پرش به محتوا

ویژگی‌های فلسطین از منظر قرآن و روایات (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۲: خط ۳۲:


== ارزش و جایگاه قدس ومحدوده آن ==
== ارزش و جایگاه قدس ومحدوده آن ==
سرزمین فلسطین و قدس به جهاتی در نزد همه شرایع ابراهیمی از ارزش و جایگاه بالا و مقام عالی برخوردار می‌باشد. همه پیروان هر یک از سه شریعت ابراهیمی (اسلام و یهود و مسیحیت) تقدس آن را معتبر دانسته و از قداست آن یاد و دفاع می‌کنند. <ref>(الموسوعه الفلسطینیه ج۳؛ ص ۵۱۰ ذیل مدخل قدس)</ref>
سرزمین فلسطین و قدس به جهاتی در نزد همه شرایع [[ادیان ابراهیمی|ابراهیمی]] از ارزش و جایگاه بالا و مقام عالی برخوردار می‌باشد. همه پیروان هر یک از سه شریعت ابراهیمی ([[اسلام]] و [[آیین یهودیت|یهود]] و [[مسیحیت]]) تقدس آن را معتبر دانسته و از قداست آن یاد و دفاع می‌کنند<ref>(الموسوعه الفلسطینیه ج۳؛ ص ۵۱۰ ذیل مدخل قدس)</ref>.
آثار و بناهای دینی فراوانی در این سرزمین برای هر یک از پیروان این سه شریعت توحید آسمانی وجود دارد که می‌توان به دیوار ندبه برای یهودیان، کلیسای قیامت برای مسیحیان و مسجدالاقصی برای مسلمانان یاد کرد. <ref>(دایره المعارف تشیع، ج۳، ص ۵۵۸)</ref>
آثار و بناهای دینی فراوانی در این سرزمین برای هر یک از پیروان این سه [[شریعت]] [[توحید]] آسمانی وجود دارد که می‌توان به دیوار ندبه برای یهودیان، کلیسای قیامت برای مسیحیان و [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]] برای مسلمانان یاد کرد<ref>(دایره المعارف تشیع، ج۳، ص ۵۵۸)</ref>.
 
چنان که گفته شد قداست سرزمین اختصاص به شهر قدس نداشته بلکه همه سرزمین فلسطین از چنین قداستی برخوردار می‌باشد. این مطلب را روایات نیز تایید می‌کند؛ زیرا در بیان قداست فلسطین روایاتی وارد شده که اختصاص به شهر قدس و جایی که مسجدالاقصی قرار گرفته ندارد. از جمله علل می‌توان به قداست شهرالخلیل به عنوان مکان کوچ و هجرت حضرت ابراهیم(ع) و نیز محل دفن آن حضرت <ref>(التحریر و الننویر ج ۱۲ ص۱۶۲)</ref> اشاره کرد.
چنان که گفته شد قداست سرزمین اختصاص به شهر قدس نداشته بلکه همه سرزمین فلسطین از چنین قداستی برخوردار می‌باشد. این مطلب را روایات نیز تایید می‌کند؛ زیرا در بیان قداست فلسطین روایاتی وارد شده که اختصاص به شهر قدس و جایی که مسجدالاقصی قرار گرفته ندارد. از جمله علل می‌توان به قداست شهرالخلیل به عنوان مکان کوچ و هجرت حضرت ابراهیم(ع) و نیز محل دفن آن حضرت <ref>(التحریر و الننویر ج ۱۲ ص۱۶۲)</ref> اشاره کرد.
آن سرزمین به جهاتی چند مقدس و مبارک گفته شده است که از آن جمله به جهت فراوانی آب و سرزمین حاصل خیز (<ref>تفسیر قرطبی ج ۶ ص ۸۳</ref>)، گهواره شرایع آسمانی و توحیدی <ref>(مجمع البیان ج ۳ ص ۲۷۶)</ref> و مسکن صالحان و پیامبران (<ref>بحارالانوار ج ۱۳ ص ۱۷۷</ref>) از مهم‌ترین دلایل این ستایش بیان شده است.
آن سرزمین به جهاتی چند مقدس و مبارک گفته شده است که از آن جمله به جهت فراوانی آب و سرزمین حاصل خیز<ref>تفسیر قرطبی ج ۶ ص ۸۳</ref>، گهواره شرایع آسمانی و توحیدی<ref>(مجمع البیان ج ۳ ص ۲۷۶)</ref> و مسکن صالحان و پیامبران<ref>بحارالانوار ج ۱۳ ص ۱۷۷</ref>. از مهم‌ترین دلایل این ستایش بیان شده است.
بنابراین این قداست و مبارک بودن به دو جهت مادی و معنوی مورد تایید و گزارش قرار گرفته است. البته می‌بایست علت معنوی را بر علل دیگری ترجیح داد؛ زیرا رسالت پیامبران و دعوت مردمان به توحیدکه از این سرزمین آغاز شده اصل اساسی در تبرک سرزمین می‌بایست برشمرد؛ چون همین مساله رسالت پیامبران است که زمینه‌ساز برکت و خیر فراوان بر مردمان شده است. هر چند که دیگر وجوه نیز می‌تواند خود از برکات همین نعمت عظیم باشد؛ چه این که قرآن هدایت بشری و عمل به آموزه‌های وحیانی را از علل نزول برکات زمینی و آسمانی برشمرده است. با توجه به آیه ۸ سوره نمل «فلما جاءها نودی ان بورک من فی النار و من حولها و سبحان الله رب العالمین» و نیز سیاق آیه ۳ سوره قصص «نتلوا علیک من نبا موسی و فرعون بالحق لقوم یومنون» می‌توان گفت که علت اصلی تبرک سرزمینی همین مساله توحید و پرستش خدای یگانه و عمل به دستورهای وی بوده باشد؛ زیرا در یک نظام اعتقادی توحیدی، تقدس و تبرک سرزمینی و یا مکان و یا زمانی در بیشتر موارد به سبب رخدادهای مهم دینی است که در آنها روی داد و یا مناسکی است که می‌بایست در آن زمان و یا مکان به جا آورده شود که از آن جمله می‌توان به مسئله تبرک سحر و ماه رمضان و ذی الحجه و سرزمین مکه و عرفات و منی یاد کرد. <ref>(المیزان ج۱۴ ص۱۳۷)</ref>
بنابراین این قداست و مبارک بودن به دو جهت مادی و معنوی مورد تایید و گزارش قرار گرفته است. البته می‌بایست علت معنوی را بر علل دیگری ترجیح داد؛ زیرا [[رسالت انبیاء|رسالت پیامبران]] و دعوت مردمان به توحید که از این سرزمین آغاز شده اصل اساسی در تبرک سرزمین می‌بایست برشمرد؛ چون همین مساله رسالت پیامبران است که زمینه‌ساز برکت و خیر فراوان بر مردمان شده است. هر چند که دیگر وجوه نیز می‌تواند خود از برکات همین نعمت عظیم باشد؛ چه این که قرآن هدایت بشری و عمل به آموزه‌های وحیانی را از علل نزول برکات زمینی و آسمانی برشمرده است. با توجه به {{متن قرآن |فلما جاءها نودی ان بورک من فی النار و من حولها و سبحان الله رب العالمین |سوره = نمل |آیه = ۸ }} و نیز سیاق {{متن قرآن |نتلوا علیک من نبا موسی و فرعون بالحق لقوم یومنوند|سوره = قصص |آیه = ۳ }} می‌توان گفت که علت اصلی تبرک سرزمینی همین مساله توحید و پرستش خدای یگانه و عمل به دستورهای وی بوده باشد؛ زیرا در یک نظام اعتقادی توحیدی، تقدس و تبرک سرزمینی و یا مکان و یا زمانی در بیشتر موارد به سبب رخدادهای مهم دینی است که در آنها روی داد و یا مناسکی است که می‌بایست در آن زمان و یا مکان به جا آورده شود که از آن جمله می‌توان به مسئله تبرک سحر و ماه رمضان و ذی الحجه و سرزمین مکه و عرفات و منی یاد کرد. <ref>(المیزان ج۱۴ ص۱۳۷)</ref>.
مبارک خواندن خانه خدا (<ref>آل عمران آیه۹۶</ref>) و(<ref>انعام آیات ۹و ۱۵۵</ref>) و یا اطراف مسجدالاقصی <ref>(اسراء آیه۱)</ref> و یا شب قدر <ref>(دخان آیه۳)</ref> از سوی خدا نیز بر همین اساس و موازین می‌باشد.
مبارک خواندن خانه خدا<ref>آل عمران آیه۹۶</ref> و <ref>انعام آیات ۹و ۱۵۵</ref> و یا اطراف [[مسجد الاقصی|مسجدالاقصی]]<ref>اسراء آیه۱</ref> و یا [[شب قدر]]<ref>دخان آیه۳</ref> از سوی خدا نیز بر همین اساس و موازین می‌باشد.
به هر حال در تمام منابع اسلامی و یهودی قداست اختصاصی به آبادی قدس و اورشلیم نداشته بلکه شامل همه فلسطین است. البته اختلاف نظرهایی در تعیین حدود سرزمین مقدس وجود دارد. محدوده این سرزمین مقدس بر پایه باورهایی یهودی متغیر است و این تغییر به دوره‌های گوناگونی برمی‌گردد که یهودیان بر مناطقی چیره بوده و یا آن را از دست می‌دادند. از این رو معیار در قداست به وجود دولت یهودی و چیرگی آنان بستگی می‌یابد که همواره در دوره‌های مختلف متغیر بوده است. <ref>(قاموس کتاب مقدس ص۶۸۵)</ref>
به هر حال در تمام منابع اسلامی و یهودی قداست اختصاصی به آبادی قدس و اورشلیم نداشته بلکه شامل همه فلسطین است. البته اختلاف نظرهایی در تعیین حدود سرزمین مقدس وجود دارد. محدوده این سرزمین مقدس بر پایه باورهایی یهودی متغیر است و این تغییر به دوره‌های گوناگونی برمی‌گردد که یهودیان بر مناطقی چیره بوده و یا آن را از دست می‌دادند. از این رو معیار در قداست به وجود دولت یهودی و چیرگی آنان بستگی می‌یابد که همواره در دوره‌های مختلف متغیر بوده است<ref>(قاموس کتاب مقدس ص۶۸۵)</ref>.
با توجه به باورهای تورانی یهودیان درباره مرزهای دولت موعود می‌توان گفت که مرزهای آن برای یهودیان مشخص است (کتاب مقدس؛ عدد۳۴) که در برخی از تفاسیر اسلامی نیز این محدوده بازتاب یافته است. <ref>(التحریر و التنویر ج۶ ص۱۶۲)</ref>
با توجه به باورهای تورانی یهودیان درباره مرزهای دولت موعود می‌توان گفت که مرزهای آن برای یهودیان مشخص است (کتاب مقدس؛ عدد۳۴) که در برخی از تفاسیر اسلامی نیز این محدوده بازتاب یافته است<ref>(التحریر و التنویر ج۶ ص۱۶۲)</ref>.
با این همه در بینش و نگرش بیشتر مفسران و مورخان اسلامی که قداست سرزمین فلسطین را فراتر از جریان مالکیت بنی اسرائیل بر آن می‌نگرند، با توجه به آیات گوناگون قرآن نظریات متعددی درباره حدود آن ارایه داده‌اند که می‌توان آنها را به سه دسته سرتاسر سرزمین شام؛ از مصر تا فرات؛ بخش‌هایی از شام (سرزمین فلسطین) دسته‌بندی کرد.
با این همه در بینش و نگرش بیشتر مفسران و مورخان اسلامی که قداست سرزمین فلسطین را فراتر از جریان مالکیت بنی اسرائیل بر آن می‌نگرند، با توجه به آیات گوناگون قرآن نظریات متعددی درباره حدود آن ارایه داده‌اند که می‌توان آنها را به سه دسته سرتاسر سرزمین شام؛ از مصر تا [[فرات]]؛ بخش‌هایی از شام (سرزمین فلسطین) دسته‌بندی کرد.
با این همه قداست از آن سرزمین فلسطین است که شامل صحرای سینا و سرزمین فلسطین کنونی و بخشی از اردن و لبنان و سوریه را شامل می‌شود. به نظر می‌رسد که تسری قداست آن به پیرامون به مناسبت‌های گوناگونی است که برای پیامبران ابراهیمی رخ داده است. از این رو قداست را به همه سرزمین و منطقه شامات تسری داده‌اند که مهد پیامبران و محل ظهور و گسترش ادیان توحیدی و الهی بوده است. <ref>(تفسیر نمونه ج۴ ص۲۳۷و نیز ج۱۲ ص۳۱۳)</ref>.
 
با این همه قداست از آن سرزمین فلسطین است که شامل [[صحرای سینا]] و سرزمین فلسطین کنونی و بخشی از [[اردن]] و [[لبنان]] و [[سوریه]] را شامل می‌شود. به نظر می‌رسد که تسری قداست آن به پیرامون به مناسبت‌های گوناگونی است که برای پیامبران ابراهیمی رخ داده است. از این رو قداست را به همه سرزمین و منطقه [[شام (شامات)|شامات]] تسری داده‌اند که مهد پیامبران و محل ظهور و گسترش ادیان توحیدی و الهی بوده است<ref>(تفسیر نمونه ج۴ ص۲۳۷و نیز ج۱۲ ص۳۱۳)</ref>.


== ویژگی‌های سرزمین قدس ==
== ویژگی‌های سرزمین قدس ==
confirmed، مدیران
۳۷٬۱۲۲

ویرایش