۸۷٬۷۱۸
ویرایش
محمد مهدی شمس الدین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[آیت‌الله سید محسن حکیم' به '[[سید محسن حکیم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
=زندگینامه= | =زندگینامه= | ||
شمس الدین محمد مهدی شمس‌الدین در سال۱۹۳۶ میلادی<ref>مصادف با۱۳۵۴ ه. ق</ref> در خانواده شیخ عبدالکریم در [[نجف اشرف]] به دنیا آمد. پدرش از لبنانیهای مقیم [[عراق]] و از روحانیان سرشناس و [[مدرس علوم دینی]] بود. سلسله خاندان او به [[شمس الدین محمد مکی]] معروف به [[شهید اول]] میرسد. | شمس الدین محمد مهدی شمس‌الدین در سال۱۹۳۶ میلادی<ref>مصادف با۱۳۵۴ ه. ق</ref> در خانواده شیخ عبدالکریم در [[نجف اشرف]] به دنیا آمد. پدرش از لبنانیهای مقیم [[عراق]] و از روحانیان سرشناس و [[مدرس علوم دینی]] بود. سلسله خاندان او به [[شمس الدین محمد مکی]] معروف به [[شهید اول]] میرسد. | ||
دوازده ساله بود که پدرش عزم بازگشت به لبنان (۱۹۴۸) نمود. وی محمد مهدی را به رفتن از نجف یا ماندن در آن مخیرکرد. اما از آنجا که شیفته فراگیری علوم اسلامی بود، با وجود همه | دوازده ساله بود که پدرش عزم بازگشت به لبنان (۱۹۴۸) نمود. وی محمد مهدی را به رفتن از نجف یا ماندن در آن مخیرکرد. اما از آنجا که شیفته فراگیری علوم اسلامی بود، با وجود همه دشواریهای زندگی و فقر شدید، اقامت در نجف را ترجیح داد و ۳۵ سال به تحصیل و پژوهش پرداخت. | ||
=کسب مقام اجتهاد= | =کسب مقام اجتهاد= | ||
با سختکوشی در کسب معرفت و دانش، سریعاً به درجة اجتهاد رسید و در مقام یکی از استادان سطح عالی حوزه علمیه [[نجف]] قرار گرفت. شمس الدین به عنوان متفکر و پژوهشگر در میان حوزویان شناخته شده بود. از سوی دیگر وی ملازم [[مرجع تقلید]] مطلق آن زمان؛ یعنی [[سید محسن حکیم]] بود. این موقعیت، زمینه مناسبی را فراهم می‌آورد تا وی بتواند استعدادهای ذاتی خود را به شکوفایی برساند و در کوران حوادث مختلف آبدیده گردد. | با سختکوشی در کسب معرفت و دانش، سریعاً به درجة اجتهاد رسید و در مقام یکی از استادان سطح عالی حوزه علمیه [[نجف]] قرار گرفت. شمس الدین به عنوان متفکر و پژوهشگر در میان حوزویان شناخته شده بود. از سوی دیگر وی ملازم [[مرجع تقلید]] مطلق آن زمان؛ یعنی [[سید محسن حکیم]] بود. این موقعیت، زمینه مناسبی را فراهم می‌آورد تا وی بتواند استعدادهای ذاتی خود را به شکوفایی برساند و در کوران حوادث مختلف آبدیده گردد. | ||
بعلاوه حضورش در بیت [[مرجعیت]] موجب آشنایی او با شخصیتهایی همچون [[سید موسی صدر]]، [[سید محمد باقر صدر]]، [[سید محمد باقر حکیم]]، [[سید مهدی حکیم]]، [[سید محمد تقی حکیم]] ـ که همگی به خانه [[حکیم|آیت الله سید محسن حکیم]] رفت و آمد داشتند ـ گردید. | بعلاوه حضورش در بیت [[مرجعیت]] موجب آشنایی او با شخصیتهایی همچون [[سید موسی صدر]]، [[سید محمد باقر صدر]]، [[سید محمد باقر حکیم]]، [[سید مهدی حکیم]]، [[سید محمد تقی حکیم]] ـ که همگی به خانه [[سید محسن حکیم|آیت الله سید محسن حکیم]] رفت و آمد داشتند ـ گردید. | ||
=فعالیت در عراق، انتشار مجله الاضواء= | =فعالیت در عراق، انتشار مجله الاضواء= | ||
پیوستن او به تشکیلات مرجعیت [[خوئی|آیت الله سید ابوالقاسم خوئی]] پس از رحلت آیت‌الله [[سید محسن حکیم]]، از وی شخصیت بارزتری ساخت. در نجف اشرف، جدا از تدریس و نویسندگی، در انتشار [[مجله الاضواء]] همکاری داشت. خودش بعدها آن مجله را همانند مجلههای مکتب اسلام و حوزه، نشریات ویژة حوزه علمیه میدانست و از آنها به نیکی یاد میکرد. شمس الدین ساختار و عملکرد موجود حوزه را مطلوب و کارآمد نمیدانست؛ از این رو به اصلاح ساختار آموزشی و پرورشی حوزه میاندیشید و در جهت اصلاح شیوه تدریس و متون آموزشی طلّاب اقداماتی انجام داد. | پیوستن او به تشکیلات مرجعیت [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت الله سید ابوالقاسم خوئی]] پس از رحلت آیت‌الله [[سید محسن حکیم]]، از وی شخصیت بارزتری ساخت. در نجف اشرف، جدا از تدریس و نویسندگی، در انتشار [[مجله الاضواء]] همکاری داشت. خودش بعدها آن مجله را همانند مجلههای مکتب اسلام و حوزه، نشریات ویژة حوزه علمیه میدانست و از آنها به نیکی یاد میکرد. شمس الدین ساختار و عملکرد موجود حوزه را مطلوب و کارآمد نمیدانست؛ از این رو به اصلاح ساختار آموزشی و پرورشی حوزه میاندیشید و در جهت اصلاح شیوه تدریس و متون آموزشی طلّاب اقداماتی انجام داد. | ||
=اصلاح مراسم‌های عزاداری= | =اصلاح مراسم‌های عزاداری= | ||
یکی از اقدامات شمس الدین، اصلاح مراسم [[عزاداری حسینی]] بود، به گونهای که با اقتضائات این دوره سازگار باشد. [[جمعیهٔ منتدی النشر|جمعیة منتدی النشر]] که [[محمد رضا مظفر]] و [[محمد تقی حکیم]] در رأس آن قرار داشتند و شمس الدین در آن فعالیت میکرد، اولین گروهی بود که با جدیت به اصلاح شکل عزاداریها پرداخت. این جمعیت پس از مدتی | یکی از اقدامات شمس الدین، اصلاح مراسم [[عزاداری حسینی]] بود، به گونهای که با اقتضائات این دوره سازگار باشد. [[جمعیهٔ منتدی النشر|جمعیة منتدی النشر]] که [[محمد رضا مظفر]] و [[محمد تقی حکیم]] در رأس آن قرار داشتند و شمس الدین در آن فعالیت میکرد، اولین گروهی بود که با جدیت به اصلاح شکل عزاداریها پرداخت. این جمعیت پس از مدتی دانشکده فقه<ref>کلیهٔ الفقه</ref> را تأسیس کرد و شمس الدین یکی از اعضای هیئت علمی این دانشکده بود. جلسهای منظم از سید موسی صدر، سید محمد باقر صدر، سید محمد تقی فقیه، محمد مهدی شمس الدین در نجف تشکیل میشد که در آن به بحث و بررسی مسائل حوزه و جهان اسلام میپرداختند.<ref>[[http://ensani.ir/fa/article/64521/%D9%82%D9%85%D9%87-%D8%B2%D9%86%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%D8%AA%DB%8C%D8%BA-%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%DA%AF%D8%B1%20برگرفته%20از%20سایت برگرفته از پرتال جامع علوم انسانی]]</ref> | ||
=ارتباط با امام موسی صدر و انجام فعالیت‌های اجتماعی= | =ارتباط با امام موسی صدر و انجام فعالیت‌های اجتماعی= | ||
پس از عزیمت سید موسی صدر به لبنان، روابط آنها گسسته نشد و مکاتبات بین آنها ادامه یافت. در طول ۳۵ سال اقامت در عراق، علاوه بر فعالیت‌های علمی و درسی، به کارهای اجتماعی مانند شرکت در حرکتهای مردمی علیه استکبار و استعمار، ساختن مساجد و کتابخانهها مشغول بود. با شروع | پس از عزیمت سید موسی صدر به لبنان، روابط آنها گسسته نشد و مکاتبات بین آنها ادامه یافت. در طول ۳۵ سال اقامت در عراق، علاوه بر فعالیت‌های علمی و درسی، به کارهای اجتماعی مانند شرکت در حرکتهای مردمی علیه استکبار و استعمار، ساختن مساجد و کتابخانهها مشغول بود. با شروع انقلاب چهاردهم تموز ۱۹۵۸ [[عراق]]، وارد جرگه مبارزات سیاسی شد و خود از فعالیتهایش در این دوره میگوید. | ||
=انجام فعالیت‌های فرهنگی و ارتباط با مردم= | =انجام فعالیت‌های فرهنگی و ارتباط با مردم= | ||
بین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۹ در منطقة فرات میانه و بویژه شهر دیوانیه، میان مردم زندکی کرد و همراه آنها در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مشارکت داشت. در این شهر، مرکز اسلامی و کتابخانه عمومی بزرگی تأسیس کرد. همچنین بالغ بر بیست مسجد در آن ساخت. وی نمایندة تام الاختیار آیت الله محسن حکیم در این منطقه بود. دورة اقامت او در عراق با حوادث بسیاری در جهان اسلام مانند موضوع اشغال فلسطین و درگیریهای شدید اعراب و اسرائیل، انقلابها و جنبشهای گوناگون در خاورمیانه مصادف بود. | بین سال‌های ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۹ در منطقة فرات میانه و بویژه شهر دیوانیه، میان مردم زندکی کرد و همراه آنها در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مشارکت داشت. در این شهر، مرکز اسلامی و کتابخانه عمومی بزرگی تأسیس کرد. همچنین بالغ بر بیست مسجد در آن ساخت. وی نمایندة تام الاختیار آیت الله محسن حکیم در این منطقه بود. دورة اقامت او در عراق با حوادث بسیاری در جهان اسلام مانند موضوع اشغال فلسطین و درگیریهای شدید اعراب و اسرائیل، انقلابها و جنبشهای گوناگون در خاورمیانه مصادف بود. | ||
=پیشگام در عرصه تقریب مذاهب اسلامی= | =پیشگام در عرصه تقریب مذاهب اسلامی= | ||
او همراه با دیگر عالمان دینی نجف اشرف در جریان این حوداث قرار داشت. او با توجه به تجربه پیشتاز در قاهره و نیز تجربه روابط مستحکم مرحوم [[حسن البنا]] با علمای [[شیعه]]، از گفتمان وحدت در اعتقادات و شریعت سخن به میان می‌آورد و تأکید می‌کند فراخوان به حذف دیگری، فراخوانی غیر طبیعی است و خدمتی به روند وحدت نمی‌کند. <br> | او همراه با دیگر عالمان دینی نجف اشرف در جریان این حوداث قرار داشت. او با توجه به تجربه پیشتاز در قاهره و نیز تجربه روابط مستحکم مرحوم [[حسن البنا]] با علمای [[شیعه]]، از گفتمان وحدت در اعتقادات و شریعت سخن به میان می‌آورد و تأکید می‌کند فراخوان به حذف دیگری، فراخوانی غیر طبیعی است و خدمتی به روند وحدت نمی‌کند. <br> | ||
سپس بر این نکته تأکید می‌کند که ما باید تحقق [[تقریب]] میان همه [[مذاهب اسلامی]] را آن چنان که میان مذاهب مختلف [[اشعری]] صورت گرفت، هدف قرار دهیم. از جمله سیاست‌هایی که وی مطرح می‌سازد، مسئله منع تبشیر و تبلیغ در میان مسلمانان و واداشتن پیروان یک مذهب به ترک مذهب خویش و پیروی از مذهب دیگر به شیوه تبشیری است. | سپس بر این نکته تأکید می‌کند که ما باید تحقق [[تقریب]] میان همه [[مذاهب اسلامی]] را آن چنان که میان مذاهب مختلف [[اشعری]] صورت گرفت، هدف قرار دهیم. از جمله سیاست‌هایی که وی مطرح می‌سازد، مسئله منع تبشیر و تبلیغ در میان مسلمانان و واداشتن پیروان یک مذهب به ترک مذهب خویش و پیروی از مذهب دیگر به شیوه تبشیری است. | ||
=ویژگی‌های فکری و اندیشه‌ای= | =ویژگی‌های فکری و اندیشه‌ای= | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
<ref>[https://hawzah.net/fa/Discussion/View/74098/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86 پایگاه اطلاع رسانی حوزه ،مروری بر افکار محمد مهدی شمس الدین]</ref> | <ref>[https://hawzah.net/fa/Discussion/View/74098/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86 پایگاه اطلاع رسانی حوزه ،مروری بر افکار محمد مهدی شمس الدین]</ref> | ||
اندیشه‌های شیخ محمد شمس‌الدین از نخستین روزهای حیات علمی و سیاسی تا آخرین لحظات وجود ایشان، شاهد تحولات چشمگیری بوده است. بااین‌حال، عامل مشترک میان همه این اندیشه‌ها، مطالعات و پژوهش‌ها، برخورداری آنها از ثبات، استحکام علمی و روشمندی است که ناشی از دریافتی آگاهانه و بینش دقیق و ژرف‌اندیشی ایشان نسبت به مسائل بود. | اندیشه‌های شیخ محمد شمس‌الدین از نخستین روزهای حیات علمی و سیاسی تا آخرین لحظات وجود ایشان، شاهد تحولات چشمگیری بوده است. بااین‌حال، عامل مشترک میان همه این اندیشه‌ها، مطالعات و پژوهش‌ها، برخورداری آنها از ثبات، استحکام علمی و روشمندی است که ناشی از دریافتی آگاهانه و بینش دقیق و ژرف‌اندیشی ایشان نسبت به مسائل بود. | ||
== نواندیشی == | == نواندیشی == | ||
ویژگی | ویژگی قابل تحسین دیگر مرحوم شمس‌الدین که هر آشنای با افکار وی بدان اذعان دارد، تلاش پیوسته ایشان در نواندیشی، نوآوری و خلق ایده‌ها و اندیشه‌های بدیع بود. | ||
== تکیه بر عقلانیت اصولی == | == تکیه بر عقلانیت اصولی == | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۶: | ||
== به روز بودن در حل مسائل == | == به روز بودن در حل مسائل == | ||
می‌توان ویژگی دیگری را برای او شمرد و آن «به‌روز بودن» است. او هنگام بررسی یک مسئله‌ی اجتماعی یا هر اندیشه‌ی دیگر، همواره تلاش می‌کند اندیشه‌ی اسلامی و هویت اسلامی را در قالب و پوشش به‌روز ارائه کند که برآمده از عقلانیت پویا و مطابق با نیاز روز و معاصر مسلمان است. | می‌توان ویژگی دیگری را برای او شمرد و آن «به‌روز بودن» است. او هنگام بررسی یک مسئله‌ی اجتماعی یا هر اندیشه‌ی دیگر، همواره تلاش می‌کند اندیشه‌ی اسلامی و هویت اسلامی را در قالب و پوشش به‌روز ارائه کند که برآمده از عقلانیت پویا و مطابق با نیاز روز و معاصر مسلمان است. | ||
== اعتقاد به بررسی تاریخ اندیشه‌ها == | == اعتقاد به بررسی تاریخ اندیشه‌ها == | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
البته این دغدغه در تمام هم‌نسلان او مثل شهید سید محمدباقر صدر یا علامه سید محمدحسین فضل‌الله و اندیشمندان دیگر وجود داشت. چیزی که می‌توان در میان اندیشمندان بزرگ [[اهل سنت]] نیز یافت. شاید نقطه‌ی محوری این دغدغه‌ها، ضرورت حضور اسلام در زندگی مردم و اندیشه‌ی امت باشد. ابعاد اعتقادی و اندیشه‌ی سیاسی امت، اداره، حکمرانی، انقلاب، بحران‌های سیاسی و اجتماعی از این موارد است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Discussion/View/74098/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86 پایگاه اطلاع رسانی حوزه ،مروری بر افکار محمد مهدی شمس الدین]</ref> | البته این دغدغه در تمام هم‌نسلان او مثل شهید سید محمدباقر صدر یا علامه سید محمدحسین فضل‌الله و اندیشمندان دیگر وجود داشت. چیزی که می‌توان در میان اندیشمندان بزرگ [[اهل سنت]] نیز یافت. شاید نقطه‌ی محوری این دغدغه‌ها، ضرورت حضور اسلام در زندگی مردم و اندیشه‌ی امت باشد. ابعاد اعتقادی و اندیشه‌ی سیاسی امت، اداره، حکمرانی، انقلاب، بحران‌های سیاسی و اجتماعی از این موارد است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Discussion/View/74098/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86 پایگاه اطلاع رسانی حوزه ،مروری بر افکار محمد مهدی شمس الدین]</ref> | ||
== توجه به بحث ملیت در مسائل == | == توجه به بحث ملیت در مسائل == | ||
او در مراحل پایانی عمر به‌عنوان مسئول و ناظر بر بسیاری از جنبشهای سیاسی وارد نبرد سیاسی شد. در اینجا می‌بینیم توجه به ملیت، جایگاه ویژه‌ای در اندیشه‌ی او یافت. می‌بینیم آن خط فکری که ممکن است در باطن و درون تمام جنبشهای مردمی باشد با خط فکری فقه و قانون در هم آمیخته شد. شاید بتوان این‌چنین گفت که در بررسی مسائل اجتماعی و سیاسی یا مسائل شخصی یا مسئله‌ی ولایت امت بر خود، بعد مردمی و ملی بر طرز تفکر او سایه انداخت. همچنین این تفکر در ارائه مفهوم دولت مدنی دیده می‌شود؛ اگرچه اجل مهلت نداد تا جزییات این نظریه را ارائه داده و تکمیل نماید؛ بنابراین ما شاهد تغییر و تحولی هستیم که به ایجاد فاصله‌ی زیادی با نظریه‌ی [[ | او در مراحل پایانی عمر به‌عنوان مسئول و ناظر بر بسیاری از جنبشهای سیاسی وارد نبرد سیاسی شد. در اینجا می‌بینیم توجه به ملیت، جایگاه ویژه‌ای در اندیشه‌ی او یافت. می‌بینیم آن خط فکری که ممکن است در باطن و درون تمام جنبشهای مردمی باشد با خط فکری فقه و قانون در هم آمیخته شد. شاید بتوان این‌چنین گفت که در بررسی مسائل اجتماعی و سیاسی یا مسائل شخصی یا مسئله‌ی ولایت امت بر خود، بعد مردمی و ملی بر طرز تفکر او سایه انداخت. همچنین این تفکر در ارائه مفهوم دولت مدنی دیده می‌شود؛ اگرچه اجل مهلت نداد تا جزییات این نظریه را ارائه داده و تکمیل نماید؛ بنابراین ما شاهد تغییر و تحولی هستیم که به ایجاد فاصله‌ی زیادی با نظریه‌ی [[ولایت فقیه]] از یک‌سو و با نظریه‌ی وحدت امت بر اساس عقاید انجامید. | ||
== اعتقاد به رجحان نظریه وحدت امت بر نظریه ولایت فقیه == | == اعتقاد به رجحان نظریه وحدت امت بر نظریه ولایت فقیه == | ||
او وحدت مسلمانان را بسان یکی از ارزش‌های اخلاقی قلمداد کرد که چاره‌ای جز تحقق آن نیست و به یک معنا می‌تواند به اصل امامت بازگردد؛ یعنی مسئله‌ای را مطرح کرد و آن این‌که میان دو گزینه‌ی وحدت مسلمانان و اصل امامت کدام را بپذیریم؟ لذا او اندیشه وحدت مسلمانان را انتخاب کرد. وحدت امت بر اساس اعتقاد، ما را به اصل | او وحدت مسلمانان را بسان یکی از ارزش‌های اخلاقی قلمداد کرد که چاره‌ای جز تحقق آن نیست و به یک معنا می‌تواند به اصل امامت بازگردد؛ یعنی مسئله‌ای را مطرح کرد و آن این‌که میان دو گزینه‌ی وحدت مسلمانان و اصل امامت کدام را بپذیریم؟ لذا او اندیشه وحدت مسلمانان را انتخاب کرد. وحدت امت بر اساس اعتقاد، ما را به اصل امامت می‌رساند اما وقتی او امت را با بُعد سیاسی آن در مناطق یا کشورهای مختلف موردبررسی قرار داد، به اصل وحدت مسلمانان رسید و در اواخر عمر اندیشه‌های خود را بر آن مبتنی نمود. | ||
=تقریب مذاهب و گفت وگوی ادیان و تمدن‌ها= | =تقریب مذاهب و گفت وگوی ادیان و تمدن‌ها= | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۳: | ||
6- اختلاف‌های سیاسی حاکمان به اختلاف‌های مذهبی، جنبه سیاسی بخشیده و لازم است گرایش‌های سیاسی، از ساختار معرفتی اسلام زدوده شود.<br> | 6- اختلاف‌های سیاسی حاکمان به اختلاف‌های مذهبی، جنبه سیاسی بخشیده و لازم است گرایش‌های سیاسی، از ساختار معرفتی اسلام زدوده شود.<br> | ||
وی پس از آن، تأکید می‌کند که وحدت به معنای از میان رفتن کیان‌های ویژه نیست و از این رو در پلورالیسم سیاسی و سازمانی مانعی وجود ندارد و شیوه اهل بیت(ع) نیز بر همین اساس است.<br> | وی پس از آن، تأکید می‌کند که وحدت به معنای از میان رفتن کیان‌های ویژه نیست و از این رو در پلورالیسم سیاسی و سازمانی مانعی وجود ندارد و شیوه اهل بیت(ع) نیز بر همین اساس است.<br> | ||
و در همین راستا، به ارائه تفسیر دیگری از [[تقیه]] می‌پردازد و از آن به عنوان یکی از کوشش‌های عملی شیعیان برای پاسداری از وحدت امت اسلامی نام می‌برد. | و در همین راستا، به ارائه تفسیر دیگری از [[تقیه]] می‌پردازد و از آن به عنوان یکی از کوشش‌های عملی شیعیان برای پاسداری از وحدت امت اسلامی نام می‌برد. | ||
=عزیمت به لبنان= | =عزیمت به لبنان= | ||
در ۱۹۶۹ یعنی پس از تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان و ضرورت حضور شمس الدین، وی به لبنان عزیمت کرد تا از نزدیک به همکاری با سید موسی صدر مشغول گردد. با هجرت به لبنان، عصر جدیدی در زندگانی و فعالیت‌های وی گشوده شد. مؤسسه‌ها و مراکز مختلف اجتماعی و فرهنگی را تأسیس و اداره کرد. نام برخی از این مراکز بدین قرار است: المعهد الفنّی الإسلامی، معهد الشهید الأول للدراسات السلامیة، مدرسة الضّحی، معهد الغدیر و الجمعیة الخیریة الثقافیة. | در ۱۹۶۹ یعنی پس از تأسیس مجلس اعلای شیعیان لبنان و ضرورت حضور شمس الدین، وی به لبنان عزیمت کرد تا از نزدیک به همکاری با سید موسی صدر مشغول گردد. با هجرت به لبنان، عصر جدیدی در زندگانی و فعالیت‌های وی گشوده شد. مؤسسه‌ها و مراکز مختلف اجتماعی و فرهنگی را تأسیس و اداره کرد. نام برخی از این مراکز بدین قرار است: المعهد الفنّی الإسلامی، معهد الشهید الأول للدراسات السلامیة، مدرسة الضّحی، معهد الغدیر و الجمعیة الخیریة الثقافیة. | ||
== انتخاب به عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان == | == انتخاب به عنوان رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان == | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۴: | ||
=بهره‌گیری از علوم روز= | =بهره‌گیری از علوم روز= | ||
با بهره‌گیری از اطلاع رسانی روی اینترنت، سایتی | با بهره‌گیری از اطلاع رسانی روی اینترنت، سایتی راهاندازی کرد و شخصا ً به سؤالات فقهی و کلامی افراد پاسخ میگفت. اخبار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مربوط به او، همچنین سخنرانیهای او در این سایت درج میشد.<br>با آنکه در دورة طلبگی به شدت درگیر فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی بود، از همان دوره، شمس الدین در نجف به نگارش و تألیف روی آورْد. آثار زیادی در زمینههای فقه، فلسفه، تاریخ و جهان اسلام ارائه نمود. نوآوری و خلاقیت همراه با واقع گرایی و توجه به مقتضیات حقیقی جهان اسلام، در تألیفات او موج میزند. <br>با نگارش کتاب نظام الحکم فی الإسلام، به مسائلی پرداخت که دیگران چندین سال بعد به آنها پی بردند. وی به این ترتیب پیشگامی خود را ثابت کرد. | ||
=دارای آثاری فاخر= | =دارای آثاری فاخر= | ||
برخی آثار او در عراق، اعجاب بزرگانی نظیر سید محمد باقر صدر را برانگیخت. آثار وی به چند طبقة آثار چاپی، آثار چاپ نشده، مقالات نشریات، مقالات ارائه شده به کنگرهها، سخنرانی‌ها و بالاخره آثار در بارة او طبقه بندی و معرفی میگردد. یکی از ویژگی‌های مهم آثار او، اتکا بر میراث فرهنگی تشیع و وفاداری به آنهاست.<br> | برخی آثار او در عراق، اعجاب بزرگانی نظیر سید محمد باقر صدر را برانگیخت. آثار وی به چند طبقة آثار چاپی، آثار چاپ نشده، مقالات نشریات، مقالات ارائه شده به کنگرهها، سخنرانی‌ها و بالاخره آثار در بارة او طبقه بندی و معرفی میگردد. یکی از ویژگی‌های مهم آثار او، اتکا بر میراث فرهنگی تشیع و وفاداری به آنهاست.<br> | ||
همانند برخی تجدد گرایان پشت به گذشته اسلام ننمود، بلکه سنت و تجدد را با هم میخواست و سعی در ایجاد هماهنگی بین آنها داشت. از این رو به نهج‌البلاغه علاقه وافر داشت به طوری که چهار اثر در بارة مسائل نهج‌البلاغه نوشت. | همانند برخی تجدد گرایان پشت به گذشته اسلام ننمود، بلکه سنت و تجدد را با هم میخواست و سعی در ایجاد هماهنگی بین آنها داشت. از این رو به نهج‌البلاغه علاقه وافر داشت به طوری که چهار اثر در بارة مسائل نهج‌البلاغه نوشت. | ||
=کتاب‌شناسی محمد مهدی شمس‌الدین= | =کتاب‌شناسی محمد مهدی شمس‌الدین= | ||
== تألیفات چاپ شده == | == تألیفات چاپ شده == | ||
۱) | ۱)الاجتهاد و التجدید فی الفکر الإسلامی، [[بیروت]]، المؤسسة الدّولیة للدراسات و النشر. به ضمیمه مجموعهای از مقالات منتشر شده در نشریات عربی.<br> | ||
۲) | ۲) الاجتهاد و التقلید: بحث فقهی استدلالی مقارن، [[بیروت]]، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۸۸ م.<br> | ||
۳) | ۳) الاحتکار فی الشّریعة الإسلامیة، بحث فقهی مقارن، بیروت، المؤسسژ الدّولیة للدراسات و النشر، ۱۴۱۰ق / ۱۹۹۰ م. <br> | ||
بخشی از مجموعه مباحث فقهی بوده که در حمله اسرائیل به منزل ایشان در عرمون مفقود شده و فقط همین قسمت مانده است. بررسی تطبیقی احتکار در قالب فقه مقارن است. این اثر مشتمل بر مباحث زیر میباشد: احتکار در لغت و اصطلاح، احکام احتکار، وادار کردن بر فروش اجناس احتکاری، احتکار در | بخشی از مجموعه مباحث فقهی بوده که در حمله اسرائیل به منزل ایشان در عرمون مفقود شده و فقط همین قسمت مانده است. بررسی تطبیقی احتکار در قالب فقه مقارن است. این اثر مشتمل بر مباحث زیر میباشد: احتکار در لغت و اصطلاح، احکام احتکار، وادار کردن بر فروش اجناس احتکاری، احتکار در شرکتها و دولت‌ها. | ||
== احتکار در اسلام == | == احتکار در اسلام == | ||
ترجمه فارسی احتکار در اسلام، پژوهشی تطبیقی در فقه از دیدگاه مذاهب اسلامی، ترجمه سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸، ۳۳۸ ص، چاپ اول.<br>۴)الأمّة و الدولة و الحرکة الإسلامیة، بیروت، منشورات الغدیر، ۱۴۱۴ ق/ ۱۹۹۴ م.<br> | ترجمه فارسی احتکار در اسلام، پژوهشی تطبیقی در فقه از دیدگاه مذاهب اسلامی، ترجمه سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸، ۳۳۸ ص، چاپ اول.<br>۴)الأمّة و الدولة و الحرکة الإسلامیة، بیروت، منشورات الغدیر، ۱۴۱۴ ق/ ۱۹۹۴ م.<br> | ||
۵)أنصار الحسین، الرجال و الدّلالات، بیروت، دار الفکر، ۱۳۹۵ ق / ۱۹۷۵ م؛ تهران، مؤسسة البعثة، ۱۴۰۷ ق؛ بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م/ ۱۴۱۶ ق. گزارشی از زندگینامه و فداکاری‌های اصحاب امام حسین (ع) است.<br> | ۵)أنصار الحسین، الرجال و الدّلالات، بیروت، دار الفکر، ۱۳۹۵ ق / ۱۹۷۵ م؛ تهران، مؤسسة البعثة، ۱۴۰۷ ق؛ بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م/ ۱۴۱۶ ق. گزارشی از زندگینامه و فداکاری‌های اصحاب امام حسین (ع) است.<br> | ||
وی صرفاً به | وی صرفاً به زندگینامه آنها نپرداخته بلکه درس آموزیها از سیره و عملکرد آنها را هم مطرح کرده است.<br> | ||
۶)أهلیّة المرأة لتولّی السلطة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م، ص ۱۶۸.<br>۷) بین الجاهلیة و الإسلام، بیروت و قاهره، دار الکتاب اللبنانی و دار الکتاب المصری، ۱۳۹۵ ق / ۱۹۷۵م.<br> | ۶)أهلیّة المرأة لتولّی السلطة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م، ص ۱۶۸.<br>۷) بین الجاهلیة و الإسلام، بیروت و قاهره، دار الکتاب اللبنانی و دار الکتاب المصری، ۱۳۹۵ ق / ۱۹۷۵م.<br> | ||
شمس‌الدین در صدد ایجاد مرز بین اسلام و غیر اسلام و تعیین قلمرو اسلام است. وی اسلام را به دلیل اشتمال بر طرح‌های نجاتبخش بس قابل اعتماد میدانست و ایدئولوژیهای شرق و غرب را در اردوی جاهلیت قرار میداد. شهید محمد باقر صدر این اثر را گرامی میداشت.<br>۸) التجدید فی الفکر الإسلامی، بیروت، دار المنهل، ۱۹۹۷ م / ۱۴۱۸ ق.<br>۹) «تحدید النسل، مشروعیته و وسائله، دراسات و مواقف»، بیروت، مؤتمر الإسلام وتنظیم الوالدیة، ۱۴۱۰ ق، ص ۲۴۲- ۲۴۶.<br>۱۰) التطبیع بین ضروراتِ الأنظمة و خیاراتِ الأمّة، طبعة ثالثة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۷ م، ۱۴۱۷ ق.<br>۱۱) تفسیر آیات الصّوم، الجمعیة الخیریة الثقافیة، بیروت، ۱۳۸۶ ق.<br>۱۲) ثورة الحسین: ظروفها الإجتماعیة و آثارها الإنسانیة، الطبعة الأولی، بیروت، دار الأندلس، الطبعة الثانیة، بغداد، مکتبة التربیة؛ الطبعة الثالثة، بیروت، التّراث الإسلامی، ۱۳۹۵ق/ ۱۹۷۵م؛ الطبعة الرابعة، بیروت، دار التعارف، ۱۳۹۷ ق/۱۹۷۷ م؛ الطبعة الخامسة، بیروت، دار التعارف، ۱۳۹۸ ق/ ۱۹۷۸ م؛ الطبعة السادسة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۵ م/ ۱۴۱۵ ق؛ الطبعة السابعة، بیروت، المؤسسة الدّولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۷ م/ ۱۴۱۷ ق. <br> | |||
ترجمه انگلیسی: The rising of al-Husayn: its Impact on the consciousness of Muslim Society، Shaykh Muhammad Mahdi Shams al-Din، Tra. byI. K. A. Howard، London: Muhammadi Trust، ۱۹۸۵، pp. ۲۱۸ از نگاه جدید به بررسی قیام امام حسین (ع) پرداخته است. واقعة کربلا را بر اساس مفاهیم امروزین مانند کرامت انسانی و عدالت اجتماعی و ارتقای معنویت بشر بررسی کرده است. این اثر توسط مهدی پیشوایی به فارسی ترجمه و زیر عنوان ارزیابی انقلاب امام حسین (ع) از دیدگاه جدید (قم، دفتر تبلیغات اسلامی) منتشر شد. در مرتبه دوم زیر عنوان پژوهشی پیرامون زندگانی امام حسین (ع) به چاپ رسید. | ترجمه انگلیسی: The rising of al-Husayn: its Impact on the consciousness of Muslim Society، Shaykh Muhammad Mahdi Shams al-Din، Tra. byI. K. A. Howard، London: Muhammadi Trust، ۱۹۸۵، pp. ۲۱۸ از نگاه جدید به بررسی قیام امام حسین (ع) پرداخته است. واقعة کربلا را بر اساس مفاهیم امروزین مانند کرامت انسانی و عدالت اجتماعی و ارتقای معنویت بشر بررسی کرده است. این اثر توسط مهدی پیشوایی به فارسی ترجمه و زیر عنوان ارزیابی انقلاب امام حسین (ع) از دیدگاه جدید (قم، دفتر تبلیغات اسلامی) منتشر شد. در مرتبه دوم زیر عنوان پژوهشی پیرامون زندگانی امام حسین (ع) به چاپ رسید. | ||
غیر از ترجمه انگلیسی مزبور، توسط سید حسن امین هم به انگلیسی ترجمه و در دائرة المعارف الإسلامیة درج گردید.<br>۱۳) ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، [بیتا]. زیر عنوان واقعة کربلاء فی الوجدان الشعبی همراه با اضافات و این مشخصات منتشر شد: الطبعة الثالثة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶ م / ۱۴۱۶ ق. این اثر در مقام اثبات این مطلب است که قیام امام حسین (ع)، بین | غیر از ترجمه انگلیسی مزبور، توسط سید حسن امین هم به انگلیسی ترجمه و در دائرة المعارف الإسلامیة درج گردید.<br>۱۳) ثورة الحسین فی الوجدان الشعبی، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، [بیتا]. زیر عنوان واقعة کربلاء فی الوجدان الشعبی همراه با اضافات و این مشخصات منتشر شد: الطبعة الثالثة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶ م / ۱۴۱۶ ق. این اثر در مقام اثبات این مطلب است که قیام امام حسین (ع)، بین قیامها و جنبشهای دیگر نمونه است و از این رو تا اعماق وجود شیعیان و مردم نفوذ کرده و تأثیر گذاشته است. دارای این مباحث است: انقلاب امام حسین (ع) و تأثیرات اجتماعی آن، زیارت امام حسین (ع) و مشروعیت آن، زیارت ابوالفضل و علی اکبر و دیگر شهدای کربلا، شعر رثائی، عزاداری، گریه برای امام و شهیدان.<br>۱۴) حرکة التاریخ عند الإمام علی، دراسة فی نهج البلاغة، الطبعة الرابعة، بیروت، المؤسسة الدّولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۷م، ۱۴۱۸ ق؛ تهران، بنیاد نهج‌البلاغه، ۱۴۰۵ ق. شامل مبنای تاریخ و حرکت پیشرفت بشری از دیدگاه امام علی (ع) است. | ||
== فتنه و موضع امام علی در برابر آن == | == فتنه و موضع امام علی در برابر آن == | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۳۳: | ||
۱۵) حقوق الزوجیة و حق العمل للمرأة. الطبعة الأولی، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۵ م/ ۱۴۱۵ ق؛ الطبعة الثانیة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م/۱۴۱۶ ق.<br>۱۶) دراسات فی نهجالبلاغة، الطبعة الأولی، النجفالأشرف، ۱۳۷۵ ق/ ۱۹۵۶ م؛ الطبعة الثانیة، بیروت، دار الزهراء، ۱۳۹۲ ق/ ۱۹۷۲ م؛ الطبعة الثالثة، بیروت، الدار الإسلامیة، ۱۹۸۱ م. این کتاب به بررسی نصوص نهج البلاغه در زمینه مباحث اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. | ۱۵) حقوق الزوجیة و حق العمل للمرأة. الطبعة الأولی، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۵ م/ ۱۴۱۵ ق؛ الطبعة الثانیة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶م/۱۴۱۶ ق.<br>۱۶) دراسات فی نهجالبلاغة، الطبعة الأولی، النجفالأشرف، ۱۳۷۵ ق/ ۱۹۵۶ م؛ الطبعة الثانیة، بیروت، دار الزهراء، ۱۳۹۲ ق/ ۱۹۷۲ م؛ الطبعة الثالثة، بیروت، الدار الإسلامیة، ۱۹۸۱ م. این کتاب به بررسی نصوص نهج البلاغه در زمینه مباحث اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. | ||
شمس الدین، آن را در سال ۱۹۵۶ در عراق نوشت. این اثر توسط محمود عابد به فارسی ترجمه شد و زیر عنوان جستجوی نهج‌البلاغه منتشر گردید.<br>۱۷) دراسات و مواقف فی الفکر و السیاسة و المجتمع، ۳ أجزاء، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۰ م / ۱۴۱۰ ق. | شمس الدین، آن را در سال ۱۹۵۶ در عراق نوشت. این اثر توسط محمود عابد به فارسی ترجمه شد و زیر عنوان جستجوی نهج‌البلاغه منتشر گردید.<br>۱۷) دراسات و مواقف فی الفکر و السیاسة و المجتمع، ۳ أجزاء، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۰ م / ۱۴۱۰ ق. مجموعهای از سخنرانی‌ها و مباحثات ایشان در لبنان و خارج و یا مقالات در روزنامهها و مجلات در موضوعات اجتماعی و سیاسی است.<br>۱۸) رسالة الحقوق للإمام زین العابدین، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ق. | ||
== حقوق زوجیت و فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان در جامعه == | == حقوق زوجیت و فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان در جامعه == | ||
۱۹) السّتر و النظر، قم، مؤسسه المنار، بیتا. ص ۳۰۰. اولین کتاب از سلسله کتاب‌های مسائل حرجة فی فقه المرأة است. نویسنده چهار مسئله را برای زنان مسلمان امروزی، مهم و بحرانی تشخیص داده است: حجاب، ریاست دولت، حقوق زوجیت و فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان در جامعه. مسئله اول در این کتاب بررسی شده است. مباحث این کتاب عبارتاند از: فقه المرأة (حقوق زن) در شریعت اسلام، جایگاه زن در نظام اخلاقی و حقوقی اسلام، نگاه قرآن به زن، گزارش‌هایی از تاریخ اسلام، حجاب قبل از اسلام و در دورة اسلامی، اصل عملی در حجاب، زینت زن، لباس زن، موارد استثناء از پوشش، نگاه به زن، طبقهبندی زنان، نگاه زن به مرد. <br>۲۰) السلم و قضایا الحرب عند الإمام علی، دراسة فی نهجالبلاغة، بیروت، ۱۹۸۱م. بررسی دیدگاه‌های امام علی (ع) در بارة جنگ و صلح در روابط بین دولت‌ها و ملتهاست. این کتاب به فارسی ترجمه و در تهران در مجموعه کنگره هزاره نهج‌البلاغه منتشر شد.<br>۲۱) شرح عهد الأشتر، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۹۸۴ م، چاپ اول. نامة امام علی (ع) به مالک اشتر والی مصر از سندهای مهم سیاسی و اجتماعی است که به بسیاری از نکات یک نظام مطلوب اجتماعی پرداخته است. | ۱۹) السّتر و النظر، قم، مؤسسه المنار، بیتا. ص ۳۰۰. اولین کتاب از سلسله کتاب‌های مسائل حرجة فی فقه المرأة است. نویسنده چهار مسئله را برای زنان مسلمان امروزی، مهم و بحرانی تشخیص داده است: حجاب، ریاست دولت، حقوق زوجیت و فعالیت اقتصادی و اجتماعی زنان در جامعه. مسئله اول در این کتاب بررسی شده است. مباحث این کتاب عبارتاند از: فقه المرأة (حقوق زن) در شریعت اسلام، جایگاه زن در نظام اخلاقی و حقوقی اسلام، نگاه قرآن به زن، گزارش‌هایی از تاریخ اسلام، حجاب قبل از اسلام و در دورة اسلامی، اصل عملی در حجاب، زینت زن، لباس زن، موارد استثناء از پوشش، نگاه به زن، طبقهبندی زنان، نگاه زن به مرد. <br>۲۰) السلم و قضایا الحرب عند الإمام علی، دراسة فی نهجالبلاغة، بیروت، ۱۹۸۱م. بررسی دیدگاه‌های امام علی (ع) در بارة جنگ و صلح در روابط بین دولت‌ها و ملتهاست. این کتاب به فارسی ترجمه و در تهران در مجموعه کنگره هزاره نهج‌البلاغه منتشر شد.<br>۲۱) شرح عهد الأشتر، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۹۸۴ م، چاپ اول. نامة امام علی (ع) به مالک اشتر والی مصر از سندهای مهم سیاسی و اجتماعی است که به بسیاری از نکات یک نظام مطلوب اجتماعی پرداخته است. | ||
== نیازهای روز مسلمانان == | == نیازهای روز مسلمانان == | ||
۲۲) عاشوراء، الطبعة الاولی، بیروت، مجد، ۱۴۱۲ ق / ۱۹۹۱ م. عاشوراء (ج۲) ـ مجموعة محاضرات فی ذکر عاشوراء، الطبعة الثالثة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۵ م/ ۱۴۱۵ ق. این کتاب شامل درس‌هایی در بارة سیاست و دین است که به اهتمام جمعی از عالمان گردآوری شد. دارای این مباحث است: عزاداری و مصیبت برای امام حسین (ع)، انقلاب امام و زمینههای اجتماعی و تاریخی آن، انقلاب و تأثیرات اجتماعی آن، تجدید انقلاب، اهداف انقلاب. <br>۲۳) عقائد الشیعة الامامیة، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ ق. ۲۴) العِلمانیة: تحلیل و نقد للعلمانیة محتوی و تاریخاً فی مواجهة المسیحیة و الإسلام و هل تصلح لمشاکل لبنان، الطبعة الثانیة: لبنان، مجد، ۱۹۸۲ م. طبعة جدیدة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۱ م / ۱۴۱۱ ق. بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶ م / ۱۴۱۶ ق. این کتاب مشتمل بر دو بخش است: درمان وضعیت مسلمانان در مواجهه با تمدن غربی و سکولاریزم، بررسی سکولاریزم و نقد راهحلهای سکولاریزم در لبنان و تحلیل تفاوت دو نوع سکولاریزم به اصطلاح دینی و سکولاریزم الحادی. | ۲۲) عاشوراء، الطبعة الاولی، بیروت، مجد، ۱۴۱۲ ق / ۱۹۹۱ م. عاشوراء (ج۲) ـ مجموعة محاضرات فی ذکر عاشوراء، الطبعة الثالثة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۵ م/ ۱۴۱۵ ق. این کتاب شامل درس‌هایی در بارة سیاست و دین است که به اهتمام جمعی از عالمان گردآوری شد. دارای این مباحث است: عزاداری و مصیبت برای امام حسین (ع)، انقلاب امام و زمینههای اجتماعی و تاریخی آن، انقلاب و تأثیرات اجتماعی آن، تجدید انقلاب، اهداف انقلاب. <br>۲۳) عقائد الشیعة الامامیة، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ ق. ۲۴) العِلمانیة: تحلیل و نقد للعلمانیة محتوی و تاریخاً فی مواجهة المسیحیة و الإسلام و هل تصلح لمشاکل لبنان، الطبعة الثانیة: لبنان، مجد، ۱۹۸۲ م. طبعة جدیدة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۱ م / ۱۴۱۱ ق. بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۶ م / ۱۴۱۶ ق. این کتاب مشتمل بر دو بخش است: درمان وضعیت مسلمانان در مواجهه با تمدن غربی و سکولاریزم، بررسی سکولاریزم و نقد راهحلهای سکولاریزم در لبنان و تحلیل تفاوت دو نوع سکولاریزم به اصطلاح دینی و سکولاریزم الحادی. | ||
ترجمه فارسی ▪ حکومت منهای دین: بررسی همه‌جانبه از مفهوم و تاریخ پیدایش علمانیت (سکولاریزم) در رویارویی با مسیحیت و اسلام، ترجمه حسن شمس گیلانی، تهران، ۱۳۶۲، ۱۸۸ ص.<br> | ترجمه فارسی ▪ حکومت منهای دین: بررسی همه‌جانبه از مفهوم و تاریخ پیدایش علمانیت (سکولاریزم) در رویارویی با مسیحیت و اسلام، ترجمه حسن شمس گیلانی، تهران، ۱۳۶۲، ۱۸۸ ص.<br> | ||
۲۵) الغدیر، دراسة تحلیلیة اجتماعیة سیاسیة لمسألة الحکم الإسلامی بعد وفاة الرسول، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ ق. | ۲۵) الغدیر، دراسة تحلیلیة اجتماعیة سیاسیة لمسألة الحکم الإسلامی بعد وفاة الرسول، بیروت، منشورات الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ ق. | ||
=بُعد سیاسی جامعه اسلامی را از دو نگاه فقهی و تاریخی= | =بُعد سیاسی جامعه اسلامی را از دو نگاه فقهی و تاریخی= | ||
۲۶) فی الاجتماع السیاسی الإسلامی، المجتمع السیاسی الإسلامی / محاولة تأصیل فقهی و تاریخی، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۴۱۲ ق/ ۱۹۹۲ م. شمس الدین در این کتاب بُعد سیاسی جامعه اسلامی را از دو نگاه فقهی و تاریخی تحلیل کرده است. نتیجهگیری او این است که جامعه سیاسی و دولت در اسلام، جزئی از شریعت نیست، بلکه نتیجه نظری و عملی و زاییده تاریخ اسلام است.<br>۲۷) لبنان الکیان و الدور، بیروت، منشورات الغدیر، ۱۴۱۴ ق/ ۱۹۹۴ م. ۲۸) محاضَرات فی التاریخ الاسلامی، النجف، ۱۹۶۵ م.<br>۲۹) مطارحات فی الفکر المادی و الفکر الدینی، بیروت، دار التعارف، ۱۳۹۸ ق؛ الطبعة الثانیة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ ق / ۱۹۸۶ م؛ الطبعة الرابعة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۷ م / ۱۴۱۸ ق. بررسی و نقادی مباحثی است که از طریق نشریات و از سوی دانشگاهیان ونخبگان در زمینه | ۲۶) فی الاجتماع السیاسی الإسلامی، المجتمع السیاسی الإسلامی / محاولة تأصیل فقهی و تاریخی، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۴۱۲ ق/ ۱۹۹۲ م. شمس الدین در این کتاب بُعد سیاسی جامعه اسلامی را از دو نگاه فقهی و تاریخی تحلیل کرده است. نتیجهگیری او این است که جامعه سیاسی و دولت در اسلام، جزئی از شریعت نیست، بلکه نتیجه نظری و عملی و زاییده تاریخ اسلام است.<br>۲۷) لبنان الکیان و الدور، بیروت، منشورات الغدیر، ۱۴۱۴ ق/ ۱۹۹۴ م. ۲۸) محاضَرات فی التاریخ الاسلامی، النجف، ۱۹۶۵ م.<br>۲۹) مطارحات فی الفکر المادی و الفکر الدینی، بیروت، دار التعارف، ۱۳۹۸ ق؛ الطبعة الثانیة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۶ ق / ۱۹۸۶ م؛ الطبعة الرابعة، بیروت، المؤسسة الدولیة للدراسات و النشر، ۱۹۹۷ م / ۱۴۱۸ ق. بررسی و نقادی مباحثی است که از طریق نشریات و از سوی دانشگاهیان ونخبگان در زمینه اندیشه‌های مادی و تعارض آنها با اندیشه‌های دینی مطرح گردیده بود. | ||
=آثار انتقادی بر سرمایهداری و مارکسیسم است= | =آثار انتقادی بر سرمایهداری و مارکسیسم است= | ||
۳۰) | ۳۰) مع الإمام الرضا فی ذکری وفاته، بیروت، الجمعیة الخیریة الثقافیة، ۱۳۸۶ ق.<br>۳۱) المقاومة فی الخطاب الفقهی السیاسی، بیروت، الجامعة الإسلامیة فی لبنان و مرکز الدراسات و التوثیق، ۱۹۹۸ م، ۳۹۷ ص. مجموعهای از سخنرانی‌ها و نوشتارهای کوتاه درباره جهاد و مقاومت مردم لبنان به‌ویژه شیعیان جنوب از منظر علوم سیاسی و فقه شیعه است. مقالات این مجموعه در بخش مقالات نشریات معرفی شده است.<br>۳۲) نظام الحکم و الإدارة فی الإسلام، الطبعة الاولی، بیروت، منشورات حمد، ۱۳۷۴ ق/ ۱۹۵۵ م، الطبعة الثانیة: بیروت، دار المجد، ۱۹۹۲م/ ۱۴۱۲ ق؛ الطبعة الثالثة: المؤسسة الدولیة للدرسات و النشر، ۱۹۹۵م/ ۱۴۱۵ ق؛ قم، دار الثقافة، ۱۴۱۲ ق، ۶۷۴ ص. مباحث آن در این زمینه است که دو نظام خلافت در اهل سنت و ولایت فقیه در شیعه، بحران‌های نظری و عملی در بطن خود دارند. پس از توضیح این بحران‌ها (ص ۴۰۲ - ۴۱۰ از ترجمه) راه حلی برای رفع بحران ارائه کرده است. خلاصه این راه حل، ولایت امت بر خود است (ص ۴۱۰ از ترجمه). از چاپ اول این اثر، حدود ۴۶ سال میگذرد.<ref>https://vista.ir/article/288337</ref> | ||
=اولین متن تحلیلی در مورد نظام سیاسی اسلام= | =اولین متن تحلیلی در مورد نظام سیاسی اسلام= | ||
می‌توان آن را به عنوان اولین متن تحلیلی شیعی در بارة | می‌توان آن را به عنوان اولین متن تحلیلی شیعی در بارة نظام سیاسی اسلام پس از کتاب تنبیه الأمة و تنزیه الملة نائینی دانست. چاپ اول در هشت فصل تدوین شد ولی چاپ دوم همراه با اضافاتی به چاپ رسید؛ یعنی دو فصل ماهیت امامت معصومین و مدیریت در اسلام و برخی اسناد و نصوص فقهی و کلامی بدان افزوده گردید. سید محمد باقر صدر این اثر را دوست میداشت. بین چاپ اول تا چاپ دوم سی و هفت سال فاصله افتاد! این اثر توسط سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی زیر عنوان حکومت و مدیریت در اسلام به فارسی ترجمه شد (تهران، [[دانشگاه تهران]]، ۱۳۷۵).<br>مباحث این اثر عبارتاند از: اسلام و واقعیتهای زندگی، ضرورت و ماهیت و روش تحقق حکومت اسلامی، مراحل تاریخی حکومت اسلامی در صدر اسلام، حکومت اسلامی از دیدگاه فرق اسلامی، راه ثبوت امامت و مشروعیت سلطه، شیوههای تعیین امام، شرایط رهبر، عزل و انعزال رهبر، ویژگی‌های اساسی نظام حکومت در اسلام، حکومت الهی بشری، حکومت الهی، رویدادهای سیاسی صدر اسلام، ماهیت امامت معصوم، وحدت امت و حکومت و دولت، بحران مشروعیت و اقتدار، دورنمای آینده، مدیریت در اسلام، تفکیک قوا در حکومت اسلامی، سازمان اداری در دوران رسول خدا. | ||
=مصاحبه با روزنامه السفیر= | =مصاحبه با روزنامه السفیر= | ||
| خط ۱۸۶: | خط ۱۸۵: | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | [[رده:عالمان وحدت‌گرا]] | ||