۸۷٬۷۷۵
ویرایش
درآمدى بر تاریخ تدوین حدیث در یک و نیم سده نخست اسلامى (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
درآمدى بر تاریخ تدوین حدیث در یک و نیم سده نخست اسلامى (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۵
، ۱ فوریهبدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' اگر چه' به ' اگر‌چه') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ویرایش}} | |||
'''درآمدی بر تاریخ تدوین حدیث در یک و نیم سده نخست اسلامی''' مدخلی است که به تاریخ تدوین [[احادیث]] در یکصدوپنجاه سال نخستین آغاز اسلام می‌پردازد. تدوین متون حدیثی با تأخیری قابل توجه نسبت به دوره ظهور [[اسلام]] رخ داد. اندیشمندان مسلمان در توجیه این رخداد معمولاً به جست وجوی منعی از سوی شخصیتهای با نفوذ صدر اسلام برآمده اند. برخی، پارهای گفته ها از پیامبر را دلیل این تأخیر شمرده و گروهی دیگر، از [[خلیفه اول]] و [[خلیفه دوم|دوم]] به عنوان عاملان اصلی تأخیر یاد کردهاند. در این مقاله، سعی شده است با رویکردی تاریخی به این پدیده، دیدگاه منع کتابت حدیث را به آزمون گذارده، در جستوجوی تحلیل تاریخی جامعی برآییم. | |||
== درآمدی بر تاریخ تدوین حدیث در یک و نیم سده نخست اسلامی با تکیه بر نقدنظریه منع کتابت حدیث == | |||
صد و پنجاه سال نخستِ تاریخ حدیث در تلقی سنتی، همواره در پرتو نظریه منع کتابت فهم شده، از این رو با گذر سریع از محتوای آن تنها در پی توجیه این منع یا قدح عاملان آن ـ بسته به دیدگاه کلامی افراد ـ برآمدهاند. (1) در این تلقی چنین تصور میشود که فرمان خلیفهای چنان در برابر روند کتابت، مانع ایجاد کرد که تا حدود صد سال بعد، از پیدایش هرگونه اثر نوشتاری جلوگیری نمود و سرانجام نیز ماجرا با فرمان خلیفهای دیگر پایانی خوش یافته، نهضت تدوین بلافاصله آغاز میگردد. (2) آیا واقعا چنین حادثه تاریخی مهمی را میتوان به سادگی و تنها با نظر به فرمان از خلیفه وقت، تحلیل نمود و آیا میتوان پذیرفت که هیچ مخالفی در برابر این فرمان وجود نداشت یا مخالفان به هیچگونه نتوانستند ـ اگر‌چه بهطور محدود ـ به کتابت و تدوین حدیث بپردازند؟ از سوی دیگر چرا بلافاصله پس از رفع منع، | صد و پنجاه سال نخستِ تاریخ حدیث در تلقی سنتی، همواره در پرتو نظریه منع کتابت فهم شده، از این رو با گذر سریع از محتوای آن تنها در پی توجیه این منع یا قدح عاملان آن ـ بسته به دیدگاه کلامی افراد ـ برآمدهاند. (1) در این تلقی چنین تصور میشود که فرمان خلیفهای چنان در برابر روند کتابت، مانع ایجاد کرد که تا حدود صد سال بعد، از پیدایش هرگونه اثر نوشتاری جلوگیری نمود و سرانجام نیز ماجرا با فرمان خلیفهای دیگر پایانی خوش یافته، نهضت تدوین بلافاصله آغاز میگردد. (2) آیا واقعا چنین حادثه تاریخی مهمی را میتوان به سادگی و تنها با نظر به فرمان از خلیفه وقت، تحلیل نمود و آیا میتوان پذیرفت که هیچ مخالفی در برابر این فرمان وجود نداشت یا مخالفان به هیچگونه نتوانستند ـ اگر‌چه بهطور محدود ـ به کتابت و تدوین حدیث بپردازند؟ از سوی دیگر چرا بلافاصله پس از رفع منع، | ||
| خط ۲۴۵: | خط ۲۴۶: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{فهرست | {{فهرست}} | ||
نویسنده: علی معموری | نویسنده: علی معموری | ||