confirmed
۲٬۲۰۰
ویرایش
سازمان اطلاعاتی عراق: تفاوت میان نسخه‌ها
←تأسیس المخابرات العامه
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
* عملیات کشف بدل صدام حسین یعنی "میخائیل رمضان" و ... | * عملیات کشف بدل صدام حسین یعنی "میخائیل رمضان" و ... | ||
== تأسیس المخابرات العامه == | == تأسیس المخابرات العامه == | ||
پس از کودتای 8 فوریه 1963م (1341ش) حزب بعث در عراق <ref>سرهنگ ع.الجمیلی، نگاهی به تاریخ سیاسی عراق، ترجمه محمدحسین زوار کعبه، تهران: حوزه هنری، 1370، ص100 .</ref> این حزب، نهاد «المخابرات العامه» یا سرویس اطلاعات را تشکیل داد<ref>تبرائیان، صفاءالدین، خوابگردها: از پایان جنگ جهانی اول تا روی کار آمدن حزب بعث، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1396، ص66.</ref>. به دنبال کودتای حزب بعث، قدرت اين سازمان بیشتر و بر شدت کنترل شهروندان افزوده شد. در سال 1971، امن‌العالمه تقریبا در همه استان‌های عراق شعبه داشت. | پس از کودتای 8 فوریه 1963م (1341ش) حزب بعث در عراق <ref>سرهنگ ع.الجمیلی، نگاهی به تاریخ سیاسی عراق، ترجمه محمدحسین زوار کعبه، تهران: حوزه هنری، 1370، ص100 .</ref> این حزب، نهاد «المخابرات العامه» یا سرویس اطلاعات را تشکیل داد<ref>تبرائیان، صفاءالدین، خوابگردها: از پایان جنگ جهانی اول تا روی کار آمدن حزب بعث، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1396، ص66.</ref>. به دنبال کودتای حزب بعث، قدرت اين سازمان بیشتر و بر شدت کنترل شهروندان افزوده شد. | ||
در سال 1971، امن‌العالمه تقریبا در همه استان‌های عراق شعبه داشت. | |||
در سال 1973، بر اساس توافقنامه امنيتی بین عراق و شوروی و در چارچوب معاهده دو جانبه همکاری‌های دوستانه ميان دو کشور، در پی دعوت "يوری آندره پوف" -رئيس KGB- شماری از عناصر امن‌العام و کارشناسان ديگر نهادهای امنيتی عراق، برای گذران دوره‌های آموزش در دستگاه‌های KGB (سرويس اطلاعات) و GRU (اطلاعات نظامی) راهی اتحاد جماهير شوروی شدند. | در سال 1973، بر اساس توافقنامه امنيتی بین عراق و شوروی و در چارچوب معاهده دو جانبه همکاری‌های دوستانه ميان دو کشور، در پی دعوت "يوری آندره پوف" -رئيس KGB- شماری از عناصر امن‌العام و کارشناسان ديگر نهادهای امنيتی عراق، برای گذران دوره‌های آموزش در دستگاه‌های KGB (سرويس اطلاعات) و GRU (اطلاعات نظامی) راهی اتحاد جماهير شوروی شدند. | ||
امن‌العام، در دوره دهشتناک حاکميت صدام اقدام به کنترل و سرکوب هر حرکت مخالف از ناحيه شیعیان، کمونيست‌ها، کردها، قوم‌گرایان، بعثی‌های سوری، جنبش‌های دانشجويی، همچنين کنترل دقيق ارتباطات خانواده‌های معدومان، دستگير‌شدگان، فراريان، مبارزان، و شناسايی اخلال‌گران اقتصادی و مبارزه با محتکران، قاچاقچيان و تعامل با ميليشيای بعثی کرد. | امن‌العام، در دوره دهشتناک حاکميت صدام اقدام به کنترل و سرکوب هر حرکت مخالف از ناحيه شیعیان، کمونيست‌ها، کردها، قوم‌گرایان، بعثی‌های سوری، جنبش‌های دانشجويی، همچنين کنترل دقيق ارتباطات خانواده‌های معدومان، دستگير‌شدگان، فراريان، مبارزان، و شناسايی اخلال‌گران اقتصادی و مبارزه با محتکران، قاچاقچيان و تعامل با ميليشيای بعثی کرد. | ||
چارت تشکيلاتی و سازمانی اداره «الأمن العامه» این گونه تعریف شده بود که زير مجموعه وزارت کشور باشد. در پی فروپاشی نظام پادشاهی، بسياری از گزارش‌های آن -به‌خصوص گزارش‌های دفتر ويژه- مستقيماً در اختيار رئیس‌جمهور و فرمانده کل نيروهای مسلح قرار گرفت. ديری نگذشت امن‌العام توسط ژنرال قاسم تقويت شد و دامنه وظايف و اختياراتش گسترش و افزايش يافت. | چارت تشکيلاتی و سازمانی اداره «الأمن العامه» این گونه تعریف شده بود که زير مجموعه وزارت کشور باشد. در پی فروپاشی نظام پادشاهی، بسياری از گزارش‌های آن -به‌خصوص گزارش‌های دفتر ويژه- مستقيماً در اختيار رئیس‌جمهور و فرمانده کل نيروهای مسلح قرار گرفت. ديری نگذشت امن‌العام توسط ژنرال قاسم تقويت شد و دامنه وظايف و اختياراتش گسترش و افزايش يافت. | ||
در دوران حکومت صدام، به بهانه کشف توطئه، در سال 1983 (1361ش)، نهاد «الامن الخاص» یا امنیت ویژه هم ایجاد شد<ref>جنایات پشت پرده، انجمن نجات، 1384، ص3.</ref>. | در دوران حکومت صدام، به بهانه کشف توطئه، در سال 1983 (1361ش)، نهاد «الامن الخاص» یا امنیت ویژه هم ایجاد شد<ref>جنایات پشت پرده، انجمن نجات، 1384، ص3.</ref>. | ||
رئیس این اداره در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، قصی، فرزند صدام حسین، بود <ref>همان، ص1.</ref>دفتر اصلی سازمان، در بغداد و کنار رود دجله قرار داشت. رؤسای آن، از بلندپایگان رژیم ت<ref>برائیان، صفاءالدین، خوابگردها، ص69.</ref> و افسرانی دوره‌دیده و مسلط به چندین زبان بودند. این افسران معمولاً سُنّی و اغلب از شهرهای رمادی، موصل و تکریت بودند که با روش‌های پیچیده‌ای انتخاب می‌شدند<ref>رمضان، میخائیل، شبیه صدام، بی‌نا، 1379، ص243.</ref> افسران این اداره، در سفارتخانه‌های عراق در خارج از کشور، از پوشش دیپلماتیک برای این موارد استفاده می‌کردند: تهیه اطلاعات نظامی از کشورهای همسایه، شناسایی فرماندهان نظامی، جمع‌آوری اطلاعات سرحدات کشورهای همسایه، آماده‌سازی نقشه‌های نظامی، گردآوری عکس‌های ماهواره‌ای، مبارزه با هر فعل و انفعال و تحرکی که با پشتیبانی بیگانگان صورت می‌گرفت، رویارویی با جاسوسان بیگانه و خنثی‌سازی برنامه‌های آنان، کسب اطلاعات، تهیه گزارش درباره فعالیتهای هسته‌ای و جنگ‌های میکروبی و شیمیایی غرب، تهیه عکس‌های هوایی از پایگاه‌های کشورهای دیگر، مراکز تجمع نیرو، مراکز ساخت اسلحه کشورهای عضو ناتو، شناسایی موقعیت پایگاه‌های هوایی و زمینی و دریایی این کشورها، تهیه طرح‌های محرمانه تسلیحاتی و ساخت جنگ‌افزارهای مدرن، مبارزه با مخالفان داخلی، خنثی کردن فعالیتهای جاسوسان و سوء‌قصد به جان مخالفان حزب در خارج از کشور<ref>تبرائیان، صفاءالدین، خوابگردها، ص68 و 69.</ref>. | رئیس این اداره در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، قصی، فرزند صدام حسین، بود <ref>همان، ص1.</ref>دفتر اصلی سازمان، در بغداد و کنار رود دجله قرار داشت. رؤسای آن، از بلندپایگان رژیم ت<ref>برائیان، صفاءالدین، خوابگردها، ص69.</ref> و افسرانی دوره‌دیده و مسلط به چندین زبان بودند. این افسران معمولاً سُنّی و اغلب از شهرهای رمادی، موصل و تکریت بودند که با روش‌های پیچیده‌ای انتخاب می‌شدند<ref>رمضان، میخائیل، شبیه صدام، بی‌نا، 1379، ص243.</ref> افسران این اداره، در سفارتخانه‌های عراق در خارج از کشور، از پوشش دیپلماتیک برای این موارد استفاده می‌کردند: تهیه اطلاعات نظامی از کشورهای همسایه، شناسایی فرماندهان نظامی، جمع‌آوری اطلاعات سرحدات کشورهای همسایه، آماده‌سازی نقشه‌های نظامی، گردآوری عکس‌های ماهواره‌ای، مبارزه با هر فعل و انفعال و تحرکی که با پشتیبانی بیگانگان صورت می‌گرفت، رویارویی با جاسوسان بیگانه و خنثی‌سازی برنامه‌های آنان، کسب اطلاعات، تهیه گزارش درباره فعالیتهای هسته‌ای و جنگ‌های میکروبی و شیمیایی غرب، تهیه عکس‌های هوایی از پایگاه‌های کشورهای دیگر، مراکز تجمع نیرو، مراکز ساخت اسلحه کشورهای عضو ناتو، شناسایی موقعیت پایگاه‌های هوایی و زمینی و دریایی این کشورها، تهیه طرح‌های محرمانه تسلیحاتی و ساخت جنگ‌افزارهای مدرن، مبارزه با مخالفان داخلی، خنثی کردن فعالیتهای جاسوسان و سوء‌قصد به جان مخالفان حزب در خارج از کشور<ref>تبرائیان، صفاءالدین، خوابگردها، ص68 و 69.</ref>. | ||
| خط ۴۶: | خط ۵۰: | ||
در ژانویه 1998، سران اتحادیه میهنی کردستان (PUK) به ریاست جلال طالبانی دیداری محرمانه با "رافح دهام التکریتی" -رییس وقت سازمان- در بغداد داشتند. رافح، که به دنبال ایجاد اتحاد با PUK و حزب دموکراتیک کردستان KDP با رعایت استقلال طلبی (1991) آنها بود، در سلیمانیه نیز به سران آنها نشستی محرمانه داشت. صدام از این امر باخبر شده و به‌شدت برآشفت. لذا، وی را برکنار کرد و سه روز بعد جسد وی یافت گردید. جمعی از رسانه‌های عراقی، علت مرگ را تصادف و جمعی دیگر سکته قلبی اعلام کردند. اما حقیقت چیز دیگری بود. تحلیلگران و آگاهان به خوبی می‌دانستند که رافح به چه علت کشته شد. عده‌ای، دلیل مرگ وی را عدم توانایی‌اش در حفظ اطلاعات ارتش عراق در قبال روسیه دانستند و عده دیگر، او را قربانی کشمکش بین برزان و "عدی حسین" -پسر بزرگ صدام- خواندند. برزان، خود را جانشین به حق پس از صدام می‌دانست و عدی به هیچ وجه این را برنمی‌تافت. رافح، در این میان از برزان حمایت کرد و عدی بر نشان دادن ضربه شصت به عموی خود، وی را نشانه رفت. | در ژانویه 1998، سران اتحادیه میهنی کردستان (PUK) به ریاست جلال طالبانی دیداری محرمانه با "رافح دهام التکریتی" -رییس وقت سازمان- در بغداد داشتند. رافح، که به دنبال ایجاد اتحاد با PUK و حزب دموکراتیک کردستان KDP با رعایت استقلال طلبی (1991) آنها بود، در سلیمانیه نیز به سران آنها نشستی محرمانه داشت. صدام از این امر باخبر شده و به‌شدت برآشفت. لذا، وی را برکنار کرد و سه روز بعد جسد وی یافت گردید. جمعی از رسانه‌های عراقی، علت مرگ را تصادف و جمعی دیگر سکته قلبی اعلام کردند. اما حقیقت چیز دیگری بود. تحلیلگران و آگاهان به خوبی می‌دانستند که رافح به چه علت کشته شد. عده‌ای، دلیل مرگ وی را عدم توانایی‌اش در حفظ اطلاعات ارتش عراق در قبال روسیه دانستند و عده دیگر، او را قربانی کشمکش بین برزان و "عدی حسین" -پسر بزرگ صدام- خواندند. برزان، خود را جانشین به حق پس از صدام می‌دانست و عدی به هیچ وجه این را برنمی‌تافت. رافح، در این میان از برزان حمایت کرد و عدی بر نشان دادن ضربه شصت به عموی خود، وی را نشانه رفت. | ||
"صدام حسین" -دیکتاتور معدوم عراق- راسا و رسما مسئوليت عالی اين سازمان مخوف را از زمان وقوع کودتای حزب بعث تا واژگونی خود پس از سه دهه و نيم بر عهده داشت. دفتر اين نهاد امنيتی و ساختمان‌های اصلی آن در منطقه "البلديات" بغداد بود. | |||
== استخبارات در دوران دفاع مقدس == | == استخبارات در دوران دفاع مقدس == | ||