۸۸٬۴۸۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:بصره.jpg|جایگزین=بصره|بصره]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:بصره.jpg|جایگزین=بصره|بصره]]</div> | ||
'''شهر بَصرَه''' نخستین شهر اسلامی ساخته شده در [[عراق]] است که در سال 14 هـ. ق تأسیس شد و زمان ساختن آن شش ماه قبل از تأسیس [[کوفه]] بوده است. این شهر در آغاز محل استقرار لشکریان [[اسلام]] بود و گویند که این شهر بر بقایای پادگان ایرانیان، در منطقهای به نام <big>الخربیه</big> ساخته شده است و در کنار آن بقایای شهر کهن <big>طریدون</big> قرار دارد و ظاهراً یکی از شهرهای | '''شهر بَصرَه''' نخستین شهر اسلامی ساخته شده در [[عراق]] است که در سال 14 هـ. ق تأسیس شد و زمان ساختن آن شش ماه قبل از تأسیس [[کوفه]] بوده است. این شهر در آغاز محل استقرار لشکریان [[اسلام]] بود و گویند که این شهر بر بقایای پادگان ایرانیان، در منطقهای به نام <big>الخربیه</big> ساخته شده است و در کنار آن بقایای شهر کهن <big>طریدون</big> قرار دارد و ظاهراً یکی از شهرهای تمدن بابل و یا آشور بوده است. شهر بصره نقش مهمی در تاریخ و [[علوم اسلامی]] ایفا کرده و مرکز یکی از مدارس مهم [[فقه]] و [[کلام]] و [[زبان عربی]] به شمار میرفته است. | ||
بَصره(به عربی: محافظة بصره) بندری تاریخی در [[بین النهرین]] سفلی، در ساحل | بَصره(به عربی: محافظة بصره) بندری تاریخی در [[بین النهرین]] سفلی، در ساحل اروندرود و در جنوب شرقی [[عراق]] که مهمترین بندر رودخانهای و دومین شهر بزرگ این کشور از جهت وسعت پس از بغداد به شمار میآید. این بندر به سبب مجاورت با [[خلیج فارس]] از اهمیت اقتصادی، سیاسی و نظامی برخوردار است. | ||
بَصره نام یکی از استانهای هجدهگانه کشور عراق است. استان بصره یگانه استان عراق است که به خلیج فارس و دریا دسترسی دارد و به همین دلیل میتوان گفت اهمیت استراتژیک فراوانی دارد. | بَصره نام یکی از استانهای هجدهگانه کشور عراق است. استان بصره یگانه استان عراق است که به خلیج فارس و دریا دسترسی دارد و به همین دلیل میتوان گفت اهمیت استراتژیک فراوانی دارد. | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
== سابقه تاریخی بصره قبل از اسلام == | == سابقه تاریخی بصره قبل از اسلام == | ||
قبل از [[اسلام]] به آن منطقه الیصیر میگفتند. در زمان کلدانیان این شهر دارای نامهایی چون؛ تدمر و تروم و ترون بود. این نامها برگرفته از زبان آرامیهاست که کلدانیان بر این شهر نهادند. | قبل از [[اسلام]] به آن منطقه الیصیر میگفتند. در زمان کلدانیان این شهر دارای نامهایی چون؛ تدمر و تروم و ترون بود. این نامها برگرفته از زبان آرامیهاست که کلدانیان بر این شهر نهادند. | ||
در عهد | در عهد کورش، عجم به قصد نابودی دولت کلدانی به عراق حمله برد و با تصرف شهرهای عراق دولت کلدانی حاکم بر عراق فرو پاشید. عجم بعد از تسلط بر عراق نام جدید (هستاباد اردشیر) را بر این شهر نهاد. بعد از حمله عجم به عراق به دلیل نبود دولتی مستقل و تاخت و تاز فارسها و دولت [[روم]]، خرابی کامل بر شهر استیلا یافت؛ از این رو نام این شهر را الموتکفه نهادند<ref>صدرحاج سیدجوادی، احمد و کامران فانی و بها الدین خرمشاهی، دائره المعارف تشیع، ج۳، ص۲۶۲</ref>. | ||
== تاریخچه بصره بعد از اسلام == | == تاریخچه بصره بعد از اسلام == | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
این سخنان و خطبههای تند دیگر امام، وجدان مردم بصره را بیدار کرد و طولی نکشید که بصره به یکی از مهمترین مراکز شیعه تبدیل شد. از آن تاریخ تا سال ۴۵ [[سال قمری|قمری]]، بصره یکی از کانونهای قیام [[مذهب شیعه|شیعیان]] علیه [[بنی امیه|بنیامیه]] بود. ولی در سال ۴۵ قمری که [[زیاد بن ابیه]] از سوی [[معاویه]] والی بصره شد، کشتار فجیع و تکاندهندهای بین [[علویان|علویین]] و [[مذهب شیعه|شیعیان]] به راه انداخت و بصره را تحت نفوذ کامل امویان در آورد. بصره از آن پس نیز دستخوش دگرگونیهای زیادی شد. | این سخنان و خطبههای تند دیگر امام، وجدان مردم بصره را بیدار کرد و طولی نکشید که بصره به یکی از مهمترین مراکز شیعه تبدیل شد. از آن تاریخ تا سال ۴۵ [[سال قمری|قمری]]، بصره یکی از کانونهای قیام [[مذهب شیعه|شیعیان]] علیه [[بنی امیه|بنیامیه]] بود. ولی در سال ۴۵ قمری که [[زیاد بن ابیه]] از سوی [[معاویه]] والی بصره شد، کشتار فجیع و تکاندهندهای بین [[علویان|علویین]] و [[مذهب شیعه|شیعیان]] به راه انداخت و بصره را تحت نفوذ کامل امویان در آورد. بصره از آن پس نیز دستخوش دگرگونیهای زیادی شد. | ||
این شهر غیر از واقعه [[جنگ جمل|جمل]] و فاجعه کشتار ابن زیاد، حوادث فراوان دیگری نیز به خود دید که از جمله آنها میتوان به قیام ابراهیم بن عبدالله بن حسن بن علی (علیه السلام) اشاره کرد. این قیام که در سال ۱۴۴ قمری روی داد به شهادت ابراهیم و تخریب سه هزار خانه و قطع صد هزار اصله نخل متعلق به [[علویان]] و شیعیان بصره انجامید. این جنایات توسط [[عباسیان|بنی عباس]] جهت انتقام از علویان صورت گرفت. در روایات مربوط به آخر الزمان، از غرق شدن کامل شهر بصره و عدم همراهی مردم این شهر با [[ | این شهر غیر از واقعه [[جنگ جمل|جمل]] و فاجعه کشتار ابن زیاد، حوادث فراوان دیگری نیز به خود دید که از جمله آنها میتوان به قیام ابراهیم بن عبدالله بن حسن بن علی (علیه السلام) اشاره کرد. این قیام که در سال ۱۴۴ قمری روی داد به شهادت ابراهیم و تخریب سه هزار خانه و قطع صد هزار اصله نخل متعلق به [[علویان]] و شیعیان بصره انجامید. این جنایات توسط [[عباسیان|بنی عباس]] جهت انتقام از علویان صورت گرفت. در روایات مربوط به آخر الزمان، از غرق شدن کامل شهر بصره و عدم همراهی مردم این شهر با [[حجت بن حسن (مهدی)|حضرت مهدی (عج)]] خبر داده شده است<ref>المعارف و المعاریف، ج۱؛ دایرة المعارف الشیعه العامه، ج۶</ref>. | ||
== مذاهب شهر بصره == | == مذاهب شهر بصره == | ||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
برخی فقها و علمای متقدم شیعه، فضایلی برای این مسجد قائل شدهاند، از جمله [[محمد بن علی بن بابویه قمی|شیخ صدوق (رحمه الله)]] میگوید: | برخی فقها و علمای متقدم شیعه، فضایلی برای این مسجد قائل شدهاند، از جمله [[محمد بن علی بن بابویه قمی|شیخ صدوق (رحمه الله)]] میگوید: | ||
[[اعتکاف]] بهجز در پنج مسجد، جایز نیست که عبارتاند از: [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجد النبى|مسجدالنبی (صل الله عليه وسلم)]]، [[مسجد کوفه]]، | [[اعتکاف]] بهجز در پنج مسجد، جایز نیست که عبارتاند از: [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]]، [[مسجد النبى|مسجدالنبی (صل الله عليه وسلم)]]، [[مسجد کوفه]]، مسجد مدائن و مسجد بصره و دلیل آن، این است که اینها مساجد جامعی میباشند که امام عادلی در آنها، [[نماز جمعه]] اقامه نموده است<ref>.صدوق، محمد بن علی، المقنع، ص۲۰۹</ref>. | ||
[[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید (رحمه الله)]] نیز میگوید: | [[محمد بن محمد بن نعمان|شیخ مفید (رحمه الله)]] نیز میگوید: |