پرش به محتوا

اربعین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۴: خط ۱۴:
== روز اربعین ==
== روز اربعین ==
'''اربعین'''، مطابق نظر [[شیخ مفید]] در مسارالشیعه و شاگردش [[شیخ طوسی]] در ''مصباح المتهجد''، زمان بازگشت اهل حرم از [[شام]] ([[دمشق]]) به [[مدینه]] است. همچنین بنا بر نقل ایشان، [[جابر بن عبدالله انصاری]] صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده‌ است. ابراهیم آیتی نیز می‌نویسد: «[[جابر بن عبدالله انصاری]] … بیستم ماه صفر المظفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید». برخی گزارش‌های تاریخی مبنی بر حضور بازماندگان اهل‌بیت حسین در [[کربلا]] در روز اربعین از عوامل توجه خاص ایشان به اربعین است.
'''اربعین'''، مطابق نظر [[شیخ مفید]] در مسارالشیعه و شاگردش [[شیخ طوسی]] در ''مصباح المتهجد''، زمان بازگشت اهل حرم از [[شام]] ([[دمشق]]) به [[مدینه]] است. همچنین بنا بر نقل ایشان، [[جابر بن عبدالله انصاری]] صحابی برجسته محمد به عنوان نخستین زائر حسین بن علی، یا لااقل از نخستین زائران او، در این روز وارد کربلا شده و زیارت اربعین را بجا آورده‌ است. ابراهیم آیتی نیز می‌نویسد: «[[جابر بن عبدالله انصاری]] … بیستم ماه صفر المظفر، درست چهل روز بعد از شهادت امام وارد کربلا شد و سنت زیارت اربعین امام به دست او تأسیس گردید». برخی گزارش‌های تاریخی مبنی بر حضور بازماندگان اهل‌بیت حسین در [[کربلا]] در روز اربعین از عوامل توجه خاص ایشان به اربعین است.
در برخی منابع تاریخی مانند کتاب ''نزهه الزاهد'' اسیران شام یعنی بازماندگان کشته‌شدگان کربلا در چهلمین روز کشته شدن حسین بن علی به کربلا رسیدند<ref>ر. ک: نفس المهموم ترجمه شعرانی، ص۴۳۰</ref>. اگرچه نه‌تنها این مطلب در متون تاریخی پیش‌تر از قرن هفتم هجری نیامده است، با تصریح متقدمینی مانند شیخ مفید که بازگشت اسرا را به مدینه دانسته‌اند نیز در تضاد است. بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، [[زیارت اربعین]] می‌خوانده‌اند». [[زیارت اربعین]] تنها دربارهٔ حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه‌ای را نمی‌توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه [[عاشورا]] تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده‌است<ref>ر. ک: اربعین در فرهنگ شیعه، سید محمد محسن حسینی طهرانی، ص۷۵.</ref>. در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل می‌باشد.
در برخی منابع تاریخی مانند کتاب ''نزهه الزاهد'' اسیران شام یعنی بازماندگان کشته‌شدگان کربلا در چهلمین روز کشته شدن حسین بن علی به کربلا رسیدند<ref>ر. ک: نفس المهموم ترجمه شعرانی، ص۴۳۰</ref>. اگرچه نه‌تنها این مطلب در متون تاریخی پیش‌تر از قرن هفتم هجری نیامده است، با تصریح متقدمینی مانند شیخ مفید که بازگشت اسرا را به مدینه دانسته‌اند نیز در تضاد است. بر این اساس «از همان آغاز که تاریخش معلوم نیست، شیعیان به حرمت آن، [[زیارت اربعین]] می‌خوانده‌اند». [[زیارت اربعین]] تنها دربارهٔ حسین بن علی وارد شده و هیچ پیشینه‌ای را نمی‌توان برای اربعین و اعمال مربوط به این روز تا پیش از حادثه [[عاشورا]] تصدیق کرد و این ویژگی و امتیاز، تنها برای حسین بن علی دانسته شده‌ است<ref>ر. ک: اربعین در فرهنگ شیعه، سید محمد محسن حسینی طهرانی، ص۷۵.</ref>. در تقویم رسمی ایران این روز تعطیل می‌باشد.


=== زیارت اربعین ===
=== زیارت اربعین ===
خط ۲۰: خط ۲۰:


==== اربعین در ایران ====  
==== اربعین در ایران ====  
در همه شهرهای شیعه نشین ایران در این روز به عزاداری می‌پردازند. برپایی مجالس روضه خوانی، سینه زنی، زنجیرزنی از جمله مراسم خاص این روز است و پس از پایان یافتن مراسم عزاداران را اطعام می‌کنند. در شهرهای مذهبی ایران مانند [[قم]] و [[مشهد]]، در منزل و حسینیۀ علما و [[مراجع تقلید]] نیز مراسم روضه‌خوانی برپا می‌شود. افزون‌بر مراسم عزاداری، اغلب مردم [[ایران]] در ماه‌های محرم و صفر مقید به رعایت آدابی هستند؛ از جمله اینکه از زمان‌های قدیم در این دو ماه مردم رخت عزا بر تن می‌کنند و هیچ‌گونه مجالس شادی و سرور برگزار نمی‌کنند. ماسه می‌نویسد: مردم از روز [[عاشورا]] تا اربعین سر خود را نمی‌تراشند و در این روز به احسان و [[صدقه]] می‌پردازند<ref>دانشنامه فرهنگ مردم ایران به همت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلد: 2 صفحه: 76.</ref>
در همه شهرهای شیعه نشین ایران در این روز به عزاداری می‌پردازند. برپایی مجالس روضه خوانی، سینه زنی، زنجیرزنی از جمله مراسم خاص این روز است و پس از پایان یافتن مراسم عزاداران را اطعام می‌کنند. در شهرهای مذهبی ایران مانند [[قم]] و [[مشهد]]، در منزل و حسینیۀ علما و [[مراجع تقلید]] نیز مراسم روضه‌خوانی برپا می‌شود. افزون‌بر مراسم عزاداری، اغلب مردم [[ایران]] در ماه‌های محرم و صفر مقید به رعایت آدابی هستند؛ از جمله اینکه از زمان‌های قدیم در این دو ماه مردم رخت عزا بر تن می‌کنند و هیچ‌گونه مجالس شادی و سرور برگزار نمی‌کنند. ماسه می‌نویسد: مردم از روز [[عاشورا]] تا اربعین سر خود را نمی‌تراشند و در این روز به احسان و [[صدقه]] می‌پردازند<ref>دانشنامه فرهنگ مردم ایران به همت مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی جلد: 2 صفحه: 76.</ref>.


== روضه و اشعار ==  
== روضه و اشعار ==