۸۷٬۸۱۰
ویرایش
جزولی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[پیامبر اکرم' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
نسب او در برخی منابع به صورت محمد بن سلیمان بن داوود بن بِشر آمده <ref> رجوع کنید به [[سخاوی]]، ج 7، ص 258؛ [[بابا تنبکتی]]، ج 2، ص 545</ref> ولی سرکیس <ref>ج 1، ستون 697</ref> نسب او را محمد بن عبدالرحمان بن ابی‌بکر سلیمان ذکر کرده است. وی احتمالاً در 806 در قبیله جزوله از طوایف بربر، در سوس [[مراکش]] به دنیا آمده است <ref> رجوع کنید به سخاوی، همانجا</ref>. | نسب او در برخی منابع به صورت محمد بن سلیمان بن داوود بن بِشر آمده <ref> رجوع کنید به [[سخاوی]]، ج 7، ص 258؛ [[بابا تنبکتی]]، ج 2، ص 545</ref> ولی سرکیس <ref>ج 1، ستون 697</ref> نسب او را محمد بن عبدالرحمان بن ابی‌بکر سلیمان ذکر کرده است. وی احتمالاً در 806 در قبیله جزوله از طوایف بربر، در سوس [[مراکش]] به دنیا آمده است <ref> رجوع کنید به سخاوی، همانجا</ref>. | ||
== هجرت از مراکش == | == هجرت از مراکش == | ||
جزولی همراه برادرش به حفظ [[قرآن]] و تحصیل [[فقه]] [[مالکی]] و عربی و حساب پرداخت <ref>همان، ج 7، ص 258ـ259</ref>. در 35 سالگی به [[فاس|فاس]] رفت و وارد مدرسه صفّارین شد. در آن زمان در پی نزاعی بین دو گروه از قبیله او قتلی صورت گرفت که هیچ‌کس مسئولیت آن را نپذیرفت و نزدیک بود نزاعی دیگر درگیرد. جزولی برای جلوگیری از این امر خود را قاتل معرفی نمود و مطابق عرفشان نفی بلد شد. وی به قصد | جزولی همراه برادرش به حفظ [[قرآن]] و تحصیل [[فقه]] [[مالکی]] و عربی و حساب پرداخت <ref>همان، ج 7، ص 258ـ259</ref>. در 35 سالگی به [[فاس|فاس]] رفت و وارد مدرسه صفّارین شد. در آن زمان در پی نزاعی بین دو گروه از قبیله او قتلی صورت گرفت که هیچ‌کس مسئولیت آن را نپذیرفت و نزدیک بود نزاعی دیگر درگیرد. جزولی برای جلوگیری از این امر خود را قاتل معرفی نمود و مطابق عرفشان نفی بلد شد. وی به قصد طنجه از شهر بیرون رفت و از راه دریا به شرق مسافرت نمود و احتمالاً چهل سال در [[مکه]]، [[مدینه]] و [[بیت المقدس|بیت‌المقدّس]] به سر برد <ref>تنبکتی، همانجا؛ د. اسلام، چاپ دوم، ذیل مادّه</ref>. در مکه ازدواج کرد و به تدریس و افتا پرداخت <ref>سخاوی، ج 7، ص 259</ref>، | ||
== بازگشت به مراکش == | == بازگشت به مراکش == | ||
سپس به [[مراکش]] بازگشت و با استفاده از کتاب‌های [[کتابخانه قرویین]] کتاب دلایل الخیرات را نوشت. آنگاه وارد طریقت شاذلیه شد، خلوت گزید و چهارده سال در آن طریقت به سیروسلوک پرداخت <ref> د. اسلام، همانجا</ref>. وی در آخرین سفرش به اَسفی/ سفی، بندری در مغرب، پیروان بسیاری پیدا کرد، به‌گونه‌ای که حاکم شهر نگران شد و او را از شهر بیرون راند. گفته‌اند که حاکم شهر، با این گمان که جزولی خود را همان مهدی موعود خوانده است، وی را مسموم کرد. درباره تاریخ وفات او اختلاف‌نظر وجود دارد <ref>همانجا</ref> اما غالباً آن را 870 دانسته‌اند <ref> رجوع کنید به تنبکتی؛ مدرس تبریزی، همانجاها</ref>. | سپس به [[مراکش]] بازگشت و با استفاده از کتاب‌های [[کتابخانه قرویین]] کتاب دلایل الخیرات را نوشت. آنگاه وارد طریقت شاذلیه شد، خلوت گزید و چهارده سال در آن طریقت به سیروسلوک پرداخت <ref> د. اسلام، همانجا</ref>. وی در آخرین سفرش به اَسفی/ سفی، بندری در مغرب، پیروان بسیاری پیدا کرد، به‌گونه‌ای که حاکم شهر نگران شد و او را از شهر بیرون راند. گفته‌اند که حاکم شهر، با این گمان که جزولی خود را همان مهدی موعود خوانده است، وی را مسموم کرد. درباره تاریخ وفات او اختلاف‌نظر وجود دارد <ref>همانجا</ref> اما غالباً آن را 870 دانسته‌اند <ref> رجوع کنید به تنبکتی؛ مدرس تبریزی، همانجاها</ref>. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
از میان آثار متعدد جزولی در تصوف، این عناوین تاکنون شناخته شده است: | از میان آثار متعدد جزولی در تصوف، این عناوین تاکنون شناخته شده است: | ||
* دلایل الخیرات، شامل مجموعه ادعیه و صلوات بر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]]، توصیف ضریح حضرت و دو قصیده، یکی قَصیدةُ البُردَةُ الشَّریفَة و دیگری قَصیدَةُ المُنفَرجَة، در حمد و ستایش خداوند و نعت و ثنای رسول اکرم. مؤلف در مقدمه کتاب، غرض از تصنیف آن را ثنای رسول اکرم و بیان فضائل آن حضرت ذکر کرده و برای کسب رضای خدا و محبت رسول اکرم آن را دلایل الخیرات نامیده است. حاجی‌خلیفه <ref>ج 1، ستون 759</ref> این کتاب را نشانی از نشانه‌های خدا در بزرگداشت نبی‌اکرم می‌داند که آن را در شرق و غرب، به‌ویژه در سرزمین روم (قلمرو عثمانی)، می‌خوانند. | * دلایل الخیرات، شامل مجموعه ادعیه و صلوات بر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]]، توصیف ضریح حضرت و دو قصیده، یکی قَصیدةُ البُردَةُ الشَّریفَة و دیگری قَصیدَةُ المُنفَرجَة، در حمد و ستایش خداوند و نعت و ثنای رسول اکرم. مؤلف در مقدمه کتاب، غرض از تصنیف آن را ثنای رسول اکرم و بیان فضائل آن حضرت ذکر کرده و برای کسب رضای خدا و محبت رسول اکرم آن را دلایل الخیرات نامیده است. حاجی‌خلیفه <ref>ج 1، ستون 759</ref> این کتاب را نشانی از نشانه‌های خدا در بزرگداشت نبی‌اکرم می‌داند که آن را در شرق و غرب، به‌ویژه در سرزمین روم (قلمرو عثمانی)، می‌خوانند. | ||
در میان نسخه‌های موجود دلایل الخیرات نسخه شیخ ابوعبداللّه محمد صغیر سهیلی، یکی از برجسته‌ترین شاگردان جزولی، معتبر است و شیخ محمدمهدی بن احمد بن علی بن یوسف فاسی قصوی (متوفی 1052) شرحی به نام مَطالِعُ المَسرّات بِجَلاءِ دَلایل الخیرات بر آن نگاشته است <ref>حاجی‌خلیفه، همانجا</ref>. نسخه‌های دیگری از این کتاب موجود است <ref> رجوع کنید به حسینی اشکوری، ج 3، ص 45</ref>. دلایل الخیرات چندین بار در [[قاهره]]، | در میان نسخه‌های موجود دلایل الخیرات نسخه شیخ ابوعبداللّه محمد صغیر سهیلی، یکی از برجسته‌ترین شاگردان جزولی، معتبر است و شیخ محمدمهدی بن احمد بن علی بن یوسف فاسی قصوی (متوفی 1052) شرحی به نام مَطالِعُ المَسرّات بِجَلاءِ دَلایل الخیرات بر آن نگاشته است <ref>حاجی‌خلیفه، همانجا</ref>. نسخه‌های دیگری از این کتاب موجود است <ref> رجوع کنید به حسینی اشکوری، ج 3، ص 45</ref>. دلایل الخیرات چندین بار در [[قاهره]]، قسطنطنیه و در 1258/1842 در سن‌پترزبورگ چاپ شده است <ref> رجوع کنید به مدرس تبریزی؛ د. اسلام، همانجاها</ref>. | ||
* حزب الفلاح، دعایی که چند نسخه خطی از آن موجود است <ref> رجوع کنید به د. اسلام، همانجا</ref>. | * حزب الفلاح، دعایی که چند نسخه خطی از آن موجود است <ref> رجوع کنید به د. اسلام، همانجا</ref>. | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
# محمدصغیر بن محمد یفرنی، نزهة الحادی باخبار ملوک القرن الحادی، چاپ هو داس، پاریس 1888، چاپ افست رباط؛ | # محمدصغیر بن محمد یفرنی، نزهة الحادی باخبار ملوک القرن الحادی، چاپ هو داس، پاریس 1888، چاپ افست رباط؛ | ||
#EI 2 , s.vv. " A l-Djazuli" (by M. Ben Cheneb), "Sh a dh iliyya" (by P. Lorry). | #EI 2 , s.vv. " A l-Djazuli" (by M. Ben Cheneb), "Sh a dh iliyya" (by P. Lorry). | ||
[[رده:عالمان]] | |||
[[رده:عالمان اهل سنت]] | |||
[[رده:تصوف]] | |||
[[رده:صوفیه]] | |||
[[رده:مراکش]] | [[رده:مراکش]] | ||