confirmed
۵٬۸۳۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''جری و تطبیق''' | '''جری و تطبیق''' | ||
جری و تطبیق به این معناست که مفاهیم، مصادیق و تکالیف آیات قرآن در هر زمان و مکانی بر حوادث و اشخاصی که شرایط و موقعیت آن را داشته باشد، جاری و قابل انطباق است. | جری و تطبیق به این معناست که مفاهیم، مصادیق و تکالیف [[آیات قرآن]] در هر زمان و مکانی بر حوادث و اشخاصی که شرایط و موقعیت آن را داشته باشد، جاری و قابل انطباق است. | ||
==مفهومشناسی جری و تطبیق== | ==مفهومشناسی جری و تطبیق== | ||
واژه «جری» مصدر ثلاثی مجرد فعل «جَرَی، یَجرِی»، در لغت به معنای جریان داشتن، عبور سریع، حرکت منظم داشتن در طول مکان، و «تطبیق» نیز مصدر ثلاثی مزید فعل «طَبَّقَ، یُطَبِّقُ»، در لغت به معنای پوشاندن چیزی توسط چیز دیگر است. | واژه «جری» مصدر ثلاثی مجرد فعل «جَرَی، یَجرِی»، در لغت به معنای جریان داشتن، عبور سریع، حرکت منظم داشتن در طول مکان، و «تطبیق» نیز مصدر ثلاثی مزید فعل «طَبَّقَ، یُطَبِّقُ»، در لغت به معنای پوشاندن چیزی توسط چیز دیگر است. | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
«نظر به اینکه قرآن مجید کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته مانند حال منطبق می شود، مثلا آیاتی که در شرایط خاصه ای برای مومنین زمان نزول تکالیفی بار میکنند، مومنینی که پس از عصر نزول دارای همان شرایط هستند بی کم و کاست همان تکالیف را دارند و آیاتی را که صاحبان صفاتی را ستایش یا سرزنش میکنند یا مژده میدهند یا میترسانند کسانی را که با آن صفات متّصفند در هر زمان و در هر مکان باشند شامل هستند. بنابراین هرگز مورد نزول آیه ای مُخَصِّصِ آن آیه نخواهد بود. یعنی آیهای که درباره شخصی یا اشخاص معیّنی نازل شده در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که در صفات و خصوصیّات با مورد نزول آیه شریک است سرایت خواهد نمود و این خاصه همان است که در عرف روایات به نام «جری» نامیده می شود». | «نظر به اینکه قرآن مجید کتابی است همگانی و همیشگی، در غایب مانند حاضر جاری است و به آینده و گذشته مانند حال منطبق می شود، مثلا آیاتی که در شرایط خاصه ای برای مومنین زمان نزول تکالیفی بار میکنند، مومنینی که پس از عصر نزول دارای همان شرایط هستند بی کم و کاست همان تکالیف را دارند و آیاتی را که صاحبان صفاتی را ستایش یا سرزنش میکنند یا مژده میدهند یا میترسانند کسانی را که با آن صفات متّصفند در هر زمان و در هر مکان باشند شامل هستند. بنابراین هرگز مورد نزول آیه ای مُخَصِّصِ آن آیه نخواهد بود. یعنی آیهای که درباره شخصی یا اشخاص معیّنی نازل شده در مورد نزول خود منجمد نشده، به هر موردی که در صفات و خصوصیّات با مورد نزول آیه شریک است سرایت خواهد نمود و این خاصه همان است که در عرف روایات به نام «جری» نامیده می شود». | ||
همچنین ایشان در تفسیرش در توضیح «تطبیق» مینویسد: | همچنین ایشان در تفسیرش در توضیح «تطبیق» مینویسد: | ||
«اين خود سليقه ائمه اهل بيت ]ع[ است، كه همواره يك آيه از قرآن را بر هر موردى كه قابل انطباق با آن باشد تطبيق مىكنند، هر چند كه اصلا ربطى به مورد نزول آيه نداشته باشد، عقل هم همين سليقه و روش را صحيح مىداند، براى اينكه قرآن بهمنظور هدايت همه انسانها، در همه ادوار نازل شده، تا آنان را بسوى آنچه بايد بدان معتقد باشند، و آنچه بايد بدان متخلّق گردند، و آنچه كه بايد عمل كنند، هدايت كند، چون معارف نظرى قرآن مختصّ به يك عصر خاص، و يك حال مخصوص نيست...» | «اين خود سليقه [[اهل بیت|ائمه اهل بيت ]ع[]] است، كه همواره يك آيه از قرآن را بر هر موردى كه قابل انطباق با آن باشد تطبيق مىكنند، هر چند كه اصلا ربطى به مورد نزول آيه نداشته باشد، عقل هم همين سليقه و روش را صحيح مىداند، براى اينكه قرآن بهمنظور هدايت همه انسانها، در همه ادوار نازل شده، تا آنان را بسوى آنچه بايد بدان معتقد باشند، و آنچه بايد بدان متخلّق گردند، و آنچه كه بايد عمل كنند، هدايت كند، چون معارف نظرى قرآن مختصّ به يك عصر خاص، و يك حال مخصوص نيست...» | ||
==انواع جری و تطبیق== | ==انواع جری و تطبیق== | ||
روایات « جری و تطبیق» نه شأن تفسیری دارد و نه سبب نزول آیه بهحساب میآید، بلکه اگر صحت سند و متن آن احراز شود، می توان آن را نوعی از جری و تطبیق صحیح دانست . علامه طباطبایی نیز در بحث روایی تفسیرش در ذیل آیات مختلف در نقد و بررسی روایات اسباب نزول با عبارت «هی من الجری و التطبیق أو من البطن و لیست بمفسّره» این گونه روایات را مورد نزول آیه به حساب نمی آورد و آن را از باب «جری و تطبیق» می داند. | روایات « جری و تطبیق» نه شأن تفسیری دارد و نه سبب نزول آیه بهحساب میآید، بلکه اگر صحت سند و متن آن احراز شود، می توان آن را نوعی از جری و تطبیق صحیح دانست . علامه طباطبایی نیز در بحث روایی تفسیرش در ذیل آیات مختلف در نقد و بررسی روایات اسباب نزول با عبارت «هی من الجری و التطبیق أو من البطن و لیست بمفسّره» این گونه روایات را مورد نزول آیه به حساب نمی آورد و آن را از باب «جری و تطبیق» می داند. |