۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جریانهای اسلامی در الجزایر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
=== 1. سلفیه اصلاح‌گرا === | === 1. سلفیه اصلاح‌گرا === | ||
این تفکر ریشه در اندیشه‌های [[سید جمال‌الدین اسدآبادی]] و [[شیخ محمد عبده]] دارد. تأثیر این تفکر بر انقلاب بزرگ [[الجزایر]] که علیه نظام سلطه [[فرانسه]] شکل گرفت بسیار شگرف بود تا آن‌جا که از رهبران مؤثر انقلاب [[الجزایر]] یعنی شکیب ارسلان، حرکت اسلامی خود را مرهون، تعالیم و تفکرات | این تفکر ریشه در اندیشه‌های [[سید جمال الدین اسد آبادی|سید جمال‌الدین اسدآبادی]] و [[محمد عبده|شیخ محمد عبده]] دارد. تأثیر این تفکر بر انقلاب بزرگ [[الجزایر]] که علیه نظام سلطه [[فرانسه]] شکل گرفت بسیار شگرف بود تا آن‌جا که از رهبران مؤثر انقلاب [[الجزایر]] یعنی شکیب ارسلان، حرکت اسلامی خود را مرهون، تعالیم و تفکرات سید جمال‌الدین قلمداد کرده است. | ||
البته در نظریات | البته در نظریات شیخ محمد عبده، مبارزات سیاسی به‌صورت مبارزه جهادی مطرح نشده است و صرفاً به مبارزات منفی اکتفا شده است و از این روش [[رشید رضا]] شاگرد محمد عبده و شیخ [[عبدالحمید بن بادیس]] از علماء [[الجزایر]] تبعیت کرده‌اند؛ به‌طوری‌که صرفاً بر کارها و فعالیت‌های مذهبی و فرهنگی در مبارزه با استعمارگران و سلطه‌جویان اکتفاء نموده‌اند و لذا اعتقادی به مبارزات جهادی بر ضد استعمار نداشته‌اند و صرفاً به نشر عقاید و تربیت دینی محض پرداخته‌اند.<ref>مختاری، مجید. الگوی وحدت اسلامی از دیدگاه مصلحان دینی معاصر. پایان‌نامه دوره فوق‌لیسانس دانشگاه [[جعفر بن محمد (صادق)]] علیه‌السلام. تهران، 1383، ص 95</ref> | ||
=== 2. صوفیه === | === 2. صوفیه === | ||
صوفیه [[الجزایر]] از [[اهل سنت و جماعت|اهل تسنن]] [[الجزایر]] محسوب می‌شوند در فروع [[مذهب مالکی]] و در اصول مذهب، تابع تفکرات [[اشعری]] هستند و مشی و سلوک برخی از آنان در چهارچوب طریقه [[تیجانیه]] است و مرکز آنها در منطقه عین قاضی واقع شده است و برخی دیگر نیز بر طریقه [[قادریه|قادریّه]] که عمدتاً در مراکش به سر می‌برند استوار است و گروهی نیز تابع طریقه [[علویه]] هستند که در غرب [[الجزایر]] ساکن می‌باشند. | صوفیه [[الجزایر]] از [[اهل سنت و جماعت|اهل تسنن]] [[الجزایر]] محسوب می‌شوند در فروع [[مذهب مالکی]] و در اصول مذهب، تابع تفکرات [[اشعری]] هستند و مشی و سلوک برخی از آنان در چهارچوب طریقه [[تیجانیه]] است و مرکز آنها در منطقه عین قاضی واقع شده است و برخی دیگر نیز بر طریقه [[قادریه|قادریّه]] که عمدتاً در مراکش به سر می‌برند استوار است و گروهی نیز تابع طریقه [[علویه]] هستند که در غرب [[الجزایر]] ساکن می‌باشند. | ||
گروه اخیر که به‌شدت با تفکرات [[سلفیه]] و [[وهابیان]] مخالف‌اند نوعاً مورد غضب و خشم وهابیان واقع‌شده و از جانب آنان مورد تهدید قرار می‌گیرند؛ لذا این گروه نسبت به سایر گروه‌های دیگر به [[شیعه]] نزدیک‌ترند. رهبر فکری این گروه ادریس از نوادگان [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن مجتبی]] علیه‌السلام است و لذا گاهی این گروه را [[ | گروه اخیر که به‌شدت با تفکرات [[سلفیت|سلفیه]] و [[وهابیت|وهابیان]] مخالف‌اند نوعاً مورد غضب و خشم وهابیان واقع‌شده و از جانب آنان مورد تهدید قرار می‌گیرند؛ لذا این گروه نسبت به سایر گروه‌های دیگر به [[شیعه]] نزدیک‌ترند. رهبر فکری این گروه ادریس از نوادگان [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن مجتبی]] علیه‌السلام است و لذا گاهی این گروه را [[ادریسیه]] نیز می‌خوانند. <ref>ثقفی، سید محمد، جنبش اسلامی در الجزایر: عوامل شکست، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر 1371، سال 32 – شماره 3 (4 صفحه – از 65 تا 68 | ||
</ref> | </ref> | ||
=== 3. وهابی‌ها === | === 3. وهابی‌ها === | ||
شکل‌گیری فرقه [[وهابیت]] در [[الجزایر]] به سال 1980 میلادی برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که رئیس‌جمهور وقت [[الجزایر]]، [[شاذلی بن جدید]] به‌طور رسمی فعالیت فرق مذهبی و گروه‌های دینی را در [[الجزایر]] آزاد اعلام کرد و این تحول هم‌زمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] بود و همین مسئله موجب گرایش مردم [[الجزایر]] به سمت [[اسلام]] انقلابی شد و به همین دلیل حساسیت روزافزون افراطیون اهل سنت خصوصاً | شکل‌گیری فرقه [[وهابیت]] در [[الجزایر]] به سال 1980 میلادی برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که رئیس‌جمهور وقت [[الجزایر]]، [[شاذلی بن جدید]] به‌طور رسمی فعالیت فرق مذهبی و گروه‌های دینی را در [[الجزایر]] آزاد اعلام کرد و این تحول هم‌زمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] بود و همین مسئله موجب گرایش مردم [[الجزایر]] به سمت [[اسلام]] انقلابی شد و به همین دلیل حساسیت روزافزون افراطیون اهل سنت خصوصاً وهابیون را برانگیخت و برای مبارزه با رشد شیعهگرایی، به وهابیون میدان فعالیت بر ضد شیعه را دادند و لذا در [[الجزایر]] که زمینه‌های تمایل به [[تشیع]] فراهم بود، با رسوخ تفکرات [[وهابیت]] درصدد ایجاد و مقابله با این تفکر پیشرو برآمدند و بدین‌صورت در [[الجزایر]] با کمک مالی حکومت وهابی [[عربستان]] و سایر بلاد همفکر [[عربستان]]، موج [[وهابیت]] در [[الجزایر]] به‌سرعت گسترش یافت و ازجمله برنامه‌های مبلغان [[وهابی]] در [[الجزایر]]، اعزام جوانان الجزایری به [[مکه]] و [[مدینه]] برای کسب دروس دینی و فراگیری تفکرات وهابی بود. <ref>پول نفتی که صرف تبلیغ وهابیت می‌شود»، گفتگو با دکتر علی الشعیبی مشاور ملک فهد، پادشاه پیشین عربستان، خبرگزاری فارس 1391/04/17 به آدرس اینترنتی: http://farsnews.com/newstext.php?nn=13910405000303</ref> | ||
دانشجویان اعزامی پس از 5 سال از [[عربستان]] به [[الجزایر]] مراجعت نموده درحالی‌که حامل تفکرات [[محمد بن عبدالوهاب]] بودند. | دانشجویان اعزامی پس از 5 سال از [[عربستان]] به [[الجزایر]] مراجعت نموده درحالی‌که حامل تفکرات [[محمد بن عبدالوهاب]] بودند. | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
در اول نوامبر 1954 پس‌ازآنکه دومین بیانیه نظامی جبهه آزادی‌بخش ملی از رادیو [[قاهره]] منتشر شد، آنها عملیات چریکی و مسلحانه را از کوه‌های «کابیلی» در [[الجزایر]] آغاز کردند. برای رزمندگان الجزایری منطقه «کابیلی» و مصر [[جمال عبدالناصر]] پناهگاه خوبی بود. | در اول نوامبر 1954 پس‌ازآنکه دومین بیانیه نظامی جبهه آزادی‌بخش ملی از رادیو [[قاهره]] منتشر شد، آنها عملیات چریکی و مسلحانه را از کوه‌های «کابیلی» در [[الجزایر]] آغاز کردند. برای رزمندگان الجزایری منطقه «کابیلی» و مصر [[جمال عبدالناصر]] پناهگاه خوبی بود. | ||
همچنین مبارزه مردم ایران به رهبری [[محمد مصدق|دکتر محمد مصدق]]، مبارزات مردم مصر به رهبری | همچنین مبارزه مردم ایران به رهبری [[محمد مصدق|دکتر محمد مصدق]]، مبارزات مردم مصر به رهبری «جمال عبدالناصر» و برخی دیگر از کشورها برای استقلال و ملی کردن ثروت خود آموزش مهمی برای انقلابیون [[الجزایر]] بود. <ref>امیرحسین دهقان، انقلاب خونین در [[شمال آفریقا]]، روزنامه اعتماد ملی، 1388/04/14</ref> استقلال [[چین]] و [[هند]] - دو پرجمعیت‌ترین کشور جهان – در روحیه مردم شمال آفریقا برای کسب استقلال اثر فراوانی گذاشت و آنها نیز درصدد کسب حقوق خود شدند. | ||
این‌ها درواقع اثرپذیری سلبی و ایجابی نسل اول جنبش‌های اسلامی [[الجزایر]] از عوامل خارجی بود اما نسل دوم جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] را شاید بتوان بیش از هر عامل دیگری متأثر از انقلاب اسلامی در [[ایران]] دانست. درواقع روح و هدف‌گذاری دور جدید قیام اسلام‌گرایان در [[الجزایر]] در دهه 90 میلادی – هرچند تسریع‌کننده آن فروریختن نظام دوقطبی و از بین رفتن بلوک شرق به رهبری شوروی سابق بود – به‌شدت تحت تأثیر آموزه‌های انقلاب اسلامی 1979 قرار داشت. به عبارتی آنگاه‌که انقلابیون [[ایران]] با پیروزی خود و تشکیل حکومت اسلامی نشان دادند که ایجاد حکومت دینی پایدار قابل تحقق است نسل جدید جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] نیز به این رویکرد متمایل گردیده و با دمیده شدن روح جدید در آن و تغییر شیوه مبارزه کوشید تا با پیروزی در انتخابات مجلس [[الجزایر]] به‌سوی ایجاد حکومت اسلامی گام بردارد که با حضور و کودتای نظامیان ناکام ماند اما این باور و خواسته بیش از پیش تقویت شد. <ref>احمد موصلی، موسوعة الحرکات الاسلامیة فی الوطن العربی و ایران و ترکیا، مرکز دراسات الوحدة العربیه، بیروت 2004؛ صص 178 – 179</ref> | این‌ها درواقع اثرپذیری سلبی و ایجابی نسل اول جنبش‌های اسلامی [[الجزایر]] از عوامل خارجی بود اما نسل دوم جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] را شاید بتوان بیش از هر عامل دیگری متأثر از انقلاب اسلامی در [[ایران]] دانست. درواقع روح و هدف‌گذاری دور جدید قیام اسلام‌گرایان در [[الجزایر]] در دهه 90 میلادی – هرچند تسریع‌کننده آن فروریختن نظام دوقطبی و از بین رفتن بلوک شرق به رهبری شوروی سابق بود – به‌شدت تحت تأثیر آموزه‌های انقلاب اسلامی 1979 قرار داشت. به عبارتی آنگاه‌که انقلابیون [[ایران]] با پیروزی خود و تشکیل حکومت اسلامی نشان دادند که ایجاد حکومت دینی پایدار قابل تحقق است نسل جدید جنبش‌های اسلامی در [[الجزایر]] نیز به این رویکرد متمایل گردیده و با دمیده شدن روح جدید در آن و تغییر شیوه مبارزه کوشید تا با پیروزی در انتخابات مجلس [[الجزایر]] به‌سوی ایجاد حکومت اسلامی گام بردارد که با حضور و کودتای نظامیان ناکام ماند اما این باور و خواسته بیش از پیش تقویت شد. <ref>احمد موصلی، موسوعة الحرکات الاسلامیة فی الوطن العربی و ایران و ترکیا، مرکز دراسات الوحدة العربیه، بیروت 2004؛ صص 178 – 179</ref> | ||
| خط ۳۱۴: | خط ۳۱۴: | ||
[[رده:مقاله‌ها]] | |||
[[رده:جریان‌‌ها]] | [[رده:جریان‌‌ها]] | ||
[[رده:جریانهای اسلامی]] | [[رده:جریانهای اسلامی]] | ||
[[رده:الجزایر]] | [[رده:الجزایر]] | ||