confirmed
۲٬۰۳۷
ویرایش
سلفیت: تفاوت میان نسخه‌ها
←جریان های سلفی در نگاه محمد عماره
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
دکتر محمد عماره در مقدمه کتاب «السلف و السلفیه» (چاپ وزارت اوقاف مصر، قاهره، ۲۰۰۸) می‌نویسد: «برخی تا اسم سلفیه می‌آید تقلید، جمود و مخالفت با عقل و تمدن به ذهنشان می‌رسد و برخی دیگر از غربی‌ها، سلفی‌ها را «فاشیست‌های اسلامی» می‌دانند که خطرشان از نازی‌ها و مارکسیسم بیشتر است. پاره‌ای دیگر از کلمه سلفیه، سلفیه جهادی را تصور می‌کنند که این گروه سلاح به دست گرفته و به جنگ حاکمان کشورهای اسلامی می‌روند و جنگ با عدو قریب - حاکمان کشورهای اسلامی - را بر عدو بعید - استعمار و اسرائیل - مقدم می‌دانند». بنابر این متن، محمد عماره معتقد است که همه گروه‌های فوق سلفی‌اند؛ زیرا همه آن گروه‌ها و مکاتب به سلف و پیشینیان خود تمسک کرده‌اند. وی سپس وارد تقسیم‌بندی اصطلاحی خود از سلفیه می‌شود و می‌گوید: «سلفیه شهرت کسانی است که با تأویل و عقل‌گرایی مخالف‌اند و به اهل حدیث مشهورند. رهبر این گروه احمد بن حنبل (م۲۴۱ ق) است که رویکرد نص‌گرایی را در مقابل ورود تفکر عقلی و فلسفی تقویت نمود».<br> | دکتر محمد عماره در مقدمه کتاب «السلف و السلفیه» (چاپ وزارت اوقاف مصر، قاهره، ۲۰۰۸) می‌نویسد: «برخی تا اسم سلفیه می‌آید تقلید، جمود و مخالفت با عقل و تمدن به ذهنشان می‌رسد و برخی دیگر از غربی‌ها، سلفی‌ها را «فاشیست‌های اسلامی» می‌دانند که خطرشان از نازی‌ها و مارکسیسم بیشتر است. پاره‌ای دیگر از کلمه سلفیه، سلفیه جهادی را تصور می‌کنند که این گروه سلاح به دست گرفته و به جنگ حاکمان کشورهای اسلامی می‌روند و جنگ با عدو قریب - حاکمان کشورهای اسلامی - را بر عدو بعید - استعمار و اسرائیل - مقدم می‌دانند». بنابر این متن، محمد عماره معتقد است که همه گروه‌های فوق سلفی‌اند؛ زیرا همه آن گروه‌ها و مکاتب به سلف و پیشینیان خود تمسک کرده‌اند. وی سپس وارد تقسیم‌بندی اصطلاحی خود از سلفیه می‌شود و می‌گوید: «سلفیه شهرت کسانی است که با تأویل و عقل‌گرایی مخالف‌اند و به اهل حدیث مشهورند. رهبر این گروه احمد بن حنبل (م۲۴۱ ق) است که رویکرد نص‌گرایی را در مقابل ورود تفکر عقلی و فلسفی تقویت نمود».<br> | ||
در نگاه محمد عماره پنج جریان سلفی وجود دارد: سلفیه نصوصی، سلفیه عقلانی، سلفیه نجدی، سلفیه جهادی، سلفیه ظلامی. | |||
* وی احمد بن حنبل و پیروانش را «سلفیه نصوصی» می‌نامد که فقهشان نیز «فقه نصوصی» است و از ظاهر نص، فراتر نمی‌روند. <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،ص ۳۵.</ref> | * وی احمد بن حنبل و پیروانش را «سلفیه نصوصی» می‌نامد که فقهشان نیز «فقه نصوصی» است و از ظاهر نص، فراتر نمی‌روند. <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،ص ۳۵.</ref> | ||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
* به نظر محمد عماره نسخه دیگری از سلفیه در مصر توسط محمد عبده (م۱۳۲۳ق) شکل گرفت که عماره نام آن را «سلفیه عقلانی مستنیر» لقب می‌دهد. به عقیده عماره این سلفی گری به تأیید دو سلفیه عقلانی ابن تیمیه و سلفیه نجدی محمد بن عبدالوهاب پرداخت، ولی به ضدیت با عقل و تأویل و تندروی وهابیت انتقاد کرد. | * به نظر محمد عماره نسخه دیگری از سلفیه در مصر توسط محمد عبده (م۱۳۲۳ق) شکل گرفت که عماره نام آن را «سلفیه عقلانی مستنیر» لقب می‌دهد. به عقیده عماره این سلفی گری به تأیید دو سلفیه عقلانی ابن تیمیه و سلفیه نجدی محمد بن عبدالوهاب پرداخت، ولی به ضدیت با عقل و تأویل و تندروی وهابیت انتقاد کرد. | ||
* محمد عماره در کتاب کوچک خود یکبار دیگر سه جریان فکری سلفیه در تاریخ را با عناوین «سلفیه نصوصی»، «سلفیه عقلانی» و «سلفیه نجدی» یاد می‌کند. <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،ص 59.</ref> | * محمد عماره در کتاب کوچک خود یکبار دیگر سه جریان فکری سلفیه در تاریخ را با عناوین «سلفیه نصوصی»، «سلفیه عقلانی» و «سلفیه نجدی» یاد می‌کند. <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،ص 59.</ref> | ||
* وی در ادامه می‌نویسد: «در این دوران میان سلفیه نجدی انشقاقات زیادی حاصل شد و از دل آن، سلفیه علمیه و سلفیه جهادی و سلفیه ظلامی بروز کرد که سلفیه ظلامی به تکفیر ابن قیم و ابن تیمیه هم پرداختند». <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،صص60و61.</ref> | * وی در ادامه می‌نویسد: «در این دوران میان سلفیه نجدی انشقاقات زیادی حاصل شد و از دل آن، سلفیه علمیه و سلفیه جهادی و سلفیه ظلامی بروز کرد که سلفیه ظلامی به تکفیر ابن قیم و ابن تیمیه هم پرداختند». <ref>عماره، محمد، السلف و السلفیه،صص60و61.</ref> | ||
=== مبانی و طیف‌های سلفیت در نگاه دکتر کریم السراجی === | === مبانی و طیف‌های سلفیت در نگاه دکتر کریم السراجی === | ||
🔹دکتر کریم السراجی در کتاب الاسس الدینیه للاتجاهات السلفیه (بیروت، ۲۰۱۰) می‌نویسد: «در کتب قدیمی مثل الفرق بین الفِرق بغدادی (م۴۲۹ق)، الملل و النحل شهرستانی (م۵۴۸ق) الفصل فی الملل و النحل ابن حزم (م۴۵۶ق) نامی از مذهبی به نام سلفیه وجود ندارد که نشان می‌دهد سلفیه نام خاصی برای گروهی نبوده و یک نام جدید است». <ref>السراجی، کریم، الاسس الدینیه للاتجاهات السلفیه، صص ۳۸ و ۴۹.</ref> | 🔹دکتر کریم السراجی در کتاب الاسس الدینیه للاتجاهات السلفیه (بیروت، ۲۰۱۰) می‌نویسد: «در کتب قدیمی مثل الفرق بین الفِرق بغدادی (م۴۲۹ق)، الملل و النحل شهرستانی (م۵۴۸ق) الفصل فی الملل و النحل ابن حزم (م۴۵۶ق) نامی از مذهبی به نام سلفیه وجود ندارد که نشان می‌دهد سلفیه نام خاصی برای گروهی نبوده و یک نام جدید است». <ref>السراجی، کریم، الاسس الدینیه للاتجاهات السلفیه، صص ۳۸ و ۴۹.</ref> | ||