پرش به محتوا

حضرت اسماعیل: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه پیامبران' به '{{جعبه اطلاعات انبیا')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۹: خط ۱۹:


== پدر و مادر ‏حضرت اسماعیل ==
== پدر و مادر ‏حضرت اسماعیل ==
حضرت اسماعیل (علیه السلام) فرزند [[حضرت ابراهیم (ع)|حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (علیه السلام)]] است که از [[پیامبران اولو العزم]] و دارای شریعت و کتاب مستقل بود<ref>ابن حزم اندلسی، علی‌ بن ‌احمد، جمهرة أنساب العرب‏، تحقیق، لجنة من العلماء، ص 7، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1403ق، 1983م؛ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج ‌1، ص 193، بیروت، دار الفکر، 1407ق</ref>. نام مادرشان نیز هاجر(سلام الله علیها) بود که یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ بوده و سلسله دودمانی او به کشور [[مصر]] برمی‌گردد<ref>ابن هشام‏، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی و الأبیاری، ابراهیم و شلبی، عبدالحفیظ، ج ‌1، ص ‌6، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25، بیروت، دار صادر، بی‌تا</ref>.
حضرت اسماعیل (علیه السلام) فرزند [[حضرت ابراهیم (ع)|حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (علیه السلام)]] است که از [[پیامبران اولو العزم|پیامبران اولو‌العزم]] و دارای شریعت و کتاب مستقل بود<ref>ابن حزم اندلسی، علی‌ بن ‌احمد، جمهرة أنساب العرب‏، تحقیق، لجنة من العلماء، ص 7، بیروت، دار الکتب العلمیه، چاپ اول، 1403ق، 1983م؛ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج ‌1، ص 193، بیروت، دار الفکر، 1407ق</ref>. نام مادرشان نیز هاجر(سلام الله علیها) بود که یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ بوده و سلسله دودمانی او به کشور [[مصر]] برمی‌گردد<ref>ابن هشام‏، عبدالملک، السیرة النبویة، تحقیق، السقا، مصطفی و الأبیاری، ابراهیم و شلبی، عبدالحفیظ، ج ‌1، ص ‌6، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا؛ یعقوبی، احمد بن أبی یعقوب، تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25، بیروت، دار صادر، بی‌تا</ref>.


== ولادت حضرت اسماعیل ==
== ولادت حضرت اسماعیل ==
همان‌گونه که در مورد تولد ابراهیم (علیه السلام) تاریخ‌ دقیقی وجود ندارد، در مورد فرزندشان اسماعیل (علیه السلام) نیز چنین است. اما بر اساس گزارش‌ها هنگامی که ابراهیم (علیه السلام) از آتش نمرودیان رهایی یافت، به فرمان خداوند، سرزمین آنان‌را رها کرد و ره‌سپار [[بیت‌ المقدس]] شد<ref>انبیاء، 68 ـ 71؛ طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 230، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق</ref>.  
همان‌گونه که در مورد تولد ابراهیم (علیه السلام) تاریخ‌ دقیقی وجود ندارد، در مورد فرزندشان اسماعیل (علیه السلام) نیز چنین است. اما بر اساس گزارش‌ها هنگامی که ابراهیم (علیه السلام) از آتش نمرودیان رهایی یافت، به فرمان خداوند، سرزمین آنان‌را رها کرد و ره‌سپار [[بیت‌ المقدس]] شد<ref>انبیاء، 68 ـ 71؛ طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 230، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق</ref>.  


با گذشت سال‌های طولانی، اما به دلیل نازایی همسرش [[ساره (سلام الله علیها)]] او دارای فرزندی نشد. بعد از آن بود که ساره (سلام الله علیها) پیشنهاد داد تا ابراهیم (علیه السلام)‌ با کنیز مصری او هاجر (سلام الله علیها)<ref>«نام همسران و فرزندان حضرت ابراهیم (علیه السلام)»، 34622؛ «زندگی هاجر براساس قرآن و تورات»، 57142؛ «چشمه آب زمزم»، 49056؛ «فلسفه طواف و پیشینه اعمال حج و عمره»، 37787</ref> وصلت کند<ref>تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref>.
با گذشت سال‌های طولانی، اما به دلیل نازایی همسرش [[ساره|ساره (سلام الله علیها)]] او دارای فرزندی نشد. بعد از آن بود که ساره (سلام الله علیها) پیشنهاد داد تا ابراهیم (علیه السلام)‌ با کنیز مصری او هاجر (سلام الله علیها)<ref>«نام همسران و فرزندان حضرت ابراهیم (علیه السلام)»، 34622؛ «زندگی هاجر براساس قرآن و تورات»، 57142؛ «چشمه آب زمزم»، 49056؛ «فلسفه طواف و پیشینه اعمال حج و عمره»، 37787</ref> وصلت کند<ref>تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref>.


نتیجه این وصلت؛ اسماعیل (علیه السلام) بود که [[قرآن کریم]] تولد او را هدیه‌ای الهی برای پدرش در دوران کهن‌سالی<ref>بر اساس برخی گزارش‌ها ایشان در آن زمان، 86 ساله بودند. ر. ک: تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref> اعلام می‌کند<ref>«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاءِ». ابراهیم، 39</ref>.
نتیجه این وصلت؛ اسماعیل (علیه السلام) بود که [[قرآن کریم]] تولد او را هدیه‌ای الهی برای پدرش در دوران کهن‌سالی<ref>بر اساس برخی گزارش‌ها ایشان در آن زمان، 86 ساله بودند. ر. ک: تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref> اعلام می‌کند<ref>«الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَهَبَ لِی عَلَی الْکبَرِ إِسْمَاعِیلَ وَإِسْحَاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمِیعُ الدُّعَاءِ». ابراهیم، 39</ref>.


البته ساره (سلام الله علیها) بعد از این ماجرا و در سن بالا دارای فرزندی به نام [[اسحاق (علیه السلام)]] شد که او نیز از پیامبران بود.
البته ساره (سلام الله علیها) بعد از این ماجرا و در سن بالا دارای فرزندی به نام [[اسحاق|اسحاق (علیه السلام)]] شد که او نیز از پیامبران بود.


== القاب حضرت اسماعیل ==
== القاب حضرت اسماعیل ==
خط ۷۵: خط ۷۵:


== خانواده و فرزندان حضرت اسماعیل ==
== خانواده و فرزندان حضرت اسماعیل ==
‏حضرت اسماعیل (علیه السلام) دارای همسران و فرزندانی بود که [[پیامبری]] از طریق آنان ادامه یافت.
‏حضرت اسماعیل (علیه السلام) دارای همسران و فرزندانی بود که پیامبری از طریق آنان ادامه یافت.


همسر اول ایشان، زنی از قبیله «جرهم» به نام «جداء» دختر سعد بود که بعدها اسماعیل (علیه السلام) به دستور پدرش او را طلاق داد<ref>طبری‏، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 1، ص 314، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق، 1967م</ref>. ایشان زن دیگری از همین قبیله را به همسری برگزید و از وی صاحب چندین فرزند شد<ref>تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌27</ref>. در مورد نام همسر بعدی او گزارش‌های متفاوتی وجود دارد:
همسر اول ایشان، زنی از قبیله «جرهم» به نام «جداء» دختر سعد بود که بعدها اسماعیل (علیه السلام) به دستور پدرش او را طلاق داد<ref>طبری‏، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، ج 1، ص 314، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق، 1967م</ref>. ایشان زن دیگری از همین قبیله را به همسری برگزید و از وی صاحب چندین فرزند شد<ref>تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌27</ref>. در مورد نام همسر بعدی او گزارش‌های متفاوتی وجود دارد:
خط ۸۸: خط ۸۸:


== نبوت و کتاب آسمانی حضرت اسماعیل ==
== نبوت و کتاب آسمانی حضرت اسماعیل ==
قرآن کریم در چندین آیه، اسماعیل را پیامبری الهی دانسته، اما در هیچ‌‌کدام، به وجود کتابی آسمانی برای آن‌حضرت اشاره نشده و در منابع تاریخی، تفسیری و روایی هم مطلبی در این زمینه نیافتیم؛ لذا باید گفت اسماعیل(علیه السلام) مروج دین و آیین توحیدی پدرش ابراهیم(علیه السلام) در مقابل‌ [[شرک|شرک‌]] و [[بت‌پرستی‌]] بود. او [[رسالت انبیاء|رسالت‌]] داشت‌ تا به‌ هدایت‌ جرهمیان‌ و قبایل‌ یمانی‌ و <ref>بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق، المهدی‏، عبدالرزاق، ج 3، ص 237 و 238، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1420ق</ref>عمالیق‌ <ref>«قوم عمالقه، خشونت در کتاب مقدس»، 32973</ref> بپردازد<ref> الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 125</ref>؛ لذا در میان‌ ایشان‌ به‌ ادای‌ رسالت الهی‌ پرداخت‌ و آنان‌ را به‌ [[نماز]] و [[زکات]] فراخواند و از پرستش‌ بت‌ها‌ بر حذر داشت.
قرآن کریم در چندین آیه، اسماعیل را پیامبری الهی دانسته، اما در هیچ‌‌کدام، به وجود کتابی آسمانی برای آن‌حضرت اشاره نشده و در منابع تاریخی، تفسیری و روایی هم مطلبی در این زمینه نیافتیم؛ لذا باید گفت اسماعیل(علیه السلام) مروج دین و آیین توحیدی پدرش ابراهیم(علیه السلام) در مقابل‌ [[شرک|شرک‌]] و [[بت|بت‌پرستی‌]] بود. او [[رسالت انبیاء|رسالت‌]] داشت‌ تا به‌ هدایت‌ جرهمیان‌ و قبایل‌ یمانی‌ و <ref>بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق، المهدی‏، عبدالرزاق، ج 3، ص 237 و 238، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ اول، 1420ق</ref>عمالیق‌ <ref>«قوم عمالقه، خشونت در کتاب مقدس»، 32973</ref> بپردازد<ref> الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 125</ref>؛ لذا در میان‌ ایشان‌ به‌ ادای‌ رسالت الهی‌ پرداخت‌ و آنان‌ را به‌ [[نماز]] و [[زکات]] فراخواند و از پرستش‌ بت‌ها‌ بر حذر داشت.


== شغل حضرت اسماعیل ==
== شغل حضرت اسماعیل ==
خط ۹۹: خط ۹۹:


* در ابتدای کودکی آب زمزم از زیر پای ایشان در [[مسجدالحرام]] جاری شد که بعدها تبدیل به [[چاه زمزم]] شد. بر این مطلب هم در روایات<ref>کافی، ج 4، ص 202؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع‏، ج 2، ص 432، قم، ‏ کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش، 1966م</ref>، و هم در منابع تاریخی<ref>تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، ج 1، ص 252؛ تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref> تصریح شده است<ref>«چشمه آب زمزم»، 49056</ref>.
* در ابتدای کودکی آب زمزم از زیر پای ایشان در [[مسجدالحرام]] جاری شد که بعدها تبدیل به [[چاه زمزم]] شد. بر این مطلب هم در روایات<ref>کافی، ج 4، ص 202؛ صدوق، محمد بن علی، علل الشرائع‏، ج 2، ص 432، قم، ‏ کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش، 1966م</ref>، و هم در منابع تاریخی<ref>تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، ج 1، ص 252؛ تاریخ یعقوبی‏، ج ‌1، ص ‌25</ref> تصریح شده است<ref>«چشمه آب زمزم»، 49056</ref>.
*
* هنگامی که ابراهیم (علیه السلام) بدو گفت: پسرم، در خواب دیدم که ترا قربان کردم. اسماعیل (علیه السلام) گفت: پدر آنچه فرمان یافته‌ای انجام ده که ان‌شاء اللَّه مرا از صابران خواهی یافت، کاردی که در دستان ابراهیم (علیه السلام) بود کُند شده و گلوی فرزندش را نبرید<ref>صافات، 102؛ «حکمت جایگزینی گوسفند به جای حضرت اسماعیل»، 10414؛ «فلسفه وحی در خواب به حضرت ابراهیم(علیه السلام) برای ذبح اسماعیل(علیه السلام)»، 53102</ref>.
* هنگامی که ابراهیم (علیه السلام) بدو گفت: پسرم، در خواب دیدم که ترا قربان کردم. اسماعیل (علیه السلام) گفت: پدر آنچه فرمان یافته‌ای انجام ده که ان‌شاء اللَّه مرا از صابران خواهی یافت، کاردی که در دستان ابراهیم (علیه السلام) بود کُند شده و گلوی فرزندش را نبرید<ref>صافات، 102؛ «حکمت جایگزینی گوسفند به جای حضرت اسماعیل»، 10414؛ «فلسفه وحی در خواب به حضرت ابراهیم(علیه السلام) برای ذبح اسماعیل(علیه السلام)»، 53102</ref>.


خط ۱۰۵: خط ۱۰۴:
گزارش شده است که حضرت اسماعیل (علیه السلام) در سن 130 سالگی<ref> قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: «تُوُفِّیَ إِسْمَاعِیلُ بَعْدَهُ وَ هُوَ ابْنُ ثَلَاثِینَ وَ مِائَةِ سَنَةٍ فَدُفِنَ فِی الْحِجْرِ مَعَ أُمِّه» ‏؛ علل الشرائع، ص 38؛ ابن خلدون‏، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر (تاریخ ابن خلدون)‏، تحقیق، شحادة، خلیل، ج 2، ص 396، بیروت، دار الفکر، چاپ دوم، 1408ق، 1988م</ref> و یا 137 سالگی<ref>البدایة و النهایة، ج 1، ص 193</ref> و در حدود دو هزار و شش‌صد و هشتاد و شش سال قبل از هجرت از دنیا رحلت نمود<ref> ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، ج 4، ص 316، بیروت، مؤسسه التاریخ‏، چاپ اول‏، بی‌تا</ref>.
گزارش شده است که حضرت اسماعیل (علیه السلام) در سن 130 سالگی<ref> قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: «تُوُفِّیَ إِسْمَاعِیلُ بَعْدَهُ وَ هُوَ ابْنُ ثَلَاثِینَ وَ مِائَةِ سَنَةٍ فَدُفِنَ فِی الْحِجْرِ مَعَ أُمِّه» ‏؛ علل الشرائع، ص 38؛ ابن خلدون‏، عبدالرحمن بن محمد، دیوان المبتدأ و الخبر فی تاریخ العرب و البربر و من عاصرهم من ذوی الشأن الأکبر (تاریخ ابن خلدون)‏، تحقیق، شحادة، خلیل، ج 2، ص 396، بیروت، دار الفکر، چاپ دوم، 1408ق، 1988م</ref> و یا 137 سالگی<ref>البدایة و النهایة، ج 1، ص 193</ref> و در حدود دو هزار و شش‌صد و هشتاد و شش سال قبل از هجرت از دنیا رحلت نمود<ref> ابن عاشور، محمد بن طاهر، التحریر و التنویر، ج 4، ص 316، بیروت، مؤسسه التاریخ‏، چاپ اول‏، بی‌تا</ref>.


روایات و گزارش‌های تاریخی اتفاق نظر دارند که حضرتشان در منطقه‌ای در کنار [[کعبه]] و زیر ناودان آن دفن شدند که امروزه منسوب به نام ایشان بوده و به «حجر اسماعیل» شناخته می‌شود‏<ref>الطبقات الکبری، ج ‏1، ص 44</ref>. از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که منطقه «حِجْر(اسماعیل)»، هم محل زندگی این [[پیامبر الهی]] و هم‌ محل دفن او و مادرش(هاجر) بوده است<ref>عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: «قَالَ الْحِجْرُ بَیْتُ إِسْمَاعِیلَ وَ فِیهِ قَبْرُ هَاجَرَ وَ قَبْرُ إِسْمَاعِیلَ». کافی، ج 4، ص 210</ref>.
روایات و گزارش‌های تاریخی اتفاق نظر دارند که حضرتشان در منطقه‌ای در کنار [[کعبه]] و زیر ناودان آن دفن شدند که امروزه منسوب به نام ایشان بوده و به «حجر اسماعیل» شناخته می‌شود‏<ref>الطبقات الکبری، ج ‏1، ص 44</ref>. از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است که منطقه «حِجْر(اسماعیل)»، هم محل زندگی این پیامبر الهی و هم‌ محل دفن او و مادرش(هاجر) بوده است<ref>عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع: «قَالَ الْحِجْرُ بَیْتُ إِسْمَاعِیلَ وَ فِیهِ قَبْرُ هَاجَرَ وَ قَبْرُ إِسْمَاعِیلَ». کافی، ج 4، ص 210</ref>.


== پانویس ==
== پانویس ==
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۷۷۵

ویرایش