پرش به محتوا

نزول قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:نزول قرآن.jpg |جایگزین=نزول قرآن]]</div>
<div class="wikiInfo">[[پرونده:نزول قرآن.jpg |جایگزین=نزول قرآن]]</div>
'''نزول قرآن کریم''' در شب [[بعثت]] [[پیامبر]] و در [[غار حرا]] هنگامی که آن حضرت مشغول [[عبادت]] بود انجام  شد و به عقیده اکثر علمای [[شیعه]]، بعثت [[حضرت محمد (ص)|پیامبر (صلی الله علیه)]] در روز 27 [[ماه رجب]]، پنج سال پس از تجدید بنای [[کعبه]]، اتفاق افتاد و پیامبر اکرم(صلی الله علیه) در این هنگام، چهل سال داشتند (610 یا 611 م.). پس آنچه مسلم است این است که در شب بعثت پیامبر [[سوره علق]] از [[قرآن کریم]] بر آن حضرت نازل شده است و شروع نزول قرآن از این تاریخ بوده است اما درباره کیفیت نزول تمام قرآن دو گونه آیات در قرآن کریم وجود دارد:
'''نزول قرآن کریم''' در شب [[بعثت]] [[پیامبر]] و در [[غار حرا]] هنگامی که آن حضرت مشغول [[عبادت]] بود انجام  شد و به عقیده اکثر علمای [[شیعه]]، بعثت [[حضرت محمد (ص)|پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]] در روز 27 [[ماه رجب]]، پنج سال پس از تجدید بنای [[کعبه]]، اتفاق افتاد و پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) در این هنگام، چهل سال داشتند (610 یا 611 م.). پس آنچه مسلم است این است که در شب بعثت پیامبر [[سوره علق]] از [[قرآن کریم]] بر آن حضرت نازل شده است و شروع نزول قرآن از این تاریخ بوده است اما درباره کیفیت نزول تمام قرآن دو گونه آیات در قرآن کریم وجود دارد:


یک. آیاتى که بر نزول قرآن در [[شب قدر]] و [[ماه رمضان]] دلالت دارند؛ مانند: آیه 185 [[سوره بقره]] و آیه 3 [[سوره دخان]] و آیه 1 [[سوره قدر]].  
یک. آیاتى که بر نزول قرآن در [[شب قدر]] و [[ماه رمضان]] دلالت دارند؛ مانند: آیه 185 [[سوره بقره]] و آیه 3 [[سوره دخان]] و آیه 1 [[سوره قدر]].  
خط ۱۰: خط ۱۰:


=== اولین آیه و سوره نازل شده ===
=== اولین آیه و سوره نازل شده ===
درباره این که، کدام آیه یا سوره، برای اولین بار بر پیامبر(صلی الله علیه) نازل شده در میان صاحب‌نظران، اختلاف نظر وجود دارد. در این زمینه چهار نظر بیان شده است:
درباره این که، کدام آیه یا سوره، برای اولین بار بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده در میان صاحب‌نظران، اختلاف نظر وجود دارد. در این زمینه چهار نظر بیان شده است:


# آیات سه یا پنج ابتدای [[سوره علق]]؛
# آیات سه یا پنج ابتدای [[سوره علق]]؛
خط ۴۰: خط ۴۰:
بنابراین در نزد [[شیعه]]، شب قدر در میان یکی از دو شب بیست و یک و بیست و سه، مورد تردید است. هرچند با توجه به برخی از روایات دیگر، شب بیست و سوم دارای قوّت بیشتری است. [[شیخ صدوق]] می‌گوید: «مشایخ ما اتفاق نظر دارند که شب قدر شب 23 ماه رمضان است<ref> معرفت، تاریخ قرآن، ص 32.</ref>.» با توجه به این سخن، نزول قرآن در یکی از دو شب بیست و یک یا بیست و سه ماه رمضان واقع شده است.
بنابراین در نزد [[شیعه]]، شب قدر در میان یکی از دو شب بیست و یک و بیست و سه، مورد تردید است. هرچند با توجه به برخی از روایات دیگر، شب بیست و سوم دارای قوّت بیشتری است. [[شیخ صدوق]] می‌گوید: «مشایخ ما اتفاق نظر دارند که شب قدر شب 23 ماه رمضان است<ref> معرفت، تاریخ قرآن، ص 32.</ref>.» با توجه به این سخن، نزول قرآن در یکی از دو شب بیست و یک یا بیست و سه ماه رمضان واقع شده است.


=== رابطه نزول قرآن با بعثت پیامبر(صلی الله علیه) ===
=== رابطه نزول قرآن با بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) ===
سؤالی که قابل طرح است، اینکه: چگونه قرآن در شب قدرِ ماه رمضان نازل شده است. در حالی که بعثت پیامبر بنابر قول مشهور در [[بیست و هفت رجب]] بوده است؟ به عبارت دیگر: آیا بعثت پیامبر همزمان با نزول قرآن در ماه رمضان بوده است؟ ابتدا باید روشن شود که پیامبر در هنگام بعثت، چند سال داشته‌اند. دیدگاه‌های مختلفی دراین‌باره، وجود دارد. در بسیاری از روایات سنّ شریف آن حضرت، 40 سال و در برخی دیگر از روایات 43 سال ذکر شده است. البته با توجه به دلایل، قرائن و شواهد مختلف، قول چهل سالگی ترجیح دارد<ref>جعفر نکونام، درآمدى بر تاریخ‏گذارى قرآن، هستى نما، چاپ اول، 80، ص 206.</ref>.
سؤالی که قابل طرح است، اینکه: چگونه قرآن در شب قدرِ ماه رمضان نازل شده است. در حالی که بعثت پیامبر بنابر قول مشهور در [[بیست و هفت رجب]] بوده است؟ به عبارت دیگر: آیا بعثت پیامبر همزمان با نزول قرآن در ماه رمضان بوده است؟ ابتدا باید روشن شود که پیامبر در هنگام بعثت، چند سال داشته‌اند. دیدگاه‌های مختلفی دراین‌باره، وجود دارد. در بسیاری از روایات سنّ شریف آن حضرت، 40 سال و در برخی دیگر از روایات 43 سال ذکر شده است. البته با توجه به دلایل، قرائن و شواهد مختلف، قول چهل سالگی ترجیح دارد<ref>جعفر نکونام، درآمدى بر تاریخ‏گذارى قرآن، هستى نما، چاپ اول، 80، ص 206.</ref>.


خط ۵۴: خط ۵۴:
# روایات مربوط به ربیع الاول و ماه رمضان، در مورد تاریخ روز بعثت اختلاف دارند؛ در حالی که روایات مربوط به [[ماه رجب]]، به اتفاق، روز مبعث را بیست و هفتم رجب می‌دانند.
# روایات مربوط به ربیع الاول و ماه رمضان، در مورد تاریخ روز بعثت اختلاف دارند؛ در حالی که روایات مربوط به [[ماه رجب]]، به اتفاق، روز مبعث را بیست و هفتم رجب می‌دانند.


به طور کلی درباره همزمانی یا عدم همزمانی آغاز نزول قرآن با شروع بعثت پیامبر(صلی الله علیه) دو دیدگاه در بین صاحب‌نظران وجود دارد:
به طور کلی درباره همزمانی یا عدم همزمانی آغاز نزول قرآن با شروع بعثت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) دو دیدگاه در بین صاحب‌نظران وجود دارد:


# برخی معتقدند که بعثت پیامبر با نزول پنج آیه نخست سوره علق، آغاز شده است. لذا، زمان بعثت در ماه رمضان خواهد بود<ref>همان، ص 214.</ref>.
# برخی معتقدند که بعثت پیامبر با نزول پنج آیه نخست سوره علق، آغاز شده است. لذا، زمان بعثت در ماه رمضان خواهد بود<ref>همان، ص 214.</ref>.
خط ۸۷: خط ۸۷:
چون آیات قرآن یک بار به صورت جمعی در شب قدر بر پیامبر نازل شده بود. لذا به هنگام نزول تدریجی آیات، پیامبر عجله می‌کرد و بر [[جبرییل]] پیشقدم می‌شد و آیات را می‌خواند. این نشان می‌دهد که آن حضرت قبل از نزول تدریجی آیات از قرآن اطلاع داشته است. بنابراین خداوند دستور می‌دهد که در این کار عجله نکن و چیزی از این قرآن را بر مردم قرائت و تلاوت نکن تا اینکه وقت مناسب ابلاغ و تبلیغ آن برسد<ref>تفسیر نمونه، ج 16، ص 313؛ مجلّه پژوهش‏هاى قرآنى، ش 31، ص 179.</ref>.
چون آیات قرآن یک بار به صورت جمعی در شب قدر بر پیامبر نازل شده بود. لذا به هنگام نزول تدریجی آیات، پیامبر عجله می‌کرد و بر [[جبرییل]] پیشقدم می‌شد و آیات را می‌خواند. این نشان می‌دهد که آن حضرت قبل از نزول تدریجی آیات از قرآن اطلاع داشته است. بنابراین خداوند دستور می‌دهد که در این کار عجله نکن و چیزی از این قرآن را بر مردم قرائت و تلاوت نکن تا اینکه وقت مناسب ابلاغ و تبلیغ آن برسد<ref>تفسیر نمونه، ج 16، ص 313؛ مجلّه پژوهش‏هاى قرآنى، ش 31، ص 179.</ref>.


با توجه به این آیات و آیات مشابه دیگر، درباره نوع نزول قرآن دیدگاه‌های متفاوتی در بین صاحب‌نظرانِ علوم قرآنی مطرح شده است. برخی می‌گویند قرآن ابتدا به صورت دفعی و یک‌پارچه در شب قدر از لوح محفوظ بر آسمان دنیا ([[بیت المعمور]] یا [[بیت العزّة]]) و یا بر قلب پیامبر(صلی الله علیه) نازل شد و از آنجا در طول مدت رسالت آن حضرت، توسط [[جبرئیل|جبرییل امین]] دوباره بر پیامبر نازل گشته است.
با توجه به این آیات و آیات مشابه دیگر، درباره نوع نزول قرآن دیدگاه‌های متفاوتی در بین صاحب‌نظرانِ علوم قرآنی مطرح شده است. برخی می‌گویند قرآن ابتدا به صورت دفعی و یک‌پارچه در شب قدر از لوح محفوظ بر آسمان دنیا ([[بیت المعمور]] یا [[بیت العزّة]]) و یا بر قلب پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شد و از آنجا در طول مدت رسالت آن حضرت، توسط [[جبرئیل|جبرییل امین]] دوباره بر پیامبر نازل گشته است.


امّا عده‌ای دیگر می‌گویند که قرآن فقط به صورت تدریجی و در مدّت [[رسالت]] پیامبر اسلام، به تناسب شرایط زمانی و مکانی و وقوع حوادث و رخدادهای گوناگون، در قالب آیه‌ها و سوره‌های موجود، نازل شده است<ref> معرفت، علوم قرآنى، ناشر: حوزه‏ها و مدارس علمیّه خارج از کشور، چاپ اول، 79، ص 41.</ref>. البته در کنار این دو قول مشهور، اقوال مختلف دیگری نیز وجود دارد که به برخی از آنها اشاره‌ای کوتاه می‌شود. قرآن در بیست یا بیست و سه شب قدر هر سالِ دوران رسالت، بر آسمان دنیا نازل شده است. یعنی در شب قدر هر سالِ مدت رسالت پیامبر‌آن‌اندازه از قرآن که مورد نیاز آن سال بوده، یک جا بر آن حضرت نازل شده است. سپس همان آیات و سوره‌ها، به تدریج در طول آن سال دوباره بر پیامبر توسط [[فرشته وحی]] فرود می‌آمد<ref>همان، ص 42.</ref>.
امّا عده‌ای دیگر می‌گویند که قرآن فقط به صورت تدریجی و در مدّت [[رسالت]] پیامبر اسلام، به تناسب شرایط زمانی و مکانی و وقوع حوادث و رخدادهای گوناگون، در قالب آیه‌ها و سوره‌های موجود، نازل شده است<ref> معرفت، علوم قرآنى، ناشر: حوزه‏ها و مدارس علمیّه خارج از کشور، چاپ اول، 79، ص 41.</ref>. البته در کنار این دو قول مشهور، اقوال مختلف دیگری نیز وجود دارد که به برخی از آنها اشاره‌ای کوتاه می‌شود. قرآن در بیست یا بیست و سه شب قدر هر سالِ دوران رسالت، بر آسمان دنیا نازل شده است. یعنی در شب قدر هر سالِ مدت رسالت پیامبر‌آن‌اندازه از قرآن که مورد نیاز آن سال بوده، یک جا بر آن حضرت نازل شده است. سپس همان آیات و سوره‌ها، به تدریج در طول آن سال دوباره بر پیامبر توسط [[فرشته وحی]] فرود می‌آمد<ref>همان، ص 42.</ref>.
confirmed، مدیران
۳۷٬۵۱۸

ویرایش