confirmed
۲٬۲۰۰
ویرایش
اصحاب اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
* و برخی اجماع فقهای دو شهر [[کوفه]] و [[بصره]] را معتبر میشمارند، | * و برخی اجماع فقهای دو شهر [[کوفه]] و [[بصره]] را معتبر میشمارند، | ||
در برابر اجماع، اختلاف است که سبب جدایی [[مذاهب]] مختلف اسلامی از یکدیگر شده است. «اجماع» در نظر [[شیعه]] باید در عصر حضور امام‌معصوم( | در برابر اجماع، اختلاف است که سبب جدایی [[مذاهب]] مختلف اسلامی از یکدیگر شده است. «اجماع» در نظر [[شیعه]] باید در عصر حضور امام‌معصوم(علیه‌السلام) باشد. از این‌رو، مدعیان باید بی‌واسطه قول امام را حکایت کنند و دلیل حجت بودن خبر واحد، دلیل بر حجیت «اجماع» است و شرط حجیت اجماع، حضور معصوم در میان اجماع کنندگان است. | ||
[[علامه حلی|علامه‌حلی]] می‌گوید: هر جماعتی خواه اندک یا بسیار، اگر قول امام در جمله اقوال آنان باشد، اجماع ایشان «حجت» است. علمای [[مذهب جعفری|مذهب‌جعفری]] می‌گویند: «اجماع عبارت است از اتفاق مجتهدین شیعه بر هر امر شرعی به نحوی که کاشف از [[قول معصوم|قول‌معصوم]] باشد و چون معتقدند هیچ عصری خالی از [[معصوم]] نمیباشد، از باب «لطف» بر خداوند واجب است که هرگاه بندگان بر خطا روند، به وسیله امام آنان را راهنمایی فرماید. پس اگر در مسأله‌ای «اجماع» کردند و قول خلافی هم اظهار نشد، دلیل بر این است که معصوم بدان راضی بوده است. | [[علامه حلی|علامه‌حلی]] می‌گوید: هر جماعتی خواه اندک یا بسیار، اگر قول امام در جمله اقوال آنان باشد، اجماع ایشان «حجت» است. علمای [[مذهب جعفری|مذهب‌جعفری]] می‌گویند: «اجماع عبارت است از اتفاق مجتهدین شیعه بر هر امر شرعی به نحوی که کاشف از [[قول معصوم|قول‌معصوم]] باشد و چون معتقدند هیچ عصری خالی از [[معصوم]] نمیباشد، از باب «لطف» بر خداوند واجب است که هرگاه بندگان بر خطا روند، به وسیله امام آنان را راهنمایی فرماید. پس اگر در مسأله‌ای «اجماع» کردند و قول خلافی هم اظهار نشد، دلیل بر این است که معصوم بدان راضی بوده است. | ||
== تاریخچه پیدایش اصطلاح اصحاب اجماع == | == تاریخچه پیدایش اصطلاح اصحاب اجماع == | ||
اساس پیدایش این اصطلاح از نظر تاریخی، به اواخر سده سوم و اوائل سده چهارم هجری قمری بازمی‌گردد که در تعابیر برخی از چهره‌های رجالی معروف امامی مانند ابوعمرو کشّی در چند جای کتاب رجالی وی آمده و پس از آن در سده‌های بعد میان رجالیان شکل گرفته است.<ref>اختیار معرفة الرجال ج۲، ص۵۰۷.</ref> <ref>اختیار معرفه الرجال ج2 ص 673</ref> <ref>کلیات فی علم الرجال، ص۱۶۸.</ref> <ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۹، ص۱۰۴</ref> | اساس پیدایش این اصطلاح از نظر تاریخی، به اواخر سده سوم و اوائل سده چهارم هجری قمری بازمی‌گردد که در تعابیر برخی از چهره‌های رجالی معروف امامی مانند ابوعمرو کشّی در چند جای کتاب رجالی وی آمده و پس از آن در سده‌های بعد میان رجالیان شکل گرفته است.<ref>اختیار معرفة الرجال ج۲، ص۵۰۷.</ref><ref>اختیار معرفه الرجال ج2 ص 673</ref><ref>کلیات فی علم الرجال، ص۱۶۸.</ref><ref>دائرة المعارف بزرگ اسلامی ج۹، ص۱۰۴</ref> | ||
== مبنای سه گانه رجالیون در مورد اصحاب اجماع == | == مبنای سه گانه رجالیون در مورد اصحاب اجماع == | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
البته باید در نظر داشت که عصابه که مرحوم کشی از آنها نام می‌برد و می‌گوید: (اجتمعت العصابة) به معنای تمام فرقه امامیه است و مخصوص فقهاء نیست. بعد که می‌گوید: وَ قَالَ بَعْضُهُمْ و اختلاف اقوال را نقل می‌کند. حاجی نوری می‌گوید که هرچند کشی به (بعض) تعبیر می‌کند ولی قرینه مقام و تناسب حکم و موضوع، اقتضاء می‌کند که مراد او از بعض، خصوص فقهاء و علماء اعلام از امامیه باشند و کسانی باشد که قول آنها نزد کشی قابل ملاحظه بوده است و به همین دلیل قول آنها را نقل کرده است، البته ممکن است مراد از بعض، در کلام کشی یک عالم و یا علماء متعدد باشد و لفظ بعض بر هر دو قابل حمل است. | البته باید در نظر داشت که عصابه که مرحوم کشی از آنها نام می‌برد و می‌گوید: (اجتمعت العصابة) به معنای تمام فرقه امامیه است و مخصوص فقهاء نیست. بعد که می‌گوید: وَ قَالَ بَعْضُهُمْ و اختلاف اقوال را نقل می‌کند. حاجی نوری می‌گوید که هرچند کشی به (بعض) تعبیر می‌کند ولی قرینه مقام و تناسب حکم و موضوع، اقتضاء می‌کند که مراد او از بعض، خصوص فقهاء و علماء اعلام از امامیه باشند و کسانی باشد که قول آنها نزد کشی قابل ملاحظه بوده است و به همین دلیل قول آنها را نقل کرده است، البته ممکن است مراد از بعض، در کلام کشی یک عالم و یا علماء متعدد باشد و لفظ بعض بر هر دو قابل حمل است. | ||
بنا بر این باید تعداد اصحاب اجماع را 22 نفر حساب کنیم. بعد حاجی نوری اضافه می‌کند که حمدان بن احمد را نیز ابن داود اضافه کرده بود که اگر به این لیست اضافه شود تعداد آنها 23 می شود. <ref>[https://sath3.eshia.ir/feqh/archive/text/shobeiry/rejal/62/012/ گزیده ای از درس خارج رجال آیه الله شبیری زنجانی به نقل از پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت]</ref> | بنا بر این باید تعداد اصحاب اجماع را 22 نفر حساب کنیم. بعد حاجی نوری اضافه می‌کند که حمدان بن احمد را نیز ابن داود اضافه کرده بود که اگر به این لیست اضافه شود تعداد آنها 23 می شود.<ref>[https://sath3.eshia.ir/feqh/archive/text/shobeiry/rejal/62/012/ گزیده ای از درس خارج رجال آیه الله شبیری زنجانی به نقل از پایگاه اینترنتی مدرسه فقاهت]</ref> | ||
=== اصحاب اجماع مصاحب کدام امام بوده‌اند؟ === | === اصحاب اجماع مصاحب کدام امام بوده‌اند؟ === | ||
معروف بن خربوذ و بريد بن معاویه و فضيل بن يسار از اصحاب امام باقر امام صادق علیهماالسلام هستند؛ | معروف بن خربوذ و بريد بن معاویه و فضيل بن يسار از اصحاب امام باقر امام صادق علیهماالسلام هستند؛ | ||
عبدالله ابن بكير فقط از اصحاب امام صادق است <ref>ر. ک رجال الطوسي، ص 224، رقم 27.</ref>؛ | عبدالله ابن بكير فقط از اصحاب امام صادق است<ref>ر. ک رجال الطوسي، ص 224، رقم 27.</ref>؛ | ||
زراره و أبا بصير الأسدي و محمّد بن مسلم از اصحاب امام باقر و امام صادق و امام کاظم علیهم‌السلام هستند؛ | زراره و أبا بصير الأسدي و محمّد بن مسلم از اصحاب امام باقر و امام صادق و امام کاظم علیهم‌السلام هستند؛ | ||
جميل بن دراج و أبان و عبد اللَّه بن مسكان از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام هستند؛ | جميل بن دراج و أبان و عبد اللَّه بن مسكان از اصحاب امام صادق و امام کاظم علیهماالسلام هستند؛ | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
يونس بن عبد الرحمن و عبد اللَّه بن مغيرة از اصحاب امام کاظم و امام رضا [علیهماالسلام] هستند؛ | يونس بن عبد الرحمن و عبد اللَّه بن مغيرة از اصحاب امام کاظم و امام رضا [علیهماالسلام] هستند؛ | ||
صفوان بن يحيى و بزنطي از اصحاب امام کاظم و امام رضا و و امام جواد [علیهم‌السلام] هستند؛ | صفوان بن يحيى و بزنطي از اصحاب امام کاظم و امام رضا و و امام جواد [علیهم‌السلام] هستند؛ | ||
ابن أبي عمير از اصحاب امام صادق و امام کاظم و امام رضا و امام جواد [علیهم‌السلام] بوده است گرچه از برخی روایتی نقل نکرده است. <ref>ر. ک رجال شیخ طوسی و نجاشی و الفهرست.</ref>. <ref>ميراث حديث شيعه (الواقفية)، ج16، ص: 255.</ref> | ابن أبي عمير از اصحاب امام صادق و امام کاظم و امام رضا و امام جواد [علیهم‌السلام] بوده است گرچه از برخی روایتی نقل نکرده است.<ref>ر. ک رجال شیخ طوسی و نجاشی و الفهرست.</ref>.<ref>ميراث حديث شيعه (الواقفية)، ج16، ص: 255.</ref> | ||
== اصحاب امام باقر( | == اصحاب امام باقر(علیه‌السلام) و امام صادق(علیه‌السلام) == | ||
کَشّی اصحاب اجماع امام باقر( | کَشّی اصحاب اجماع امام باقر(علیه‌السلام) و امام صادق(علیه‌السلام) یعنی کسانی از آنها که هر دو امام را درک نموده‌اند، چنین معرفی می‌کند: | ||
# [[زرارة بن اعین|زُرارَة بن اَعین]]؛ | # [[زرارة بن اعین|زُرارَة بن اَعین]]؛ | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
# [[ابوبصیر مرادی]].* | # [[ابوبصیر مرادی]].* | ||
== اصحاب اجماع امام صادق( | == اصحاب اجماع امام صادق(علیه‌السلام) == | ||
1.[[جَمیل بن دَرّاج|جمیل بن دراج]]؛ | 1.[[جَمیل بن دَرّاج|جمیل بن دراج]]؛ | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
6.[[اَبان بن عثمان]]. | 6.[[اَبان بن عثمان]]. | ||
== اصحاب امام کاظم( | == اصحاب امام کاظم(علیه‌السلام) و امام رضا(علیه‌السلام) == | ||
1.[[یونس بن عبدالرحمن|یونس بن عبدالرحمن؛]] | 1.[[یونس بن عبدالرحمن|یونس بن عبدالرحمن؛]] | ||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
5.[[حسن بن محبوب]]؛ | 5.[[حسن بن محبوب]]؛ | ||
6.[[احمد بن محمد بن اَبی نَصر بَزَنطی.]] <ref>ر. ک. دائرة المعارف بزرگ اسلامی</ref> | 6.[[احمد بن محمد بن اَبی نَصر بَزَنطی.]]<ref>ر. ک. دائرة المعارف بزرگ اسلامی</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
* سبحاني تبريزي، جعفر، کليات في علم الرجال قم: جماعه المدرسين في الحوزه العليمه بقم، موسسه النشر الاسلامي، ۱۴۱۹ق.= ۱۳۷۷. | * سبحاني تبريزي، جعفر، کليات في علم الرجال قم: جماعه المدرسين في الحوزه العليمه بقم، موسسه النشر الاسلامي، ۱۴۱۹ق.= ۱۳۷۷. | ||
* مهريزى، مهدى، ميراث حديث شيعه، 21جلد، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر - ايران - قم، چاپ: 1، 1380 ه.ش. | * مهريزى، مهدى، ميراث حديث شيعه، 21جلد، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، سازمان چاپ و نشر - ايران - قم، چاپ: 1، 1380 ه.ش. | ||
* محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم | * محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم . | ||
* درس رجال استاد سیدجواد شبیری، : https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry_mohammad/rejal/91/ | |||
{{ اصحاب اجماع}} | {{ اصحاب اجماع}} | ||
[[رده:فرق و مذاهب]] | [[رده:فرق و مذاهب]] | ||