۸۷٬۹۸۰
ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
این اولین بار بود که شیعیان سازمان و تشکیلاتی پیدا میکردند. تشکیلاتی که برای ایرانیان هم جالب بود. چون یک روحانی آن را راه انداخته بود. مردی که از قضا ایرانی هم بود؛ سید موسی صدر هشت سال بعد از هجرت به لبنان آنقدر کار کرده بود و برای [[مذهب شیعه|شیعیان]] آبرو و اعتبار ساخته بود که شهروندان درجه دو دیروز به حقی رسیدند که همه طایفههای لبنان از آن برخوردار بودند و هر طایفه مجلسی برای خود داشت. | این اولین بار بود که شیعیان سازمان و تشکیلاتی پیدا میکردند. تشکیلاتی که برای ایرانیان هم جالب بود. چون یک روحانی آن را راه انداخته بود. مردی که از قضا ایرانی هم بود؛ سید موسی صدر هشت سال بعد از هجرت به لبنان آنقدر کار کرده بود و برای [[مذهب شیعه|شیعیان]] آبرو و اعتبار ساخته بود که شهروندان درجه دو دیروز به حقی رسیدند که همه طایفههای لبنان از آن برخوردار بودند و هر طایفه مجلسی برای خود داشت. | ||
از روزی که [[امام موسی صدر]] در | از روزی که [[امام موسی صدر]] در اردیبهشت ۱۳۴۵ طرح تاسیس مجلسی برای شیعیان را ارائه کرد سه سالی طول کشید تا به سرانجام برسد. از آن سال امام صدر وجود یک مرکز مستقل را برای سازماندهی، اداره و احقاق حقوق شیعیان لازم میدانست. این حرف، آن هم از زبان یک روحانی آنقدر برای عدهای از هم لباسان و بعضی مقامات لبنانی و غیر لبنانی سنگین بود که مخالفتها از هر سو شروع شد. هملباسان امام صدر میگفتند این کار جلوی [[وحدت]] [[شیعه]] و [[سنی]] را میگیرد. | ||
عدهای دیگر از اساس با دخالت یک روحانی در امور اجتماعی و سیاسی مخالف بودند. فئودالهای شیعه هم نگران به خطر افتادن موقعیت و نفوذ خود بودند. حق هم داشتند؛ در همان سالهای حضور امام در لبنان فعالیتها و حرفهای او آنقدر در دل مردم جا باز کرده بود که سفیر [[آمریکا]] در لبنان در [[آبان]] ۴۵ به روسای خود از شخصیت جذاب، زیرک و محبوبی گفت که رهبر یکهتاز شیعیان شده و در نفوذ و محبوبیت رقیب [[جمال عبدالناصر]] است. | عدهای دیگر از اساس با دخالت یک روحانی در امور اجتماعی و سیاسی مخالف بودند. فئودالهای شیعه هم نگران به خطر افتادن موقعیت و نفوذ خود بودند. حق هم داشتند؛ در همان سالهای حضور امام در لبنان فعالیتها و حرفهای او آنقدر در دل مردم جا باز کرده بود که سفیر [[آمریکا]] در لبنان در [[آبان]] ۴۵ به روسای خود از شخصیت جذاب، زیرک و محبوبی گفت که رهبر یکهتاز شیعیان شده و در نفوذ و محبوبیت رقیب [[جمال عبدالناصر]] است. | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
به دنبال آن آقای کامل اسعد ـ رئیس مجلس وقت لبنان، شیعه خود فروخته و یکی از فئودالهای جنوب آن کشور، که فعالیتهای بنیادین سید موسی صدر را کاملاً بر ضد منافع شخصی و خانوادگی خود میدید، شدیداً به مخالفت با این طرح برخاست و با تحریک عدهای از معممین سادهلوح و بازی خورده شیعه، موانع و مشکلات زیادی را بر سر این طرح سرنوشتساز به وجود آورد. تا جائی که انواع و اقسام تهمتها و افتراها را در حق سید موسی صدر روا داشتند، حتی او را در برخی از روزنامهها جاسوس اسرائیل و عامل شاه ایران در لبنان معرفی نمودند<ref>در این مورد رجوع کنید به گزارشهای ساواک در مجموعة «یاران امام، ویژة امام موسی صدر.» گزارش ساواک</ref>. | به دنبال آن آقای کامل اسعد ـ رئیس مجلس وقت لبنان، شیعه خود فروخته و یکی از فئودالهای جنوب آن کشور، که فعالیتهای بنیادین سید موسی صدر را کاملاً بر ضد منافع شخصی و خانوادگی خود میدید، شدیداً به مخالفت با این طرح برخاست و با تحریک عدهای از معممین سادهلوح و بازی خورده شیعه، موانع و مشکلات زیادی را بر سر این طرح سرنوشتساز به وجود آورد. تا جائی که انواع و اقسام تهمتها و افتراها را در حق سید موسی صدر روا داشتند، حتی او را در برخی از روزنامهها جاسوس اسرائیل و عامل شاه ایران در لبنان معرفی نمودند<ref>در این مورد رجوع کنید به گزارشهای ساواک در مجموعة «یاران امام، ویژة امام موسی صدر.» گزارش ساواک</ref>. | ||
این آقایان در ادامه این کارشکنیها، در | این آقایان در ادامه این کارشکنیها، در بهار ۱۳۴۶ هـ ش تحت عنوان مقدسی چون «جمعیت علمای شیعه» قانون و شرایطی را برای تصدی ریاست مجلس اعلای شیعه تنظیم کردند، از آن جمله: رئیس مجلس باید [[مجتهد]] باشد، تنها از [[مراجع تقلید]] [[نجف]] اجازه اجتهاد کسب کند و در ضمن خود و پدرش هم لبنانی باشد<ref>نامة مفید، گاهشمار، ص۱۵۶</ref>. و با این طریق میخواستند به خیال خودشان دست سید موسی صدر را از ریاست مجلس کوتاه کنند. آنها با صراحت در روزنامهها مینوشتند: ایرانیانی که جاسوس شاه در منطقه هستند، دیروز آمدند و امروز میخواهند سرنوشت ملت لبنان را به دست بگیرند<ref>به نقل از حجتالاسلام و مسلمین خلیلی</ref>. اما در مقابل همه این کم لطفیها، این تنها صبر، بردباری، بزرگواری و درایت سید موسی صدر بود که همه این ترفندها و توطئهها را نقش بر آب میکرد. | ||
== تشکیل مجلس و انتخاب رهبر == | == تشکیل مجلس و انتخاب رهبر == | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
«.... لبنان برای ما آن روزها بیشتر از این جهت جالب و پر جاذبه بود که در آنجا یک روحانی شیعه و ایرانی یک تشکیلات رسمی به نام «مجلس اعلای شیعیان» داشت که یک نوع حکومت بود. چنین چیزی در آن روزها در جای دیگری از دنیا نداشتیم...<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران انقلاب، ج۱، ص۲۷۶</ref>». | «.... لبنان برای ما آن روزها بیشتر از این جهت جالب و پر جاذبه بود که در آنجا یک روحانی شیعه و ایرانی یک تشکیلات رسمی به نام «مجلس اعلای شیعیان» داشت که یک نوع حکومت بود. چنین چیزی در آن روزها در جای دیگری از دنیا نداشتیم...<ref>هاشمی رفسنجانی، دوران انقلاب، ج۱، ص۲۷۶</ref>». | ||
در اهمیت این موضوع همین بس، وقتی حضرت [[سید | در اهمیت این موضوع همین بس، وقتی حضرت [[سید روحالله موسوی خمینی|امام خمینی (رضوانالله تعالی علیه)]] بحث تئوری و نظری [[ولایت فقیه]] و [[حکومت اسلامی]] را در سال تحصیلی ۱۳۴۸ در [[حوزه علمیه نجف]] توان میفرمایند همزمان با آن سید موسی صدر این تئوری را به مرحله عمل نشاند و فعالیتهای حکومتی خود را تحت عنوان «مجلس اعلای شیعیان» آغاز نمود. البته او از مدتها پیش در این امر مهم با [[سید روحالله موسوی خمینی|حضرت امام خمینی]] تبادل نظر داشته و نتیجه کارهای خود را در لبنان به سمع و نظر معظمله میرسانده است. چنان که مأموران ساواک یکی از این دیدارها و تبادل نظرها را که چند روز پیش از افتتاح مجلس اعلا، به صورت خصوصی و طولانی در بیت امام خمینی در [[نجف]] انجام گرفته، گزارش کردهاند<ref>ر. ک: یاران امام، به روایت اسناد ساواک، ویژه امام موسی صدر، کتاب هفدهم، ج۱، ص۹۸</ref>. | ||
بنابراین چون حضرت امام خمینی از عمق فعالیتهای سرنوشتساز و از درایت سیاسی و مدیریت توانمند سید موسی صدر آگاهی کامل داشت، نسبت به شخصیت و موقعیت وی عنایت خاصی از خود نشان میداد. به طوری که آیتالله سید محمد علی ابطحی نقل میکرد: روزی در نجف به حضرت امام خمینی عرض کردم آقا! فرض کنیم که انشاءالله بر طاغوت ایران غلبه کردی و سرنگون شد، آیا کسی را دارید به جای آن در رأس امور کشور بگذارید و او هم بتواند به خوبی از عهده اداره کشور برآید؟ دیدم ایشان نظر به آقا موسی دارند و فرمودند: آقا موسی رفیق خودت. بعد گفتم: آقا موسی دیگر لبنانی شده است و لبنانیها وی را رها نمیکنند. ایشان فرمودند: اینها سهل است درست میشود<ref> آیتالله ابطحی اصفهانی یکی از شخصیتهای برجستة حوزة علمیة اصفهان، قم و نجف است که در نجف اشرف با امام موسی صدر هم مباحثه بوده است و هم اکنون در قم به تدریس خارج فقه و اصول اهتمام دارد</ref>. | بنابراین چون حضرت امام خمینی از عمق فعالیتهای سرنوشتساز و از درایت سیاسی و مدیریت توانمند سید موسی صدر آگاهی کامل داشت، نسبت به شخصیت و موقعیت وی عنایت خاصی از خود نشان میداد. به طوری که آیتالله سید محمد علی ابطحی نقل میکرد: روزی در نجف به حضرت امام خمینی عرض کردم آقا! فرض کنیم که انشاءالله بر طاغوت ایران غلبه کردی و سرنگون شد، آیا کسی را دارید به جای آن در رأس امور کشور بگذارید و او هم بتواند به خوبی از عهده اداره کشور برآید؟ دیدم ایشان نظر به آقا موسی دارند و فرمودند: آقا موسی رفیق خودت. بعد گفتم: آقا موسی دیگر لبنانی شده است و لبنانیها وی را رها نمیکنند. ایشان فرمودند: اینها سهل است درست میشود<ref> آیتالله ابطحی اصفهانی یکی از شخصیتهای برجستة حوزة علمیة اصفهان، قم و نجف است که در نجف اشرف با امام موسی صدر هم مباحثه بوده است و هم اکنون در قم به تدریس خارج فقه و اصول اهتمام دارد</ref>. | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
# مبارزهای پیگیر با جهل، فقر و تخلفات و ستم اجتماعی و فساد اخلاقی. | # مبارزهای پیگیر با جهل، فقر و تخلفات و ستم اجتماعی و فساد اخلاقی. | ||
# یاری و مساعدت و پشتیبانی از مقاومت [[فلسطین]] و همکاری با دولتهای مترقی و برادران عرب به منظور آزاد سازی سرزمینهای غصب شده توسط رژیم اشغالگر قدس<ref> مجلة مکتب اسلام، سال۲۵، ش۷، ص۵۹</ref>. | # یاری و مساعدت و پشتیبانی از مقاومت [[فلسطین]] و همکاری با دولتهای مترقی و برادران عرب به منظور آزاد سازی سرزمینهای غصب شده توسط رژیم اشغالگر قدس<ref> مجلة مکتب اسلام، سال۲۵، ش۷، ص۵۹</ref>. | ||
علاوه بر آن سید موسی صدر در ادامه سخنرانی خود مسائل مهم دیگری را در جهت رفع مشکلات عمومی لبنان بیان داشت، از جمله در ضمن سخنان خود خطاب به آقای شارل حلو رئیسجمهور وقت آن کشور از وی خواست تا همه لبنان به صورت یک حوزه انتخابی واحد درآید و مردم مستقیماً در سرنوشت خود دخالت داشته باشند و برای تصدی مسئولیتهای مهم کشور، شخصیتهای مورد علاقه خود را انتخاب کنند. آقای شارلحلو گرچه شخصاً نسبت به سید موسی صدر علاقه و ارادت ویژه داشت، اما چون به عنوان یک مسیحی فرانکوفون مطرح بود و دارای گرایشهای فرانسوی بود هرگز نمیتوانست به این خواسته جواب مثبت بدهد، لذا در جواب وی تنها لبخندی زد و گفت: گویا شما در نظر دارید از همین حالا حکومت لبنان را در دست بگیرید. البته گفته آقای شارلحلو هم کاملاً درست بود و اگر چنین اتفاقی میافتاد به یقین سید موسی صدر با توجه به محبوبیتی که در میان اقشار مختلف داشت تنها شخصیت منتخب مردم میشد<ref>به نقل از استاد زکریا حمزه معروف به ابویحیی، مسئول امور نظامی حرکت امل در زمان امام موسی صدر و رهبر فعلی «مقاومت مؤمنه» که در آن جلسه افتتاحیه حضور داشته است</ref>. | علاوه بر آن سید موسی صدر در ادامه سخنرانی خود مسائل مهم دیگری را در جهت رفع مشکلات عمومی لبنان بیان داشت، از جمله در ضمن سخنان خود خطاب به آقای شارل حلو رئیسجمهور وقت آن کشور از وی خواست تا همه لبنان به صورت یک حوزه انتخابی واحد درآید و مردم مستقیماً در سرنوشت خود دخالت داشته باشند و برای تصدی مسئولیتهای مهم کشور، شخصیتهای مورد علاقه خود را انتخاب کنند. آقای شارلحلو گرچه شخصاً نسبت به سید موسی صدر علاقه و ارادت ویژه داشت، اما چون به عنوان یک مسیحی فرانکوفون مطرح بود و دارای گرایشهای فرانسوی بود هرگز نمیتوانست به این خواسته جواب مثبت بدهد، لذا در جواب وی تنها لبخندی زد و گفت: گویا شما در نظر دارید از همین حالا حکومت لبنان را در دست بگیرید. البته گفته آقای شارلحلو هم کاملاً درست بود و اگر چنین اتفاقی میافتاد به یقین سید موسی صدر با توجه به محبوبیتی که در میان اقشار مختلف داشت تنها شخصیت منتخب مردم میشد<ref>به نقل از استاد زکریا حمزه معروف به ابویحیی، مسئول امور نظامی حرکت امل در زمان امام موسی صدر و رهبر فعلی «مقاومت مؤمنه» که در آن جلسه افتتاحیه حضور داشته است</ref>. |