۸۵٬۷۰۵
ویرایش
هجرت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[پیغمبر' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
اصولاً روح هجرت مقدس همان فرار از «ظلمت» به «نور» و از کفر به ایمان، از گناه و نافرمانی به اطاعت خدا است، و لذا در احادیث میخوانیم، مهاجرانی که جسمشان هجرت کرده‌اما در درون و روح خود هجرتی نداشتهاند، در صف مهاجران نیستند، و به عکس آنها که نیازی به هجرت مکانی نداشته اند، اما دست به هجرت درونی زده اند، در زمره مهاجرانند. | اصولاً روح هجرت مقدس همان فرار از «ظلمت» به «نور» و از کفر به ایمان، از گناه و نافرمانی به اطاعت خدا است، و لذا در احادیث میخوانیم، مهاجرانی که جسمشان هجرت کرده‌اما در درون و روح خود هجرتی نداشتهاند، در صف مهاجران نیستند، و به عکس آنها که نیازی به هجرت مکانی نداشته اند، اما دست به هجرت درونی زده اند، در زمره مهاجرانند. | ||
امیرمؤمنان علی علیهالسلام میفرمایند: «وَیَقُولُ الرَّجُلُ هاجَرْتُ وَلَمْ یُهاجِرْ اِنَّمَا الْمُهاجِرُونَ الَّذینَ یَهْجُرُونَ السَّیِّئاتِ وَلَمْ یَأْتُوا بِها<ref>شیخ عباس قمی، سفینة البحار، مکتبة السنائی، مادّه هجر.</ref>؛ کسی می‌گوید مهاجرت کردم در حالی که مهاجرت واقعی نکرده است، مهاجران (واقعی) آنها هستند که از گناهان هجرت کنند و مرتکب آن نشوند.» | |||
=== به سوی خدا === | === به سوی خدا === | ||
در قرآن کریم از زبان حضرت ابراهیم | در قرآن کریم از زبان حضرت ابراهیم علیهالسلام (و بنا بر قولی از زبان لوط علیهالسلام)<ref>تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۲۳۹.</ref>میخوانیم: «وَقالَ اِنّی مُهاجرٌ اِلی رَبّی اِنّهُ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ<ref>عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۶. </ref>؛ و (ابراهیم)گفت: من به سوی پروردگارم هجرت میکنم که او عزیز و حکیم است.» | ||
== اهداف هجرت == | == اهداف هجرت == | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
در تاریخ بشریت، کسانی بیشترین نقش سازنده را داشته اند که حرکت و هجرت کرده اند. | در تاریخ بشریت، کسانی بیشترین نقش سازنده را داشته اند که حرکت و هجرت کرده اند. | ||
هجرت آدم | هجرت آدم علیهالسلام تاریخ بشر را، هجرت موسی علیهالسلام تاریخ یهودیت را و هجرت مسیح علیهالسلام سرنوشت مسیحیت را رقم زد و هجرت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله سرآغاز فصل نوینی برای بشریت شد و هجرت علی علیهالسلام از مدینه به کوفه و هجرت حسین بن علی علیهماالسلام از مدینه به مکه و از آنجا به کربلا، موجی شد که تمام حرکت‌ها و موجها و هجرت گذشتگان در او جمع آمد و همین طور ائمه دیگر. | ||
اوصاف مهاجران شایسته و راستین عبارت هست. | اوصاف مهاجران شایسته و راستین عبارت هست. | ||
=== ایمان و اخلاص === | === ایمان و اخلاص === | ||
«نیت» اساس | «نیت» اساس خوبیها و بدیها است. | ||
انگیزه انسان برای انجام افعال اختیاری، گوناگون است؛ بعضی از انگیزهها برای تأمین | انگیزه انسان برای انجام افعال اختیاری، گوناگون است؛ بعضی از انگیزهها برای تأمین نیازمندیهای مادی و غرایز حیوانی است، و بعضی از آنها برای ارضای عواطف اجتماعی و گاه انگیزه کارها و اقدامات انسان، رضایت خداوند و خشنودی او است. | ||
اولین ویژگی مهاجران راستین، اخلاص و انگیزه الهی است که از ایمان آنها سرچشمه می‌‌گیرد. | اولین ویژگی مهاجران راستین، اخلاص و انگیزه الهی است که از ایمان آنها سرچشمه می‌‌گیرد. | ||
| خط ۱۲۷: | خط ۱۲۷: | ||
و مانند «وَالذینَ امَنوُا وَهاجَروُا... فی سَبیلِ اللّه»<ref>انفال/سوره۸، آیه۷۲. </ref><ref>انفال/سوره۸، آیه۷۴. </ref>؛ «کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند... در راه خدا.» | و مانند «وَالذینَ امَنوُا وَهاجَروُا... فی سَبیلِ اللّه»<ref>انفال/سوره۸، آیه۷۲. </ref><ref>انفال/سوره۸، آیه۷۴. </ref>؛ «کسانی که ایمان آوردند و هجرت کردند... در راه خدا.» | ||
پیامبر اکرم فرمود: «أیُّها النّاسُ اِنَّما الاَعْمالُ بِالنّیّاتِ و اِنَّما لِکُلِّ امْریءٍ ما نَوی، فَمَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ الی اللّهِ وَ رَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ اِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ مَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ اِلی دُنْیا یَصیبُها اَوْ اِمرَأةٍ یَتَزَوَّجُها فَهِجْرَتُهُ اِلی ما هاجَرَ اِلیهِ؛<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، دار الکتب الاسلامیه، ج۱۹، ص۳۹-۳۸.</ref>ای مردم! (ارزش و عدم ارزش)اعمال فقط با | پیامبر اکرم فرمود: «أیُّها النّاسُ اِنَّما الاَعْمالُ بِالنّیّاتِ و اِنَّما لِکُلِّ امْریءٍ ما نَوی، فَمَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ الی اللّهِ وَ رَسُولِهِ فَهِجْرَتُهُ اِلَی اللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ مَنْ کانَتْ هِجْرَتُهُ اِلی دُنْیا یَصیبُها اَوْ اِمرَأةٍ یَتَزَوَّجُها فَهِجْرَتُهُ اِلی ما هاجَرَ اِلیهِ؛<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، دار الکتب الاسلامیه، ج۱۹، ص۳۹-۳۸.</ref>ای مردم! (ارزش و عدم ارزش)اعمال فقط با انگیزهها است و فقط برای هر کس همان می‌‌ماند که نیت کرده است. پس کسی که هجرتش به سوی خدا و رسولش باشد، پس هجرتش به سوی خدا و رسول او است و کسی که هجرتش به سوی دنیایی باشد که به آن برسد، و یا زنی که با او ازدواج کند، هجرتش به سوی همان چیزی است که به سوی آن هجرت کرده است.» | ||
به همین جهت است که ابراهیم | به همین جهت است که ابراهیم علیهالسلام اعلان می‌‌دارد «اِنّی مُهاجِرٌ الی رَبِّی»<ref>عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۶. </ref>؛ «به راستی به سوی خدایم هجرت میکنم.» | ||
و «اِنّی ذاهِبٌ اِلی رَبّی»<ref>صافات/سوره۳۷، آیه۹۹. </ref>؛ «من به سوی خدای خود می‌‌روم.» | و «اِنّی ذاهِبٌ اِلی رَبّی»<ref>صافات/سوره۳۷، آیه۹۹. </ref>؛ «من به سوی خدای خود می‌‌روم.» | ||
| خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
==== حفظ ایمان ==== | ==== حفظ ایمان ==== | ||
قرآن کریم درباره اصحاب کهف؛ جوانمردان مهاجر خداجو میفرماید: «وَ نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالحَقِّ اِنّهُم فِتْیَةٌ امَنوُا بِرَبِّهِم وَ زِدْناهُمْ هُدیً وَ رَبَطْنا علی قُلُوبِهِمْ اِذْ قامُوا فَقالُوا رَبُّنا رَبُّ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ»<ref>کهف/سوره۱۸، آیه۱۳. </ref><ref>کهف/سوره۱۸، آیه۱۴. </ref>؛ «ما داستان آنها را به حق برای تو بازگو می‌‌کنیم، آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم و | قرآن کریم درباره اصحاب کهف؛ جوانمردان مهاجر خداجو میفرماید: «وَ نَحْنُ نَقُصُّ عَلَیْکَ نَبَأَهُمْ بِالحَقِّ اِنّهُم فِتْیَةٌ امَنوُا بِرَبِّهِم وَ زِدْناهُمْ هُدیً وَ رَبَطْنا علی قُلُوبِهِمْ اِذْ قامُوا فَقالُوا رَبُّنا رَبُّ السَّمواتِ وَ الاَْرْضِ»<ref>کهف/سوره۱۸، آیه۱۳. </ref><ref>کهف/سوره۱۸، آیه۱۴. </ref>؛ «ما داستان آنها را به حق برای تو بازگو می‌‌کنیم، آنها جوانانی بودند که به پروردگارشان ایمان آوردند و ما بر هدایتشان افزودیم و دلهای آنها را محکم ساختیم، در آن هنگام که قیام کردند و گفتند: پروردگار ما پروردگار آسمان‌ها و زمین است.» | ||
آیات فوق سراسر ایمان و توحید و انگیزه الهی جوانان مهاجر کهف را بیان میکند. | آیات فوق سراسر ایمان و توحید و انگیزه الهی جوانان مهاجر کهف را بیان میکند. | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۹: | ||
آری یکی از بارزترین صفات مهاجران ـ که حتی نام هجرت به خود گرفته ـ دوری از گناه و تمایلات نفسانی است.» | آری یکی از بارزترین صفات مهاجران ـ که حتی نام هجرت به خود گرفته ـ دوری از گناه و تمایلات نفسانی است.» | ||
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «ألهِجْرَةُ هِجْرَتانِ: اِحْداهُما أَنْ تَهْجُرَ السَّیِئاتِ وَ الاُخْری أَنْ تُهاجِرَ الی اللّهِ تَعالی وَ رَسُولِهِ وَ لاتَنْقَطِعُ الْهِجْرَةُ ما تُقُبِّلَتِ التَّوْبَةُ؛ هجرت دو گونه است: یکی از آنها اینکه از | پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «ألهِجْرَةُ هِجْرَتانِ: اِحْداهُما أَنْ تَهْجُرَ السَّیِئاتِ وَ الاُخْری أَنْ تُهاجِرَ الی اللّهِ تَعالی وَ رَسُولِهِ وَ لاتَنْقَطِعُ الْهِجْرَةُ ما تُقُبِّلَتِ التَّوْبَةُ؛ هجرت دو گونه است: یکی از آنها اینکه از بدیها دوری کنی و دیگری آن است که به سوی خداوند متعال و رسولش هجرت کنی و تا زمانی که توبه پذیرفته میشود، هجرت قطع نمی‌‌شود.»<ref>محمدی ری شهری، منتخب میزان الحکمه، ص۵۲۱، روایت ۶۳۳۸.</ref><ref>میزان الحکمه، ج۱۳، ص۶۶۰۲.</ref> | ||
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «أَفْضَلُ الهِجْرَةِ أَنْ تَهْجُرَ ما کَرِهَ اللّه؛<ref>منتخب میزان الحکمة، ص۵۲۱.</ref>برترین هجرت آن است که فاصله بگیری از چیزی که خدا بد می‌‌داند.» | پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: «أَفْضَلُ الهِجْرَةِ أَنْ تَهْجُرَ ما کَرِهَ اللّه؛<ref>منتخب میزان الحکمة، ص۵۲۱.</ref>برترین هجرت آن است که فاصله بگیری از چیزی که خدا بد می‌‌داند.» | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۷۲: | ||
این نکته را هم اضافه کنیم که در هجرت و دوری از گناه، هجرت دیگری نهان و آن هجرت از شهوات و تمایلات است. | این نکته را هم اضافه کنیم که در هجرت و دوری از گناه، هجرت دیگری نهان و آن هجرت از شهوات و تمایلات است. | ||
علی | علی علیهالسلام فرمود: «أُهْجُروا الشَّهَواتِ فَاِنَّها تَقُودُکُمْ الی رُکُوب ِ الذُّنُوبِ و التَهَجُّمِ علی السَّیِّئاتِ؛ از شهوات هجرت و دوری کنید، زیرا شهوات شما را به سوی ارتکاب گناهان و هجوم بردن بر زشتیها هدایت میکند.»<ref>غرر الحکم، حدیث ۲۵۰۵.</ref> | ||
=== امام شناسی و ولایت مداری === | === امام شناسی و ولایت مداری === | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
رسالت پیامبر، اکمال دین، تمام شدن نعمت‌ها و حتی تأمین هدف خلقت، بستگی به شناخت امام و امامت دارد. | رسالت پیامبر، اکمال دین، تمام شدن نعمت‌ها و حتی تأمین هدف خلقت، بستگی به شناخت امام و امامت دارد. | ||
امام حسین | امام حسین علیهالسلام میفرماید: «مردم بیدار باشید، خداوند بندگان را نیافرید مگر برای اینکه او را بشناسند، آنگاه که او را شناختند، پرستش کنند، وقتی که پرستش کردند از عبادت دیگران بی‌نیاز می‌‌شوند.» | ||
یکی از یاران پرسید: «فَما مَعْرِفَةُ اللّهِ؟ قالَ: مِعْرِفَةُ أَهلِ کُلِّ زمانٍ اِمامَهُمُ الَّذی یَجِبُ عَلَیْهِمْ طاعَتُهُ؛<ref>محمد دشتی، فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام، ص۹۲.</ref><ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۹، حدیث ۱. </ref><ref>محمد بن علی کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۵۱. </ref> | یکی از یاران پرسید: «فَما مَعْرِفَةُ اللّهِ؟ قالَ: مِعْرِفَةُ أَهلِ کُلِّ زمانٍ اِمامَهُمُ الَّذی یَجِبُ عَلَیْهِمْ طاعَتُهُ؛<ref>محمد دشتی، فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام، ص۹۲.</ref><ref>شیخ صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۹، حدیث ۱. </ref><ref>محمد بن علی کراجکی، کنز الفوائد، ص۱۵۱. </ref> | ||
| خط ۱۸۹: | خط ۱۸۹: | ||
و در مسئله هجرت، یکی از ویژگی‌های مهم مهاجر، مخصوصا مبلغان مهاجر، امامت و ولایتشناسی است. | و در مسئله هجرت، یکی از ویژگی‌های مهم مهاجر، مخصوصا مبلغان مهاجر، امامت و ولایتشناسی است. | ||
علی | علی علیهالسلام دراین‌باره میفرماید: «لایَقَعُ اسْمُ المُهاجِرِ عَلی أَحَدٍ اِلاّ بِمَعْرِفَةِ الْحُجَّةِ فی الاَرْضِ فَمَنْ عَرَفَها وَ أَقَرَّ بِها فَهُوَ مُهاجِرٌ؛ نام مهاجر را بر کسی نمی‌‌توان گذاشت جز آنکه حجت (خدا) بر روی زمین را بشناسد، هر کس او را شناخت و به او اقرار کرد، مهاجر است.»<ref>نهج‌البلاغه، محمد دشتی، خطبه ۱۸۹، ص۳۷۲.</ref> | ||
=== انتخاب مکان مناسب === | === انتخاب مکان مناسب === | ||
امام علی | امام علی علیهالسلام فرمود: «لَیْسَ بَلَدٌ بِاَحَقٍّ بِکَ مِنْ بَلَدٍ، خَیْرُ البِلادِ ما حَمَلَکَ؛<ref>نهج‌البلاغه، حکمت ۴۴۲.</ref>هیچ شهری برای تو شایسته تر از شهر دیگری نیست، بهترین شهرها آن (شهری) است که تو را پذیرا گردد. (و وسائل پیشرفت تو را فراهم سازد).» | ||
ولی با این همه | ولی با این همه سفارشها و یا دقت در انتخاب مکان‌ها، هجرت مشکلاتی را در پی دارد که باید با صبر و بردباری آنها را تحمل کرد. | ||
=== صبر و بردباری === | === صبر و بردباری === | ||
| خط ۲۱۰: | خط ۲۱۰: | ||
قرآن کریم میفرماید: «وَالَّذینَ هاجَرُوا وَجاهَدُوا فی سَبِیلِ اللّهِ اُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»؛<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۱۸. </ref>«و کسانی که هجرت کردند و در راه خدا جهاد نمودند، آنها امید به رحمت پروردگار دارند، و خداوند آمرزنده و مهربان است.» | قرآن کریم میفرماید: «وَالَّذینَ هاجَرُوا وَجاهَدُوا فی سَبِیلِ اللّهِ اُولئِکَ یَرْجُونَ رَحْمَتَ اللّهِ وَاللّهُ غَفُورٌ رَحِیمٌ»؛<ref>بقره/سوره۲، آیه۲۱۸. </ref>«و کسانی که هجرت کردند و در راه خدا جهاد نمودند، آنها امید به رحمت پروردگار دارند، و خداوند آمرزنده و مهربان است.» | ||
چنان که حضرت موسی | چنان که حضرت موسی علیهالسلام هنگام هجرت به مَدْیَن، سخنش توکل بر خدا بود. | ||
قرآن می‌گوید: «هنگامی که متوجه جانب مدین شد، گفت: امیدوارم پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند.»<ref>قصص/سوره۲۸، آیه۲۲-۲۰. </ref> | قرآن می‌گوید: «هنگامی که متوجه جانب مدین شد، گفت: امیدوارم پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند.»<ref>قصص/سوره۲۸، آیه۲۲-۲۰. </ref> | ||
| خط ۲۱۷: | خط ۲۱۷: | ||
یکی دیگر از صفات مهاجران که در موفقیت و نفوذ اجتماعی آنها نقش بسزای دارد، راست گویی و صداقت پیشگی است. | یکی دیگر از صفات مهاجران که در موفقیت و نفوذ اجتماعی آنها نقش بسزای دارد، راست گویی و صداقت پیشگی است. | ||
پیامبران مخصوصا پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله یکی از | پیامبران مخصوصا پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله یکی از راههای موفقیتشان راست گویی بود؛ تا آنجا که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله معروف به «امین» شده بود؛ یعنی، در همه چیز و همه جا مورد اطمینان بود، و گفتار او سراسر صداقت بود. | ||
قرآن درباره این ویژگی میفرماید: «لِلْفُقَراء الْمُهاجِرینَ الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ....اُؤلئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ» ؛«این اموال برای مهاجران فقیری است که از سرزمین خود بیرون رانده شدند...آنها راستگویانند.» | قرآن درباره این ویژگی میفرماید: «لِلْفُقَراء الْمُهاجِرینَ الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ....اُؤلئِکَ هُمُ الصَّادِقُونَ» ؛«این اموال برای مهاجران فقیری است که از سرزمین خود بیرون رانده شدند...آنها راستگویانند.» | ||
| خط ۲۲۵: | خط ۲۲۵: | ||
در یک کلام، یک مبلّغ مهاجر، در گفتار و رفتار خود باید صادق و راستگو باشد، و عالم و مبلّغ راستین کسی است که رفتار او گفتارش را تصدیق کند و راستی آن را آشکار سازد. | در یک کلام، یک مبلّغ مهاجر، در گفتار و رفتار خود باید صادق و راستگو باشد، و عالم و مبلّغ راستین کسی است که رفتار او گفتارش را تصدیق کند و راستی آن را آشکار سازد. | ||
علی | علی علیهالسلام در توضیح سخن خداوند که میفرماید: «اِنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ»؛ «از میان بندگان خدا فقط علماء و دانشمندان از خدا می‌ترسند.»<ref>فاطر/سوره۳۵، آیه۲۸. </ref> | ||
فرمود: «یَعْنی بِالعُلَماء مَنْ صَدَّقَ فِعْلُهُ قَوْلَهُ وَ مَنْ لَمْ یُصَّدِقْ فِعْلُهُ قَوْلَهُ فَلَیْسَ بِعالِمٍ؛ مقصود از علما کسی است که رفتار او گفتارش را تصدیق کند و کسی که رفتارش سخنش را تصدیق نکند، پس عالم نیست.»<ref>محسن فیض کاشانی، المحجة البیضاء، تهران، مکتبة الصدوق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> | فرمود: «یَعْنی بِالعُلَماء مَنْ صَدَّقَ فِعْلُهُ قَوْلَهُ وَ مَنْ لَمْ یُصَّدِقْ فِعْلُهُ قَوْلَهُ فَلَیْسَ بِعالِمٍ؛ مقصود از علما کسی است که رفتار او گفتارش را تصدیق کند و کسی که رفتارش سخنش را تصدیق نکند، پس عالم نیست.»<ref>محسن فیض کاشانی، المحجة البیضاء، تهران، مکتبة الصدوق، ج۱، ص۱۳۵.</ref> | ||
== مهاجران نمونه == | == مهاجران نمونه == | ||
قرآن و روایات گاهی برای اهمیّت هجرت به | قرآن و روایات گاهی برای اهمیّت هجرت به نمونه‌های عینی و عملی هجرت اشاره میکند. | ||
=== حضرت ابراهیم === | === حضرت ابراهیم === | ||
حضرت ابراهیم | حضرت ابراهیم علیهالسلام بعد از جریان آتش سوزی نمرود و انجام رسالت خویش در سرزمین بابل تصمیم گرفت به سوی شام هجرت کند.<ref>تفسیر نمونه، ج۱۳، ص۴۵۲. </ref> | ||
در قرآن آیات مختلفی به این مطلب اشاره دارد: | در قرآن آیات مختلفی به این مطلب اشاره دارد: | ||
| خط ۲۴۴: | خط ۲۴۴: | ||
==== پاداش هجرت حضرت ابراهیم ==== | ==== پاداش هجرت حضرت ابراهیم ==== | ||
خداوند به عنوان پاداش هجرت ابراهیم | خداوند به عنوان پاداش هجرت ابراهیم علیهالسلام، بعد از آن به او نعمت‌های بزرگی عطا فرمود: | ||
۱. فرزندان لایق و شایسته که بتوانند چراغ ایمان و نبوت را در دودمان او روشن نگهدارند. | ۱. فرزندان لایق و شایسته که بتوانند چراغ ایمان و نبوت را در دودمان او روشن نگهدارند. | ||
۲. در دودمان حضرت ابراهیم | ۲. در دودمان حضرت ابراهیم علیهالسلام <ref>میزان الحکمه، ج۱۳، ص۶۶۰۲.</ref> و کتاب آسمانی قرار داد. | ||
۳. پاداش دنیوی همچون نام نیک و لسان صدق فی الاخرین به او عنایت فرمود. | ۳. پاداش دنیوی همچون نام نیک و لسان صدق فی الاخرین به او عنایت فرمود. | ||
| خط ۲۵۶: | خط ۲۵۶: | ||
قرآن به همین پاداش‌ها اشاره دارد، آنجا که میفرماید: «وَقالَ إِنّی مُهاجِرٌ الی رَبّی إِنَّهُ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیم وَوَهَبْنا لَهُ اِسْحاقَ وَیَعْقُوبَ وجَعَلْنا فی ذُرِّیَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْکِتابَ وَءآتَیْناهُ اَجْرَهُ فِی الدُّنْیا وَاِنَّهُ فِی الاْءخِرَةِ لَمِنَ الصّالِحینَ<ref>عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۷-۲۶. </ref>؛ و (ابراهیم) گفت: من به سوی پروردگارم هجرت میکنم که او عزیز و حکیم است و ما به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم، و در دودمانش نبوّت و کتاب (آسمانی) قرار دادیم و پاداش او را در دنیا دادیم و در آخرت از صالحان است.» | قرآن به همین پاداش‌ها اشاره دارد، آنجا که میفرماید: «وَقالَ إِنّی مُهاجِرٌ الی رَبّی إِنَّهُ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیم وَوَهَبْنا لَهُ اِسْحاقَ وَیَعْقُوبَ وجَعَلْنا فی ذُرِّیَّتِهِ النُّبُوَّةَ وَالْکِتابَ وَءآتَیْناهُ اَجْرَهُ فِی الدُّنْیا وَاِنَّهُ فِی الاْءخِرَةِ لَمِنَ الصّالِحینَ<ref>عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۷-۲۶. </ref>؛ و (ابراهیم) گفت: من به سوی پروردگارم هجرت میکنم که او عزیز و حکیم است و ما به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم، و در دودمانش نبوّت و کتاب (آسمانی) قرار دادیم و پاداش او را در دنیا دادیم و در آخرت از صالحان است.» | ||
خداوند بر اثر هجرت و تلاش ابراهیم | خداوند بر اثر هجرت و تلاش ابراهیم علیهالسلام تمام احوال ناراحت کننده او را به ضد آن و به بهترین حالت تبدیل نمود؛ بت‌پرستان بابل می‌خواستند ابراهیم را با آتش بسوزانند آتش گلستان شد. | ||
آنها می‌خواستند او همیشه تنها بماند، خداوند آنچنان جمعیّت و کثرتی برای او قرار داد که دنیا از دودماناش پر شد. | آنها می‌خواستند او همیشه تنها بماند، خداوند آنچنان جمعیّت و کثرتی برای او قرار داد که دنیا از دودماناش پر شد. | ||
| خط ۲۶۲: | خط ۲۶۲: | ||
بعضی از نزدیکترین افراد به او ـ از جمله آذر ـ گمراه و بت‌پرست بودند، خداوند در عوض به او فرزندانی داد که هم خود هدایت یافته بودند و هم هدایتگر دیگران شدند. | بعضی از نزدیکترین افراد به او ـ از جمله آذر ـ گمراه و بت‌پرست بودند، خداوند در عوض به او فرزندانی داد که هم خود هدایت یافته بودند و هم هدایتگر دیگران شدند. | ||
ابراهیم | ابراهیم علیهالسلام در آغاز مال و جاهی نداشت، امّا خداوند در پایان مال و جاه عظیمی به او عطا کرد. | ||
ابراهیم | ابراهیم علیهالسلام در ابتدا به قدری گمنام بود که حتّی بت پرستان بابل هنگامی که می‌خواستند از او یاد کنند می‌گفتند: «سَمِعْنا فَتًی یَذْکُرُهُمْ یُقالُ لَهُ اِبْراهیمُ»؛ «شنیدیم جوانکی گفتگوی بتها را میکرد که به او ابراهیم گفته میشود.» اما خدا آنچنان اسم و آوازه ای به او داد که به عنوان شیخ الانبیا یا شیخ المرسلین معروف شد. | ||
این همه بر اثر هجرت و تلاش او در راه خدا بود. | این همه بر اثر هجرت و تلاش او در راه خدا بود. | ||
=== حضرت موسی === | === حضرت موسی === | ||
حضرت موسی | حضرت موسی علیهالسلام یکی از فرعونیان را کشت. این قتل یک قتل ساده نبود؛ بلکه جرقهای برای یک انقلاب و هجرت بود. | ||
دستگاه فرعونی نمی‌توانست به سادگی از کنار آن بگذرد که بردگان بنی اسرائیل، قصد جان اربابان خود کنند! زیرا تکرار آن تهدیدی علیه حکومت وقت بود. | دستگاه فرعونی نمی‌توانست به سادگی از کنار آن بگذرد که بردگان بنی اسرائیل، قصد جان اربابان خود کنند! زیرا تکرار آن تهدیدی علیه حکومت وقت بود. | ||
لذا جلسه مشورتی تشکیل دادند و حکم قتل موسی | لذا جلسه مشورتی تشکیل دادند و حکم قتل موسی علیهالسلام را صادر کردند. | ||
در این هنگام یک حادثه غیر منتظره موسی | در این هنگام یک حادثه غیر منتظره موسی علیهالسلام را از مرگ حتمی رهائی بخشید. «مردی از نقطه دور دست شهر (از مرکز فرعونیان) با سرعت آمد و به موسی علیهالسلام گفت: این جمعیّت برای کشتنت به مشورت نشستهاند، فورا از شهر خارج شو که من از خیرخواهان توام<ref>قصص/سوره۲۸، آیه۱۷-۱۴. </ref>موسی از شهر خارج شد، در حالی که ترسان بود و هر لحظه در انتظار حادثهای. عرض کرد پروردگارا! مرا از این قوم ظالم رهائی بخش. هنگامی که متوجّه جانب مدین شد، گفت: امیدوارم پروردگارم مرا به راه راست هدایت کند.<ref>قصص/سوره۲۸، آیه۲۲-۲۰. </ref> | ||
آری موسی | آری موسی علیهالسلام بعد از این که محیط را آلوده و نا امن تشخیص داد، تصمیم گرفت به سوی سرزمین «مدین» که شهری در جنوب شام و شمال حجاز و از قلمرو مصر و حکومت فرعونیان خارج بود هجرت کند. | ||
موسی | موسی علیهالسلام جوانی که در ناز و نعمت بزرگ شده باید دوران هجرت و سختی را پشت سر بگذارد و از تارهائی که قصر فرعون بر گرد شخصیّت او تنیده بود، بیرون آید؛ در کنار مستضعفان قرار گیرد؛ درد آنها را با تمام وجودش احساس کند و آماده یک قیام الهی بر ضد مستکبران گردد. | ||
==== پاداش هجرت حضرت موسی ==== | ==== پاداش هجرت حضرت موسی ==== | ||
۱. رسالت و نبوت. | ۱. رسالت و نبوت. | ||
۲. کلیم اللّه شدن. «خداوند فرمود: ای موسی تو را با | ۲. کلیم اللّه شدن. «خداوند فرمود: ای موسی تو را با رسالتهای خویش و با سخن گفتنم بر مردم برگزیدم.<ref>اعراف/سوره۷، آیه۱۴۴. </ref> | ||
۳. آسان کردن کارها. | ۳. آسان کردن کارها. | ||
| خط ۳۵۱: | خط ۳۵۱: | ||
به هنگام بازگشت جعفر و همراهان، چهل تن از اهل آن کشور که ایمان آورده بودند به جعفر گفتند: به ما اجازه ده تا خدمت این پیامبر صلی الله علیه وآله برسیم و اسلام خود را بر او عرضه بداریم. | به هنگام بازگشت جعفر و همراهان، چهل تن از اهل آن کشور که ایمان آورده بودند به جعفر گفتند: به ما اجازه ده تا خدمت این پیامبر صلی الله علیه وآله برسیم و اسلام خود را بر او عرضه بداریم. | ||
همراه جعفر به مدینه آمدند هنگامی که فقر مالی | همراه جعفر به مدینه آمدند هنگامی که فقر مالی مسلمانها را مشاهده کردند، به رسول خدا صلی الله علیه وآله عرض کردند: ما اموال فراوانی در دیار خود داریم، اگر اجازه فرمایید به کشور خود بازگردیم و اموال خود را همراه بیاوریم و با مسلمانان تقسیم کنیم، پیامبر صلی الله علیه وآله اجازه فرمودند، رفتند و اموال خود را آوردند و میان خود و مسلمین تقسیم کردند، در این هنگام آیههای ۵۲ تا ۵۴ سوره قصص<ref>قصص/سوره۲۸، آیه۵۴-۵۲. </ref>نازل گردید و خداوند از آنها تمجید کرد.<ref>تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۳۹۳. </ref> | ||
=== هجرت گروهی === | === هجرت گروهی === | ||
| خط ۴۱۳: | خط ۴۱۳: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | |||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||