۸۷٬۷۸۰
ویرایش
تفسیر قمی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '[[امام حسن عسکری' به '[[حسن بن علی (عسکری)'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '[[امام حسن عسکری' به '[[حسن بن علی (عسکری)') |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
این كتاب هم اكنون دارای دو چاپ حروفی است: یكی از این دو با تقریظ شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] و مقدمه، تصحیح و تعلیق حجت‌الاسلام [[سید طیب جزایری]] همراه است. به نظر می‌رسد از چاپ اول كتاب با این اوصاف حدود 30 سال بگذرد، چراكه تاریخ نگارش مقدمه 1386 ق و تاریخ تقریظ آقا بزرگ تهرانی اواخر عمر ایشان به سال 1387 ق است. مقدمه‌ای كه جزایری نگاشته است مشتمل بر معرفی مؤلف و راویان مشهور روایات كتاب است و جدا از این، به ارائه توضیحاتی درباره تفسیر تأویلی (كه غالب مطالب كتاب بر این منوال است) و تبیین بعضی از ابهامات پرداخته است<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، مقدمه و تصحیح و تعلیق: سید طیب جزایری، قم، دارالكتاب، 1/5-26.</ref>. | این كتاب هم اكنون دارای دو چاپ حروفی است: یكی از این دو با تقریظ شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] و مقدمه، تصحیح و تعلیق حجت‌الاسلام [[سید طیب جزایری]] همراه است. به نظر می‌رسد از چاپ اول كتاب با این اوصاف حدود 30 سال بگذرد، چراكه تاریخ نگارش مقدمه 1386 ق و تاریخ تقریظ آقا بزرگ تهرانی اواخر عمر ایشان به سال 1387 ق است. مقدمه‌ای كه جزایری نگاشته است مشتمل بر معرفی مؤلف و راویان مشهور روایات كتاب است و جدا از این، به ارائه توضیحاتی درباره تفسیر تأویلی (كه غالب مطالب كتاب بر این منوال است) و تبیین بعضی از ابهامات پرداخته است<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، مقدمه و تصحیح و تعلیق: سید طیب جزایری، قم، دارالكتاب، 1/5-26.</ref>. | ||
چاپ دیگر این كتاب كه با حروفی چشم نواز و تصحیح مؤسسه اعلمی [[بیروت]] منتشر شده است، در سال 1412 ق انتشار یافته است. تفاوت این چاپ با چاپ قبل، جز حذف تعلیقات و از حد توضیح پاره‌ای از لغات و ارائه آدرس آیات و... جز آن فراتر نرفته است<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1412ق، 1991م.</ref>. جدا از این دو نسخه رایج، مرحوم آقا بزرگ تهرانی به دو نسخه چاپ سنگی اشاره كرده است كه یكی از آنها در سال 1313 ق و دیگری همراه تفسیر [[ | چاپ دیگر این كتاب كه با حروفی چشم نواز و تصحیح مؤسسه اعلمی [[بیروت]] منتشر شده است، در سال 1412 ق انتشار یافته است. تفاوت این چاپ با چاپ قبل، جز حذف تعلیقات و از حد توضیح پاره‌ای از لغات و ارائه آدرس آیات و... جز آن فراتر نرفته است<ref>علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1412ق، 1991م.</ref>. جدا از این دو نسخه رایج، مرحوم آقا بزرگ تهرانی به دو نسخه چاپ سنگی اشاره كرده است كه یكی از آنها در سال 1313 ق و دیگری همراه تفسیر [[حسن بن علی (عسکری)|امام عسكری (علیه‌السلام)]] در سال 1315 ق به چاپ رسیده است<ref> الشیخ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء، 4/302.</ref>. سید طیب جزایری در تصحیح از دو نسخه خطی دیگر هم استفاده كرده كه یكی در كتابخانه [[آیت‌الله حكیم]] و دیگری در كتابخانه مرحوم [[محمد حسین کاشف الغطاء|كاشف الغطاء]] بوده است. | ||
گرچه این تفسیر تمامی [[قرآن]] را در بر دارد، ولی از هر سوره به صورت گزینشی، آیات را تفسیر كرده است و از هیچ سوره‌ای فروگذار نكرده است. تفسیر در دو جلد و حدود 800 صفحه است. گرچه [[سعدالسعود]] در معرفی اش، آن را چهار جلد در دو مجلد معرفی می‌كند، ولی به نظر نمی‌رسد كه اختلاف مهمی در میان باشد. این تفسیر اهمیت بسیاری در میان تفاسیر [[شیعه]] دارد، چراكه دو ویژگی روایی بودن و اتصال به دوران حضور معصوم (علیه‌السلام) و [[غیبت صغری]] در كم تر تفسیر در دسترسی دیده می‌شود. بدون تردید در چند قرن اخیر غالب تفاسیر، بلكه همه آنها به روایاتی از این تفسیر اشاره كرده‌اند. این اثر، به عنوان منبع تفسیری متأخران نامبردار است<ref> بیشترین نقل از این تفسیر در كتاب تفسیر الصافی، البرهان، نورالثقلین و كتاب‌های پس از این زمان است، اما در تفاسیر روض الجنان، گارز، جلاءالاذهان، تبیان و تفسیر العیاشی یا اصولاً نقل خاصی نشده یا بسیار اندك است.</ref>. از دیگر سوی، با توجه به ذكر اسناد روایات در خلال تفسیر و كلامی كه در مقدمه این كتاب هست، بعضی مجموعه راویان این كتاب را موثق (به توثیق عام علی بن ابراهیم) می‌دانند<ref>آیت‌الله خویی، معجم رجال الحدیث، 1/49، مقدمه.</ref>. از این رو، این كتاب برای رجالیان نیز منشأ طرح بحث‌هایی شده است. مقدمه این كتاب نیز دربر دارنده مختصری از روایات علوی درباره انواع علوم قرآن است. این روایات با تفصیلی بیشتر در اول [[تفسیر نعمانی]] آمده است و [[علامه مجلسی]] (ره)، تمام آن را در آغاز جلد 93 [[بحارالانوار]] (چاپ ایران) نقل كرده است. رساله محكم و متشابه منسوب به [[سید مرتضی]] (ره) نیز همین روایات به ضمیمه مقدمه‌ای از ایشان است. با این آشنایی اجمالی، به سوی بررسی این كتاب گام برمی‌داریم. | گرچه این تفسیر تمامی [[قرآن]] را در بر دارد، ولی از هر سوره به صورت گزینشی، آیات را تفسیر كرده است و از هیچ سوره‌ای فروگذار نكرده است. تفسیر در دو جلد و حدود 800 صفحه است. گرچه [[سعدالسعود]] در معرفی اش، آن را چهار جلد در دو مجلد معرفی می‌كند، ولی به نظر نمی‌رسد كه اختلاف مهمی در میان باشد. این تفسیر اهمیت بسیاری در میان تفاسیر [[شیعه]] دارد، چراكه دو ویژگی روایی بودن و اتصال به دوران حضور معصوم (علیه‌السلام) و [[غیبت صغری]] در كم تر تفسیر در دسترسی دیده می‌شود. بدون تردید در چند قرن اخیر غالب تفاسیر، بلكه همه آنها به روایاتی از این تفسیر اشاره كرده‌اند. این اثر، به عنوان منبع تفسیری متأخران نامبردار است<ref> بیشترین نقل از این تفسیر در كتاب تفسیر الصافی، البرهان، نورالثقلین و كتاب‌های پس از این زمان است، اما در تفاسیر روض الجنان، گارز، جلاءالاذهان، تبیان و تفسیر العیاشی یا اصولاً نقل خاصی نشده یا بسیار اندك است.</ref>. از دیگر سوی، با توجه به ذكر اسناد روایات در خلال تفسیر و كلامی كه در مقدمه این كتاب هست، بعضی مجموعه راویان این كتاب را موثق (به توثیق عام علی بن ابراهیم) می‌دانند<ref>آیت‌الله خویی، معجم رجال الحدیث، 1/49، مقدمه.</ref>. از این رو، این كتاب برای رجالیان نیز منشأ طرح بحث‌هایی شده است. مقدمه این كتاب نیز دربر دارنده مختصری از روایات علوی درباره انواع علوم قرآن است. این روایات با تفصیلی بیشتر در اول [[تفسیر نعمانی]] آمده است و [[علامه مجلسی]] (ره)، تمام آن را در آغاز جلد 93 [[بحارالانوار]] (چاپ ایران) نقل كرده است. رساله محكم و متشابه منسوب به [[سید مرتضی]] (ره) نیز همین روایات به ضمیمه مقدمه‌ای از ایشان است. با این آشنایی اجمالی، به سوی بررسی این كتاب گام برمی‌داریم. | ||