پرش به محتوا

جعدیه: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۰۳ بایت اضافه‌شده ،  ۱۳ ژانویه
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
| تصویر =  
| تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| نام =  
| نام =جعدیه
| نام رایج =  
| نام رایج =  
| تاریخ شکل گیری =  
| تاریخ شکل گیری =  
| قرن شکل گیری =
| قرن شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| مبدأ شکل گیری =
| موسس = مؤدب مروان بن محمّد اموی
| موسس = جعد بن درهم
| عقیده =   
| عقیده =قول‌ به‌ قَدَر( اختیار مطلق انسان) و میل‌ به‌ تنزیه‌ مطلق‌  
}}
}}
'''جعدیه‏''' از فرق «[[مرجئه]]» بوده و از پیروان جعد بن درهم به شمار می‌رفتند.
'''جعدیه‏''' از فرق «[[مرجئه]]» بوده و از پیروان جعد بن درهم به شمار می‌رفتند.
خط ۲۲: خط ۲۲:


== اعتقادات کلامی ==
== اعتقادات کلامی ==
در منابع کلامی‌، عقاید مختلفی‌ به‌ جعد نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌. این‌ عقاید را می‌توان‌ ذیل‌ دو عنوان‌ کلی‌ تقسیم‌ کرد: قول‌ به‌ قَدَر و میل‌ به‌ تنزیه‌ مطلق‌. جعد قائل‌ به‌ قَدَر (یعنی‌ اختیار مطلق‌ انسان‌) بود و از پیشگامان‌ این‌ اندیشه‌ در عالم‌ اسلامی‌ محسوب‌ می‌شد. اقوال‌ دیگری‌ که‌ به‌ جعد نسبت‌ داده‌ شده‌، همگی‌ روایت‌هایی‌ از قول‌ او به‌ قدر است‌ از جمله‌ اینکه‌ او پدر را خالق‌ حقیقی‌ و [[خدا]] را خالق‌ مجازی‌ طفل‌ می‌دانسته‌، یا به‌ وجود آمدن‌ جانوران‌ کوچک‌ در گوشت‌ فاسد را نشانه قدرت‌ انسان‌ در به‌ وجود آوردن‌ آنها می‌شمرده‌، یا اینکه‌ ایجاد [[شراب|خمر]] را که‌ اسباب‌ معصیت‌ است‌، نه‌ فعل‌ خدا که‌ فعل‌ بشر به‌ حساب‌ می‌آورده‌ است‌. حتی‌ این‌ نظر جعد را که‌ نظر (تفکر) اوّلی‌ که‌ معرفت‌ از آن‌ حاصل‌ می‌شود، فعلی‌ بدون‌ فاعل‌ است‌ می‌توان‌ بر مبنای‌ تمایل‌ او به‌ کاملاً مختار دیدن‌ انسان‌ تفسیر کرد، چرا که‌ با فاعل‌ نداشتن‌ این‌ تفکر اولیه‌، انتساب‌ آن‌ به‌ خداوند منتفی‌ می‌شود.  
در منابع کلامی‌، عقاید مختلفی‌ به‌ جعد نسبت‌ داده‌ شده‌ است‌. این‌ عقاید را می‌توان‌ ذیل‌ دو عنوان‌ کلی‌ تقسیم‌ کرد: قول‌ به‌ قَدَر و میل‌ به‌ تنزیه‌ مطلق‌. جعد قائل‌ به‌ قَدَر (یعنی‌ اختیار مطلق‌ انسان‌) بود و از پیشگامان‌ این‌ اندیشه‌ در عالم‌ اسلامی‌ محسوب‌ می‌شد. اقوال‌ دیگری‌ که‌ به‌ جعد نسبت‌ داده‌ شده‌، همگی‌ روایت‌هایی‌ از قول‌ او به‌ قدر است‌ از جمله‌ اینکه‌ او پدر را خالق‌ حقیقی‌ و [[خدا]] را خالق‌ مجازی‌ طفل‌ می‌دانسته‌. یا به‌ وجود آمدن‌ جانوران‌ کوچک‌ در گوشت‌ فاسد را نشانه قدرت‌ انسان‌ در به‌ وجود آوردن‌ آنها می‌شمرده‌ است. یا اینکه‌ ایجاد [[شراب|خمر]] را که‌ اسباب‌ معصیت‌ است‌، نه‌ فعل‌ خدا که‌ فعل‌ بشر به‌ حساب‌ می‌آورده‌ است‌. حتی‌ این‌ نظر جعد را که‌ نظر (تفکر) اوّلی‌ که‌ معرفت‌ از آن‌ حاصل‌ می‌شود، فعلی‌ بدون‌ فاعل‌ است‌ می‌توان‌ بر مبنای‌ تمایل‌ او به‌ کاملاً مختار دیدن‌ انسان‌ تفسیر کرد، چرا که‌ با فاعل‌ نداشتن‌ این‌ تفکر اولیه‌، انتساب‌ آن‌ به‌ خداوند منتفی‌ می‌شود.  


تمایل‌ جعد به‌ تنزیه‌ مطلق‌ در دو مسئله‌ به‌ صورت‌ بارز نمایان‌ است‌، یکی‌ نظر او درباره [[خلق‌ قرآن‌]] و دیگر آرای‌ او درباره [[صفات‌ خدا]]. در هر دو این‌ مسائل‌ آرای‌ او پیشاهنگ‌ آرای‌ [[جَهْمیه‌]] و [[معتزله‌]] است‌. جعد نظریه خلق‌ [[قرآن|قرآن‌]] را مطرح‌ و ازلی‌ و قدیم‌ بودن‌ آن‌ را رد کرده‌ است‌ همچنین‌ گفته‌ شده‌ که‌ او صفات‌ خداوند، به‌ ویژه‌ صفت‌ متکلم‌ را نفی‌ می‌کرد و نخستین‌ کسی‌ است‌ که‌ در اسلام‌ چنین‌ رأیی‌ داشته‌ است. ‌ از توضیحاتی‌ که‌ در منابع‌ آمده‌ می‌توان‌ دریافت‌ که‌ او از نسبت‌ دادن‌ صفاتی‌ به‌ خدا که‌ می‌توانسته‌ جنبه تشبیهی‌ داشته‌ باشد (مانند تکلم‌) پرهیز داشته‌ است. ‌ نفی‌ دوستی‌ [[حضرت ابراهیم|ابراهیم‌]] با خداوند را، که‌ در منابع‌ مربوط‌ به‌ ماجرای‌ قتل‌ او از قول‌ خالدبن‌ عبداللّه‌ قسری‌ به‌ آن‌ اشاره‌ شده‌ و نیز انکار استوای‌ خداوند بر عرش‌ را نیز باید بر اساس‌ همین‌ روی کرد تنزیه تفسیر کرد.  
تمایل‌ جعد به‌ تنزیه‌ مطلق‌ در دو مسئله‌ به‌ صورت‌ بارز نمایان‌ است‌، یکی‌ نظر او درباره [[خلق‌ قرآن‌]] و دیگر آرای‌ او درباره [[صفات‌ خدا]]. در هر دو این‌ مسائل‌ آرای‌ او پیشاهنگ‌ آرای‌ [[جَهْمیه‌]] و [[معتزله‌]] است‌. جعد نظریه خلق‌ [[قرآن|قرآن‌]] را مطرح‌ و ازلی‌ و قدیم‌ بودن‌ آن‌ را رد کرده‌ است‌ همچنین‌ گفته‌ شده‌ که‌ او صفات‌ خداوند، به‌ ویژه‌ صفت‌ متکلم‌ را نفی‌ می‌کرد و نخستین‌ کسی‌ است‌ که‌ در اسلام‌ چنین‌ رأیی‌ داشته‌ است. ‌ از توضیحاتی‌ که‌ در منابع‌ آمده‌ می‌توان‌ دریافت‌ که‌ او از نسبت‌ دادن‌ صفاتی‌ به‌ خدا که‌ می‌توانسته‌ جنبه تشبیهی‌ داشته‌ باشد (مانند تکلم‌) پرهیز داشته‌ است. ‌ نفی‌ دوستی‌ [[حضرت ابراهیم|ابراهیم‌]] با خداوند را، که‌ در منابع‌ مربوط‌ به‌ ماجرای‌ قتل‌ او از قول‌ خالدبن‌ عبداللّه‌ قسری‌ به‌ آن‌ اشاره‌ شده‌ و نیز انکار استوای‌ خداوند بر عرش‌ را نیز باید بر اساس‌ همین‌ روی کرد تنزیه تفسیر کرد.  
خط ۳۷: خط ۳۷:


{{فرق و مذاهب}}
{{فرق و مذاهب}}
[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]
confirmed
۵٬۹۱۷

ویرایش