۸۷٬۱۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:امام جماعت.jpg |جایگزین=امام جماعت]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:امام جماعت.jpg |جایگزین=امام جماعت]]</div> | ||
'''امام جَماعت''' یا '''پیشْنَماز''' کسی است که در [[نماز جماعت]] جلو میایستد و دیگران به او اقتدا میکنند. در نظام اجتماعی سیاسی اسلام، آنکه امامت نماز جمعی را به عهده دارد باید از یک سری فضیلتها و برتریها برخوردار باشد تا فضایل او الهام بخش دیگران نیز باشد. در [[فقه]] امام جماعت باید واجد شرایطی باشد که [[بلوغ]]، [[عقل]] و [[عدالت]] از مهمترین آنهاست. | '''امام جَماعت''' یا '''پیشْنَماز''' کسی است که در [[نماز جماعت]] جلو میایستد و دیگران به او اقتدا میکنند. در نظام اجتماعی سیاسی اسلام، آنکه امامت نماز جمعی را به عهده دارد باید از یک سری فضیلتها و برتریها برخوردار باشد تا فضایل او الهام بخش دیگران نیز باشد. در [[فقه]] امام جماعت باید واجد شرایطی باشد که [[بلوغ]]، [[عقل]] و [[عدالت]] از مهمترین آنهاست. | ||
خواندن [[نماز]] به جماعت یکی از امورات و اعمال [[مستحب]] است که تاکید فراوانی به انجام آن شده است. یکی از فواید نماز جماعت این است که به برکت [[ | خواندن [[نماز]] به جماعت یکی از امورات و اعمال [[مستحب]] است که تاکید فراوانی به انجام آن شده است. یکی از فواید نماز جماعت این است که به برکت [[حجت بن الحسن (مهدی)|امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)]] نمازهای همه قبول میشود. | ||
== امام جماعت == | == امام جماعت == | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
احادیث دراینباره بسیار است. به چند نمونه اشاره میکنیم: | احادیث دراینباره بسیار است. به چند نمونه اشاره میکنیم: | ||
امام جماعت باید کسی باشد که مردم به ایمان و تعهّد او اطمینان داشته باشند<ref>مستدرك الوسائل، ج 1، ص 490.</ref>. | امام جماعت باید کسی باشد که مردم به ایمان و تعهّد او اطمینان داشته باشند<ref>مستدرك الوسائل، ج 1، ص 490.</ref>. | ||
[[ | [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسلام)]] فرمود: امام جماعت رهبری است که شمارا به سوی خدا میبرد، پس بنگرید که به چه کس اقتدا میکنید<ref>وسائل الشيعه، ج 5، ص 416.</ref>. | ||
[[ابوذر]] فرمود: امام شما در [[قيامت|قیامت]] شفیع شماست. پس شفیع خودتان را از افراد سفیه و فاسق قرار ندهید<ref>وافی، ج 2، ص 177.</ref>. | [[ابوذر غفاری|ابوذر]] فرمود: امام شما در [[قيامت|قیامت]] شفیع شماست. پس شفیع خودتان را از افراد سفیه و فاسق قرار ندهید<ref>وافی، ج 2، ص 177.</ref>. | ||
اقتدا کردن افراد ناشناخته و آنان که در [[دين|دین]] یا [[امامت]] غلو میکنند نهی شده است<ref> مستدرك الوسائل، ج 1، ص 491.</ref>. افرادی که در جامعه بخاطر گناه علنی شلاّق خوردهاند یا از طریق نامشروع بدنیا آمدهاند حقّ امام جماعت شدن ندارند<ref> همان.</ref>. | اقتدا کردن افراد ناشناخته و آنان که در [[دين|دین]] یا [[امامت]] غلو میکنند نهی شده است<ref> مستدرك الوسائل، ج 1، ص 491.</ref>. افرادی که در جامعه بخاطر گناه علنی شلاّق خوردهاند یا از طریق نامشروع بدنیا آمدهاند حقّ امام جماعت شدن ندارند<ref> همان.</ref>. | ||
امام جماعت باید مورد قبول مردم باشد وگرنه آن [[نماز]] مورد قبول درگاه خداوند نیست<ref> وسائل الشيعه ج 5، ص 417.</ref>. | امام جماعت باید مورد قبول مردم باشد وگرنه آن [[نماز]] مورد قبول درگاه خداوند نیست<ref> وسائل الشيعه ج 5، ص 417.</ref>. | ||
امام صادق (علیهالسلام) در تفسیر آیه شریفه {{متن قرآن |خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَکُلَ مَسْجِدٍ |سوره = اعراف |آیه = 31 }} هنگام رفتن به مسجد زینت خود را همراه داشته باشید. فرمود: زینت [[مسجد]] پیشوای شایسته و امام جماعت مسجد است<ref>ورالثقلين، ج 2، ص 19.</ref>. | امام صادق (علیهالسلام) در تفسیر آیه شریفه {{متن قرآن |خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَکُلَ مَسْجِدٍ |سوره = اعراف |آیه = 31 }} هنگام رفتن به مسجد زینت خود را همراه داشته باشید. فرمود: زینت [[مسجد]] پیشوای شایسته و امام جماعت مسجد است<ref>ورالثقلين، ج 2، ص 19.</ref>. | ||
البته پوشیدن لباس پاک و داشتن وقار و عطر زدن و... نیز در روایاتی به عنوان زینت مسجد آمده است. | البته پوشیدن لباس پاک و داشتن وقار و عطر زدن و... نیز در روایاتی به عنوان زینت مسجد آمده است. | ||
[[ | [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیهالسلام)]] فرمود: امام جماعت باید از افراد اندیشمند و صاحب فکر باشد<ref>مستدرك الوسائل، ج 1، ص 492.</ref>. | ||
[[ | [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلی الله علیه)]] فرمود: کسی که پشت سر امام عالم نماز بخواند، گویا پشت سر من و [[حضرت ابراهیم]]، نماز خوانده است<ref>همان مدرك.</ref>. | ||
امام جماعت، باید مراعات ضعیفترین افراد را بکند و نماز را طول ندهد<ref>من لايحضر، ج 1، ص 381.</ref>. | امام جماعت، باید مراعات ضعیفترین افراد را بکند و نماز را طول ندهد<ref>من لايحضر، ج 1، ص 381.</ref>. | ||
== انتخاب امام جماعت == | == انتخاب امام جماعت == | ||
از آنجا که در امام جماعت برتری و فضیلت بر دیگران شرط است، اگر در موقعیّتی چند نفر شایستگی | از آنجا که در امام جماعت برتری و فضیلت بر دیگران شرط است، اگر در موقعیّتی چند نفر شایستگی آن را داشتند که به آنان اقتدا شود باز هم اوصاف و شرایطی به عنوان اولوّیت در روایات مطرح است که آموزنده است و گرایش به ارزشها و انتخاب بهتر را میآموزد. از جمله: | ||
# کسی که قرائت نمازش بهتر باشد. | # کسی که قرائت نمازش بهتر باشد. اقْرئهم؛ | ||
# کسی که در هجرت پیشقدم باشد. اَقْدَمُهم | # کسی که در هجرت پیشقدم باشد. اَقْدَمُهم هِجَره؛ | ||
# کسی که دینشناستر و در مراتب علمی برتر باشد. اَعْلَمُهم بالسُنه واَفْقَهَهُمْ فی الدّین<ref>الكافي: 3/376/5.</ref>. | # کسی که دینشناستر و در مراتب علمی برتر باشد. اَعْلَمُهم بالسُنه واَفْقَهَهُمْ فی الدّین<ref>الكافي: 3/376/5.</ref>. | ||
# کس که سنّ بیشتری داشته باشد. فَاَکْبَرُهم | # کس که سنّ بیشتری داشته باشد. فَاَکْبَرُهم سِنّاً؛ | ||
# کسی که انس او با قرآن بیشتر | # کسی که انس او با قرآن بیشتر باشد؛ | ||
# کسی که زیباتر و خوشروتر باشد<ref>وافی، ج 1، ص 177، وسائل الشيعه، ج 5، ص 419.</ref> | # کسی که زیباتر و خوشروتر باشد<ref>وافی، ج 1، ص 177، وسائل الشيعه، ج 5، ص 419.</ref>؛ | ||
# صاحب منزل از مهمان در امام جماعت شدن مقدّم | # صاحب منزل از مهمان در امام جماعت شدن مقدّم است؛ | ||
# امام جماعت دائمی بر افراد تازهوارد به مسجد، مقدّم است. | # امام جماعت دائمی بر افراد تازهوارد به مسجد، مقدّم است. | ||
خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
'''طبق فقه شیعه امامیه از شرایط امام جماعت، عادل بودن است.''' | '''طبق فقه شیعه امامیه از شرایط امام جماعت، عادل بودن است.''' | ||
عدالت را در کتب فقهی امامیه تعریف کردهاند. فقهای گرانقدر از جمله حضرت [[ | عدالت را در کتب فقهی امامیه تعریف کردهاند. فقهای گرانقدر از جمله حضرت [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی (قدس سرّه)]] میفرمایند: | ||
عدالت، یک حالت درونی است که انسان را از ارتکاب [[ | عدالت، یک حالت درونی است که انسان را از ارتکاب [[گناه|گناهان کبیره]] و تکرار و اصرار نسبت به [[گناه|گناهان صغیره]] باز دارد<ref>تحرير الوسيله، ج 1، بحث امام جماعت.</ref>. | ||
پاکی، تقوا، دوری از گناه، از نشانههای عدالت است. بنا به اهمیّت این صفت در نظام اسلامی یکی از امتیازات به حساب آمده و در [[فقه]] اسلامی و [[قانون اساسی|قانون اساسی]]، داشتن آن برای مسئولان بلندپایه و مشاغل حسّاس شرط است و کارهای مهّم کشور و امور مردم باید بدست افراد عادل انجام گیرد. | پاکی، تقوا، دوری از گناه، از نشانههای عدالت است. بنا به اهمیّت این صفت در نظام اسلامی یکی از امتیازات به حساب آمده و در [[فقه]] اسلامی و [[قانون اساسی|قانون اساسی]]، داشتن آن برای مسئولان بلندپایه و مشاغل حسّاس شرط است و کارهای مهّم کشور و امور مردم باید بدست افراد عادل انجام گیرد. | ||
به برخی از این موارد که عدالت شرط است، توجه کنید: | به برخی از این موارد که عدالت شرط است، توجه کنید: | ||
در مسائل عبادی، امام جماعت باید [[عادل]] باشد. | در مسائل عبادی، امام جماعت باید [[عدل|عادل]] باشد. | ||
در مسائل سیاسی عبادی، مثل [[نماز جمعه]]، خطیب و [[امام جمعه]] باید عادل باشد. | در مسائل سیاسی عبادی، مثل [[نماز جمعه]]، خطیب و [[امام جمعه]] باید عادل باشد. | ||
در مسائل سیاسی و حقوقی، (همچون نمایندگی مجلس و تصویب قوانین) نظر فقهای عادلی بنام شورای نگهبان معتبر است. | در مسائل سیاسی و حقوقی، (همچون نمایندگی مجلس و تصویب قوانین) نظر فقهای عادلی بنام شورای نگهبان معتبر است. | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
از امام صادق (علیهالسلام) پرسیدند: عادل کیست؟ | از امام صادق (علیهالسلام) پرسیدند: عادل کیست؟ | ||
فرمود: اِذا غَضَّ طَرْفَهُ مِنَ المَحارمِ وَلِسانهُ عَنِ الْمَآثِمِ و کَفَّهُ عَنِ الْمَظالِم<ref>بحارالانوار، ج 75، ص 248.</ref> کسی که چشمش را از نامحرم، زبانش را از گناه، و دستش را از ظلم، حفظ کند. | فرمود: اِذا غَضَّ طَرْفَهُ مِنَ المَحارمِ وَلِسانهُ عَنِ الْمَآثِمِ و کَفَّهُ عَنِ الْمَظالِم<ref>بحارالانوار، ج 75، ص 248.</ref> کسی که چشمش را از نامحرم، زبانش را از گناه، و دستش را از ظلم، حفظ کند. | ||
[[ | [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر خدا (صلی الله علیه)]] نیز در حدیثی انسان جوانمرد و عادل را چنین معرّفی میکند: مَنْ عامَلَ النّاسَ فَلَمْ یَظْلِمْهُمْ وَحَدَّثهُمْ فَلَمْ یَکْذِبْهُم وَ وعَدَهُم فَلَمْ یُخْلِفْهم فَهُوَ مِمَّنْ کَمُلَتْ مُرُوَّتُهُ وَ ظَهَرَتْ عَدالَتُهُ...<ref>بحارالانوار، ج 67، ص 1.</ref> کسی که با مردم، در معاملات ستم نکند و در سخن [[دروغ]] نگوید و در وعدههایش تخلّف نکند، او از کسانی است که مروّتش کامل و عدالتش آشکار است. | ||
از امام صادق (علیهالسلام) سؤال شد: عدالت انسان را از کجا بشناسیم؟ | از امام صادق (علیهالسلام) سؤال شد: عدالت انسان را از کجا بشناسیم؟ | ||
فرمود: همین که کسی اهل حیا و عفت باشد و در خوراک و گفتار و شهوت، خود را به گناه نیالاید و از گناهان بزرگی مثل [[زنا]]، [[ربا]]، [[شراب]]، فرار از جنگ،... (که مورد تهدید [[قرآن]] است) بپرهیزد، و جز در مواردی که عذر دارد، از شرکت در جماعت مسلمین دوری نکند، چنین انسانی عادل است و تفتیش از عیوب او و [[غیبت]] او بر مردم [[حرام]] است...<ref> استبصار، ج 3، ص 12.</ref>. | فرمود: همین که کسی اهل حیا و عفت باشد و در خوراک و گفتار و شهوت، خود را به گناه نیالاید و از گناهان بزرگی مثل [[زنا]]، [[ربا]]، [[شراب]]، فرار از جنگ،... (که مورد تهدید [[قرآن]] است) بپرهیزد، و جز در مواردی که عذر دارد، از شرکت در جماعت مسلمین دوری نکند، چنین انسانی عادل است و تفتیش از عیوب او و [[غیبت]] او بر مردم [[حرام]] است...<ref> استبصار، ج 3، ص 12.</ref>. |