بحارالانوار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بحارالانوار (کتاب) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۸

۵۹۰ بایت حذف‌شده ، ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳

بدون خلاصۀ ویرایش

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۶٬۰۹۳

ویرایش

@@ خط ۱۸: / خط ۱۸: @@
 مجلسی در مقدمه بحارالانوار انگیزهٔ خود را از تألیف بحارالانوار چنین ذکر می‌کند:
-سبب تألیف کتاب این است که من در دانش آموزی در انواع علوم حریص بودم و بعد از سپری کردن بخشی از عمر در دانش‌های گوناگون و اندیشیدن به ثمرات و غایات این علوم دریافتم که علم، تنها از چشمه وحی و روایات [[اهل‌بیت|اهل‌بیت (علیه السلام)]] حاصل می‌شود و در آخرت تنها این دانش سودمند است. از این رو به اخبار و روایات معصومین (علیه السلام) پرداخته‌ام<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۲</ref>.
+سبب تألیف کتاب این است که من در دانش آموزی در انواع علوم حریص بودم و بعد از سپری کردن بخشی از عمر در دانش‌های گوناگون و اندیشیدن به ثمرات و غایات این علوم دریافتم که علم، تنها از چشمه وحی و روایات [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه السلام)]] حاصل می‌شود و در آخرت تنها این دانش سودمند است. از این رو به اخبار و روایات معصومین (علیه السلام) پرداخته‌ام<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۲</ref>.
 او همچنین درصدد منابعی بوده است که در معرض فراموشی قرار داشتند و از این رو، به سراغ کتاب‌هایی رفته که در گذر زمان و به علت توجه زیاد به کتب اربعه، مهجور مانده بود و یا به علت غرض ورزی فاسدان، بی‌توجهی جاهلان و وجود مخالفان اهل‌بیت (علیه السلام) در حال نابودی بوده‌اند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۳-۴</ref>.
-او می‌گوید: مانند این کتاب در عامه و خاصه تاکنون نوشته نشده و احدی در این کار بر من سبقت نگرفته و امید است این کتاب، تا قیام [[قائم آل محمد|قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)]]، مرجع فضلا و طالبان علم و منبع تحقیق تمام کسانی باشد که در پی تحصیل علوم ائمه اطهار می‌باشند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۶</ref>.
+او می‌گوید: مانند این کتاب در عامه و خاصه تاکنون نوشته نشده و احدی در این کار بر من سبقت نگرفته و امید است این کتاب، تا قیام [[حجت بن حسن (مهدی)|قائم آل محمد (صلی الله علیه و آله و سلم)]]، مرجع فضلا و طالبان علم و منبع تحقیق تمام کسانی باشد که در پی تحصیل علوم ائمه اطهار می‌باشند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۶</ref>.
 == شیوه تألیف بحارالانوار ==
@@ خط ۳۱: / خط ۳۱: @@
 در تألیف بحار، بعضی از شاگردان مجلسی شامل [[میرزا عبدالله افندی]] [[محمدصالح خاتون آبادی]] [[ملا عبدالله بن نورالدین بحرینی]] [[سید نعمت الله جزایری]] و [[آمنه خاتون]] خواهر علامه مجلسی با او همکاری کردند<ref>مهدوی، زندگی‌نامه علامه مجلسی، ج۲، ص۲۲۶</ref>.
-مجلسی بر همه مراحل کار تسلط کامل داشت و شاگردانش فقط به جمع‌آوری و نگارش آیات و احادیث، ذیل عنوان‌های طراحی شده توسط خود او می‌پرداختند و کلیه گزینش‌ها از متن، سند و نیز تنظیم متن توسط خود او صورت می‌گرفته است<ref> المعجم المفهرس لالفاظ احایث بحارالانوار، ج۱، ص۷-۸</ref>. با این حال اتمام کامل کتاب به معنای پاک نویسی آن، بعد از وفات مجلسی و توسط شاگردان اوانجام گرفته است<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۸۳. بحراین، لؤلؤ البحرین، ص۵۷</ref>.
+مجلسی بر همه مراحل کار تسلط کامل داشت و شاگردانش فقط به جمع‌آوری و نگارش آیات و احادیث، ذیل عنوان‌های طراحی شده توسط خود او می‌پرداختند و کلیه گزینش‌ها از متن، سند و نیز تنظیم متن توسط خود او صورت می‌گرفته است<ref> المعجم المفهرس لالفاظ احایث بحارالانوار، ج۱، ص۷-۸</ref>. با این حال اتمام کامل کتاب به معنای پاک نویسی آن، بعد از وفات مجلسی و توسط شاگردان او انجام گرفته است<ref>امین، اعیان الشیعه، ج۹، ص۱۸۳. بحراین، لؤلؤ البحرین، ص۵۷</ref>.
 مجلسی عنوانی را برای هر جلد کتاب برمی‌گزید و در ذیل هر عنوان ابوابی را قرار می‌داد. او هر باب را با آیاتی از [[قرآن کریم]] که صریحاً یا به مدد قراین گوناگون تاریخی، حدیثی و تفسیری با موضوع تناسب داشته آغاز کرده، سپس اقوال مفسّران (غالباً [[امین الاسلام طبرسی]] و [[فخر رازی]]) را در حدّ لزوم نقل کرده و آنگاه احادیثِ ناظر بر هر عنوان را با ذکر سند، به ترتیب شماره آورده است. ‌ گاه فقط بخشی از یک حدیث را نقل کرده و کامل آن را در بابی مناسب تر آورده است (گاهی به محل اصلی نقل حدیث در بحار اشاره می‌کند) و همچنین، در صورت لزوم، برای تبیین معنای حدیث توضیحاتی داده است. این توضیحات در جلدهایی که توسط شاگردان او پاک نویس شده وجود ندارد.
@@ خط ۴۱: / خط ۴۱: @@
 [[آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید:
-بحارالانوار کتاب جامعی است که دربرگیرنده اخبار [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل‌بیت (علیه السلام)]] است. تحقیقات دقیقی که بهتر از آن یافت نمی‌شود و باید گفت مانند این کتاب نه قبلاً نوشته شده است و نه در آینده نوشته خواهد شد<ref> تهرانی، الذریعه، ج۳، ص۱۶</ref>.
+بحارالانوار کتاب جامعی است که دربرگیرنده اخبار اهل‌بیت (علیه السلام) است. تحقیقات دقیقی که بهتر از آن یافت نمی‌شود و باید گفت مانند این کتاب نه قبلاً نوشته شده است و نه در آینده نوشته خواهد شد<ref> تهرانی، الذریعه، ج۳، ص۱۶</ref>.
 [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی(ره)]] می‌نویسد:
@@ خط ۵۰: / خط ۵۰: @@
 همچنین نوع تحلیل‌ها و توضیحاتی که علامه دربارۀ احادیث می‌دهد، در فضای [[اخباری‌گری]] متعادل صورت گرفته و حتی آنجا که با مسائل عقلی برخورد می‌کند، با رویکردی کلامی و ظاهرگرایانه آن را نقد می‌کند، نه با رویکردی عقلی فلسفی، به همین خاطر برخی از متفکران [[مذهب شیعه|شیعه]] معتقدند شرح‌ها و نکات علامه مجلسی از دقت کافی برخوردار نیستند<ref>علامه طباطبائی و مجلسی و حدیث عقل و نقل، سید محمد خامنه‌ای</ref>. از این رو، بخشی از تفسیرها و تعبیرهایی که علامه مجلسی ذیل روایات اهل‌بیت، درباره عناوینی چون روح، نفس، عقل و... می‌آورد، مورد نقد این محققین قرار گرفته است.
-از جمله [[علامه طباطبایی]] در تعلیقه خود بر بخش‌هایی از بحارالانوار می‌نویسد:
+از جمله [[سید محمد حسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] در تعلیقه خود بر بخش‌هایی از بحارالانوار می‌نویسد:
-... وشیوه احتیاط برای کسی که در مباحث عمیق عقلی وارد نیست، آن است که به ظاهر قرآن و احادیث مستفیضه تمسک کند و فهم حقایق آنها را به خداوند واگذارد، و از ورود به بحث‌های عمیق عقلی اثباتا و نفیا پرهیز کند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۱۰۴، پانویس</ref>.
+... وشیوه احتیاط برای کسی که در مباحث عمیق عقلی وارد نیست، آن است که به ظاهر قرآن و احادیث مستفیضه تمسک کند و فهم حقایق آنها را به خداوند واگذارد و از ورود به بحث‌های عمیق عقلی اثباتا و نفیا پرهیز کند<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۱، ص۱۰۴، پانویس</ref>.
 [[سید محسن امین]] نیز در [[اعیان الشیعه]] می‌نویسد:
@@ خط ۶۲: / خط ۶۲: @@
 # بیشتر آموزه‌های دینی در آن آمده است.
-#
 # به جمع‌آوری احادیث از نسخه‌های خطی همت داشته است.
-#
 # مطالبی از برخی کتاب‌ها نقل کرده است که بعدها آن کتاب‌ها از بین رفته است.
-#
+# علامه مجلسی در نقل احادیث دقت بسیاری به خرج می‌داد و اگر نسخه معتبر و خطی نداشت آن را تذکر می‌داد و هر حدیثی را صحیح می‌دانست می‌آورد. امّا بعضی از صاحب‌نظران معتقدند که علامه مجلسی احادیث درست و نادرست را جمع‌آوری کرده تا از تلف شدن در امان باشند و در واقع به مانند دائره المعارفی است که انتخاب درست و نادرست آن را به آیندگان سپرده است.
-# علامه مجلسی در نقل احادیث دقت بسیاری به خرج می‌داد و اگر نسخه معتبر و خطی نداشت آن را تذکر می‌داد و هر حدیثی را صحیح می‌دانست می‌آورد. امّا بعضی از صاحب‌نظران معتقدند که علامه مجلسی احادیث درست و نادرست را جمع‌آوری کرده تا از تلف شدن در امان باشند، و در واقع به مانند دائره المعارفی است که انتخاب درست و نادرست آن را به آیندگان سپرده است.
-کتاب بحار، همانند هر کتاب دیگری دارای روایات صحیح و معتبر و نیز روایات ضعیف السند می‌باشد. شاید غیر از قرآن کریم، هیچ کتاب دیگری را نتوان ادعا نمود تمام محتوای آن صددرصد صحیح و قطعی می‌باشند<ref>عابدی، احمد، آشنایی با بحارالانوار، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، 1378، ص78ـ27</ref>.
 == محتوای کتاب بحارالانوار ==
@@ خط ۸۴: / خط ۷۹: @@
 == سخنان امام خمینی درباره کتاب بحارالانوار ==
-[[امام خمینی]] در توصیف این کتاب می‌فرماید:
+[[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در توصیف این کتاب می‌فرماید:
 کتاب «بحارالانوار» که تألیف عالم بزرگوار محدث عالی مقام، محمدباقر مجلسی است، مجموعه‌ای است که قریب چهارصد کتاب و رساله که در حقیقت یک کتاب‌خانه‌ای کوچکی است که با یک اسم نام برده می‌شود. صاحب این کتاب چون دیده کتاب‌های بسیاری از احادیث است که به‌واسطه کوچکی و گذشتن زمان، از دست می‌رود؛ تمام آن کتاب‌ها را بدون آنکه التزام به صحت آنها داشته باشد، در یک مجموعه به اسم بحارالانوار فراهم کرده است<ref>کشف الاسرار، امام خمینی، مؤسسه نشر آثار امام خمینی، تهران، ص ۳۱۹</ref>.
@@ خط ۹۵: / خط ۹۰: @@
 بعد از امضای مرحوم آیت‌الله بروجردی به عنوان مرجع اعلای شیعه در آن زمان مبنی بر عدم تجدید چاپ جلد هشتم کتاب، عده‌ای از کارشکنان با بهانه‌جویی جدیدی مبنی بر اینکه احتمال چاپ این کتب از سوی بقیه مراجع شیعه یا دولت [[ایران]] وجود دارد، مانع راه‌اندازی دارالتقریب و ورود [[فقه |فقه شیعه]] به [[الازهر]] شدند.
-در پی این بهانه‌جویی بار دیگر، محمد تقی قمی از قاهره به خدمت مرحوم بروجردی در قم رسید و با اجازه از او به دربار محمد رضا شاه رفت و با امضایی از طرف [[محمد رضا پهلوی]] به عنوان شخص اول سیاسی مملکت مبنی بر ممنوعیت چاپ جلد هشتم بحارالانوار به قاهره بر گشت و بالاخره نظر آنان را جلب کرد.
+در پی این بهانه‌جویی بار دیگر، محمد تقی قمی از قاهره به خدمت مرحوم بروجردی در قم رسید و با اجازه از او به دربار محمد رضا شاه رفت و با امضایی از طرف محمد رضا پهلوی به عنوان شخص اول سیاسی مملکت مبنی بر ممنوعیت چاپ جلد هشتم بحارالانوار به قاهره بر گشت و بالاخره نظر آنان را جلب کرد.
 پس از انقلاب نیمی از جلد هشتم بحارالانوار که تنها کتاب [[امامت]] بود، به نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به چاپ رسید و نیم دیگر آن که کتاب فتن و محن بود، بر ممنوعیت چاپ باقی ماند.
@@ خط ۱۰۵: / خط ۱۰۰: @@
 == معرفی کتاب‌های ترجمه شده بحارالانوار ==
 # آسمان و جهان (ترجمه کتاب السماء و العالم بحار الأنوارجلد 54)
-#
 # احتجاجات (ترجمه جلد 9 بحار الأنوار)
-#
 # اخلاق اسلامی (ترجمه جلد 64 بحار الأنوار)
-#
 # آداب معاشرت (ترجمه جلد 71 و 72 بحار الأنوار)
-#
 # آداب و سنن (ترجمه جلد 73 بحار الأنوار)
-#
 # ایمان و کفر (ترجمه کتاب الإیمان و الکفر بحار الأنوار جلد 64 / ترجمه عطاردی)
-#
 # بحار الأنوار- ترجمه جلد 67 و 68 / ترجمه موسوی همدانی
-#
 # کتاب الروضة در مبانی اخلاق (ترجمه جلد 74 بحار الأنوار)
-#
 # مواعظ امامان (علیه السلام) (ترجمه جلد 75 بحار الأنوار)
-#
 # بنادر البحار (ترجمه و شرح خلاصه کتاب العقل و العلم و الجهل جلد 1 و2 بحار الأنوار)؛
-#
 # بخش امامت (ترجمه جلد 23 تا 27بحار الأنوار) ؛
-#
+# زندگانی حضرت فاطمه زهرا (س) (ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه نجفی؛
-# زندگانی [[حضرت فاطمه زهرا]] (س) (ترجمه جلد 43 بحار الأنوار) ترجمه نجفی؛
+# زندگانی حضرت امام حسن (علیه السلام) (ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)؛
-#
+# زندگانی حضرت امام حسین(علیه السلام) (ترجمه [جلد 45 بحار الأنوار)
-# زندگانی حضرت [[امام حسن]] (علیه السلام) (ترجمه جلد 44 بحار الأنوار)؛
+# زندگانی حضرت سجاد و امام باقر(علیه السلام) (ترجمه جلد 46 بحار الأنوار)؛
-#
+# زندگانی حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) (ترجمه جلد 47 بحار الأنوار)؛
-# زندگانی حضرت [[امام حسین(علیه السلام)]] (ترجمه [جلد 45 بحار الأنوار)
-#
-# زندگانی حضرت سجاد و [[امام باقر(علیه السلام)]] (ترجمه جلد 46 بحار الأنوار)؛
-#
-# زندگانی حضرت [[امام جعفر صادق]](علیه السلام) (ترجمه جلد 47 بحار الأنوار)؛
-#
 # زندگانی حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) (ترجمه جلد 48 بحار الأنوار)؛
-#
 # زندگانی حضرت علی بن موسی الرضا (علیه السلام) (ترجمه جلد 49 بحار الأنوار)؛
-#
 # زندگانی حضرت جواد و عسکریین (علیه السلام) (ترجمه جلد 50 بحار الأنوار)؛
-#
 # مهدی موعود (عج) (ترجمه جلد 51 بحار الأنوار)؛
-#
+# شیعه در پیشگاه قرآن و اهل‌بیت (علیه السلام) (ترجمه جلد 65 بحار الأنوار)؛<ref>ترجمه بحارالانوار - پرسمان
-# شیعه در پیشگاه قرآن و اهل‌بیت (علیه السلام) (ترجمه جلد 65 بحار الأنوار)؛
-#<ref>ترجمه بحارالانوار - پرسمان
 https://www.porseman.com › article
 </ref>
@@ خط ۱۵۳: / خط ۱۲۷: @@
 [[رده:کتاب‌ها]]
-[[رده:کتاب‌های اسلامی]]
 [[رده:کتاب‌های شیعه]]
 [[رده:کتاب‌های حدیثی]]