confirmed
۵۴۷
ویرایش
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
== نهادسازی اخوان در اروپا == | == نهادسازی اخوان در اروپا == | ||
مرحله ساخت نهادها و اتحادیهها تا اواسط دهه 80 میلادی ادامه داشت. لذا اهداف آنان در سال 1987 عبارت بود از: تثبیت حضور مسلمانان در اروپا و افزایش پلهای ارتباطی یا نهادهای اروپایی برای تثبیت و تقویت وضعیت سیاسی و اجتماعی مسلمانان. این مرحله با تأسیس «اتحادیه تشکلهای اسلامی در اروپا» در سال 1989 رونق یافت. این اتحادیه حدود 1000 اتحادیه، انجمن و مرکز را در بر | مرحله ساخت نهادها و اتحادیهها تا اواسط دهه 80 میلادی ادامه داشت. لذا اهداف آنان در سال 1987 عبارت بود از: تثبیت حضور مسلمانان در اروپا و افزایش پلهای ارتباطی یا نهادهای اروپایی برای تثبیت و تقویت وضعیت سیاسی و اجتماعی مسلمانان. این مرحله با تأسیس «اتحادیه تشکلهای اسلامی در اروپا» در سال 1989 رونق یافت. این اتحادیه حدود 1000 اتحادیه، انجمن و مرکز را در بر میگیرد که در زمینههای مختلف فعالیت میکنند که از جمله مهمترین آنهاست: «المجلس الأوروبی للإفتاء و البحوث/ شورای بررسی و فتوای اروپا»؛ «المنتدی الأوروبی للمرأة المسلمة/ انجمن اروپایی زن مسلمان»؛ «منتدی الشباب الأوروبی/ انجمن جوان اروپایی» | ||
=== اهداف اخوان در این دوره === | === اهداف اخوان در این دوره === | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
== پس از 11 سپتامبر == | == پس از 11 سپتامبر == | ||
ولی آیا کوششها برای ارتقای آن اهداف، بر ساختار فعالیت در عرصه واقعی مؤثر ظاهر شد؟ با افزایش همکاریها با مقامات رسمی، مواضع نیز تغییر کرد. وقتی که دولتها یا رسانههای غربی میکوشند تا با اقلیتهای مسلمان ارتباط برقرار کنند، نهادها یا افرادی که | ولی آیا کوششها برای ارتقای آن اهداف، بر ساختار فعالیت در عرصه واقعی مؤثر ظاهر شد؟ با افزایش همکاریها با مقامات رسمی، مواضع نیز تغییر کرد. وقتی که دولتها یا رسانههای غربی میکوشند تا با اقلیتهای مسلمان ارتباط برقرار کنند، نهادها یا افرادی که بهعنوان نماینده یا سخنگوی رسمی این اقلیتها فعالیت میکنند، متعلق به شبکه اخوانالمسلمین در غرب هستند. پس از حوادث 11 سپتامبر، برخی از تصمیمسازان غرب متقاعد شدهاند که اخوانالمسلمین میتوانند در تضعیف مشروعیت جهادگرایان اسلامی نقش بسزایی ایفا کنند و جذابیت آنان را در میان محافل جوانان، هم در [[جهان اسلام]] و هم در غرب از بین ببرد. مثلا میتوانند انرژی آنان را برای کارهای خیریه بهکار گیرند. | ||
== اخوان و موضع او در قبال شورشهای خیابانی == | == اخوان و موضع او در قبال شورشهای خیابانی == | ||
از سوی دیگر، مواضع برجستهای وجود دارد که حمایت تشکلهای اسلامی وابسته به ایدئولوژی اخوان را از اعتراضات خیابانی رد میکند. میتوان گفت: اغلب به صورت مشخص در اعتراضات خیابانی مسلمانان در اروپا نیز | از سوی دیگر، مواضع برجستهای وجود دارد که حمایت تشکلهای اسلامی وابسته به ایدئولوژی اخوان را از اعتراضات خیابانی رد میکند. میتوان گفت: اغلب به صورت مشخص در اعتراضات خیابانی [[مسلمان|مسلمانان]] در [[اروپا]] نیز ردپایی از آنان دیده نمیشود؛ همانند آنچه در سال 2005 طی شورشها در حومه [[فرانسه]] رخ داد. در آن زمان، حومه شهرهای بزرگ فرانسه در پی کشته شدن دو جوان از سوی پلیس تعقیب میشدند، آکنده از خشم و غضب بود. انتفاضه حومهها که اکثریت ساکنان آن را مسلمانان تشکیل میدهند، در واقع بازتابی بود از سیاست به حاشیه راندن و تبعیضی که دولت فرانسه علیه این جامعه روا میداشت. | ||
در آن زمان «دومینیک دو ویلپین» نخستوزیر فرانسه نشستی با «دلیل بوبکر» [[امام جماعت]] مسجد پاریس و رئیس | در آن زمان «دومینیک دو ویلپین» نخستوزیر فرانسه نشستی با «دلیل بوبکر» [[امام جماعت]] [[مسجد]] [[پاریس]] و رئیس «[[شورای فرانسوی دین اسلام]]» تشکیل داد و از وی خواست تا مردم را آرام کند و مسلمانان را از شرکت در اقدامات خشونتآمیز بازدارد. سپس «[[اتحادیه تشکلهای اسلامی]]» در فرانسه فتوایی صادر و این اقدامات را ممنوع اعلام کرد: مشارکت در اقدامات خشونتآمیز؛ هر کاری که به داراییهای عمومی و خصوصی آسیب بزند یا جان دیگران را تهدید کند. | ||
در پی این فتوا، پایگاه اجتماعی این تشکیلات، بهویژه جوانان با آن به مخالفت برخاستند. جوانان احساس کردند که دیگر نمیتوانند نماینده همهجانبه رهبرانی باشند که با دولت همدست شده-اند؛ لذا از این اتحادیه جدا شدند. | در پی این فتوا، پایگاه اجتماعی این تشکیلات، بهویژه جوانان با آن به مخالفت برخاستند. جوانان احساس کردند که دیگر نمیتوانند نماینده همهجانبه رهبرانی باشند که با دولت همدست شده-اند؛ لذا از این اتحادیه جدا شدند. | ||
== اخوان از شرق تا غرب == | == اخوان از شرق تا غرب == | ||
هرچند اعراب مقیم کشورهای اروپایی، از فضایی سرشار از آزادی و دموکراسی برخوردارند، ولی تشکیلات اخوان در فعالیت آشکار نمایندگان خود، این وابستگی را محرمانه نگه میدارد. برای این امر دو دلیل میتوان برشمرد: | هرچند اعراب مقیم کشورهای اروپایی، از فضایی سرشار از آزادی و دموکراسی برخوردارند، ولی تشکیلات اخوان در فعالیت آشکار نمایندگان خود، این وابستگی را محرمانه نگه میدارد. برای این امر دو دلیل میتوان برشمرد: | ||
# تأثیرپذیری از رویکرد این تشکیلات در جهان عرب؛ | |||
# بسیاری از افراد مقیم اروپا، همچنان با زادگاه خود در ارتباطند؛ لذا بیم آن میرفت که در صورت بازگشت به این کشورها، خودشان یا خانوادههایشان تحت پیگرد قرار گیرند. | |||
فرهنگ رایج، تحت تأثیر شرایط دشواری است که این جنبش در مشرق گذرانده است. ازاینرو شناخت مشکلات و تألیفات | فرهنگ رایج، تحت تأثیر شرایط دشواری است که این جنبش در مشرق گذرانده است. ازاینرو شناخت مشکلات و تألیفات اخوانالمسلمین درباره [[جمهوری عربی مصر|مصر]]، [[سوریه]]، [[عراق]]، [[فلسطین]] و غیره، تحت تأثیر شرایط ویژه ای است که اخوانیها در این کشورها داشتهاند. اگر کتابهای فکری، تبلیغی و حَرَکی با ویژگیهای اروپایی نبود، هیچگاه قابل تصور نخواهد بود که ادبیات این تألیفات، با ادبیات کتابهای مندرج در برنامه درسی مغایرت داشته باشد. | ||
[[سمیر امغار]] متخصص امور جنبشهای اسلامی، در کتاب «الإخوان المسلمون فی أوروبا؛ دراسة تحلیلیة لتنظیم إسلامی/ [[اخوان المسلمین در اروپا|اخوانالمسلمین در اروپا]]؛ بررسی تحلیلی یک سازمان اسلامی» اشاره میکند: شاخه اروپایی اخوانالمسلمین با ضعف در نظریه پردازی شناخته میشود. علیرغم اینکه همایشهای بسیاری با موضوع لزوم شهروندی اسلامی برگزار میکند و کادر آن از تحصیلات عالی دانشگاهی برخوردارند، ولی نیاز به حضور متفکران در آن احساس میشود. در عین حال، این جنبش، متفکران انگشتشماری نیز دارد؛ مانند: [[طارق اوبرو]] که چندین کتاب با موضوع «دین اقلیتها» نوشته است و [[طارق رمضان]] استاد دانشگاه «آکسفورد». البته طارق رمضان ارتباط خود با اخوان را رد میکند؛ ولی افراد بسیاری او را همفکر اخوانیها دانستهاند که گرایشهای مشترکی نیز با آنان دارد. | |||
در مقابل، تشکیلات اخوان در یک کشور مشخص، از شورای مشورتی گرفته تا خانواده یکدست اخوانی، افرادی با فرهنگها و نژادهای مختلف را شامل میشود؛ افرادی که به دور از وطن خود و در کشوری غریب زندگی میکنند. این شمولیت باعث شده تا آنان تنوع نسبی را بپذیرند و برخلاف رویکرد خود در جهان عرب، برای پذیرش عضو جدید، برخی از شروط ظاهری و رفتاری را حذف کنند. این امر با این اصل که «تنوع نژادها و ملیتها شمشیری دولبه است» تناقض ندارد. این تفاوتها، گاه منجر به چنددستگی میشود، بهویژه زمانی که دو گروه بزرگ، قدرت را در دست داشته باشند؛ همانطور که طی سالهای 1978 تا 1979 میان گروههای مصری و سوری و تونسی بر سر اتحادیه دانشجویان مسلمان در [[فرانسه]] اختلاف ایجاد شد. | در مقابل، تشکیلات اخوان در یک کشور مشخص، از شورای مشورتی گرفته تا خانواده یکدست اخوانی، افرادی با فرهنگها و نژادهای مختلف را شامل میشود؛ افرادی که به دور از وطن خود و در کشوری غریب زندگی میکنند. این شمولیت باعث شده تا آنان تنوع نسبی را بپذیرند و برخلاف رویکرد خود در جهان عرب، برای پذیرش عضو جدید، برخی از شروط ظاهری و رفتاری را حذف کنند. این امر با این اصل که «تنوع نژادها و ملیتها شمشیری دولبه است» تناقض ندارد. این تفاوتها، گاه منجر به چنددستگی میشود، بهویژه زمانی که دو گروه بزرگ، قدرت را در دست داشته باشند؛ همانطور که طی سالهای 1978 تا 1979 میان گروههای مصری و سوری و [[تونس|تونسی]] بر سر اتحادیه دانشجویان مسلمان در [[فرانسه]] اختلاف ایجاد شد. | ||
== مقامات اروپایی و فعالیت اخوانالمسلمین == | == مقامات اروپایی و فعالیت اخوانالمسلمین == | ||
نشانههای بسیاری وجود دارد که نشان میدهد، نوعی دشمنی در حال افزایش است که گاه پنهان و گاه آشکار است؛ این دشمنی به سبب حضور اخوانالمسلمین در اروپا شکل گرفته و از سوی سیاستمدران، رسانهها و شهروندان معمولی اروپا احساس میشود. مهمترین دلایل این دشمنی عبارت است از: | نشانههای بسیاری وجود دارد که نشان میدهد، نوعی دشمنی در حال افزایش است که گاه پنهان و گاه آشکار است؛ این دشمنی به سبب حضور اخوانالمسلمین در اروپا شکل گرفته و از سوی سیاستمدران، رسانهها و شهروندان معمولی اروپا احساس میشود. مهمترین دلایل این دشمنی عبارت است از: | ||
== دلایل ضدیت با | == دلایل ضدیت با اخوانالمسلمین در اروپا == | ||
# اقلیت مسلمان، اقلیتی شناخته میشود که به صورت کلی در اروپا، به احزاب چپ سنتی رأی میدهند. در برهه اخیر، در چندین کشور اروپایی احزاب راستگرا پیروز شدند و ستاره راستگرایان افراطی نیز درخشیدن گرفت. این دو گرایش، روابط دوستانه با نهادهای اسلامی ندارند. میبینیم که برخی از کاندیداها مانند «ماری لوپن» کاندیدای ریاستجمهوری، قول صریح دادند که در صورت پیروزی، اتحادیه تشکلهای اسلامی را منحل خواهند کرد و تمام [[اسلامگرایی|اسلامگرایان]] [[سلفیت|سلفی]] یا حامیان [[ایدئولوژی]] جماعت [[اخوان المسلمین|اخوانالمسلمین]] را از این کشور بیرون خواهند راند. | |||
# دشمنی با [[رجب طیب اردوغان|اردوغان]] رئیسجمهور [[ترکیه]] که از او در غرب، به عنوان یک دیکتاتور تصویرسازی میشود؛ دیکتاتوری که ترکیه را به عقب میراند و یادآور گذشته آن است که آماده مبارزه با غرب بود. از سوی دیگر، بسیاری از پژوهشگران و ناظران، اردوغان را محصول تفکرات اخوانی میدانند. | |||
# وضعیت نفرت از «اسلام سیاسی» همه گروهها را شامل میشود؛ زیرا این اصطلاح در درود خود برای شهروند معمولی اروپایی، انواع ایدئولوژیهای مخالف با تمدن غربی را در بر نمیگیرد؛ از افراطیترین نوع یعنی [[داعش]] گرفته، تا اخوانالمسلمین، که این نفرت پایانی هم ندارد. | |||
# فشارهایی که برخی از کشورهای عربی مانند [[امارات متحده عربی|امارات]] و [[جمهوری عربی مصر|مصر]] وارد میکنند تا از فعالیت اخوان جلوگیری کنند و در کشورهای مختلف اروپایی غیرقانونی شمرده شود. این کشورها با جهان غرب روابط و منافع مهمی دارند. | |||
# گزارش دولت [[بریتانیا|انگلیس]] در دسامبر 2015 با موضوع «وضعیت اخوانالمسلمین در این کشور» نتیجه میگیرد که نباید این جماعت را یک تشکیلات [[تروریسم|تروریستی]] به شمار آوریم یا آن را تحریم کنیم»؛ ولی میگوید: «عضویت در این جنبش یا ارتباط با آن، باید به عنوان یکی از شاخصهای احتمالی [[افراط گرایی مذهبی|افراطگرایی]] مدنظر قرار گیرد». در همین راستا در فوریه 2008، مقامات این کشور به [[یوسف قرضاوی|یوسف القرضاوی]] ویزا ندادند؛ زیرا از سوی حزب محافظهکار این کشور تحت فشار قرار داشتند. | |||
ممکن است این شاخصها و نشانههای دیگر باعث شده باشد که اتحادیه تشکلهای اسلامی در بیانیه 29 ژانویه 2017، خود را به عنوان یک نهاد اروپایی معرفی کند که با نهادها یا هیئتهای خارج اروپا، هیچ ارتباط اداری یا تشکیلاتی ندارد و روابط خود را بر اساس فضای باز و همکاری بر مبنای منافع عمومی تنظیم میکند. به عبارت دیگر: با جماعت اخوانالمسلمین به صورت کامل قطع ارتباط کرده است. این امر آینده تشکیلات اخوان در اروپا را نامعلوم ساخته و در مورد مسائل زیر احتمالات متعددی مطرح است: | # ممکن است این شاخصها و نشانههای دیگر باعث شده باشد که اتحادیه تشکلهای اسلامی در بیانیه 29 ژانویه 2017، خود را به عنوان یک نهاد اروپایی معرفی کند که با نهادها یا هیئتهای خارج اروپا، هیچ ارتباط اداری یا تشکیلاتی ندارد و روابط خود را بر اساس فضای باز و همکاری بر مبنای منافع عمومی تنظیم میکند. به عبارت دیگر: با جماعت اخوانالمسلمین به صورت کامل قطع ارتباط کرده است. این امر آینده تشکیلات اخوان در اروپا را نامعلوم ساخته و در مورد مسائل زیر احتمالات متعددی مطرح است: | ||
چگونگی رفتار آن با تغییر و تحولات صورت گرفته؛ بازگشت آن به موقعیتها و نقش قبلی به عنوان دژ حامی و پشتیبان جماعت اخوانالمسلمین در مشرق عربی<ref>[https://makhaterltakfir.com/fa/Mainstreaming/View/2766/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85 اخوانالمسلمین در اروپا؛ تاریخی طولانی و آیندهای نامعلوم]</ref>. | چگونگی رفتار آن با تغییر و تحولات صورت گرفته؛ بازگشت آن به موقعیتها و نقش قبلی به عنوان دژ حامی و پشتیبان جماعت اخوانالمسلمین در مشرق عربی<ref>[https://makhaterltakfir.com/fa/Mainstreaming/View/2766/%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%B7%D9%88%D9%84%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%84%D9%88%D9%85 اخوانالمسلمین در اروپا؛ تاریخی طولانی و آیندهای نامعلوم]</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == |