستکفی]] برای نخستین بار یکی از سلسله‌های اسلامی ایران به نام [[آل بویه]] توانست عراق و دارالخلافه عباسی را تحت تسلط قرار دهد.<ref>خضری، همان، ص 110</ref>
در زمان [[الراضی بالله]] دولت [[زیاریان]] به دست مرداویج بنیان نهاده شد و در زمان خلیفه [[مستکفی]] برای نخستین بار یکی از سلسله‌های اسلامی ایران به نام [[آل بویه]] توانست [[عراق]] و دارالخلافه عباسی را تحت تسلط قرار دهد<ref>خضری، همان، ص 110</ref>.


== انقراض حکومت عباسی ==
== انقراض حکومت عباسی ==
confirmed، مدیران
۳۲٬۹۱۵

ویرایش