پرش به محتوا

مقتل نویسی: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۳۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۳
خط ۱۲: خط ۱۲:


== پیشینۀ مقتل‌نگاری ==
== پیشینۀ مقتل‌نگاری ==
مقتل [[علی بن ابی طالب|علی‌بن ابیطالب (علیه‌السلام)]] اثر ''ابن ابی دنیا''، اولین مقتل‌های نوشته‌شده توسط [[شیعیان]]، عمدتاً دربارۀ شهادت امام علی (علیه‌السلام) هستند<ref>یاوری، «مقتل‌نگاری شیعیان»، ص۱۱.</ref> برخی منابع، از چهارده مقتل با عنوان مشترکِ '''«مقتل امیرالمؤمنین»''' از عالمانی مانند ''ابی‌الحسن بکری''، ''جابر جعفی''، ''یحیی بحرانی یزدی'' و ''ابن ابی‌ دنیا'' نام برده‌اند<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، دارالاضواء، ج۲۲، ص۲۹-۳۱.</ref> پس از شهادت [[حسن بن علی|حسن‌بن‌علی (علیه‌السلام)]] و حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام)، مقتل‌نگاری میان شیعیان رونق یافت. البته امروزه از تألیفات متقدم با عنوان '''«مقتل الحسین»'''، یا فقط نامی در فهرست‌نگاری‌ها باقی است یا بخشی از آنها به‌صورت پراکنده در متون متأخر نقل شده است.
مقتل [[علی بن ابی طالب|علی‌بن ابیطالب (علیه‌السلام)]] اثر ''ابن ابی دنیا''، اولین مقتل‌های نوشته‌شده توسط [[شیعیان]]، عمدتاً دربارۀ شهادت امام علی (علیه‌السلام) هستند<ref>مقتل‌نگاری شیعیان؛ یاوری؛ ص ۱۱.</ref> برخی منابع، از چهارده مقتل با عنوان مشترکِ '''«مقتل امیرالمؤمنین»''' از عالمانی مانند ''ابی‌الحسن بکری''، ''جابر جعفی''، ''یحیی بحرانی یزدی'' و ''ابن ابی‌ دنیا'' نام برده‌اند<ref>الذریعة؛ آقابزرگ تهرانی؛ ج ۲۲، ص ۲۹ - ۳۱.</ref> پس از شهادت [[حسن بن علی|حسن‌بن‌علی (علیه‌السلام)]] و حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام)، مقتل‌نگاری میان شیعیان رونق یافت. البته امروزه از تألیفات متقدم با عنوان '''«مقتل الحسین»'''، یا فقط نامی در فهرست‌نگاری‌ها باقی است یا بخشی از آنها به‌صورت پراکنده در متون متأخر نقل شده است.
 
مقتل‌هایی نیز تألیف شده‌اند که وفات شخصیت‌های دیگری غیر از [[اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] را شرح داده‌اند. مقتل [[عمر بن خطاب]] از ''محمد بن عبدالله بن مهران''<ref>همان؛ ج ۲۲، ص۲۲ .</ref>، مقتل [[عبدالله بن زبیر]] و مقتل حُجر بن عَدی از ''ابی مِخنَف'' (درگذشت ۱۵۷ ق)، دو مقتل دیگر با همین عنوان اخیر از ''نصر بن مزاحم کوفی'' (درگذشت ۲۱۲ ق) و ''هِشام کَلبی'' (درگذشت ۲۰۴ یا ۲۰۹ ق)، مقتل ''رشید'' و ''میثم'' و ''جُوَیریة بن مسهّر'' از ''هشام کلبی'' و مقتل ''محمد بن ابی‌بکر'' از ''عبدالعزیز جلودی'' (درگذشت ۳۳۰ یا ۳۳۲ ق) از آن جمله‌اند.
مقتل‌هایی نیز تألیف شده‌اند که وفات شخصیت‌های دیگری غیر از [[اهل‌بیت (علیهم‌السلام)]] را شرح داده‌اند. مقتل [[عمر بن خطاب]] از ''محمد بن عبدالله بن مهران''، آقابزرگ<ref>الذریعه، دارالاضواء، ج۲۲، ص۲۲.</ref>، مقتل [[عبدالله بن زبیر]] و مقتل حُجر بن عَدی از ''ابی مِخنَف'' (درگذشت ۱۵۷ ق)، دو مقتل دیگر با همین عنوان اخیر از ''نصر بن مزاحم کوفی'' (درگذشت ۲۱۲ ق) و ''هِشام کَلبی'' (درگذشت ۲۰۴ یا ۲۰۹ ق)، مقتل ''رشید'' و ''میثم'' و ''جُوَیریة بن مسهّر'' از ''هشام کلبی'' و مقتل ''محمد بن ابی‌بکر'' از ''عبدالعزیز جلودی'' (درگذشت ۳۳۰ یا ۳۳۲ ق) از آن جمله‌اند.<br>


== مقتل‌های حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام) ==
== مقتل‌های حسین‌بن‌علی (علیه‌السلام) ==