لبنان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''لبنان '''کشوری در خاورمیانه است که به خاطر جایگاه ویژه‌ای‌ که در جبهه مقاومت ضد‌دشمن صهیونیستی دارد و تنوع بالای دینی و مذهبی آن یکی از کشورهای مهم جهان اسلام به شمار می‌آید.

با آغاز گسترش اسلام، [[لبنان]] به تصرف خلافت اسلامی درآمد؛ تا اواخر قرن یازدهم که جزو قلمرو مسیحیان صلیبی شد و سپس با انقراض دولت صلیبیون، تحت استیلای [[مصر]] قرار گرفت. در اوایل قرن شانزدهم لبنان به تصرف عثمانی درآمد.

<ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 آشنایی با لبنان :: اوضاع جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی :: لبنان در یک نگاه به نقل از ویکی شیعه]</ref> اواسط قرن نوزدهم بین دو اقلیت مذهبی مارونی و دروزی لبنان که اولی از حمایت فرانسه و دومی از حمایت [[انگلستان]] برخوردار بود، جنگ داخلی درگرفت.

[[رژیم صهیونیستی|رژیم صهیونیستی]] در سال 2000 در پی 18 سال مقاومت دلیرانه رزمندگان مقاومت لبنان و در رأس آن [[حزب الله لبنان|حزب‌الله]]، از اکثر مناطق اشغالی جنوب لبنان عقب‌نشینی کرد که در تاریخ جنگ‌های اعراب و اسرائیل موفقیتی بی‌سابقه محسوب می‌شود. پیروزی مقاومت اسلامی در جنگ 33 روزه سال 2006 در برابر تجاوز همه‌جانبه رژیم صهیونیستی نیز از نقاط عطف تاریخ معاصر لبنان به‌شمار می‌رود. به‌موجب قطعنامه شماره ۱۷۰۱ شورای امنیت که پایان دهنده جنگ 33 روزه بود، نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل (یونیقل) در فاصله جنوب رود لیتانی تا خطوط مرزی با سرزمین‌های اشغالی مستقر شدند. <ref>[https://fa.alkawthartv.com/news/88647 برای اطلاع بیشتربه سایت الکوثر مراجعه نمایید]</ref>

بیش از دو هزار سال از میلاد حضرت مسیح می‌گذرد. اولین نشانه‌های تاریخی در لبنان به پنج‌هزار سال پیش از میلاد مسیح باز می‌گردد. در واقع، لبنان تاریخی هفت هزار ساله دارد. پنج‌هزار سال قبل از میلاد مسیح نخستین انسان‌ها در ساحل لبنان دیده شده‌اند. البته، وقتی سخن از لبنان در طول تاریخ است، مقصود جبل لبنان است. سواحل و منطقه بقاع، جزء تاریخ لبنان نیستند.

بعد از آن، اسلام ظهور کرد. اسلام زمانی ظهور می‌کند که لبنان و منطقه شام در اختیار دولت بیزانس و روم شرقی است.<ref>[http://www.imam-sadr.com/درباره-امام/نمایش-درباره-امام/tabid/113/ArticleId/14866/تاریخ-لبنان-(1)--دورۀ-باستان-تا-ظهور-اسلام.aspx تاریخ لبنان (۱): دورۀ باستان تا ظهور اسلام]</ref>

تا قبل از ظهور اسلام، امپراطوری بیزانس بر این منطقه حکومت می‌کرد. در قرن هفتم میلادی، اسلام ظهور کرد و حضرت رسول (ص) مبعوث ‌شدند. در این زمان، زلزله شدیدی در منطقه رخ داد که مرکز اصلی آن [[سوریه]] بود. این زلزله در تاریخ بی‌نظیر است. زلزله سوریه باعث ‌شد که وضعیت منطقه آشفته شود و گرسنگی و قحطی و وبا رواج یابد. مهاجرت مردم نیز در این زمان آغاز ‌شد. در این دوره، مسیحیان مارونی از غرب سوریه کوچ کردند و در جبل لبنان مستقر ‌شدند. راجع به حضور مارونی‌ها و مارونیت سیاسی در لبنان کتاب‌های زیادی نوشته شده است. مارونی‌ها معتقدند که فینیقی و لبنانی اصیل هستند. در حالی‌که، آنان اصلاً در جبل لبنان نبوده‌اند و هیچ ارتباطی با فینیقی‌ها ندارند، بلکه در قرن ششم بعد از میلاد بعد از زلزله سوریه در جبل لبنان مستقر ‌شدند. در واقع، حضور قبیله عامله یمن در جبل 900 سال قبل از ورود مارونی‌ها به لبنان است. در این دوره، به سبب همین زلزله و مشکلات فراوانی که دامن‌گیر امپراطوری بیزانس شده است، این امپراطوری ضعیف می‌شود. طبق نظریه [[ابن خلدون]]، هر امپراطوری دوره اوجی دارد و بعد از آن دوره حضیض شروع می‌شود تا به نقطۀ اضمحلال می‌رسد. هیچ امپراطوری‌ای هر چقدر هم که عمر کند، دائمی نیست. <ref>[http://%5Bhttp://www.imam-sadr.com/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/tabid/113/ArticleId/14866/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-(1)--%D8%AF%D9%88%D8%B1%DB%80-%D8%A8%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7-%D8%B8%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85.aspx برای مطالعه بیشتر به سایت موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر مراجعه کنید.]

</ref>

در دورۀ اسلام حضرت محمد(ص) نامه‌هایی به پادشاه روم شرقی و پادشاهی ایران نوشت و آنان را به اسلام دعوت کرد. اما اولین حمله نظامی به روم در دورۀ [[ابوبکر]] است. ابوبکر، خلیفۀ اول، احساس کرد که امپراطوری روم تضعیف شده است. او سپاهی آماده کرد و به فرماندهی [[خالدبن‌ولید]] که سردار مورد علاقه‌اش است، به جنگ با رومی‌ها رفت. البته قبل از آن، امپراطوری روم شرقی نامه حضرت محمد (ص) را پاره کرد و فرستادۀ رسول‌الله را کشت. قبر این فرستاده در [[اردن]] قرار دارد. [[جنگ موته]] که منجر به شهادت [[جعفر طیار]] شد در اردن واقع شده است. خالد، مردی شجاع و شمشیرزن بود. خالد کسی است که در [[جنگ احد]] از پشت به مسلمان‌ها حمله کرد و عامل شکست مسلمان‌ها و شهادت [[حضرت حمزه]] ‌شد. خالدبن‌ولید بعدها مسلمان ‌شد و مورد حمایت ابوبکر قرار گرفت و او را به فرماندهی لشکری برای فتح روم ‌فرستاد. وی موفق ‌شد که در جنگی معروف به یرموک کل منطقه شام را، که لبنان نیز جزء آن است، فتح کند. در واقع، خالدبن‌ولید لبنان و اردن و سوریه که منطقه شام است، به اضافۀ [[فلسطین]] را فتح ‌کرد و این اولین فتح اسلامی است. بعدها [[معاویه]] والی‌ شام شد و در دمشق مستقر ‌شد. [[علی بن ابی طالب

|حضرت علی (ع)]] معاویه را خلع ‌کرد و او نپذیرفت و جنگ صفین اتفاق ‌افتاد و سرانجام پس از ماجرای حکمیت، دولت اموی در دمشق تشکیل ‌شد و لبنان هم جزو قلمرو [[امویه|دولت اموی]] قرار گرفت.  

در این دوران [[فرانسه]] و [[انگلیس]] برای فروپاشی دولت عثمانی برنامه‌ریزی می‌کردند. راه نفوذ آنان اقلیت‌های مسیحی و درزی بود، زیرا سنی‌ها تنها اقلیتی بودند که از عثمانی‌ها حمایت می‌کردند. سایر فِرَق چون زیر فشار و کشتار بودند، دل‌خوشی از عثمانی‌ها نداشتند. اروپایی‌ها از این مسئله استفاده کردند و دو قائم‌مقام منطقه جبل را با هم یکی و با نام متصرفیه معرفی کردند. متصرفیه به معنای سرزمین تصرف شده است. منطقه متصرفیه زیر سلطه عثمانی نبود و فرانسوی‌ها بر آن تسلط داشتند. البته، فرانسوی‌ها بعدها چند منطقه دیگر را به جبل لبنان اضافه کردند. منطقه عکار و بخشی از ساحل و قسمتی از بقاع را به منطقه متصرفیه اضافه کردند و لبنان صغیر نامیدند. در واقع، زمانی‌که می‌گویند لبنان صغیر مقصود همان قائم‌مقامیتین است، که بعدها به متصرفیه تغییر کرد. پس از اضافه شدن مناطقی همچون جنوب و جبل عامل، النهر الکبیر و بخش دیگر منطقه عکار، لبنان کبیر که همان لبنان کنونی است، تشکیل ‌شد<ref>[https://fa.alkawthartv.com/news/87595 برای مطالعه بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید]</ref>.

دورۀ جدید تاریخ لبنان با فروپاشی دولت عثمانی و جنگ اول جهانی آغاز ‌شد. دوره‌ای لبنان تحت کنترل فرانسوی‌هابود که دولت لبنان کبیر نامیده می‌شود. در این دوره [[دولت علویین]]، دولت حلب، دولت دمشق و دولت جبل دروز وجود دارند. در جنگ اول جهانی، دولت عثمانی تضعیف ‌شد و دولت بریتانیا و فرانسه حملات نظامی خود را آغاز ‌کردند و با وعدۀ تشکیل کشور پادشاهی متحد عربی، حمایت عرب‌ها را از طرف شریف حسین بن علی، شریف مکه دریافت ‌کردند. طی مکاتبات مک ماهون، کمیسر عالی انگلیس در قاهره، با شریف مکه، سپاهی با نام لژیون عرب آماده ‌شد و در نهایت، همین سپاه در کنار نیروهای اروپایی، امپراطوری عثمانی را سرنگون کرد.

=== جنگ داخلی ===

جنگ داخلی در لبنان دارای مراحلی است و هر مرحله ویژگی خاص خود را دارد که بیشتر به تحولات منطقه برمی‌گردد. سال‌های ۱۹۷۵ و ۱۹۷۶ میلادی جنگ داخلی لبنان را اصطلاحاً [[جنگ دو ساله لبنان|جنگ دو ساله]] می‌گویند. کتاب‌های بسیاری دربارة جنگ دو ساله منتشر شده است و مطالب روزنامه‌های السفیر و النهار در این دو سال به کتاب تبدیل شده‌ است. این دو سال هسته جنگ داخلی لبنان محسوب می‌شود.  

=== علل شروع جنگ داخلی لبنان ===

پیش از این اوضاع و احوال قبل از جنگ ۱۹۷۵ میلادی را شرح دادیم. اتفاقات زیرا از جمله عوامل شروع جنگ ۱۹۷۵ میلادی است:

=== نیروهای درگیر در جنگ داخلی لبنان ===

احزاب مسیحی: مهم‌ترین حزب مسیحی کتائب یا فالانژ نام دارد. این حزب، [[حزب ملی‌گرای لبنانی]] و اعضای آن [[مسیحی مارونی]] هستند. ممکن است از فرقه‌های دیگر مسیحی نیز عضو آن باشند، اما اکثریت آنها مارونی هستند و رهبر آنها نیز [[پی‌یر جمیل]] نام داشت. او عنوان فالانژ را از ژنرال فرانکو در جنگ داخلی [[اسپانیا]] الهام گرفت. کتائب جمع کتیبه و در اصطلاح نظامی یعنی گردان. کتائب به انگلیسی یعنی فالانژیست. مرکز حزب فالانژ شهر بکفیا در منطقة شمالی است که انبوهی از مسیحیان در آن زندگی می‌کنند. بزرگ‌ترین نیروی حاضر در جنگ، میلیشیای حزب کتائب بود.

=== سازمان‌های فلسطینی درگیر در جنگ ===

این احزاب هیچ‌کدام مستقل نبودند و سازمان‌های فلسطینی به‌ویژه [[سازمان فتح]] و شخص [[یاسر عرفات]] از آنها حمایت سیاسی و مالی و تسلیحاتی می‌کردند. این احزاب سازمان فتح را همراه خود داشتند تا به اصطلاح خاکریز سازمان‌های فلسطینی باشند. از نظر گروه‌های راست‌گرا مانند فالانژیست‌ها، فلسطینی‌هایی که به لبنان آمده بودند، دشمن محسوب می‌شدند. از نظر این احزاب همه لبنان باید با فلسطینی‌ها می‌جنگیدند. این احزاب راست‌گرا متهم بودند که عامل اسرائیل و انزواگرا هستند، در حالی که مخالفان خود را میهن‌خواه و حامی مقاومت فلسطین می‌خواندند. وجود و قدرت احزاب چپ وابسته به سازمان‌های فلسطینی بویژه فتح بود و لذا پس از خروج سازمان‌های فلسطینی از لبنان در سال ۱۹۸۲ از لبنان، همه این احزاب فرو ریختند و تنها نامی از آنها باقی ماند.

در این جنگ فجایع بسیاری صورت گرفت و اردوگاه‌های فلسطینی به‌ویژه آنهایی که در منطقه مسیحی‌نشین بودند، نابود شدند. فالانژیست‌ها ساکنان اردوگاه ضبیه را در شمال بیروت که همه فلسطینی و مسیحی بودند، قتل‌عام کردند و اردوگاه کاملاً ویران شد<ref>[https://fa.alkawthartv.com/news/88686 برای مطالعه بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید]</ref>.  

لبنان حدود 400 سال جزئی از امپراطوری عثمانی بود و از آنجا که دولت عثمانی برخورد خوبی با اقلیت‌های دینی نداشت، مسیحیان و شیعیان لبنان تحت فشار زیادی بودند؛ از این رو عده‌ایبه سرزمین‌های دیگر مهاجرت کردند.

پس از جنگ جهانی اول، مدیریت بخشی از خاک این سرزمین به عنوان قسمتی از [[سوریه]]، به [[فرانسه]] واگذار شد. در سال 1943 بود که لبنان به عنوان یک کشور مستقل برای اولین بار شکل گرفت، اما چندان مزه رفاه را بخشید؛ زیرا با شروع جنگ اعراب با اسراییل در سال 1948، اوضاع منطقه آشفته و لبنان نیز با اسراییل وارد جنگ شد؛ جنگی که تا به امروز هم ادامه دارد اگرچه اغلب همراه با صلح‌های کوتاه مدت بوده است. این کشور غیر از درگیری‌های خارجی، گاه به گاه درگیر منازعات و جنگ داخلی نیز بوده است؛ منازعاتی که پیش از همه منافع [[آمریکا]] و اسراییل در منطقه و لبنان را تأمین می‌کرده است تا اقوام و گروه‌های لبنانی. از این روست که در لبنان معاصر نسلی را نمی‌توان یافت که درگیر جنگ نشده باشد؛ همچنان که شاعر یا نویسنده‌ایلبنانی را نمی‌توان پیدا کرد که به ادبیات جنگ به طور عام و به ادبیات مقاومت به طور خاص نپرداخته باشد.

بیشتر محققین بر این باورند که مقدمات نهضت علمی و ادبی در جهان عرب قبل از سدة نوزدهم میلادی (به عبارت دیگر پیش از حمله [[ناپلئون]] به [[مصر]]) آماده نشده بود. این گفته اگر دربارة برخی از کشورهای عربی درست باشد، دربارة لبنان که پیشروترین همه کشورهای عربی در ارتباط با غرب و استفاده از تمدن اروپا بوده است، درست نیست؛ از این رو کسانی که بخواهند دربارة ادبیات معاصر عربی در لبنان بحث و تحقیق کنند، ناچار باید برای شناختن مقدمات و عوامل آن به دوره‌های پیش از سده نوزدهم مراجعه کنند.

ادبیات عرب در طول تاریخ در سرزمین‌های عربی شکل گرفت و ماهیت کاملاً بومی‌داشت، اما در دو مقطع زمانی این ادبیات خارج از محدودة کشورهای عربی شکل گرفت: اول در جریان مهاجرت به اندلس، قرطبه و اشبیلیه و دوم در ماجرای مهاجرت ادبای سوری و لبنانی به آمریکای شمالی و جنوبی. این مهاجرت تحول بزرگی در ادبیات معاصر عربی ایجاد کرد. «الرابطة العلمیه»، [[جریان ادبی مهجر شمالی]] را سازماندهی کرد. میشال نعمان معلوف با قدرت مالی خود و صرف آن در راه گسترش ادبیات [[مهجر جنوبی]] خدمت فراوان و شایان توجهی به ادبیات کرد. وی با تشکیل جلسات و نشست‌های متعدد، زمینه تشکیل یک انجمن ادبی را فراهم آورد و در نهایت انجمن ادبی مهجر جنوبی در سال 1933 میلادی در [[برزیل]] تأسیس شد<ref>کیهان فرهنگی، ش 222، ص 69 ـ 66</ref>.  

در هنگام ملاقات و احوالپرسی با یک لبنانی نباید باعجله رفتار کرد  

لبنان با تمامی کشورها فرق دارد و قابل مقایسه با هیچ کشوری نیست. این کشور با وجود مساحت کم و جمعیت چهارمیلیونی، (میانگین سنی مردم لبنان ۲۴٫۶ سال است.)دارای تنوع دینی، مذهبی، قومیتی، احزاب، گروه‌ها، و رسانه‌هایی است که مشابه آن را در هیچ کجای دنیا نمی‌توان دید.

لبنانی‌ها از نظام کشورشان به عنوان '[[نظام طایفه ای]]' نام می‌برند؛ البته این طایفه به معنی دینی و مذهبی است نه قومی و نژادی.

کشور لبنان یکی از زیباترین کشورهای حاشیه دریای مدیترانه است که بین [[سوریه]] و اسرائیل قرار دارد و پایتخت آن بیروت است. این کشور 79 کیلومتر با اسراییل و 375 کیلومتر با سوریه مرز مشترک دارد. کشور لبنان یکی از کشورهایی است که فرهنگ و آداب و رسوم مشترکی با [[ایران]] دارد.

آداب خوشامدگویی و نحوه برخورد مردم لبنان:  

نحوه خوشامدگویی لبنانی‌ها، ترکیب جالب‌ توجهی از آداب معاشرت فرانسوی و فرهنگ مسلمانان است. خوشامدگویی به غریبه‌ها عبارت است از یک لبخند گرم و دوستانه و فشردن دست همزمان با گفتن کلمه مرحبا (سلام) که بسیار خوشایند است. دوستان نزدیک در هنگام ملاقات سه بار گونه یکدیگر را می‌بوسند که این کار شباهت زیادی به رسوم فرانسوی‌ دارد.

در هنگام ملاقات و احوالپرسی با یک لبنانی نباید باعجله رفتار کرد و جویا شدن احوال خانواده و وضعیت سلامتی او ضروری است. در هنگام برخورد با یک زن مسلمان لبنانی فشردن دست پسندیده نیست مگر اینکه او ابتدا دستش را به سمت شما دراز کند.

آداب هدیه دادن در لبنان:  

اگر به دیدار یک خانواده مسلمان می‌روید، فقط برای مردان خانواده هدیه ببرید. دادن هدیه‌های کوچک مثل شکلات به بچه‌های میزبان نیز ایده خوبی است. در هنگام هدیه دادن از دست راست و یا هر دودست استفاده کنید.

   

رسم و رسوم عزاداری لبنانی‌ها  

مجالس روضه در لبنان رسم و رسوم و شکل خاص خودش را دارد. اگر در مسجد باشد که مردم روی زمین می‌نشینند وگرنه در حسینیه‌ها و منازل، حتما باید صندلی باشد و مردم روی صندلی بنشینند. عموما قسمت مردانه و زنانه جداست. مثلا در دهکده، مردها به مسجد ده و زن‌ها به حسینیه ده می‌روند یا بالعکس. در سالن‌هایی که امکان جدا کردن نیست، مردها روی صندلی‌های جلویی می‌نشینند و زن‌ها پشت سر آنها. عموما روحانی‌ای صحبت می‌کند و در انتها روضه می‌خواند. سپس مداح به روضه‌خوانی و سینه زنی می‌پردازد.

اکثر مردم لباس سیاه می‌پوشند و چفیه‌ای بر گردن می‌اندازند. دختران و خانم‌های بی‌حجاب روسری سیاه یا چفیه بر سر می‌اندازند و لباس سیاه بر تن دارند.  

یکی از رسم و رسوم‌های ایام محرم، پختن حلیم است و هم زدن حلیم به قصد برکت و برآوردن حاجات، از عقیده‌های شیعیان است. البته حلیم لبنانی بدون شکر بوده و دانه‌های گندم آن درشت و له نشده است. اگر روضه فقیرانه باشد، آب معدنی، آب میوه و کعک العباس (نوعی شیرینی محلی مخصوص محرم) به عزاداران می‌دهند.

اگر صاحب مجلس وضعیت مالی خوبی داشته باشد، غذا هم می‌دهد. عموما کبسه (نوعی غذای لبنانی که با برنج و گوشت پخته می‌شود) بین عزاداران توزیع می‌شود. خیلی اوقات هم حلیم داده می‌شود. از طرف دیگر یک نوع بیسکوییت ساده دایره شکل که بین آن را راحت الحلقوم می‌گذارند آماده شده و به عزاداران تعارف می‌شود. برخی مجالس خیلی مجالس شیک و سطح بالایی است که عموما مخصوص سیاسیونی است که بین شیعه‌گری و سکولار بودن گیر کرده‌اند. بعضی مجالس هم بسیار پرجمعیت و با شور و اشک همراه است و سینه زنی مرتب و سنگینی انجام می‌دهند.

رسوم مردم لبنان در ماه رمضان:

در ماه رمضان مردم لبنان مراسم‌های قرآنی مخصوصی دارند. در این شب‌ها افراد به حسینیه‌ها و مساجد رفته و به برپایی شب‌های قرآنی، حفظ و تجوید قرآن و هم خوانی قرآن می‌پردازند. از دیگر رسوم مردم لبنان در ماه رمضان، گردهمایی خانواده‌ها و تبادل مطالب اجتماعی، سیاسی و دینی است.

افطاری مخصوص مردم لبنان: غذاهای لبنانی از مرغوب‌ترین غذاهای دنیا هستند.

حراج عطر و ادکلن اورجینال در جمعه سیاه

    

مردم لبنان هر سال بر اساس عادتی دیرینه [[عید سعید فطر]] را با بازیهای مختلف از جمله آتش بازی، توزیع عیدی میان کودکان، حضور در مجالس خانوادگی و محلی در راستای افزایش انس و الفت و تهیه غذاهای محلی جشن می‌گیرند.

آتش بازی که از مهمترین بازیها و پدیده‌های عید سعید فطر در [[لبنان]] به شمار می‌رود، از اهمیت خاصی برخوردار است که مردم به بر افروختن آتش می‌پردازند که یا به آن تماشا می‌کنند، یا از روی آن می‌پرند و یا دور آن می‌چرخند.

فرزندان در این روز بسیار خوشحال هستند، چرا که این روز با پوشیدن لباسهای جدید همراه است. والدین یا اقوام دیگر برای آنها لباسهایی خریده و در کنار تختخواب آنها قرار می‌دهند و هنگامی که از خواب بیدار می‌شوند، لباسهای خود را می‌بینند و این باعث خوشحالی آنها می‌شود.

شب عید علاوه بر اینکه با تبریک و تهنیت همراه است، دقایقی را نیز برای صفای دل و ذهن به سخنان دینی گوش می‌دهند و با تعریف لطیفه برای کودکان آنها را می‌خندانند.

روز عید روز خوردن کیک و شیرینی‌هایی است که با گردو، پسته یا خرما به وسیله زنان خانه دار تهیه شده است. زنان خانه دار از مدت‌ها قبل همه وسایل را خریده اند و در روز عید کیک و شیرینی طبخ می‌کنند. اما برخی از زنان کارمند که فرصت کافی برای تهیه این شیرینی‌ها ندارند، آنها را به صورت آماده خریداری می‌کنند.

رسوم مردم لبنان در کریسمس:

کریسمس تعطیل رسمی است برای همه مردم. اما فقط روز 25 دسامبر تعطیل است. یعنی خود روز کریسمس. همچنین روز اول سال نو هم تعطیل رسمی است. ولی عملا دانش‌آموزان از قبل از کریسمس تا پس از سال نو حدود ده روز تعطیلی دارند.

حکومت در لبنان، [[جمهوری|جمهوری]] (از نوع [[دموکراتیک پارلمانی|دموکراتیک پارلمانی]]) است و [[اصل تفکیک قوا|اصل تفکیک قوا]] در قانون اساسی این کشور مورد تاکید است. تنوع مذاهب و طوائف در لبنان، در طول تاریخ مسبب بروز جنگ‌ها و درگیری‌های متعددی بوده که جنگ‌های داخلی 1975 تا 1990 مهم‌ترین و طولانی‌ترین جنگ داخلی در این کشور محسوب می‌گردد. این تعدد طائفی و ناآرامی‌های ناشی از آن باعث شد تا نظام سیاسی منحصر بفردی در این کشور در قالب [[دموکراسی|دموکراسی]] توافقی شکل بگیرد.

=== نگاهی به نظام پارلمانی لبنان؛ نقش قدرتمند احزاب در اداره کشور ===

یکی از کشورهایی که بر پایه نظام پارلمانی اداره می‌شود، کشور لبنان است. پارلمان لبنان 128 عضو دارد که بر اساس سیستم «مناصفه» یا تقسیم به دو، بطور مساوی میان مسیحیان و مسلمانان تقسیم گردیده است. این تقسیم‌بندی نسبی، در درون هر یک از دو طائفه مسیحی و مسلمان نیز اجرا گردیده و برای همه 18 طائفه لبنانی سهمیه به نسبت جمعیت آن طائفه در نظر گرفته شده است. طبق قانون اساسی این کشور، نمایندگان با رأی مستقیم مردم برای یک دوره 4 ساله برگزیده می‌شوند.

=== سعد حریری و تشکیل دولت جدید لبنان ===

سعد حریری برای سومین بار در طول ریاست‌جمهوری میشل عون مامور تشکیل دولت جدید لبنان شده است.

با این همه باید منتظر بود و نتیجه رایزنی‌های نخست‌وزیر مکلف با طرف‌های دیگر لبنانی را دید و این که خروجی آن چه خواهد بود و آنگاه قضاوت کنیم که آیا طرح تشکیل کابینه جدید لبنان با تکلیف حریری به خانه اول بازگشته است یا آن که نقطه آغاز جدیدی برای حریری گشوده شده است[https://www.isna.ir/news/99080301432/%D8%B3%D8%B9%D8%AF-%D8%AD%D8%B1%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری ایسنا مراجعه کنید)].

احزاب سیاسی لبنان عمدتاً بر اساس گرایش طایفه‌ای تقسیم‌بندی می‌شوند. در صحنه سیاسی این کشور، دو حزب برجسته شیعه حضور دارند که عبارتند از حزب‌الله لبنان (به رهبری سیدحسن نصراله) و جنبش أمل (به رهبری نبیه بری). مهم‌ترین احزاب و گروه‌های سیاسی اهل سنت عبارتند از جریان المستقبل (سعد حریری)، جماعت اسلامی لبنان (ابراهیم مصری)، حزب اتحاد (عبدالرحیم مراد)، جنبش توحید اسلامی (بلال شعبان)، جمعیت خیریه اسلامی (حسام قراقیره)، جمعیت مقاصد خیریه (تمام سلام)، جنبش امت (شیخ عبدالناصر جبری) و غیره. از فعال‌‌ترین احزاب و گروه‌های مسیحی نیز می‌توان جریان آزاد ملی (میشل عون)، حزب کتائب (امین جمیل)، قوات لبنان (سمیر جعجع) و جریان المرده (سلیمان فرنجیه) را نام برد. در صحنه دروزی چهار گروه شاخص سیاسی شامل جریان سوسیالیست ترقی‌خواه لبنان (ولید جنبلاط)، حزب دموکراتیک لبنان (طلال ارسلان)، حزب توحید عربی (وئام وهاب) و حزب عربی لبنانی (فیصل داود) ایفای نقش می‌نمایند.

مهمترین گروه‌های سیاسی لبنان عبارتند از:

بزرگترین حزب سیاسی مسیحیان لبنان جریان ملی آزاد است. این جریان سیاسی پس از تبعید ژنرال میشل عون به پاریس در سال 1990 تشکیل شد و به تدریج سیر تکاملی خود را طی کرد تا سال 2005 به یک حزب قوی در عرصه تحولات داخلی لبنان تبدیل شد. این حزب پس از بازگشت میشل عون از پاریس به لبنان (مه 2005)و خروج نیروهای سوریه از لبنان، با جریان مسیحی المرده در انتخابات پارلمانی این کشور ائتلاف کرد و پس از آن متحد حزب الله لبنان شد و یک ائتلاف دائمی برای حمایت از مقاومت علیه اسرائیل تشکیل داد. جریان ملی آزاد یکی از مهم‌ترین گروه‌های لبنانی مخالف حضور نیروهای سوری در این کشور بود. به همین دلیل جریان ملی آزاد به ائتلاف 14 مارس پیوست و به محض خروج نیروهای سوریه از لبنان به جنبش حزب الله، امل و برخی جریانات دروزی ملحق شد[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1394/11/18/993633/%D8%A7%D8%A6%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%88-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D9%84%DB%8C-10-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%B4%D8%AF (برای اطلاع بیشتر به خبرگزاری تسنیم مراجعه کنید)]. بدنبال انتخاب میشل سلیمان به عنوان رئیس‌جمهور جدید لبنان و گرایش جریان ملی آزاد به حزب الله و امل، این جریان دچار شکاف شد که مهم‌ترین آن شورای عالی جریان ملی آزاد است. این شورا به ائتلاف 14 مارس پیوست. گروه دیگری که از جریان آزاد ملی مشتق شد جریان وابسته به میشل عون است. این جریان طرفدار گروه‌های مقاومت لبنان است[https://fa.alkawthartv.com/news/88796 (برای مطالعه بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].

   

این یک حزب سیاسی و شبه نظامی است که در سال 1976 توسط بشیر الجمیل بنیان‌گذاری شد. شاخه نظامی این حزب در جریان موسوم به جبهه لبنان ریشه دارد. نیروهای لبنانی یکی از طرف‌های درگیر در جنگ‌های داخلی لبنان بود که در نبردهای زیادی علیه شبه نظامیان جنبش ملی لبنان و سازمان‌های فلسطینی مقیم این کشور شرکت کرد. بدنبال ترور بشیر جمیل در سال 1982 و تغییر در کادر رهبری نیروهای آزاد ملی، این حزب از جبهه لبنان جدا شد و پس از آن با یگان‌های ارتش لبنان به فرماندهی میشل عون وارد جنگ‌های خونین شدند.

در پی امضای توافقنامه طائف که به پایان جنگ‌های داخلی لبنان منجر شد، نیروهای لبنانی سلاح‌های خود را تحویل مقامات بیروت دادند و به یک حزب سیاسی تبدیل شد. بدنبال این تصمیم‌گیری، سمیر جعجع فرمانده نیروهای لبنانی به بمب‌گذاری در کنیست النجات متهم شد و به زندان افتاد و فعالیت نیروهای لبنانی ممنوع شد اما پس از خروج نظامیان سوریه از لبنان در سال 2005 این ممنوعیت لغو و سمیر جعجع نیز از زندان آزاد شد و مسئولیت هیئت اجرایی نیروهای لبنانی را به عهده گرفت. در دوره‌هایی نیروهای لبنانی 5 کرسی هم در پارلمان لبنان داشته‌اند. جوزف سرکیس وزیر گردشگری اولین کابینه فؤاد سنیوره وابسته به حزب نیروهای لبنانی بود، آنتوان کرم به عنوان وزیر محیط زیست و عدل ابراهیم به عنوان وزیر دادگستری اسبق وابسته به همین حزب هستند.

«حزب کتائب»، «حزب آزادگان ملی»، «جریان المردة»، «اتحاد ملی لبنان»، «حزب دموکرات مسیحی»، «حزب همکاری»، «حزب الوعد» «جنبش التغییر»، «جبهة آزادی» و...از جمله گروه‌های سیاسی مسیحی لبنان هستند[https://fa.alkawthartv.com/news/88796 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].

لبنان همواره یکی از پایگاه‌های اصلی جریان‌های اسلام‌گرای شیعه و سنی در جهان اسلام بوده است. این کشور به دلیل نزدیکی به مرز فلسطین، سابقه اشغال از سوی رژیم صهیونیستی و تعدد طوایف و مذاهب مختلف از اهمیت بالایی در منطقه برخوردار بوده و همواره چشم طمع دشمنان غربی و عربی را به خود جلب کرده است. تلاش‌های [[امام موسی صدر]] برای پایان جنگ طوایف در این کشور و همچنین تأسیس مقاومت اسلامی از سوی وی موجب شد که جریان‌های علمایی شیعه و سنی نیز نقش بارزی را در مقابله با [[رژیم صهیونیستی]] و جنگ‌ طایفه‌ایایفا کنند. در این کشور که تشکل‌ها، تجمع‌ها و گروه‌های علمایی به شدت فعال هستند، دشمنان جریان مقاومت و همچنین مزدوران عرب همواره سعی کرده‌اند با ایجاد درگیری بین علمای شیعه و سنی، مسلمانان این کشور را از مبارزه با رژیم صهیونیستی منحرف کنند[https://rasanews.ir/fa/news/278658/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8E%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری رسا مراجعه کنید)].

با توجه به اهمیت شناخت جریان‌های علمایی اهل تسنن حامی مقاومت و مخالف جریان مقاومت در اینجا به بررسی مهم‌ترین علما و گروه‌های اهل تسنن لبنان و همچنین تلاش عربستان برای سیطره بر [[دارالافتاء لبنان]] می‌پردازیم.

   

این جمعیت به ریاست شیخ [[احمد الزین]]، یکی از علمای اهل تسنن این کشور از مهم‌ترین جمعیت‌های علمایی لبنان متشکل از روحانیان شیعه و سنی است. این جمعیت که رویکرد تقریب بین مذاهب اسلامی‌دارد، همواره با صدور بیانیه‌هایی خواستار مبارزه با جریان‌های تکفیری و تروریستی بوده است. از آخرین موضع‌گیری‌های جمعیت علمای مسلمان لبنان می‌توان به بیانیه شدید اللحن این جمیعت در محکومیت حمله عربستان به [[یمن]] اشاره کرد. این جریان همچنین بر لزوم آزادسازی سرزمین‌های اشغالی از دست رژیم صهیونیستی و بازگشت فلسطینیان به سرزمین خود همیشه تأکید داشته است.

احمد القطان، رییس این جمعیت از علمای معتدل اهل تسنن لبنان است. القطان دیدارهای مستمری را با علمای شیعه لبنان دارد و همواره بر لزوم حمایت از خط مقاومت اسلامی در برابر تهدیدهای صهیونیستی و تکفیری تأکید داشته است. وی از جمله علمای میانسال لبنان است که تلاش بسیاری را برای آگاه سازی جوانان سنی مذهب نسبت به واقعیت‌های مختلف از جمله خطر تکفیر و تروریسم برای جهان اسلام به کار گرفته است.  

این جبهه به ریاست شیخ [[زهیر الجعید]]، فعالیت‌های تأثیرگذاری را در کنگره‌ها و همایش‌های تقریبی در تهران و سایر مناطق جهان اسلام دارد. جبهه العمل المقاوم علاوه بر تلاش فرهنگی برای مقابله با گروه‌های تکفیری و تندرو، به طور مستمر خواستار حمایت مردم لبنان از ارتش و مقاومت این کشور برای مقابله با رژیم صهیونیستی است.  

این حزب از دیگر احزاب حامی جریان مقاومت و مخالف تلاش‌های سعودی در لبنان است. شیخ مصطفی ملص، رییس این حزب از حامیان [[جمهوری اسلامی ایران]] در لبنان و مخالفان تشکل‌های اسلامگرای تندروی لبنان است. این حزب همچنین موضعی انتقادی نسبت به اقدامات کشورهای عربی در [[سوریه]] دارد.  

جنبش اصلاح و الوحده لبنان از دیگر جریان‌های اسلامگرایی است که به شدت با رویکرد سیاسی جریان المستقبل لبنان مخالف است. گروه‌های تندرو نیز به دلیل حمایت‌های شیخ [[ماهر عبدالرزاق]]، رییس این جمعیت از سیدحسن نصرالله، دبیرکل مقاومت اسلامی و همچنین انتقادهای وی از برخی علمای تندروی لبنانی برای ترور این عالم اقدام کردند که بی نتیجه ماند. مسأله [[فلسطین]] و لزوم حمایت از مقاومت مسلحانه در برابر اسرائیل از دیگر رویکردهای این جنبش است.

این عالم لبنانی که از جمله شخصیت‌های بارز منطقه صیدای لبنان به شمار می‌آید، همواره برای نگه داشتن مردم این منطقه (صیدا) در خط مقاومت و دوری از تندروی فعالیت کرده است. امام جماعت مسجد الغفران صیدا به ویژه پس از آغاز بحران سوریه با اظهارات و بیانیه‌های مختلف تلاش کرد که مردم را از حمل سلاح علیه ارتش لبنان و مجاهدان مقاومت برحذر دارد. شیخ حسام العیلانی همچنین از جمله کسانی است که انفجارهای تروریستی در مناطق کشورهای شیعه نشین حاشیه خلیج فارس را به شدت محکوم کرده و خواستار همزیستی مسالمت‌آمیز اهل تسنن و شیعیان با دوری از تندروی و افراط بوده است.

ماهر حمود را می‌توان یکی از برجسته‌ترین علمای اهل سنت لبنان برشمرد. وی که دبیرکل اتحادیه علمای حامی مقاومت است از گذشته تا کنون در انتقاد از علمای تندروی اهل سنت، جریان‌های اسلام‌گرا مانند [[اخوان‌المسلمین]] و عربستان سعودی سخنرانی‌های بی پروایی را انجام داده است. حمایت شدید وی از جریان مقاومت و همچنین جمهوری اسلامی ایران سبب شده است که تکفیری‌ها علاوه بر تکفیر وی چند بار برای ترور این شخصیت لبنانی اقدام کنند. خطبه‌های نماز جمعه و سخنرانی‌های وی به شدت از سوی رسانه‌های مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد.

   

عربستان سعودی به عنوان مهم‌ترین حامی جریان المستقبل لبنان در طی سال‌های اخیر همه ظرفیت‌های خود را به کار گرفته تا از علمای اهل سنت این کشور برای خدشه وارد کردن به وجهه جمهوری اسلامی ایران و جریان مقاومت به ویژه حزب الله لبنان استفاده کند. در این میان به نظر می‌رسد که می‌توان علمای هم‌سو با عربستان را به سه دسته تقسیم کرد.

مهم‌ترین شخصیت‌ سلفی که در چند سال اخیر و به ویژه پس از بحران سوریه به اقدام علیه حزب الله لبنان پرداخت احمد الاسیر، شیخ فتنه بود. وی که از تندرو‌ترین مخالفان ایران و حزب الله لبنان است ابتدا با اظهارات تند و تحریک‌آمیز، تلاش داشت اهل سنت را علیه مقاومت اسلامی بسیج کند. وی و یارانش پس از مدتی با بستن خیابان‌ها بر لزوم کنار گذاشتن سلاح از سوی حزب الله لبنان تأکید کرده و دست به اعتصاب زدند. احمد الاسیر که تلاش‌های خود را در بین مردم و حکومت بی ثمر می‌دید پس از تحریک طرفدارانش علیه ارتش لبنان و مقاومت اسلامی دست به سلاح برد که این امر به کشته شدن چند سرباز ارتش لبنان انجامید. با بالاگرفتن درگیری‌ها، ارتش لبنان شمار بسیاری را از طرفدرانش را به هلاکت رساند و دستگیر کرد. این شخصیت لبنانی پس از آن درگیری‌ها از انظار عموم غایب شد و بیش از یکسال است که خبری موثق از محل اختفای وی در محافل رسانه‌ایلبنان وجود ندارد. در‌این‌باره به نظر می‌رسد برخی کشورهای خارجی تلاش داشتند از الاسیر برای وارد کردن حزب الله به جنگی داخلی در لبنان استفاده کنند که با ناکام شدن این تلاش، احمد الاسیر دیگر برای آنها یک برگ سوخته بیش نیست.  

اظهارات این دسته از علما جنبه تبلیغاتی دارد که در رسانه‌ها مانور زیادی روی آن صورت می‌پذیرد. از جلمه علمایی که با اظهارات خود از عربستان سعودی حمایت کرده و ایران را باعث و بانی همه مشکلات منطقه عنوان می‌کند می‌توان به [[محمد علی جوزو]]، مفتی جبل لبنان اشاره کرد. وی همواره جمهوری اسلامی ایران را حامی اصلی "ترورسیم شیعی و سنی" توصیف کرده و از حزب الله لبنان به عنوان "اشغالگر سوریه" یاد می‌کند. رسانه‌های مخالف محور مقاومت نیز با استفاده از اظهارات وی، به تشویش اذهان عمومی علیه حزب الله و ایران استفاده می‌کند.  

[[سلیم سوسان]]، مفتی اهل سنت صیدا نیز از دیگر شخصیت‌های هم‌سو با جریان المستقبل و نزدیک به دار الافتاء لبنان است که اظهاراتی علیه جریان‌های سیاسی حامی مقاومت اسلامی لبنان دارد. این شخصیت لبنانی با نادیده گرفتن اقدامات گروه‌های تندرو، جریان مقاومت را افراطی معرفی می‌کند.

دسته دیگری از علمای لبنان نیز هستند که به عربستان گرایش دارند اما آنها مواضع معتدل تری نسبت به سایرین دارند. از مهم‌ترین شخصیت‌های معتدل سنی مذهب لبنان می‌توان به [[محمد رشید قبانی]]، مفتی سابق لبنان و [[عبدالطیف دریان]] مفتی کنونی لبنان اشاره کرد.

   

یکی از مهم‌ترین تلاش‌های عربستان و همپیمانان آن در داخل لبنان سیطره کامل بر دارالافتاء این کشور و مقابله دینی با جریان مقاومت است. اگرچه اکنون نیز مفتی اعظم لبنان رابطه بسیار نزدیکی با عربستان و المستقبل دارد اما این شخصیت نیز نمی‌تواند سعودی‌ها و هم‌پیمانان آنها را راضی نگاه دارد؛ چرا که عربستان سعودی به دنبال شخصی مانند احمد الاسیر یا محمدعلی جوزو است که به صورت آشکار علیه حزب الله و ایران موضع بگیرد.

المستقبل نیز که مهم‌ترین شاخه سیاسی اهل سنت است برای اینکه رابطه خوب خود با اسلام‌گرایان سنی مذهب را حفظ کند، تلاش دارد با استفاده از دار الافتاء و شخصیت‌های دینی اجازه ندهد که حمایت‌ جریان‌های مردمی اهل سنت را در مقابل گروه‌هایی مانند جبهه النصره و... از دست دهد. به همین دلیل همه تلاش خود را می‌کند که از علمایی استفاده کند تا با اظهارات و مواضعی علیه مقاومت بخشی از تندروها را راضی نگه دارد.

نکته قابل توجه این است که حمایت از علمای افراطی اهل سنت بیش از همه به سود [[رژیم صهیونیستی]] است. این رژیم که از قدرت روز افزون مقاومت به هراس افتاده و از همگرایی علمای شیعه و سنی بر محور مقاومت علیه اسرائیل خسته شده است امید دارد با ایجاد تنش بین جریان‌های دینی سنی و شیعه جلوی فراگیر شدن استراتژی مقاومت در بین گروه‌های اسلام‌گرا را گرفته و با ایجاد درگیری داخلی در لبنان خود را در وضعیت بهتری قرار دهد. این درحالی است که بخش عظیمی از علما و شخصیت‌های دینی اهل تسنن رابطه بسیار خوبی با حزب الله دارند و از حامیان اصلی مقاومت اسلامی به حساب می‌آیند. امری که به نظر می‌رسد از اساسی‌ترین چالش‌های دشمنان مقاومت است.

درپایان باید گفت نظر به اینکه سابقه [[جنگ سی و سه روزه]] نشان داده است که عربستان سعودی و جریان المستقبل از هیچ تلاشی برای تضعیف حزب الله فروگذاری نمی‌کنند و همچنین با توجه به شرایط منطقه عربستان و هم‌پیمانان لبنانی آن عزم خود را برای استفاده از دارالافتاء و مراکز دینی در لبنان به منظور مقابله با حزب الله جزم کرده‌اند. در این بین فعالیت‌هایی با رویکرد تقریب بین مذاهب و همچنین روشنگری علمای اهل تسنن می‌تواند نقش مهمی را برای خنثی کردن این نقشه ایفا کند[https://rasanews.ir/fa/news/278658/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%DA%A9%D9%88%D8%AA%D8%A7%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86%E2%80%8E%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%B3%D9%86%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری رسا مراجعه کنید)].

این گروه سیاسی توسط رفیق حریری نخست‌وزیر پیشین لبنان بنیان‌گذاری شده است. پس از ترور او در سال 2005 سعدالدین حریری پسر رفیق حریری رهبری این گروه سیاسی را به عهده گرفت. این گروه با ائتلاف با حزب ترقی‌خواه سوسیالیست به رهبری ولید جنبلاط، نیروهای لبنانی، حزب کتائب و سایر گروه‌های سیاسی لبنانی ائتلاف 14مارس را تشکیل داد. این ائتلاف از حمایت آمریکا و فرانسه و سایر کشورهای غربی به همراه عربستان و برخی کشورهای عربی برخوردار است. ائتلاف 14مارس با برپایی تظاهرات و اعتصاب‌ها در شهرهای لبنان بویژه بیروت خواستار تشکیل دادگاه بین‌المللی برای مجازات عوامل ترور رفیق حریری، پایان دادن به حضور نظامی و امنیتی سوریه در لبنان و برگزاری انتخابات آزاد در این کشور و خلع سلاح تمام گروه‌های لبنانی از جمله حزب‌ا‌لله شدند. بدنبال این تحصن‌ها و ناآرامی‌ها ائتلاف 14 مارس توانست بیشتر کرسی‌های پارلمانی را بدست بیاورد و دولت اکثریت را تشکیل دهد[https://fa.alkawthartv.com/news/88796 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].

این جماعت یکی از شاخه‌های اخوان‌المسلمین است که در سال 1964 به طور رسمی فعالیت خود را در لبنان آغاز کرد. فتحی یکن اولین دبیرکل این جماعت بود که هدف از تاسیس آن تبلیغ اسلام، مقابله با تمدن غربی و جامعه سازی اسلامی و تلاش برای بازگشت به اصول اصیل اسلامی بود. این جماعت در دهه 70 قرن گذشته در  

سراسر مناطق سنی نشین لبنان نفوذ خود را توسعه داد بیشتر توجه جماعت اسلامی لبنان به موسسات رسمی دینی بود لذا نمایندگانی را در این موسسات مثل شورای عالی اسلامی و اداره اوقاف نصب کرد. این جماعت به تدریج وارد فعالیت‌های سیاسی شد بطوریکه در سال 1972 اولین نماینده وابسته به جماعت اسلامی لبنان وارد پارلمان این کشور شد. در جریان جنگ‌های داخلی لبنان در سال 1975 جماعت اسلامی لبنان گروه شبه نظامی موسوم به مجاهدین تشکیل داد تا از مناطق طرابلس، بیروت و صیدا حمایت کند. پس از این جنگ نیروهای وابسته به جماعت اسلامی لبنان سلاح‌های خود را به نیروهای عربی تحویل دادند و مراکز نظامی خود را تعطیل کردند اما با حمله ارتش صهیونیستی به لبنان در سال 1982 نیروهای وابسته به جماعت اسلامی این کشور مسلح شدند و تا خروج آخرین نظامی اسرائیلی از جنوب لبنان به مبارزه خود با این رژیم ادامه داد. از آنجایی که این جماعت به جدایی دین از سیاست معتقد نیست و بر این باور است فعالیت‌های سیاسی که در راستای دفاع از حقوق مردم و بر طرف کردن ظلمی از آنان باشد عبادت محسوب می‌شود، در عرصه سیاسی این کشور حضور فعالی دارد و بعد از ترور رفیق حریری سیاست اعتدال را میان دو جناح اصلی لبنان یعنی 14 مارس و 8 مارس در پیش گرفت.

در سال ۱۹۳۰ تاسیس و در ۱۹۸۲ [[محمد حبشی]] را به رهبری خود برگزید. طرفداران حبشی به خاطر اینکه جزء سلفیون و اشعریون بود دائم با هواداران [[فتحی یکن]] که یک معتزله بود نزاع داشته‌اند. آنها با استقرار جامعه اسلامی مخالف اند چون آنها راعامل تفرقه بین مسلمانان می‌دانند. به [[سوریه]] تمایل زیادی دارند و استدلالات سلفی جدی نیز پیدا کرده‌اند<ref>روزنامه رسالت، دوشنبه11 تیر 1386،شماره6185،ص8</ref>.

تفاوت اصلی این جریان سیاسی اسلامی با جماعت اسلامی این است که با توجه به اینکه هر ۲ دارای رهبری کاریزماتیک هستند اما جماعت اسلامیه به صورت رهبری جنعی روحانی اداره می‌شود. علی‌رغم اختلافاتی که با شیعه دارد، همراه حزب الله علیه شکست اسرائیل شرکت داشت و از ایران حمایت می‌کرد. این حرکت در ۱۹۸۲ توسط شیخ [[سعید شعبان]] در طرابلس پایه‌گذاری شد. شیخ سعید شعبان هر چند سنی مذهب بود لکن در تفکرات و ایدئولوژی خود تمایلات شیعه گرایانه داشت و چند بار به [[ایران]] نیز سفر کرده بود. او فارغ‌التحصیل [[الازهر الشریف|الازهر]] بود که در سال ۸۳ و ۸۴ با بعضی‌ها و سوسیالیست‌ها و... درگیر شد و علیه آنان به پیروزی رسید. او در صیدا فعالیت جدی داشت و در نبرد با اسرائیل در ۱۹۸۸ نیز به طور فعالانه شرکت داشت. ایدئولوژی وی آمیزه‌ایاز چند اصل مهم بود: ۱) مبارزه ۲) مخالف [[جدایی دین از سیاست]] ۳) [[ناسیونالیسم عربی]] ۴) [[کثرت گرایی]]. وی دشمن جدی با مسیحیان داشت. روابط متفاوت وی با حزب الله و دولت ایران قدری کار را مشکل کرده بود. وی از طرفی طرفدار حزب الله بود اما از طرفداری یک رژیمی‌مانند ایران در لبنان ممانعت می‌کرد. وی مذاکره با اسرائیل را نیز به طور جدی رد می‌کرد. او در سال ۱۹۹۷ فوت کرد و ماهر حمود دبیر کلی جنبش را به عهده گرفت <ref>همان</ref>.

حزب‌ الله لبنان بزرگترین و تاثیرگذارترین جنبش لبنانی است که نقش بسیار مهمی در ساختار سیاسی این کشور دارد. به هرحال بدنبال حمله [[رژیم صهیونیستی]] به لبنان در سال 1982 تعدادی از جوانان لبنانی در کنار یکدیگر قرار گرفتند و با هدف بیرون راندن متجاوزین یک گروه مقاومت تشکیل دادند. جنگ‌های چریکی و فعالیت سیاسی این جوانان سبب شد تا افسانه شکست ناپذیری ارتش صهیونیستی نابود شود و این ارتش اولین طعم تلخ شکست را در سال 2000 بچشد و دست از پا درازتر از جنوب لبنان عقب‌نشینی کند.

در پی شکست توطئه‌های آمریکا و اسرائیل علیه مقاومت اسلامی لبنان و تقویت بیش از بیش جایگاه این جریان سرانجام [[رژیم صهیونیستی]] تصمیم به حمله گرفت و در تابستان 2006 به لبنان حمله کرد اما مقاومت 33 روزه نیروهای مقاومت اسلامی جنوب بار دیگر بزرگ‌ترین شکست ارتش صهیونیستی را رقم زد و [[تل‌آویو]] مجبور شد با خفت و خواری به جنگ 33 پایان دهد و پذیرفت که در این جنگ شکست خورده است و به شروط حزب‌الله تن داد. از جمله اینکه در جریان تبادل اسیران و اجساد نظامیان اسرائیلی با نیروهای لبنان، حزب‌الله موفق شد تمام لبنانی‌های در بند رژیم صهیونیستی را آزاد کند. این پیروزی‌ها و موفقیت‌ها سبب شد تا جایگاه حزب‌الله و مقاومت هر روز مستحکم‌تر شود بطوریکه ائتلاف 14 مارس مجبور شد از موضع خود درباره خلع سلاح مقاومت دست بکشد و در مذاکرات آشتی ملی گروه‌های لبنانی که در سال 2007 در [[قطر]] برگزار شد آن را نادیده بگیرد[https://fa.alkawthartv.com/news/88796 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].

در پی انفجار مهیب در بیروت، فرصتی مهیا شد که پیشتر هرگز نمی‌توانست وجود داشته باشد: این احتمال که انفجار به مثابه کاتالیزوری در تلاش‌های مداوم برای تغییر شکل نظام سیاسی لبنان عمل کند. اما دو مانع اساسی برای چنین تغییری وجود دارد: اولی این است که طبقه حاکم اعتقاد دارد بقای سیاسی آن به ثبات نظام سیاسی تقسینم قدرت بستگی دارد، و دومی محیط منطقه‌ایو تلاش‌های ایران، سوریه، امارات و عربستان برای اطمینان از عدم تغییر توازن قدرت شکننده در لبنان به عنوان راهی برای حفظ منافع ژئواستراتژیک خودشان است. چالش پیش روی همه این کشورها و متحدان لبنانی آنها این است که چگونه روابط دیرینه خود را در مواجهه با مطالبات روزافزون مردمی در لبنان برای بازسازی سیاست این کشور هماهنگ سازند.

بدون تردید در روزهای آینده شاهد تحولات گسترده تری در لبنان خواهیم بود. این کشور اکنون در این شرایط حساس بیش از هر زمان دیگری نیازمند وحدت و پرهیز از فتنه است و لبنانی‌ها باید راه را به روی کسانی که قصد بهره‌برداری از این شرایط را دارد، ببندند[https://fa.alalamtv.net/news/5093266/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B5%D8%AD%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D8%A7%DA%A9%D8%B4-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C (برای مطالعه بیشتر به سایت العالم مراجعه کنید)].

[[امام موسی صدر]] یکی از شخصیت‌های اسلامی است که نقش برجسته‌ای در تاریخ سیاسی و اجتماعی [[لبنان]] بجای گذاشت. وی که در سال 1960 وارد شهر صور شد تا به امور شیعیان لبنانی بپردازد. در آن زمان فقر در میان شیعیان لبنانی بیداد می‌کرد به همین دلیل آنان از وضعیت اجتماعی مناسبی برخوردار نبودند. امام موسی صدر برای رهایی شیعیان از فقیر و بیسوادی کوشید با راه‌اندازی موسسات خیریه سطح زندگی آنان را بهبود بخشد. تلاش‌های او سبب شد تا در مرحله اول شیعیان و در مرحله دوم سایر اقشار فقیر لبنانی از خدمات موسسات بهداشتی، اقتصادی و آموزشی شیعیان بهره‌مند شوند و سطح زندگی آنان ارتقا یابد. دهه‌ها تلاش محرومیت زدایی از شیعیان به تقویت جایگاه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی آنان کمک چشم‌گیری کرد.

جنبش امل یکی از ارکان اصلی مقاومت اسلامی در جنوب لبنان است که توانست پیروزی‌های زیادی برای مردم این کشور رقم بزند و توطئه‌های غرب و اسرائیل علیه مقاومت و لبنان را خنثی کند[http://asre-iranian.ir/newspaper/page/2418/3/26446/0 (برای اطلاع بیشتر به سایت روزنامه عصر ایران مراجعه کنید)].

اول خرداد ۱۳۴۸ شمسی مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان آغاز بکار کرد. مجلسی که طرح تشکیل آن سال ۱۳۴۶ در مجلس تصویب شد و رئیس‌جمهور لبنان آن را امضا کرد.

براساس قانون تصویب شده در مجلس مدت ریاست شش سال بود. سال ۱۳۵۲ هیات رئیسه مجلس این مدت را تا سن ۶۵ سالگی امام صدر تمدید کرد. دوره‌ای که ۱۵ سال آن، از ۱۳۵۷ در اسارت و غیبت گذشت. اما تا سال ۱۳۷۲ که امام ۶۵ ساله شد، همچنان رییس مجلس اعلای شیعیان بود. در این سال امام رئیس افتخاری انتخاب شد و شیخ م[[علامه محمد مهدی شمس الدین|محمد مهدی شمس‌الدین]] که قبلا نایب رئیس مجلس بود، به طور رسمی رییس مجلس شد[http://www.imam-sadr.com/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/tabid/113/articleid/5547/Default.aspx?dnnprintmode=true&mid=463&SkinSrc=%5BG%5DSkins%2F_default%2FNo+Skin&ContainerSrc=%5BG%5DContainers%2F_default%2FNo+Container (برای اطلاع بیشتر به سایت موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر مراجعه کنید)].

در لبنان از لحاظ ماهوی، قدرت سیاسی در اختیار رهبران طوایف مختلف است و هر چه طایفه قدرتمندتر و متحدتر باشد، جریان سیاسی نیز قدرتمندتر است <ref>یوسف قزما خوری، الطائفیة فی لبنان: من خلال مناقشات مجلس النواب 1923-1978، بیروت، دار الحمراء، 1989، ص 5-10</ref>.این کشور دارای هجده طایفه است، ولی قدرت بین سه طایفه مسلمان شیعه، مسلمان سنی و مسیحی مارونی تقسیم شده است به طوری که رئیس‌جمهوری از میان مارونی‌ها، نخست‌وزیر از میان سنّی‌ها و رئیس مجلس از میان شیعهها برگزیده می‌شود و دروزی‌ها نیز همواره به‌عنوان متوازن کننده قوا در بین این سه طایفه عمل می‌کنند<ref>نگاه کنید به: عیسی اسکندر المعلوف، المسألة الطائفیة فی لبنان: الجذور والتطور التاریخی، بیروت: دار الحمراء للطباعة والنشر، 1997</ref>.[http://tabyincenter.ir/print/?print=14044 (برای اطلاع بیشتر به سایت اندیشکده تبیان مراجعه کنید)]

حزب دروزی «سوسیالیست ترقی‌خواه» در سال ۱۹۴۹ تاسیس شد. از بارزترین موسسان آن می‌توان به «[[کمال جنبلاط]]»، «فرید حیران»، «آلبرت ادیب»، «عبدالله العلایلی»، «فواد رزق» و «جورج حنا» اشاره کرد. رهبر کنونی این حزب «ولید جنبلاط» است. پایه‌های حزب بر مبنای سکولاریسم و سوسیالیسم و بر مبنای اکثریت دروز شکل گرفته است. «تیمور جنبلاط»، «اکرم شهیب»، «هادی ابوالحسن»، «وائل ابوفاعور»، «فیصل الصایغ» و «بلال عبدالله»، ۶ عضو حزب سوسیالیست ترقی خواه هستند که اکنون در پارلمان لبنان از طریق ائتلاف با دو نماینده احزاب دیگر فراکسیون «گردهمایی دموکراتیک» را تشکیل دارند. «جریان توحید» از دیگر گروه‌های سیاسی دروزی است که ریاست آن را «وئام وهاب» از سیاستمداران شناخته شده دروزی لبنان برعهده دارد و اکنون یکی از نمایندگان دروزی‌ها در پارلمان این کشور است. حزب دموکراتیک لبنان به ریاست «طلال ارسلان» وزیر ورزش و جوانان سابق لبنان و جنبش مبارزه عربی لبنان به ریاست «فیصل الداود» نیز از جمله احزاب دروزی لبنان هستند[https://www.irna.ir/news/83830487/%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%B3%D9%87%D9%85-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D9%87%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA (برای اطلاع بیشتر به سایت ایرنا مراجعه کنید)].

این حزب در سال 1949 بنیان‌گذاری شد که برجسته‌ترین موسسان آن را می‌توان کمال جنبلاط، فرید جبران، البرت ادیب، عبدالله العلایلی، فواد رزق و جورج حنا نام برد. رهبری این حزب در آن زمان به عهده کمال جنبلاط بود که به حزب جنبش ملی لبنان پیوست. این جنبش متشکل از حزب سوسیالیست ترقیخواه و سایر احزاب سیاسی لبنان بود که نقش فعالی در راستای مقابله با جبهه مسیحی لبنان که متشکل از حزب کتائب و حزب آزادگان ملی بود ایفا کرد.

پس از ترور رفیق حریری نخست‌وزیر سابق لبنان در سال 2005 جورج حاوی یکی از رهبران حزب سوسیالیست ترقی خواه در گفت‌وگو با شبکه الجزیره [[بشاراسد]] رئیس‌جمهور سوریه را متهم به دخالت در این ترور کرد. این مسئله به تنش میان لبنان و سوریه دامن زد و در عرصه تحولات داخلی لبنان حزب سوسیالیست ترقی خواه به ائتلاف 14مارس پیوست. مواضع ضد مقاومتی که ولید جنبلاط در پیش گرفت حزب او را به یکی از مهم‌ترین گروه‌های سیاسی ائتلاف 14مارس تبدیل کرد[https://fa.alkawthartv.com/news/88796 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].  

این حزب در ژوئیه ۲۰۰۱ و پس از انشعاب از جریان سوسیالیست ترقیخواه رسمیت یافت و رئیس آن [[طلال ارسلان]] وزیر ورزش و جوانان حکومت وحدت ملی لبنان می‌باشد. این جریان پیش از تمایل اخیر ولید جنبلاط رئیس جریان سوسیالیت ترقی خواه به جریان ۸ مارس شاخص‌ترین جریان دروز همپیمان حزب الله است. این حزب البته در پارلمان فعلی لبنان صاحب هیچ کرسی نیست <ref>روزنامه کیهان، دوشنبه4 آبان 1388،شماره19495،ص12</ref>.

در زمان حاضر برخی احزاب مهم و رسانه‌های لبنان نگاه و رویکرد انتقادی و برخی نیز نگاه مثبت به سیاست خارجی [[جمهوری اسلامی ایران]] دارند.

یکی از نکات مهم در این ارتباط فضای ضد اسراییلی حاکم بر احزاب و رسانه‌های لبنان است و همه طیف‌های سیاسی و رسانه‌ای این کشور اسراییل را دشمن اصلی لبنان می‌دانند. این موضوع ظرف یک هفته گذشته در محکومیت «[[معامله قرن]]» از طرف همه مقام‌ها، احزاب و رسانه‌های لبنان خود را نشان داد[https://www.irna.ir/news/83662966/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%AD%D8%B2%D8%A7%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری ایرنا مراجعه کنید)].

در مقدمه قانون اساسی لبنان، علاوه بر اشاره به پایبندی این کشور به [[منشور ملل متحد]]، هویت «عربی» و التزام آن به منشور [[اتحادیه عرب|اتحادیه عرب]] نیز مورد تأکید قرار گرفته است. بر این اساس لبنان روابط خوب و عادی با بیشتر کشورهای عربی دارد. لبنان ازجمله کشورهایی است که رژیم غاصب صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسد.

موقعیت ژئوپولتیک و ژئواستراتژیک لبنان و بویژه همسایگی آن با سرزمین‌های اشغالی فلسطین، باعث شده تا این کشور مورد توجه بازیگران بزرگ عرصه سیاست بین‌الملل قرار گیرد. اکنون بسیاری از نهادهای بین‌المللی نیز در بیروت دفتر دارند. عمده‌ترین بازیگران خارجی در صحنه لبنان، پنج کشور ایران، سوریه، عربستان، آمریکا و فرانسه می‌باشند:

سابقه حضور و سلطه [[فرانسه]] در لبنان، موجب شد تا فرهنگ و سیاست فرانسه در این کشور به خصوص در جامعه مسیحی رواج و سیطره پیدا کند. لذا زبان فرانسوی به عنوان زبان دوم در این کشور رایج گردیده و فرهنگ فرانسوی توانسته همچنان سیطره خود را بر بخش عظیمی از جامعه لبنان حفظ نماید. بر همین اساس لبنان اکنون کشوری فرانکوفون محسوب می‌گردد.

بواسطه سیاست حمایت همه‌جانبه [[آمریکا|آمریکا]] از منافع سیاسی، نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی، و همچنین حفاظت از منافع نفتی خود در منطقه، لبنان به مرکز مهمی برای حضور و نفوذ آمریکا تبدیل شده است.

روابط لبنان با [[سوریه|سوریه]] به دلیل پیوندهای تاریخی و طایفه‌ای، مرز مشترک، سی سال حضور نیروهای سوری در لبنان (از سال 1975 تا سال 2005)، و وجود دشمن مشترک صهیونیستی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و معمولاً تحولات این دو کشور بر یکدیگر اثرگذار هستند.

کشور ما به لحاظ حمایت از مقاومت این کشور در برابر تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی، حضوری گسترده در صحنه لبنان دارد و از مقبولیت وسیعی نه تنها در صحنه [[شیعه]] بلکه در جامعه [[اهل‌سنت]]، مسیحیان و سایر طوایف [[لبنان]] نیز برخوردار می‌باشد[https://fa.alkawthartv.com/news/88618 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)].

پیروزی انقلاب اسلامی ایران نشان داد که اسلام با گذشت زمان، توسعه و مدرنیزاسیون در جوامع، اثرات و بازتاب‌های پایداری در سطوح منطقه‌ایـ جهانی و بین‌المللی داشته است. [[قرآن]] و آیات آن در دنیای پس از انقلاب اسلامی، معنا و مفهوم جدیدی یافت. پیروزی انقلاب اسلامی موجب احیای افکار و اندیشه‌های اسلامی در سراسر جهان وافزایش روحیه و تقویت بنیادهای فکری گردید. به گونه‌ای که از حالت تدافعی در آمده و حالت تهاجمی به خود گرفته است. انقلاب اسلامی ایران گفتمان و ذهنیت جدیدی در مسلمانان به وجود آورد. از این روبررسی ابعاد منطقه‌ایو جهانی انقلاب اسلامی، به ویژه در جهان اسلام که محمل اصلی شعار و پیام انقلاب اسلامی است و در رابطه با دولت‌ها وملت‌ها امری مهم تلقی می‌گردد که از لحاظ آکادمیک نیز به توجه بیشتری نیاز دارد. در این میان، لبنان یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین کشورها برای بررسی است که نزدیک‌ترین رابطه را با جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی‌داشته است. محدوده زمانی تحقیق از پیروزی انقلاب اسلامی تا زمان حال را در بعد کلی در بر نمی‌گیرد.

نکته سوم که مقاله بدان اهتمام دارد، موضوع هویت جنبش حزب الله است. مقاله بر آن است که حزب الله دارای سه ضلع هویتی است: لبنانی بودن، اسلامی بودن و الهام گیری از انقلاب اسلامی ایران و ضدصهیونیستی بودن. بنابراین حفظ هر کدام از این سه ضلع و هر کدام آن نقش تعیین‌کننده‌ایدر پایداری این جنبش در آینده دارد. هنر مندی حزب الله آن است که بتواند ترکیب خوبی از این عناصر را حفظ کند تا درصحنه سیاسی لبنان، بازیگر پرقدرت و پر نفوذی به شمار آید[http://ensani.ir/fa/article/63759/%D8%AA%D8%AD%D9%84%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87 (برای مطالعه بیشتر به پرتال جامع علوم انسانی مراجعه کنید)].

    

تقریب مذاهب اسلامی به‌معنای زندگی مسالمت‌آمیز پیروان مذاهب اسلامی با حفظ ارزش‌های درون‌مذهبی، ضرورتی انکار‌ناشدنی است، که با درنظر گرفتن موقعیت ویژه برخی کشورهای اسلام، اهمیت و ضرورت آن دوچندان می‌شود. با مد نظر قرار دادن تأثیرهای دینی و فرهنگی و سیاسی کشور لبنان در منطقة خاورمیانه و کشورهای عربی اسلامی، ضرورت بررسی ظرفیت‌های تقریب در لبنان، به منظور توسعه و بررسی چالش‌های آن جهت رفع یا تبدیل به فرصت، نمایان خواهد بود.

   

2. مفهوم‌شناسی

مقصود از تقریب مذاهب اسلامی، تقریب پیروان مذاهب اسلامی است؛ چراکه تقریب دو مذهب بدون درنظر گرفتن اتباع آن، معقول نخواهد بود. بدیهی است که تقریب به­معنای دست شستن از ارزش‌های مذهبی نیست و هیچ­یک از علمای اسلام چنین برداشتی از تقریب ارائه نکرده‌اند؛ بلکه همواره بر اصول ثابت ارزش­های دینی و مذهبی تأکید داشته‌اند. محمدی عراقی می‌گوید: «تقریب همان نزدیک شدن به مشترکات مذاهب است و منظور از تقریب مذاهب اسلامی این نیست که شیعه، سنی شود و یا سنی، شیعه؛ بلکه مراد این است که چون مشترکات ما بسیارند، می‌توان در مهم­ترین مسائل، حتی در مسائل فقهی، هم­فکری و همیاری نمود»<ref>محمدی عراقی، 1387، ص107</ref>.  

2ـ2. چالش‌های تقریب

چالش‌های تقریب، به هر عمل و گفتار و رفتاری گفته می‌شود که مانع از رسیدن به هدف مطلوب اتحاد مسلمانان باشد. این چالش‌ها به دو قسم نظری و عملی تقسیم می‌شوند. منظور از چالش نظری آن است که شخص، یا اعتقادی به تقریب ندارد، یا نوع برداشت و پیش­فرض‌های ذهنی وی، زمینه تقریب را از بین می‌برد؛ در حالی که چالش عملی مجموعه رفتارهایی ­است که مانع تحقق تقریب و وحدت می‌شوند. در چالش عملی، چه­بسا شخص به تقریب باور دارد یا دراین­باره تصورات خاص ندارد، ولی رفتارهایی از وی روی می‌دهد که مانع تحقق تقریب می­شود و اختلاف را شدت می‌بخشد.

2ـ3. ظرفیت‌های تقریب

برای رسیدن به وحدت اسلامی، باید بر مشترکات اسلامی تأکید شود و موارد اختلافی بین مذاهب را به دیده اجتهاد نگریست.

3ـ5. دشمن مشترک

هرچند کشور لبنان به­دلیل ظرفیت‌های مهم و بنیادین عقلی و دینی تقریبی، تا حدودی از فعالیت‌ها و اندیشه‌های تکفیری در امان مانده است، ولی بعید نیست تبلیغات نابرابر این گروه، مرزهای لبنان را نیز درنوردد و دامن مسلمانان لبنان را نیز آلوده سازد. اکنون کشور سوریه ماهیت بحران خود را ازدست داده و بحران سوریه از موضوع سیاسی به موضوع مذهبی تغییر ماهیت داده است و معارضین سوریه فعالیت خود را با بیرق سلفی­‌گری ادامه می‌دهند. تهدید به تخریب حرم حضرت زینب و حضرت رقیه8 در دمشق، و اهانت به مزار صحابة رسول خدا9 در مرج عذرا مؤید این مطلب است. اگر جریان وهابیت به­صورت صحیح و عقلانی اصلاح و کنترل نشود، چه­بسا ضربات سنگینی داشته باشد و صدمات ناشی از آن نیز جبران­ناپذیر نباشد.

4ـ4. دشواری مسائل کلامی و ناآگاهی پیروان مذاهب از آموزه‌های مذهب مقابل

پژوهش‌های علمی در موضوع مشترکات اسلامی مذاهب؛

حضور مؤثر اهل سنت در لبنان و ابعاد منطقه‌ای و بین‌المللی تحولات این کشور باعث شده تا کشورهای بزرگ عربی همچون عربستان سعودی نیز توجه خاصی به صحنه لبنان داشته باشند. این حضور در دوره رفیق حریری به بعد گسترده و عمیق گردید.

لبنان در مقایسه با کشورهای دیگر خاورمیانه، کشور بسیار کوچکی است. اهمیت کشور لبنان به سبب ژئوپولتیکی است. لبنان کشوری کوچک به مساحتی حدود 10452 کیلومتر مربع است. از شمال و شرق با سوریه، از غرب با دریای مدیترانه و از جنوب با فلسطین هم‌مرز است. ارتباط لبنان با دریا بسیار حائز اهمیت است. از قدیم فینیقی‌ها در لبنان زندگی می‌کردند و زمینۀ فعالیت آنها دریانوردی بوده است. رشته کوهی از شمال به جنوب و رشته کوهی از مرز سوریه تا فلسطین در خاک این کشور کشیده شده است. میان این دو رشته کوه‌ دشت بقاع قرار گرفته است. رودخانه‌های بسیاری نیز در این کشور وجود دارد از جمله: لیطانی، العاصی، رودخانۀ بیروت و....

آب و هوای کشور لبنان مدیترانه‌ای و کوهستانی است. به همین سبب، از وضعیت آب و هوایی مناسبی برخوردار است. کشور لبنان طبیعت بسیار زیبایی نیز دارد. صنعت گردش‌گری از قدیم یکی از منابع مهم درآمد لبنان بوده است.

== شهرهای لبنان ==

همچنین، عمدۀ فعالیت‌های اقتصادی لبنان تجارت و توریسم و خدمات بانکی است. در واقع، از لحاظ ژئوپولتیک مرز آبی و هم‌مرزی با دو کشور سوریه و فلسطین اشغالی بسیار اهمیت دارد. مرزهای سوریه تنها منفذ و راه حمل و نقل و تجارت کشور لبنان است. اگر روابط سوریه با لبنان در وضعیت مناسبی نباشد صدمات سنگینی برای لبنان به همراه خواهد داشت. و اقتصاد لبنان را از بین خواهد برد[http://www.imam-sadr.com/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85/tabid/113/ArticleId/14815/%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C.aspx (برای اطلاع بیشتر به سایت موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر مراجعه کنید)].

مذهب در لبنان، تنها به معنای اعتقادی شخصی، با آداب و رسوم عبادی خاص نیست، بلکه عنصری است که ویژگی سیاسی و اجتماعی لبنان را مشخص می‌کند. بر این اساس، مذهب به واسطه نظام طایفه‌ایلبنان در تقسیم قدرت، منافع و پست‌های اجرایی، سیاسی شده، به بنیان سیاست در این کشور تبدیل گردیده است. تعداد دقیق پیروان مذاهب مختلف در لبنان، همواره محل مناقشه بوده و چنان که گفته شد، از سال 1932 تا به امروز، سرشماری دقیقی در این زمینه صورت نگرفته و دولت لبنان تنها به انتشار مجموع جمعیت این کشور، بدون ذکر پیروان هر مذهب، اکتفا کرده است.

اهل سنت

ماجرا از آنجا آغاز شد که یک لبنانی مقیم یونان به نام «سامر صیداوی» اقدام به انتشار کلیپی در فضای مجازی کرد و در آن به شیعیان و اهل بیت علیهم‌السلام اهانت کرد.

این جنبش در بیانیه خود تاکید کرد: «هرکس که نظیر چنین اقداماتی را انجام می‌دهد، با دین ناب اسلام و اهداف والای آن به شدت فاصله دارد. چنین فردی با اقدام خود، به نفع طرح صهیونی- آمریکایی برای ایجاد فتنه میان امت اسلامی خدمتی رایگان ارائه کرده است[https://fa.shafaqna.com/news/855288/ (برای اطلاع بیشتر به سایت شفقنا مراجعه کنید)].

بنیان‌گذار این جنبش، نظریه دینی یکدست و خالصی ایجاد کرد که بعدها به مکاتب، گرایش‌ها و انجمن‌هایی تبدیل شد که طرف‌های سیاسی و مراکز قدرت پیرامون آن با یکدیگر به کشمکش پرداختند. برخی این کشمکش را عاملی برای تجزیه آن دانستند؛ درحالی که برخی دیگر آن را مانند خون تازه در رگ‌ها یافتند که با سلفیت لبنانی همخوانی دارد و عاملی برای جلوگیری از مرگ جنبش می‌باشد.

3- مسیحیان

کشور لبنان، در غرب آسیا واقع شده و از شمال با سوریه و از جنوب با فلسطین اشغالی مرز مشترک دارد. این کشور کوچک، زیبا و حاصلخیز را عروس خاورمیانه نیز نام نهاده‌اند. ژئوپلیتیک این کشور در نقطه طلاقی مدیترانه و جهان عرب منجر به شکل‌گیری تنوع دینی- مذهبی، نژادی و فرهنگی منحصر بفرد در لبنان شده و زیست مسالمت‌آمیز این فرهنگ‌ها در کنار هم این کشور را به یکی از کارآمدترین دموکراسی‌ها در خاورمیانه تبدیل کرده است، هرچند همین تنوع در کنار ژئوپلیتیک خاص لبنان باعث شده نیروهای خارجی درصدد نفوذ و تأثیرگذاری بر گروه‌های مختلف در این کشور برآیند و در مقاطعی لبنان را به صحنه نزاع و درگیری این گروه‌ها تبدیل کنند.

مسیحیان این کشور حزب‌الله را حامی خود در برابر گروه تروریستی داعش می‌دانند. از آغاز تحرکات داعش در مناطق مرزی شرق لبنان، شمار زیادی از ساکنان مسیحی این کشور از جمله شهر «رأس بعلبک» سلاح به دست گرفته و وارد نبرد با این گروه تروریستی شده‌اند. حزب‌الله لبنان و شبه نظامیان مسیحی در یک جبهه به مبارزه با تروریست‌ها می‌پردازند[http://peace-ipsc.org/fa/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B3%DB%8C%D8%AD%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D9%82%D8%A7%DB%8C%D9%82-%D8%AD%DB%8C%D8%AF%D8%B1%DB%8C/ (برای مطالعه بیشتر به سایت مرکز بین‌المللی صلح مراجعه کنید)].

فرقه «احباش»

فعالیت خارجی این جمعیت، حول تقویت ایمان و دینداری مهاجران لبنانی از طریق برگزاری مراسم نماز در مساجد متمرکز است. این جمعیت هواداران خود در خارج را تشویق به راه‌اندازی نهادهای تبلیغاتی نظیر ایستگاه‌های رادیویی و… می‌کند. حضور این جمعیت در دانمارک، سوئد و برخی شهرهای کشور آلمان بسیار چشمگیر و برجسته است. این جمعیت موافقت خود را با سند صادره از سوی گردهمایی احزاب سیاسی لبنان در هتل "پریستون" اعلام کرد.

طرح‌های خیریه (جمیعة المشاریع الاسلامیه)

   

جمعیت طرح‌های خیریه اسلامی (احباش) جمعیت المشاریع الخیریه الاسلامیه

و طی یک مدت زمان کوتاه، این جمعیت دارای بخش‌های متعددی در مناطق لبنان شد.

افکار و اصول

   

شیخ الهرری رهبر دینی احباش

7. و غیره[http://www.shiafrica.com/archive/1618/%D8%A2%D8%B4%D9%86%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%C2%AB%D8%A7%D8%AD%D8%A8%D8%A7%D8%B4%C2%BB-%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D9%88%D9%BE%DB%8C (برای اطلاع بیشتر به سایت شیعه آفریقا مراجعه کنید)].  

جریان المرده عنوان حزبی سیاسی در لبنان است که مسئولیت آن را [[فرنجیه|سلیمان طونی فرنجیه]] برعهده داشته و اعضای آن را مارونی‌ها تشکیل می‌دهند، این حزب که دفتر مرکزی آن در منطقه زغرتا قرار دارد، در سال 1986 به دست سلیمان فرنجیه فرزند طونی فرنجیة رییس‌جمهور اسبق لبنان تاسیس شد و در ابتدای جنگ‌های داخلی لبنان به عنوان "ارتش آزادی‌بخش الزغرتاوی" مشهور بود.

4- دروزیان

حضور علویان یا "نصیری‌ها" در لبنان به آغاز حضور و قیمومت دولت فرانسه در سوریه پس از تأسیس دولت "جبل العلوییون" (1920-1936) در سواحل سوریه که امروز شامل استان‌های سوریه لاتاکیا و طرطوس و مناطقی از شمال طرابلس است، آغاز شد.

6- اسماعیلیه

    

سرزمین مقدس اما شگفت‌انگیز

اما باید این واقعیت را دانست که بیروت علاوه بر این جاذبه‌ها و زیبایی‌ها، چهره‌ایدیگر هم دارد، در اطرافش و در بخش‌هایی به نام قرنطینه (برج حمود) و نیز در ناحیه النبع و ربائیه که در شمال شرقی این بندر قرار دارند، یک زندگی فقیرانه، عقب افتاده و زاغه نشینی را می‌توان دید. نواحی تل الزعتر، دغوانه و الشیاح، صبرا و شتیلا که در جنوب شرقی بیروت جای گرفته‌اند، علاوه بر آن که عقب افتادگی از سیمایشان هویدا است، در جنگ‌های داخلی و تجاوزات رژیم اشغالگر قدس و پناه بردن آوارگان فلسطینی بدان سیمایی آغشته به خون و جنگ و جنایت دارد و از ستمی مضاعف حکایت می‌کند. در این نواحی و در کنار پایتخت ثروتمند لبنان افرادی زندگی می‌کنند که با ساکنین ثروتمند بیروت هیچ گونه وجه اشتراکی ندارند و جز رنج و محرومیت از چیزی نصیب نمی‌برند. شیعیان و مهاجرین فلسطینی در نقاط مورد اشاره معیشت سخت و فرساینده‌ایرا سپری می‌کنند و تاوان تبعیض دولت‌های لبنان و نیز یورش‌های اشغالگران قدس را می‌پردازند.

واحد پول لبنان لیره است. پیش از جنگ جهانی اول در لبنان از پول عثمانی با نام لیره عثملی (عُسمَلی) استفاده می‌شد. پس از سقوط سلطنت عثمانی برای مدتی از واحد پول مصری استفاده شد و برای همین در زبان محلی لبنانی به پول، مصاری گفته می‌شود. در هنگام استعمار فرانسه بر منطقه، واحد پول یکسانی به نام لیره سوریه تشکیل شد و با فرانک فرانسه مرتبط گشت. بطوریکه هر لیره ۲۰ فرانک فرانسه ارزش داشت و توسط بانک لبنان و سوریه ضرب می‌شد.

اقتصاد لبنان کاملاً خصوصی و مبتنی بر سرمایه‌داری و بازار آزاد است. بخش خدمات و بانکداری بیش از 70 درصد تولید ناخالص ملی این کشور را به خود اختصاص می‌دهد. مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد لبنان عبارتند از:

بانکداری در لبنان خصوصی است. اکنون بالغ بر80 بانک خصوصی در لبنان فعالیت دارند. علاوه بر بانک‌های تجاری، مؤسسات مالی و اعتباری و واسطه‌ای نیز در لبنان فعالیت دارند. ازجمله این بانک‌ها می‌توان بلوم بانک، فرانس‌بانک، بیبلوس بانک‌، بانک العودة، بانک اسلامی لبنان و بانک صادرات ایران را برشمرد.

تراز تجاری لبنان به دلیل مشکلات داخلی لبنان این کشور در طول سال‌های گذشته همواره منفی بوده است. مهم‌ترین کشورهای صادرکننده به لبنان: ایتالیا، فرانسه، آمریکا و چین و مهم‌ترین کشورهای وارد کننده از لبنان: سوئیس، انگلستان، عربستان، ترکیه، آمریکا و اردن می‌باشند. تجار لبنانی به دلایل مختلف در بیشتر کشورهای دنیا از جمله ‌آفریقا، آمریکای لاتین و استرالیا فعالیت تجاری دارند. در سال 2010 میلادی این افراد بالغ بر 8 میلیارد و 200 میلیون دلار ارز وارد کشور کرده‌اند. امضاء موافقت‌نامه منطقه آزاد تجاری عربی، باعث کاهش تعرفه گمرکی کالاهای تولید کشورهای عربی به لبنان شده است.

لبنان در سال 2010 پذیرای بیش از 2 میلیون گردشگر خارجی بوده و حدود 7 میلیارد دلار از این محل درآمد ارزی داشته؛ ولی این آمار در سال‌های بعد به‌دلیل شرایط منطقه کاهش پیدا کرده است.

بزرگ‌ترین بخش نیروی کار لبنان در بخش کشاورزی فعال هستند. جنوب لبنان و منطقه دره بقاع در شرق لبنان بیش‌ترین اراضی حاصلخیز را دارند. مرکبات، زیتون، انگور، سیب، موز و تنباکو مهم‌ترین تولیدات کشاورزی صادراتی لبنان هستند.

بدهی خارجی: 35 میلیار دلار[https://fa.alkawthartv.com/news/88681 (برای اطلاع بیشتر به سایت الکوثر مراجعه کنید)]

بخش بانکی لبنان، یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های بانکداری عربی و جهانی نسبت به حجم اقتصاد ملی آن است؛ به‌طوری‌که در پایان سال 2015 حجم دارایی‌های کلی این بخش حدود 4 برابر حجم درآمد ناخالص ملی بوده است. (186 میلیارد دلار). همچنین میزان سپرده‌های بانکی (شامل سپرده‌های خصوصی مقیم و غیر مقیم و سپرده‌های بخش دولتی است) حدود 3 برابر درآمد ناخالص ملی است. (حدود 155 میلیارد دلار)  

بخش بانکی لبنان شامل 72 بانک لبنانی، مشترک و خارجی با ترکیب ذیل می‌باشد:

در پایان سال 2015، تعداد کل شعب بانک‌های فعال در لبنان حدود 1060 شعبه در داخل کشور بوده است. 54% آنها در بیروت و حومه آن، 19% در استان جبل لبنان، 11% در جنوب، 10% در شمال، و 06% در منطقه بقاع واقع شده‌اند.

متداولترین میزان سود سالانه بانکها برای سپرده‌های لیره‌ای7 درصد، سپرده‌های دلاری 5/3 درصد و 5 درصد برای وام‌های مسکن (وام لیره ای) است که البته در سال 2017 سود وام مسکن به 3 درصد کاهش خواهد یافت.

بر اساس اطلاعات منتشره، بزرگ‌ترین 10 مجموعه بانکی لبنان طی سال‌های 2014 و 2015 و نیمه اول 2016 به ترتیب ذیل است. شایان ذکر است ده بانک ذیل در زمره بزرگ‌ترین هزار بانک در جهان از لحاظ رده‌بندی سرمایه (Tier 1 Capital) قرار دارند که مجله The Banker در ژولای 2016 آن‌را منتشر ساخته است.

این بانک‌ها به ترتیب عبارتند از: عوده، لبنان و المهجر، بیبلوس، فرنسبنک، سوسیته جنرال، بانک بیروت، البحر المتوسط، البنک اللبنانی الفرنسی، الاعتماد لبنانی، بنک بیروت و البلاد العربیه.

بانک‌های لبنانی شبکه انتشار گسترده‌ای را از طریق حضور 18 بانک لبنانی در 32 کشور و 89 شهر در خارج با شکل‌های قانونی متفاوت، توسعه داده‌اند از جمله: 19 دفتر نمایندگی 11 بانک لبنانی، 64 شعبه مستقیم 13 بانک لبنانی، و 310 شعبه 40 بانک (36 بانک وابسته، 3 بانک شرکاتی، و یک بانک برادر با 13 بانک لبنانی). بانک‌ها در لبنان با بیش از 183 بانک کارگزاری در 64 کشور و 82 شهر در نقاط مختلف جهان تعامل دارند (منبع: انجمن بانک‌های لبنان)

در منطقه عربی، انتشار بانک‌های لبنانی در کشورهای سوریه، عراق، مصر و اردن است. در اروپا، شعبه‌های بانک‌های لبنانی و بانک‌های وابسته به آن اساساً در قبرس، فرانسه، سوئیس و ترکیه است.

از جمله آثار جالب توجهی که در لبنان یافت شده است، صدها موزاییک کاملاً حفظ شده از دوران روم و بیزانس است. هزاران سنگ کوچک و رنگارنگ تصاویر پیچیده‌ایرا تشکیل می‌دهند که چهره‌های اسطوره ای، خدایان یا طرح‌های هندسی را نشان می‌دهد. این موزاییک نماد لبنان است، کشوری که با تنوع فرهنگ‌ها، سنت‌ها و آیین‌های متمایز از زمان متمایز است. همین تنوع بی‌نظیر است که بازدیدکنندگان را مسحور خود می‌کند.

جامعه مدرن لبنان با همان تنوع فرهنگی مشخص می‌شود. بیشتر لبنانی‌ها به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسه تسلط دارند. وقتی در مرکز شهر بیروت قدم می‌زنید، از مساجد گنبدی و کلیساهای "زودیاک عالی" عبور می‌کنید، که نشان‌دهنده میراث دینی و مهندسی کشور است - مسلمانان سنی، شیعیان و دروزی‌ها. مسیحیان مارونی، ارتدوکس شرقی و دیگران... هر منطقه روستایی لبنان عطر و طعم خاص خود را دارد و روستاها سنت‌های آشپزی، هنر، دین و فرهنگ خود را حفظ می‌کنند.

باآمدن گردشگران کشورهای حوزه خلیج فارس در سال‌های اخیر که طی آنعربستان در حال بررسی رفع ممنوعیت مسافرت اتباع این کشور به لبنان و در حال صدور مجوز سفر اتباع خود به لبنان درآینده است.

انفجار بیروت به طور مستقیم و غیر مستقیم به بیش از ده هزار موسسه گردشگری لبنان خسارت وارد کرد و صد هزار نفر از مجموع صد و پنجاه هزار فرد شاغل در بخش گردشگری را بیکار کرد.

اگرچه لبنان از لحاظ فعالیت‌های کشاورزی (از لحاظ فراهم بودن آب و حاصلخیزی خاک) دارای وضعیت مناسبی است ولی بخش کشاورزی بزرگی ندارد. بخش کشاورزی تنها با جذب ۱۲ درصد نیروی کار کم اهمیت‌ترین بخش اقتصادی لبنان است و تنها ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود که آن را در پایینترین رده در میان بخش‌های اقتصادی دیگر قرار می‌دهد[https://www.irna.ir/news/7988196/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-%D9%88-%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D9%84-2010%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF%DB%8C (برای اطلاع بیشتر به سایت ایرنا مراجعه کنید)].

بیشتر کشورهای عربی سعی در پشتیبانی وحمایت از آموزش عالی دانشگاهی دارند. به همین سبب این کشورها شاهد افزایش تعداد دانشجویان از 000/90 در سال 1975 به 5/2 میلیون نفر در سال 1991 بودند در همین زمینه نسبت دختران وزنانی که مشغول تحصیلات عالی هستند از 28% در سال 1975 به 37% در سال 1991 رسیده است. با وجود افزایش تعداد دانشجویانی که در شاخه‌های علوم پایه ومهندسی وپزشکی مشغول به تحصیل هستند اما همچنان تعداد دانشجویانی که به تحصیل در رشته‌های علوم انسانی مشغول هستند بیشتر است.

اما نکته‌ایکه در همه بخش‌های آموزش از ابتدایی تا دانشگاهی قابل توجه است اینکه بهره زنان ودختران در کشورهای عربی هنوز ناچیز, وفاصله بین مردان وزنان بسیار زیاد است[https://www.icro.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=261&pageid=32738&p=106&showitem=8457 (برای اطلاع بیشتر به سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مراجعه کنید)].

لبنان شاهد وجود 77 دانشگاه ومرکز آموزش عالی است. این رقم در سال 1996 تنها 42 مرکز أموزش عالی بود. بعضی از صاحبنــظران ایــن رشد را یـــک خـــــطر غم انگیز می‌دانند. از دیدگاه آنان مشکل در رشد تعداد دانشگاه‌ها ومؤسسات آموزش عالی نیست بلکه در کیفیت آنها ومهمتر از آن در میزان مطابقت آنها با احکام قانونی ومقررات موجود در این زمینه است. بعضی از مجوزهای صادر شده بمنظور تأسیس دانشگاه‌ها ومؤسسات از لحاظ مضمون مخالف قوانین ومقررات مادر در این باب است. مهمترین نقطه عطف در شروع صدور مجوز‌ها به سال 1996 برمی‌گردد البته نه تنها در صدور مجوزها, بلکه این سال, سال تولد دستور‌العمل ومجوز شماره 8864 است که در آن شروط ومعیارهای لازم برای صدور مجوز تأسیس مراکز عالی تکنولوژیک معیّن شده است وضمناً نظام آموزشی وابسته به آنرا بمنظور اخذ گواهی دانشگاهی در تکنولوژی (D.U.T) مشخص کرده است. دستور‌العمل دیگر صادره به شماره 9274 در سال 1996, شروط ومعیارهای لازم برای صدور مجوز تأسیس مراکز خصوصی آموزش عالی یا ارتقاء دانشکده‌ها یا مدارس عــالیِ موجود را بیان می‌دارد. ایــــن دستور‌العمل پس از 34 سال انتظار صادر شد واین در حالی است که ماده 11 از قانون نظام آموزش عالی در لبنان که در تاریخ 26/12/1961 صادر شده است مشخص نموده که صدور دستور‌العمل اجرایی آن نیاز به مهلتی حدأکثر یکساله از تاریخ چاپ قانونی آن در روزنامه رسمی‌دارد. گرچه صدور این مجوز با تأخیر صورت گرفت ودر این مدت هیچ معیار روشنی که مبنای در خواست مجوزها باشد وجود نداشته است, اما طولی نکشید که بدون توجه به مهلت قانونی, در همان زمان دستور‌العمل شماره 9278 صادر شد که اجازه ارتقاء بعضی از دانشکده‌ها وانستیتوهای عالی را به سه دانشگاه جدید داد. این دانشگاه‌ها عبارتند از: دانشگاه اسلامی بیروت(بعد از افزودن تعدادی دانشکده وانستیتو به دانشکده علوم اسلامی), دانشگاه آنطونی ودانشگاه لبنانی- آمریکایی؛ همچنین مجوز تأسیس مرکز دانشگاهی تکنولوژی در طرابلس ویا افزایش تعدادی دانشکده به دانشگاه‌هایی که قبلاً موجود بودند مثل قدیس یوسف, روح‌القدس, سیده لویزه وبلمند ودانشگاه بیروت عربی, صادر شد[https://www.icro.ir/index.aspx?fkeyid=&siteid=261&pageid=32738&p=106&showitem=8457 (برای اطلاع بیشتر به سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مراجعه کنید)].

مسئله این دانشگاه‌ها مسئله مخالفت با احکام قانونی ومصوبه پایه, به عنوان تنها مشکل در مجوزهای صادره که در این سال‌ها وفور یافته نیست, بلکه در کوتاهی واختصار این مصوبه‌هاست که باب تأویل وتحریف را باز کرده است. به عنوان مثال دستور‌العمل شماره 2143 صادر شده به 14/1/2000 در مورد مجوز تأسیس مؤسسات آموزش عالی خصوصی, هیچگونه قید وشرطی ندارد. در یکی از مواد آن اجازه می‌دهد به "مرکـــز آمـریکایی- لبنانی زبان وترجمه" وبه " آمریکن یونیورسال کالج" به تأسیس "انستیتو آمریکایی تکنولوژی آمریکایی" ومطابق با این اجازه ومجوزهای اجرائی وضعیت فارغ‌التحصیلان این مراکز را روشن می‌کند.

دانشگاه ملی لبنان تنها دانشگاه دولتی لبنان است که با حمایت مالی دولت زیر نظر وزارت تربیت و تعلیم عالی لبنان اداره می‌شود و در عین حال بزرگترین و متنوع‌ترین دانشگاه از نظر رشته تحصیلی و ارزان‌ترین دانشگاه از نظر شهریه در این کشور می‌باشد. برای ورود به رشته‌های این دانشگاه امتحان ورودی برگزار می‌شود. این دانشگاه در تمام شهرهای بزرگ لبنان شعبه دارد به همین دلیل دانشگاه لبنان نیز محسوب می‌شود.

برای ثبت نام در دوره دکتری بعد از شرکت در امتحان ورودی و اخذ مورد مورد قبول در چند ماه قبل آغاز سال تحصیلی دانشجو برای یک مصاحبه با حضور گروه علمی دانشکده مورد نظر دعوت می‌شود. پس از تایید گروه علمی از دانشجو برای مقطع دکتری ثبت نام به عمل می‌آید و دانشجو باید برای تهیه پروپوزال و انتخاب استاد راهنما اقدام کند. دانشجو می‌بایست با ارائه پروپوزال به یکی از اساتید و اخذ موافقت استاد راهنما آن را برای تایید نهایی به گروه ارسال نماید و بعد از تعدیل و تصحیح پروپوزال و تایید آن, مشغول نگارش رساله تحت اشراف استاد راهنما می‌شود که این امر سه تا شش ماه از وقت دانشجو را نمی‌گیرد. بعد از آن دانشجو مشغول تهیه رساله می‌شود که عموما بیش از پنج سال طول می‌کشد[http://libaniran.com/1392/03/17/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت لیبیران مراجعه کنید)].

یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های خاورمیانه دانشگاه آمریکایی بیروت است که در سال 1866 توسط میسیونرهای تبشیری مسیحی آمریکایی در لبنان و سوریه تاسیس شده است. زبان آموزشی این دانشگاه انگلیسی است. این دانشگاه تقریبا در تمام رشته‌های علوم انسانی، فنی و مهندسی و پزشکی فعالیت دارد. شهریه این دانشگاه بسیار گران و تقریبا مثل هزینه دانشگاه‌های مستقر در آمریکاست. شهریه این دانشگاه برای هر سال تحصیل بر حسب رشته از 8000 تا 20000 دلار آمریکا در سال می‌باشد.

دانشجویان دکتری باید دوسال کلاس‌های آموزشی را بگذرانند و بعد از موفقیت در امتحانات جامع وارد مرحله بعد شده و با تایید موضوع بعد از دوسال اجازه دفاع پیدا می‌کنند[https://www.isna.ir/news/91082011868/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF (برای اطلاع بیشتر به سایت خبر گزاری ایسنا مراجعه کنید)].  

دانشگاه سنت ژوزف با دارا بودن 12 دانشکده،22 کالج، 4 پردیس و شعب در شهرهای صیدا، طرابلس و زحله، بعد از دانشگاه ملی لبنان بزرگترین دانشگاه لبنان به شمار می‌آید. در این دانشگاه در حدود ده هزار دانشجو با بیش از 1500 استاد مدعو و هیت علمی مشغول به تحصیل هستند.  

دوره دکتری در دانشگاه سنت ژوزف به این گونه است دانشجو باید پروپوزال طبق استاندارد دانشگاه به گروه علمی دانشکده ارسال کند، گروه علمی بعد از تعدیل و تصحیح پروپوزال آن را تایید نموده و برای آن استاد راهنما معین می‌کند، لازم به ذکر است این دوره بین شش ماه تا یک سال طول می‌کشد و احتمال رد پروپوزال زیاد است و بعد از این مرحله دانشجو مشغول تهیه رساله تحت اشراف استاد راهنما می‌شود که این دوره هم عموما بیش از چهار سال طول می‌کشد[https://www.isna.ir/news/91082011868/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری ایسنا مراجعه کنید)].  

دانشگاه اسلامی لبنان یک دانشگاه خصوصی متعلق به مجلس اعلای شیعیان لبنان است و تحت نظر آن اداره می‌شود و در اکثر رشته‌های علوم انسانی و فنی و ریاضی فعالیت می‌کند، ولی در حوزه علوم پزشکی فقط در دوره پرستاری دانشکده دارد که قرار است در آینده دانشکده علوم پزشکی نیز در آن دایر شود.

دوره دکتری در دانشگاه اسلامی لبنان به این گونه است که دانشجو باید پروپوزال خود را طبق استاندارد دانشگاه برای گروه علمی دانشکده ارسال کند، گروه علمی نیز بعد از بحث پیرامون موضوع، پروپوزال آن را یا رد و یا تایید نموده و بر اساس موضوع برای آن استاد راهنما تعیین می‌کند، باید به این نکته توجه داشته باشید که از زمان ارسال پروپوزال تا تایید نهایی آن بین شش ماه تا یک سال طول می‌کشد و احتمال رد پروپوزال زیاد است و بعد از این مرحله ثبت نام دانشجو قطعی شده و باید مشغول تهیه رساله تحت اشراف استاد راهنما شود. دانشجو بعد از سه سال از تایید موضوع؛ اجازه دفاع از رساله خود را پیدا می‌کند که این دوره هم عموما بیش از سه سال طول می‌کشد[https://www.isna.ir/news/91082011868/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری ایسنا مراجعه کنید)].  

دانشگاه عربی بیروت یک دانشگاه خصوصی متعلق به دانشگاه الاسکندریه مصر است و تحت نظر آن اداره می‌شود و در اکثر رشته‌های علوم انسانی، فنی و ریاضی و علوم پزشکی دارای فعالیت است.

دوره دکتری در دانشگاه عربی بیروت به این گونه است که دانشجو بعد از موافقت دانشگاه با ثبت‌نام ابتدا باید به مدت یک سال برخی از موارد مربوط به رشته خود را طی کند و بعد از موفقیت در کسب نمره مورد نظر دانشگاه می‌تواند پروپوزال خود را طبق استاندارد دانشگاه به گروه علمی دانشکده ارسال کند، گروه علمی بعد از تعدیل و تصحیح پروپوزال آن را تایید نموده و برای آن استاد راهنما معین می‌کند، بعد از این مرحله دانشجو مشغول تهیه رساله تحت اشراف استاد راهنما می‌شود که این دوره هم عموما بیش از دو سال طول می‌کشد[https://www.isna.ir/news/91082011868/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AA%D8%AD%D8%B5%DB%8C%D9%84-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D8%AF (برای اطلاع بیشتر به سایت خبرگزاری ایسنا مراجعه کنید)].  

دانشگاه LIU بعد از دانشگاه ملی لبنان، بزرگ‌ترین دانشگاه بخش خصوصی این کشور محسوب می‌شود. این دانشگاه دارای 9 شعبه و حدود 30 هزار دانشجو در شهرهای مختلف است. در شعبه صور این دانشگاه، زبان فارسی، انگلیسی، فرانسوی و اسپانیولی به عنوان زبان خارجی ارائه می‌شود[https://icro.ir/news/%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1/679043/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%D9%8A+%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86+%D8%AF%D8%B1+%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87+LIU+%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%86 (برای اطلاع بیشتر به سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی مراجعه کنید)].  

این دانشگاه در سال 2001 تاسیس شده و دارای دانشکده‌های داروسازی، هنر و علوم، مهندسی، تجارت و آموزش است.

دانشگاه اللبنانیة که دانشگاه دولتی و ملی و تقریبا مجانی لبنان است زیر نظر وزارت تربیت لبنان قرار دارد. سطح علمی این دانشگاه بسیار بالاست و برای ورود به بیشتر رشته‌ها امتحان ورودی برگزار می‌شود. زبان آموزشی در بعضی رشته‌ها عربی و در بعضی انگلیسی و در بعضی فرانسوی می‌باشد. دارای دانشکده‌های زیر است: علوم و فناوری و بهداشت و درمان، علوم انسانی و علوم اجتماعی، دانشکده مخصوص سطوح دکتری.

دانشگاه آمریکایی لبنانی (LAU) در سال ۱۸۳۵ آغاز به کار کرد “اولین ساختمان به عنوان یک مدرسه برای دختران در امپراطوری ترکیه است”.

سالن‌های مجهز به تلویزیون کابلی، پخش دی وی دی، کامپیوتر، دسترسی به اینترنت.

این دانشگاه در حوزه علوم اسلامی فعال است و وقف علوم اسلامی است و مدیریت آن در اختیار اهل سنت لبنان می‌باشد و در بسیاری از کشورهای عربی دارای شعباتیست. این دانشگاه در رشته معارف اسلامی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری فعالیت دارد. زبان آموزشی در این دانشگاه عربی و در معدود موارد انگلیسی و فرانسوی را می‌پذیرد.

دوره دکتری در این دانشگاه برای فارغ‌التحصیلانش پژوهش محور بوده و دانشجویان آن با تصویب موضوع برای رساله بعد از دو سال از گذشت تاریخ تایید موضوع حق دفاع پیدا می‌کنند. اما اگر دوره کارشناسی ارشد را در دانشگاه دیگری گذرانده باشد باید به عنوان پیش نیاز در سال اول مواد درسی‌ خاصی را بگذراند و در سال دوم چند عنوان تحقیق به دانشجو داده می‌شود و بعد از تایید این تحقیقات دانشجو باید با تصویب موضوع برای تهیه اقدام کند و بعد از دو سال از گذشت تاریخ تایید موضوع حق دفاع پیدا می‌کنند.  

دانشگاه نتردام لویزه یا LDU (به عربی: جامعة سیدة اللویزة) یک دانشگاه مستقل، کاتولیک و غیرانتفاعی در زوک مصبح در لبنان است. این دانشگاه در همکاری با کالج دانشگاهی بیروت در سال ۱۹۷۸ تأسیس شد. در اوت ۱۹۸۷ وقتی رئیس‌جمهور لبنان طی حکمی حق فعالیت به عنوان یک دانشگاه مستقل را داد، نام دانشگاه به دانشگاه نتردام - لوییزه تغییر یافت. در حال حاضر LDU رتبه پنجم در لبنان و شصت و یکم در جهان عرب را بر اساس رده بندی وبومتریک دانشگاه‌های جهان دارا است.

مرکز فرهنگی امام خمینی را جمعیت امداد و امور خیریه در منطقه ضاحیه جنوبی بیروت تأسیس نمود و اکنون در دیگر مناطق لبنان نیز شعبه دارد.

http://www.maaref.org/

نخستین برنامه‌های امام صدر در شهر صور و حومه‌های آن آغاز شد. کمک و یاری به نیازمندان و ساکنان محلی، مبارزه با بی‌سوادی و تأسیس مؤسسات عمومی برای احیای نقش زنان و توانمندسازی آنها با آموزش دوزندگی، گل‌دوزی و خانه‌داری. او کودکستانی تاسیس کرد که توسعه یافت و مدرسه هدی شد. و دوره‌های آموزش کمک‌های اولیه راه ‌انداخت که به سطح مدرسه عالی پرستاری ارتقا یافت. امام صدر تلاش‌هایش را بر پایهٔ پیمایش‌های می‌دانی و پژوهش‌های گستردهٔ تحقیقاتی پیش می‌برد، اما وقتی در اوت ۱۹۷۸ ربوده شد، راه او مدتی متوقف ماند.  

=== الحضارة ===

برای پیگیری پروژه تمدن نوین اسلامی در سطح جهان اسلام با همت چند تن از شخصیت‌های فکری و فرهنگی از ایران و لبنان در سال ۲۰۰۷ میلادی (مصادف با ۱۳۸۶ شمسی) موسسه‌ای با نام «مرکز الحضاره لتنمیه الفکر السلامی» در شهر بیروت پایه‌گذاری گردید.

مرکز الحضاره با این باور که راه عملی برای حل معضلات کنونی جهان اسلام، تنها با توافق نخبگان مسلمان بر سر اصول راهبردی و مصالح مشترک امت اسلامی صورت می‌پذیرد، معتقد است که این مهم در حال حاضر در پرتو گفتمان تمدن نوین اسلامی امکان‌پذیر می‌باشد. از این رو، هسته اصلی فعالیت‌های مرکز بر شناسائی مولفه‌های اندیشه‌ تمدنی و معرفی این گفتمان به محافل علمی و فرهنگی در جهان اسلام تمرکز یافت و امروز پس از ده سال فعالیت مستمر افتخار دارد که با تولید ۲۵۰ جلد کتاب و برقراری ارتباط گسترده با محافل علمی و فرهنگی و تشکیل ۳۰ همایش و نشست تخصصی و ۱۵۰ بار حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی و … گامی در این راه بلند و پر فراز و نشیب برداشته است.

=== النادی الحسینی ===

با ین که مؤسسات حسینی، در شهرهی مسلمان نشین و روستاهی لبنان وجود دارند؛ ین مؤسسه، نزد مردم به ویژه اهالی شهر نبطیه و منطقه جبل عامل دارای محبوبیتی خاص می‌باشد؛ زیرا، قدیمی‌ترین مؤسسه از ین نوع در کشور لبنان و سوریه است.

== حوزه‌های علمیه ==

== پیشینه حوزه‌های علمیه ==

پیشینه حوزه‌های علمیه لبنان به سال 760ق برمی‌گردد. اولین حوزه علمیه به دست شیخ إسماعیل جزینی در شهر جزین بنا شد<ref>فیصل کاظمی، الحوزات الشیعیة المعاصرة، ص 97</ref>. هر چند این تأسیس، اولین حوزه علمیه لبنان نبود، ولی در لبنان علمای بزرگی ظهور کردند که به مراحل عالی اجتهاد و فقاهت رسیدند و فقه و کلام و حدیث شیعه را قوت بخشیدند.

حوزه‌های علمیه معاصر لبنان که در حال حاضر فعال بوده، در دو سطح برادران و خواهران به تربیت مبلغ و مدرس اشتغال دارد در ادامه به معرفی کوتاهی از این حوزه‌های علمیه اشاره شده است.

شیخ محمد الفقیه در سال 1989م بعد از رجوع از نجف این حوزه را تأسیس کرد و به‌وضوح اعلام داشت که این حوزه به حوزه علمیه نجف منتسب است و طبق روش آموزشی حوزه‌های علمیه کلاسیک اداره می‌شود. این حوزه ابتدا در منزل شیخ مفید در صور آغاز به کار کرد تا اینکه در سال 1999م به ساختمان جدید منتقل شد. ساختمان جدید حوزه دارای پنج طبقه و دو سالن اجتماعات و اتاق‌هایی برای طلاب و استادان است. این مدرسه بعد از انتقال به ساختمان جدید، فعالیت‌هایش تقویت شده و اکنون در هر مرحله تحصیلی، بیش از 60 طلبه دارد. مدرسه همچنین مجله‌ای علمی با نام رسالة النجف دارد<ref>همان، ص 244</ref>.

شیخ یوسف سیبتی یکی از فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه قم، بعد از بازگشت به لبنان 1986م حوزه علمیه امام جواد را در بیروت تأسیس کرد. دروس حوزه از ساعت 6:30 صبح شروع می‌شود و سالانه حدود 35 تا 55 طلبه در این مدرسه تحصیل می‌کنند. تمام مراحل حوزوی در این مدرسه تدریس می‌شود و مخارج مدرسه از راه حقوق شرعی تأمین می‌شود<ref>همان، ص 246</ref>.

شیخ إبراهیم سلیمان بیاضّی که از بزرگان علم و تقوی بوده و در نجف تحصیل نموده است. در سال 1991م در شهر بیاض این حوزه را تأسیس کرد. او اکنون نزدیک هشتادوپنج سال عمر دارند و همواره بر اهمیت و نقش حوزه‌های علمیه در رسالت و وظایف شرعی شیعیان تأکید دارند. شروع فعالیت این حوزه در منزل شخصی ایشان با تدریس دروس حوزوی بوده که در سال 1991م با ساخت مدرسه‌ای با دو ساختمان و هر کدام با سه طبقه فعالیت رسمی‌خود را آغار کرده است.

این حوزه در دو سطح مقدمات و سطح طلبه دارد که طلبه بعد از گذراندن سطح برای ادامه تحصیل در بحث خارج به نجف یا قم مراجعت می‌کند. این حوزه فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی داشته و هر سال تنها بیست طلبه پذیرش دارد<ref>همان، ص245</ref>.  

این حوزه، دومین حوزه شیعی بعلبک است که شیخ مهدی سلیمان یحفوفی در سال 1997م تأسیس کرد. در این حوزه افزون بر دروس حوزوی، برخی مواد درسی فرهنگی اجتماعی نیز تدریس می‌شود. هر چند مؤسس این حوزه از فارغ‌التحصیلان حوزه علمیه قم است، ولی این حوزه در واقع به درخواست آیت‌الله سیدمحسن حکیم تأسیس شده است و به مجلس اعلای شیعیان لبنان و حوزه علمیه نجف مرتبط است. تمام سطوح حوزوی در آن تدریس می‌شود و تعداد طلاب آن بیش از 40 نفر است<ref>شاکر سلماسی، معرفی حوزه‌های علمیه معاصر شیعه، ص 19</ref>.

سال تحصیلی در لبنان از مهر ماه همچون بسیاری از کشورهای دیگر آغاز شد.

نظام آموزشی در لبنان بر اساس قانون اساسی این کشور، نظامی آزاد و تحصیل برای همه شهروندان تا سال نهم اجباری است.

غالب مدارس خصوصی لبنانی برای هر دانش آموز هزینه‌ایبین 2 تا 5 هزار دلار دریافت می‌کنند که به خدمات مختلف آموزشی، سطح کیفی و دیگر مولفه‌ها بستگی دارد.

در لبنان، آموزش در مدارس دولتی دو مرحله اصلی دارد: مرحله پایه یا دبستان و مرحله دوم یا دبیرستان.

دبستان شامل 9 سال ابتدایی است که تحصیل در آن اجباری است و هر کودک لبنانی باید از 6 سالگی در یک مدرسه ثبت نام کرده باشد و در غیر این صورت والدین یا قیم او مجازات می‌شود.

همه دانش‌آموزان لبنانی پس از 9 سال تحصیل در امتحانات نهایی و سراسری که از سوی وزارت آموزش و پرورش این کشور برگزار می‌شود، شرکت می‌کنند. دانش‌آموزان سال نهمی، در امتحانات پایانی که معمولا در خرداد ماه برگزار می‌شود، هر دو سه روز یک بار، در حوزه‌های امتحانی، به سوالات مربوط به دو یا سه ماده درسی پاسخ می‌دهند و معمولا طی دو هفته به این ترتیب امتحان همه دروس گرفته می‌شود. جواب‌ها هم پس از چند هفته به صورت سراسری از سوی وزارت اعلام می‌شود و دانش‌آموزان ضمن اخذ نمرات، در سطح مدرسه، حوزه، شهر و کل کشور رتبه بندی می‌شوند.

دانش‌آموزان لبنانی پس از اخذ گواهی تحصیل در 9 سال ابتدایی، انتخاب می‌کنند که به دبیرستان بروند یا هنرستان.

پس از تحصیل در سال دوم دبیرستان، دانش‌آموزان بین دو شاخه علمی یا ادبی تقسیم می‌شوند و در سال سوم نیز باید یکی از رشته‌های ادبیات و علوم انسانی یا علوم اجتماعی و اقتصاد را در شاخه ادبی و در شاخه علمی نیز یکی از رشته‌های علوم عامه (ریاضی و فیزیک) و علوم حیات (علوم تجربی) را انتخاب کنند.

هنرستان‌های فنی و حرفه‌ایلبنان می‌توانند مجوز هر رشته‌ایرا به شرط داشتن شرایط کافی اخذ کنند.

همه مدارس در لبنان باید برنامه تحصیلی مصوب وزارت آموزش و پرورش کشور را دنبال کنند. مدارس خصوصی البته مجازند دروس دیگری را بسته به نظر وزارت اضافه کنند. برای مثال درس علوم رایانه اگر‌چه جزو برنامه تحصیلی وزارت نیست، ولی در بسیاری از مدارس تدریس می‌شود. همچنین در مدارس اسلامی، معارف اسلامی و قرآن یا در مدارس مسیحیت دروسی مربوط به این دین تدریس می‌شود.

دروس اصلی در لبنان که در پایان جزو مواد امتحان پایانی است، شامل ریاضی، علوم تجربی، تاریخ، تعلیمات اجتماعی، جغرافیا، زبان عربی و زبان فرانسه یا انگلیسی می‌شود.

در لبنان برخی مدارس نیز بین‌المللی هستند که همزمان با برنامه‌های درسی کشورهای الگو، باید از برنامه‌های درسی وزارت آموزش و پرورش لبنان نیز پیروی کنند.

بر اساس گزارش بانک جهانی، در سال 2007 میلادی حدود سه درصد از تولید داخلی لبنان، هزینه آموزش شده است و این رقم 7 درصد از هزینه‌های دولت بود. دولت لبنان هزینه مدارس دولتی را می‌پردازد، اما هزینه‌های مدارس خصوصی مانند دیگر کشورها از دانش‌آموزان گرفته می‌شود. همچنین برخی از شرکت‌ها، موسسات دینی و سازمان‌های بین‌المللی مثل بانک جهانی و برنامه توسعه سازمان ملل متحد، هزینه‌هایی برای رشد و توسعه روش‌های تدریس و آموزش معلمان به لبنان می‌پردازند.

برخی آمارها نیز نشان می‌دهند که بیش از 88 درصد از لبنانی‌ها دارای سواد خواندن و نوشتن هستند و این باعث شده که این کشور در بین کشورهای عربی جزو 5 کشور نخست باشد.

از آنجا که لبنان و فرهنگ آن سالیان سال به روی شرق و غرب گشوده بوده است، این امر در آموزش این کشور تاثیرگذار بوده و روش‌های آموزشی مختلفی در مدارس لبنان استفاده می‌شود. در نتیجه خیلی از دانش‌آموزان لبنانی برای ادامه تحصیلات خود در سطوح بالاتر، آموزشکده‌ها و دانشگاه‌های آمریکایی، اروپایی و عربی را انتخاب می‌کنند و چندین دانشگاه در این کشور هم زیر نظر برخی سازمان‌های بین‌المللی و کشورهای دیگر فعالیت دارند.

لبنان با بیش از یک و نیم قرن سابقه در حوزه مطبوعات و فضای باز سیاسی که ناشی از تعدد طوایف می‌باشد، همواره به بهشت رسانه‌ها معروف بوده و هیچ رسانه مهم منطقه‌ای و بین‌المللی را در دنیا نمی‌توان یافت که در این کشور دارای دفتر و خبرنگار نباشد. در لبنان همچنین دانشکده‌ها و مؤسسات آموزشی متعددی ویژه روزنامه‌نگاری، رسانه و ارتباطات فعال هستند.

رسانه‌های ایرانی نیز لبنان را به عنوان یکی از مهم‌‌ترین مراکز منطقه‌ای خود برگزیده‌اند. هم‌اکنون صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، خبرگزاری جمهوری اسلامی، شبکه العالم، PRESS TV، شبکه الکوثر، و شبکه iFILM دارای دفاتر فعال در این کشور می‌باشند.

المَنار، نام شبکه تلویزیونی حزب الله لبنان است که به زبان‌های مختلف به صورت ۲۴ ساعته اخبار، گزارش و پیام‌های حزب‌الله لبنان را در منطقه و جهان عرب، به خصوص در عراق و فلسطین منتشر می‌کند. این شبکه در جنگ ۳۳ روزه نقش رسانه‌ای موثری داشت. اخبار و گزارش‌های این شبکه از درگیری‌های عراق و سوریه مورد توجه است. از سال ۲۰۰۴م پخش این شبکه در فرانسه، آلمان و آمریکا متوقف شد.

المنار نخستین برنامه خود را در سوم ژوئن ۱۹۹۱م به عنوان یک شبکه محلی و با نام «النور» در بقاع روی آنتن فرستاد. بعد‌ها از سوی حزب الله یک شبکه سراسری به نام المنار ایجاد شد که سازمان پخش و مرکز آن در بیروت بود. گفته می‌شود نام این شبکه از آنجا نشأت گرفته است که اولین فرستنده شبکه را روی یک مناره مسجد نصب کردند. حزب‌الله لبنان، در سال ۹۶ با صرف هزینه توانست آنتن‌های بیشتری در شمال لبنان و سراسر رشته کوه‌های کشور نصب کند. المنار توانست در سال ۹۸ ساعت پخش برنامه‌هایش را به ۱۲ ساعت و در سال ۲۰۰۰ به ۱۸ ساعت در روز برساند؛ در همین‌ سال و همزمان با خروج نیروهای رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان، المنار به صورت یک شبکه ماهواره‌ای در آمد و تنها یکسال پس از این توانست در تمام طول هفته برنامه‌های شبانه‌روزی‌اش را برای مخاطبانش در سراسر دنیا پخش کند.  

شبکه المنار در ناحیه فقیر و شیعهنشین «حارة حوریک» در حومه جنوب بیروت و در یک ساختمان شش طبقه جای دارد. به گفته مدیر برنامه‌های المنار، این ایستگاه، «یک پایگاه دیگر دارد که در صورت بمباران جایگزین خواهد شد. حدود سیصد تا سیصد و پنجاه کارمند شیعه و غیر شیعه و عوامل مسیحی از اتباع لبنان، مصر، اردن، فلسطین، مراکش و آمریکا در شبکه المنار کار می‎کنند.  

المنار زیر نظرمستقیم حزب الله فعالیت می‌کند و قسمت اعظم هزینه آن را حزب الله تأمین می‌کند البته ۳۰ تا ۴۰ درصد هزینه آن نیز از راه فروش سریال‌های مشترک با سوریه و کمک خیرین عرب تأمین می‌شود و از دولت لبنان کمک مالی دریافت نمی‌کند.  

المنار از دو طریق برنامه‌های خود را پخش می‌کند. از طریق امواج زمینی، برنامه‌هایِ مرو‌ّج منافع و مصالح شیعیان را برای بینندگان لبنانی پخش می‌کند و از طریق شبکه ماهواره‌ای خود، برنامه‌هایی را که محتوای وحدت‌گرایانه‌تری دارند، ارسال می‌کند. البته پاره‌ای از این برنامه‌ها در دو بخش مشترک است و با توجه به ذائقه مخاطبان فرق می‌کند. یکی از اهداف اصلی المنار ایجاد وحدت میان مسلمین است. بنابراین سعی کرده است که با تأکید بر دو مسئلهٔ خطر استکبار و نجات بخشی اسلام، خبر‌ها و برنامه‌هایش را جهت‌دهی کند. این شبکه به موجب تفاهم‎نامه با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، پخش و بازاریابی برنامه‌های تلویزیونی ایران را انجام می‏‎دهد.

سایت اینترنتی چندزبانه المنار در نشانی www.almanar.com.lb است که گزارش‌ها و پیام‌های مختلف حزب الله را در زمینه مسائل سیاسی، فرهنگی و اقتصادی منطقه و جهان عرب، به خصوص در عراق و فلسطین منتشر می‌کند.  

بنابر آمار غیررسمی، این شبکه در فلسطین و بحرین، شمال آفریقا، مخصوصا الجزایر، مغرب و تونس و مصر مقام اول را از نظر تعداد بینندگان به دست آورده است. در بقیه کشورهای عربی مخصوصا کشورهای حوزه خلیج فارس، جزء ۵ یا ۷ شبکه اول است. پیروزی حزب الله در جنگ ۳۳ روزه در لبنان باعث افزایش محبوبیت آن در میان بینندگان کشورهای عربی شده است. این شبکه در میان شبکه‌های لبنانی مقام سوم یا دوم را دارد.

در سال ۲۰۰۴ م شورای عالی اطلاع‌رسانی فرانسه توافقنامه امضا شده خود با المنار را لغو کرد. این شورا در سال ۲۰۰۴ توافقنامه‌ای را با المنار امضا کرد که درآن شبکه المنار متعهد شد که به قوانین جاری در فرانسه احترام بگذارد. یکی از علل لغو این قرارداد، پخش برنامه‌ای بود که در آن اتهاماتی به اسرائیل مطرح شد. در سال ۲۰۰۴ ماهواره آمریکایی«گلوب ست» نیز این شبکه را از سیستم خود حذف کرد. وزارت خارجه آمریکا هم با انتشار بیانیه‌ای، شبکه تلویزیونی المنار، وابسته به حزب الله لبنان را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داد. در سال ۲۰۰۴ دولت آلمان پخش برنامه‌های المنار را در اماکن عمومی ممنوع کرد. همچنین محدودیت‌هایی همچون ممنوعیت تبلیغات در المنار، جمع‌آوری پول و برپایی مهمانی در هتل‌ها را نیز بر این شبکه اعمال کرد.  

اسرائیل در جنگ ۳۳ روزه کوشید با هدف قرار دادن ایستگاه‌های رادیو-تلویزیونی حزب الله در جنوب لبنان، خبررسانی جنگ را در انحصار بگیرد. تلویزیون المنار حزب الله، با وجود حمله شدید همچنان به کار خود ادامه داد و در طول جنگ ۳۳ روزه، هیچ‎گاه برنامه‌های این شبکه با اختلال رو به رو نشد.

2-6 المستقبل

به دلیل جغرافیای لبنان، ورزش‌های تابستانی و زمستانی در این کشور رونق دارند. در حقیقت، در طول پاییز و بهار گاهی اوقات ممکن است هر دو فعالیت در یک روز انجام شود. به عنوان مثال، اسکی در صبح و شنا در بعد از ظهر.

در سال ۱۹۵۹، بیروت میزبان سومین بازی‌های مدیترانه‌ایبود. لبنان در سال ۲۰۰۰ میزبان جام ملت‌های آسیا و بازیهای در ۱۹۵۷ و ۱۹۹۷ میزبان بازی‌های پان عرب بود. در دسامبر ۲۰۱۱، لبنان به عنوان میزبان سیزدهمین بازی‌های پان عربی در سال ۲۰۱۵ مورد پذیرش قرار گرفت. اگرچه بازی‌های زمستانی آسیا در حال بررسی بود که در سال ۲۰۰۹ در لبنان برگزار شود، اما در نهایت برگزار نشد.

== پانویس ==

{{پانویس}}