۲۲٬۷۱۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:وقف.png|جایگزین=وقف|بندانگشتی|وقف]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:وقف.png|جایگزین=وقف|بندانگشتی|وقف]]</div> | ||
'''وقف''' از سنتهای زیبای [[اسلامی]] و تجلی احسان و نیکوکاری در سیره [[ائمه اطهار(ع)|ائمه اطهار(علیهمالسلام)]] محسوب میشود و در منابع فقهی درباره فضیلت و [[ثواب]] آن بسیار یاد شده و در [[فقه]]، وقف را به معنای حبس کردن مال و جاری کردن منفعت یا ثمره آن، بدون دریافت عوض آمده است، بدین ترتیب که پس از وقف از نقل و انتقال مال یا از میان رفتن آن جلوگیری و منافع آن در مقصد مورد نظر هزینه میشود به همین علت آن را صدقه جاریه مینامند، چرا که منافع آن پیوسته باقی میماند. صدقه یکی از بارزترین مصداقهای تزکیه است و کاملترین مصداق صدقه نیز وقف است. در وقف اصل مال [[انسان]] ثابت میماند و فرع یعنی منافع آن نیز بادوام و ثباتِ آن اصل، جریان خواهد داشت و هیچ صدقهای چون وقف چنین مزیتی جاودانه ندارد. | '''وقف''' از سنتهای زیبای [[اسلامی]] و تجلی احسان و نیکوکاری در سیره [[ائمه اطهار(ع)|ائمه اطهار (علیهمالسلام)]] محسوب میشود و در منابع فقهی درباره فضیلت و [[ثواب]] آن بسیار یاد شده و در [[فقه]]، وقف را به معنای حبس کردن مال و جاری کردن منفعت یا ثمره آن، بدون دریافت عوض آمده است، بدین ترتیب که پس از وقف از نقل و انتقال مال یا از میان رفتن آن جلوگیری و منافع آن در مقصد مورد نظر هزینه میشود به همین علت آن را صدقه جاریه مینامند، چرا که منافع آن پیوسته باقی میماند. صدقه یکی از بارزترین مصداقهای تزکیه است و کاملترین مصداق صدقه نیز وقف است. در وقف اصل مال [[انسان]] ثابت میماند و فرع یعنی منافع آن نیز بادوام و ثباتِ آن اصل، جریان خواهد داشت و هیچ صدقهای چون وقف چنین مزیتی جاودانه ندارد. | ||
وقف از اموری است که قبل از اسلام بین جوامع بشری و بین پیروان همه [[ادیان]] متداول بوده است. بعد از ظهور اسلام این سنت توسط [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله وسلم)]] و [[امامان معصوم|امامان معصوم (علیهمالسلام)]] تایید و تبلیغ شد و مردم را به این امر تشویق و ترغیب میکردند که در راستای آن موقوفات بسیاری بر جای مانده است. | وقف از اموری است که قبل از اسلام بین جوامع بشری و بین پیروان همه [[ادیان]] متداول بوده است. بعد از ظهور اسلام این سنت توسط [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله وسلم)]] و [[امامان معصوم|امامان معصوم (علیهمالسلام)]] تایید و تبلیغ شد و مردم را به این امر تشویق و ترغیب میکردند که در راستای آن موقوفات بسیاری بر جای مانده است. در [[قرآن کریم]] کلمه وقف نیامده است، ولی عناوینی همچون [[صدقه]]، خیر، بر، [[انفاق]]، احسان در [[قرآن]] آمده است، هر یک از این عناوین بر وقف صدق میکند. | ||
در [[قرآن کریم]] کلمه وقف نیامده است، ولی عناوینی همچون [[صدقه]]، خیر، بر، [[انفاق]]، احسان در [[قرآن]] آمده است، هر یک از این عناوین بر وقف صدق میکند. | |||
== وقف چیست == | == وقف چیست == | ||
<big>وقف</big> از عقودی است که ثمره آن حبس کردن اصل مال و اختصاص دادن منفعت آن (برای موقوف علیهم) است<ref>محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق و مصحح: بقال، عبدالحسین محمد علی، ج 2، ص 165، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق</ref>. این عقد فقط با لفظ «وقفتُ؛ وقف کردم» تحقق مییابد، اگرچه امکان دارد برخی دیگر از الفاظ را نیز با قرینهای که در کلام وقف کننده میآید برای افاده معنای وقف قبول کرد<ref>محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق و مصحح: بقال، عبدالحسین محمد علی، ج 2، ص 165، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق</ref>. | <big>وقف</big> از عقودی است که ثمره آن حبس کردن اصل مال و اختصاص دادن منفعت آن (برای موقوف علیهم) است<ref>محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق و مصحح: بقال، عبدالحسین محمد علی، ج 2، ص 165، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق</ref>. این عقد فقط با لفظ «وقفتُ؛ وقف کردم» تحقق مییابد، اگرچه امکان دارد برخی دیگر از الفاظ را نیز با قرینهای که در کلام وقف کننده میآید برای افاده معنای وقف قبول کرد<ref>محقق حلّی، جعفر بن حسن، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، محقق و مصحح: بقال، عبدالحسین محمد علی، ج 2، ص 165، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، 1408ق</ref>. | ||
وقف، نگهداشتن و حبس کردن عین مال و جلوگیری از انتقال آن به دیگری، بهوسیلهی یکی از [[عقود]]، مانند [[بیع]]، [[صلح]]، [[هبه]] و قرار دادن منافع آن در جهتی که واقف آن را مشخص کرده است. | وقف، نگهداشتن و حبس کردن عین مال و جلوگیری از انتقال آن به دیگری، بهوسیلهی یکی از [[عقود]]، مانند [[بیع]]، [[صلح]]، [[هبه]] و قرار دادن منافع آن در جهتی که واقف آن را مشخص کرده است. وقف فضیلت و ثواب زیادی دارد. [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسلام)]] میفرمایند: | ||
وقف فضیلت و ثواب زیادی دارد. [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسلام)]] میفرمایند: | |||
خَیْرُ مَا یُخَلِّفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلَاثَةٌ وَلَدٌ بَارٌّ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدَى بِهِ فِیهَا وَ صَدَقَةٌ تَجْرِی مِنْ بَعْدِهِ<ref>وسایل الشیعه/ج۱۹/ص۱۷۵</ref>. | خَیْرُ مَا یُخَلِّفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلَاثَةٌ وَلَدٌ بَارٌّ یَسْتَغْفِرُ لَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدَى بِهِ فِیهَا وَ صَدَقَةٌ تَجْرِی مِنْ بَعْدِهِ<ref>وسایل الشیعه/ج۱۹/ص۱۷۵</ref>. | ||
خط ۱۶: | خط ۱۴: | ||
== مهم بودن وقف == | == مهم بودن وقف == | ||
یكى از بارزترین | یكى از بارزترین مصداقهاى تزكیه، صدقه است و كاملترین مصداق صدقه، وقف است كه به واسطه آن، اصل مال انسان ثابت مى ماند و فرع (منافع) آن نیز بادوام و ثباتِ آن اصل، جریان خواهد داشت و هیچ صدقه اى چون «وقف» چنین مزیتى جاودانه ندارد؛ چنان كه امام صادق (علیه السلام) مىفرماید: «خَیْرُ ما یُخْلِفُهُ الرَّجُلُ بَعْدَهُ ثَلاثَةٌ: وَلَدٌ بارٌّ یَسْتَغْفِرُلَهُ وَ سُنَّةُ خَیْرٍ یُقْتَدى بِهِ فیها وَ صَدَقَةٌ تَجْرى مِنْ بَعْدِهِ»<ref>وسائل الشیعه، ج13، ص294</ref>. | ||
بهترین چیزى كه انسان پس از خود بر جاى مى گذارد، سه چیز است: فرزند نیكوكارى كه برایش آمرزش طلبد؛ روشى | بهترین چیزى كه انسان پس از خود بر جاى مى گذارد، سه چیز است: فرزند نیكوكارى كه برایش آمرزش طلبد؛ روشى نیک كه مردم از آن پیروى كنند و صدقهاى كه پس از او جارى باشد. | ||
اطلاق [[صدقه]] بر وقف و نظایر آن، براى این است كه امور مزبور نشانه صداقت [[ایمان]] واقف است. فضیلت وقف چون دیگر صدقات، در این است كه خداوند شخصاً آن را مى پذیرد؛ چنان كه فرموده است: {{متن قرآن |الَمْ یَعْلَمُوا انَّ اللَّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ |سوره = توبه |آیه = 104 }}. آیا نمى دانستند كه خداوند است كه توبه را از بندگانش مى پذیرد و صدقات را مى گیرد؟!»<ref>تحریرالوسیله، ج2، ص55، م1</ref>. | اطلاق [[صدقه]] بر وقف و نظایر آن، براى این است كه امور مزبور نشانه صداقت [[ایمان]] واقف است. فضیلت وقف چون دیگر صدقات، در این است كه خداوند شخصاً آن را مى پذیرد؛ چنان كه فرموده است: {{متن قرآن |الَمْ یَعْلَمُوا انَّ اللَّهَ هُوَ یَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ یَأْخُذُ الصَّدَقاتِ |سوره = توبه |آیه = 104 }}. آیا نمى دانستند كه خداوند است كه توبه را از بندگانش مى پذیرد و صدقات را مى گیرد؟!»<ref>تحریرالوسیله، ج2، ص55، م1</ref>. |