۱٬۵۶۹
ویرایش
جنبش اسلامی چاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
<br> | <br> | ||
فشارهای روزافزون، سرانجام گروه ها و جریان های سیاسی را واداشت تا برای آزادی کامل سرزمین شان از اشغال نیروها و مزدوران فرانسوی، در تاریخ 22/6/1966، در یک اقدام مشترک «جبهه آزادی بخش ملی چاد» (فرولینا) را به وجود بیاورند. این جنبش پس از تشکیل، اهداف سیاسی و اصلاحی خود را این گونه اعلام داشت: | فشارهای روزافزون، سرانجام گروه ها و جریان های سیاسی را واداشت تا برای آزادی کامل سرزمین شان از اشغال نیروها و مزدوران فرانسوی، در تاریخ 22/6/1966، در یک اقدام مشترک «جبهه آزادی بخش ملی چاد» (فرولینا) را به وجود بیاورند. این جنبش پس از تشکیل، اهداف سیاسی و اصلاحی خود را این گونه اعلام داشت: | ||
<br> | <br> | ||
1. آزادسازی چاد از وضعیت نابسامان موجود که مسلمانان بیش از دیگران از دامنه آن در رنجند؛ | 1. آزادسازی چاد از وضعیت نابسامان موجود که مسلمانان بیش از دیگران از دامنه آن در رنجند؛ | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
<br> | <br> | ||
به همین دلیل، اسلام گرایان به جنگ های چریکی خود در برابر استبداد داخلی تا سرنگونی رژیم غیرمذهبی این کشور ادامه دادند. «ادریس دبی» که فردی مسلمان بود و با اسلام گرایان رابطه خوبی داشت، در دسامبر 1990، در پی یک جنگ چریکی که از سودان رهبری می شد با راه اندازی کودتای نظامی، قدرت را در این کشور به دست گرفت. منابع مختلف مذهبی در ارتباط او با اسلام گرایان گزارش دادند که چندین روحانی و از جمله امام مسجد اعظم همراه «ادریس دبی» وارد چاد شدند و روحانیون دیگری نیز از پاکستان و ایران به چاد آمده اند. | به همین دلیل، اسلام گرایان به جنگ های چریکی خود در برابر استبداد داخلی تا سرنگونی رژیم غیرمذهبی این کشور ادامه دادند. «ادریس دبی» که فردی مسلمان بود و با اسلام گرایان رابطه خوبی داشت، در دسامبر 1990، در پی یک جنگ چریکی که از سودان رهبری می شد با راه اندازی کودتای نظامی، قدرت را در این کشور به دست گرفت. منابع مختلف مذهبی در ارتباط او با اسلام گرایان گزارش دادند که چندین روحانی و از جمله امام مسجد اعظم همراه «ادریس دبی» وارد چاد شدند و روحانیون دیگری نیز از پاکستان و ایران به چاد آمده اند. | ||
<br> | |||
از وقتی که «ادریس دبی» روی کار آمده، وضعیت تا حدودی بهبود یافته است و مسلمانان قدرت را در این کشور در اختیار دارند. البته هنوز هم مشکل فرهنگی در چاد وجود دارد و کشورهای غربی با تهاجم فرهنگی گسترده به افریقا درصدد به انحراف کشاندن افکار جوانان مسلمان برآمده اند. اگرچه بنیادگرایی اسلامی در حال افزایش است، ولی ادامه این وضعیت و رویارویی با تهاجم فرهنگی غرب در چاد، نیاز به سرمایه گذاری های فرهنگی و معنوی جدی دارد که انتظار می رود رهبران جوامع اسلامی، توجه ویژه ای به آن داشته باشند. | |||
<br> | |||
==عوامل پیدایش جنبش اسلامی چاد== | |||
<br> | |||
چاد، از کشورهایی است که بیشتر مردم آن مسلمان هستند که در مناطق شمالی و شرقی این سرزمین زندگی می کنند. مسلمان ها با وجودی که در اکثریت می باشند، ولی در طول تاریخ مورد ستم و بی عدالتی قرار گرفته اند و آنچه باعث زنده نگه داشتن اسلام در این سرزمین گردیده، مبارزات رهایی بخش مردم مسلمان آن در قرن بیستم بوده است. در این جا به برخی از عوامل پیدایش نهضت اسلامی در این کشور افریقایی اشاره می شود: | |||
<br> | |||
1 ـ تجاوز استعمار به چاد: استعمارگران اروپایی در اوایل قرن بیستم، این کشور را مورد تهاجم گسترده خود قرار دادند و بعد از چیرگی بر چاد، با مسلمانان رفتار کاملاً غیرانسانی داشتند؛ به همین دلیل، مسلمانان برای رهایی از قید و بند اسارت، به مبارزه دست زدند. نهضت آزادی خواهی مردم مسلمان چاد، طی سالیان متمادی و حتی پس از خروج نیروهای اشغالگر فرانسوی، ادامه پیدا کرد؛ زیرا استعمار فرانسه در مدت زمان سلطه خود بر این کشور، مسیحیان و «انیمیست ها» (بت پرست ها) را بر چاد مسلط کرده بود و تغییر این وضعیت، نیاز به زمان و مبارزه داشت؛ به همین علت جنگ های خونین داخلی بین مسلمانان و مسیحیان آغاز گردید و ده ها هزار کشته و زخمی بر جای گذاشت. | |||
<br> | |||
2 ـ سلطه مذهبی صهیونیست ها: یکی از جنایاتی که «تامبل بای» مرتکب شد، برقراری رابطه با دولت اسراییل بود. وی به مبلغان صهیونیستی اجازه داد که آزادانه به تبلیغات مذهبی بپردازند. آنها تمام سعی خود را به کار بردند تا از راه ترویج فساد و پخش مجلات و کتاب، جوانان چادی را به اسلام بدبین کنند و با جذب دانشجو، آنها را برای ادامه تحصیل به «تل آویو» اعزام نمایند. | |||
<br> | |||
نکته قابل توجه این است که چاد در زمان «تامبل بای» به مرکز مبارزات عقیدتی مسیحیت و صهیونیست ها با اسلام درآمده بود و فعالیت آزادانه و گسترده صهیونیست ها در این کشور باعث شد تا مسلمانان برای از میان برداشتن سلطه فرهنگی و مذهبی آنان، دست به مبارزات مسلحانه بزنند. مجله «اخبار العالم الاسلامی» در شماره 122 در این باره می نویسد: «ما از برادران خود در جهان می خواهیم که مشکل و مسأله ما را درک کنند و بدانند که ما، بر ضد صلیبی ها و تسلط صهیونیسم می جنگیم. ما در یکی از جبهه های مهمی نبرد می کنیم که در آن ملل عرب و مسلمان بر ضد صهیونیسم، صلیبی ها و استعمار می جنگند.» | |||
<br> | |||
3 ـ اعمال تبعیض و بی عدالتی: از وقتی که پای استعمار در چاد باز شد، مسلمانان با تبعیض های ناروا و نادیده گرفته شدن حقوقشان در جامعه روبه رو شدند. عوامل استعمار و تبشیری که قدرت را در اختیار داشتند، در یک مبارزه همه جانبه با مسلمانان از استخدام افراد مسلمان در ادارات دولتی به ویژه در آموزش و پرورش خودداری می کردند. به طوری که با وجود تحصیلکرده های مسلمان از دانشگاه الازهر و سودان در مراکز آموزشی مربوط به مسلمانان، از یهودیان استفاده می شد، زیرا دولت حاکم از راه پیدا کردن تحصیلکرده های مسلمان به مراکز آموزشی جلوگیری می کرد. | |||
<br> | |||
4 ـ وابستگی مقامات چاد به بیگانگان: چاد اگرچه در سال 1960 استقلال خود را به دست آورد و عضو سازمان ملل متحد شد، اما در عمل، رژیم چاد هیچ گونه اراده و اختیاری از خود نداشت و هر چه را که فرانسوی ها دستور می دادند، اجرا می کرد. عوامل فرانسه و وابسته به غرب در تمام ادارات دولتی نفوذ کرده بودند و از آن طریق بر مسلمانان فشار وارد می کردند. این وضعیت برای مسلمانان قابل تحمل نبود؛ از این رو، خواستار استقلال کامل چاد شدند و برای برآورده شدن این خواسته، نهضت اسلامی و آزادی خواهی این کشور شدت گرفت. این جنبش که رشد اسلام گرایی را به همراه داشت، از یک سو غرب گرایان و استکبار جهانی را با خطر جدی روبه رو کرد و از سوی دیگر غربیان را در سرکوب اسلام گرایی که افزون بر چاد، سراسر جهان را فرا گرفته بود، ناتوان ساخت. | |||
<br> | |||
یک دیپلمات غربی درباره ناکامی اقدامات فرانسوی ها در طی دوران تسلط بر چاد و روند رو به رشد بنیادگرایی اسلامی در این کشور می نویسد: «همه می دانیم که قاره سیاه در آستانه انفجار است، لیبی در شمال چاد قرار دارد و فرانسه نیروی نظامی (1100 سرباز) در چاد دارد»؛3 با این وجود، نتوانست جلو خیزش گرایش اسلامی در این کشور را بگیرد. | |||
<br> | |||
==ماهیت جنبش اسلامی چاد== | |||
<br> | |||
جنبش اسلامی چاد، برخلاف بسیاری از جنبش های قاره افریقا، از همان ابتدا، ماهیت اسلامی و استقلال طلبانه داشت و با انگیزه های اسلامی آغاز گردید. زیرا از یک سو مردم چاد نسبت به باورهایشان بسیار پایبند بودند و تفکر اسلامی در روح و جان آنها ریشه دوانده بود، از سوی دیگر استعمار فرانسه همواره سعی می کرد که فرهنگ مسیحیت را جای گزین فرهنگ غنی اسلام کند. یک نماینده مسلمانان مبارز چاد در این باره می گوید: «هنگامی که استعمار فرانسه وارد چاد شد و اثرات فرهنگ اسلامی را دید، می خواست آثار این فرهنگ را در ملت مسلمان چاد از بین ببرد و این خواسته استعمار در تمام کشورهای اسلامی است؛ از این رو، برای از بین بردن آثار اسلامی با مدارس دینیه که در آنها فقه اسلامی و قرآن تدریس می شد، مخالفت کرد و به جای آنها می خواست مبلغین مسیحی و منشوراتی را که برای دین مسیح تبلیغ می کند، جانشین کند.» | |||
<br> | |||
استعمار فرانسه در راستای برآورده شدن این هدف، با درخواست های مسلمانان برای ساختن مسجد و مراکز دینی و آموزشی مخالفت کرد و تعداد زیادی از علمای این کشور را در سال 1919، از دم تیغ گذراند. | |||
<br> | |||
با تمام این فشارها، مردم مسلمان چاد تسلیم خواسته های اشغالگران نشدند و برای حفظ هویت اسلامی و آزادی کشورشان به قیام مسلحانه روی آوردند. «شهید محمد باقلانی» از افراد مؤثر در کادر رهبری جنبش بود که در به حرکت درآوردن توده های مردم، نقش مهمی را ایفا کرد. او که طرفدار برقراری نظام اسلامی و عدالت اجتماعی در چاد بود، همواره از حرکت های غیردینی فاصله گرفت و در سال 1972 که جنبش مردم چاد در اثر نفوذ عناصر وابسته به فرانسه (مانند حسن هابره) دچار اختلاف شد، «باقلانی توانست دسته ای تأسیس نماید که دارای ایدئولوژی اسلامی باشد، تا بتواند نقشه های استعمار را خنثی کند.» | |||
<br> | |||
پس، یکی از ویژگی های جنبش اسلامی در چاد، آن است که تمام تلاش خود را به کار برده تا از عناصر نفوذی و وابسته به غرب فاصله بگیرد و همین ویژگی است که جنبش را به یک حرکت صددرصد اسلامی در قاره افریقا مبدل ساخته است؛ به گونه ای که امروزه موج اسلام گرایی در چاد، مایه نگرانی برخی مقامات این کشور گردیده است. منابع مختلف غربی در این زمینه می گویند: «حجاب در میان بانوان که از سال 1984 ظاهر شده، بیش از پیش به چشم می خورد.» | |||
<br> | |||
بدون شک، رشد اسلام گرایی در چاد ناشی از فرهنگ پر بار و منطق پویای اسلام در برخورد با تمدن جدید است. «فیدل مونگار»، وزیر آموزش و پرورش وقت چاد در این باره می گوید: «چاد محل برخورد دو تمدن است، اما زبان عربی امکاناتی برای توسعه ارایه می دهد که کشور نمی تواند از آن چشم پوشی کند.» | |||
<br> | |||
==پانویس== | |||
<br> | |||
[[رده:تاجیکستان]] | |||
[[رده:جنبشهای اسلامی]] | |||