خزاز قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

۲- محمد بن عبدالله، معروف به ابوالمفضل شیبانى؛<ref>اعلام الشیعه، ص ۱۲۷؛ کفایة الاثر در موارد متعدد</ref> شیبانى یکى از روایتگران برجسته شیعه است که شاگرد بزرگوارش، خزاز قمى، در جاى جاى اثر گرانسنگ خود، کفایة الاثر از این استاد مسلم حدیث، روایت نقل مى کند و با دیده احترام به او مى نگرد در موارد بسیارى بعد از ذکر نام او مى گوید: «رحمه الله».

۶- على بن حسین بن منده؛<ref>اعلام الشیعه، ص ۱۲۷؛ تنقیح المقال، ج ۲، ص ۲۸۳؛ و کفایة الاثر</ref>[[وحید بهبهانی|وحید بهبهانى]] در عظمت او مى گوید: «خزاز قمى در اثر گرانقدر خود، از این دانشمند روایات بسیارى نقل نموده و از او تمجید کرده است. این نشان از بزرگى ابن منده دارد. وى از لحاظ مرتبت ردیف شیخ صدوق مى باشد»<ref>تنقیح المقال، ج ۲، ص ۲۸۳</ref>.

اما با این که خزاز قمى از نخبگان عالمان شیعه است، و طبعاً باید گروه زیادى از سرچشمه دانش او بهره برده باشند؛ ولى در کتاب هاى تراجم تنها به نام اندکى از شاگردان حدیثى وى اشاره شده است:

۲- در مسائل فقهى: الاحکام الشرعیة على مذهب الامامیة؛<ref>روضات الجنات، ج ۴، ص ۳۱۴: به نقل از معالم العلماء، ص ۷۱</ref> گویا این کتاب نیز همانند الایضاح - همچون بسیارى از کتاب هاى دیگرى که عالمان شیعه تألیف کردند - در کشاکش مبارزات سیاسى علیه مذهب [[اهل بیت (علیهم‌السلام)|اهل بیت]] علیهم‌السلام از بین رفته است و اثرى از آنها در دست نیست.

۳- در مبحث مهم رهبرى معصوم علیه‌السلام در جامعه دینى: کفایة الاثر فى النص على ائمة الاثنى عشر؛<ref>روضات الجنات: به نقل از معالم العلماء، ج ۴، ص ۳۱۳؛ الذریعه؛ ج ۱۸، ص ۸۶</ref>شاید بتوان گفت که این اثر از بهترین و مهمترین تألیفات خزاز قمى است، کتابى که به مدرک و مأخذ عمده دو کتاب معروف شیعه یعنی [[بحارالانوار]] و وسائل الشیعه تبدیل شده است<ref>بحارالانوار، ج ۱، ص ۲۹، قسم المصادر؛ وسائل الشیعه، ج ۲۰، ص ۴۰</ref>. وى در این کتاب تلاش مى کند تا با دلائل روشن و غیرقابل انکار حقانیت امامت امامان شیعه از بعد از رحلت رسول اکرم صلی الله علیه و آله را اثبات کند و البته در این هدف والاى خویش نیز نردبان توفیق را تا اوج پیموده است.

برجسته ترین تراجم‌نویس تاریخ شیعه، [[نجاشی|نجاشى]]، مى گوید: على بن محمد خزاز یکى از چهره‌هاى نامى و موثق دانشمندان شیعه است. او در روزگار خود فقیه بلندمرتبه اى بود<ref>رجال، نجاشى، ص ۱۹۱، طبع داورى، قم</ref>.

شیخ طوسى نیز مى نویسد: خزاز رازى، متکلمى بلندمرتبه که در دانش کلام کتاب ها تألیف کرد، به علم [[فقه]] هم گرایش و دلبستگى فراوانى داشت. او در شهر رى مى زیست و در همان جا بدرود حیات گفت<ref>فهرست، شیخ طوسى، ص ۱۰۰</ref>.

[[علامه حلی|علامه حلى]] مى نگارد: خزاز قمى یکى از دانشمندان فقیه و موثق است <ref>خلاصه، ص ۱۰۱</ref>.

علامه مجلسى هم آورده است: شیخ سعادتمند على بن محمد خزار قمى...، <ref>بحارالانوار، ج ۱، ص ۱۰، مصادرالکتاب</ref> کتاب کفایة الأثر از او، کتابى است که مانند آن در زمینه [[امامت]] تألیف نشده و این اثر بهترین نشانه بر فضل و کمال و وثاقت و دیانت مؤلف اوست<ref>بحارالانوار، ج ۱، ص ۲۹، قسم المصادر</ref>.

میرزا محمدباقر خوانسارى نیز آورده؛ خزار قمى یکى از شخصیت هاى سترگ و برجسته شیعه است<ref>روضات الجنات، ج ۴، ص ۳۱۳</ref>.

تعبیر [[شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمى]] همچنین است: على بن محمد خزاز که قمى هم به او گفته مى شود، از قدما و پیشروان شیعه است<ref>هدیة الاحباب، ص ۱۳۱؛ فوائد الرضویه، ص ۳۲۵؛ الکنى والالقاب، ج ۲، ص ۱۸۴</ref>