احمد بن علی بن اعثم كوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''احمد بن علی بن اعثم کوفی'''، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‌دست و مشهور [[شیعه]] که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. به دلیل اخبار فراوانی که از [[تاریخ اسلام]] داشت ملقب به «أخباری» است. تألیفات او سه کتاب (الفتوح، التاریخ، المألوف) در زمینه تاریخ است.

احمد بن علی بن اعثم کوفی، معروف به «ابن اعثم کوفی». از مورخان چیره‏ دست و مشهور شیعه که در شعر و شاعری نیز دستی توانا داشت. تاریخ ولادت او در دست نیست اما به گفته [[مستوفی هروی تایبادی]] (م. حدود596ق) که نخستین کتاب وی یعنی «الفتوح» را به فارسی ترجمه نموده است، تاریخ نگارش آن کتاب را به سال 204[[هجری]] ثبت کرده است، از این‌ ‏رو می‌‏توان گفت که وی سال‌ها قبل از نگارش تاریخ مذکور زنده بوده و بدین ترتیب از عمر بالایی برخوردار بوده است. اما وفات او به سال 314 هجری روی داد، زیرا کتاب دوم تاریخی او، وقایع زمان [[مأمون]] (م218ق) تا زمان [[مقتدر]] (م320ق) را گزارش می‏‌کند. وی با این‌که از عمر طولانی برخوردار بود اما چگونگی زندگی و شرح حال او در منابع معتبر به چشم نمی‏‌خورد. از این‌‌‏رو این احتمال بیشتر تقویت می‌‏شود که شهرت او بیشتر مربوط به دوره‏‌های بعد از وفات او می‏‌باشد.  

آنچه در منابع موجود است این‌که وی اهل [[كوفه|کوفه]] بود و در همان‌جا نشو و نما پیدا کرد و احتمالاً برای کسب [[حدیث]] و گزارشات تاریخی، مسافرت‏‌هایی نیز داشته است. وی به دلیل اخبار فراوانی که از تاریخ اسلام داشت ملقب به «أخباری» است. [[یاقوت حموی|یاقوت]] در [[معجم الادباء (کتاب)|معجم الادباء]]، اطلاعات اندکی از او گزارش می‏‌دهد، و این، در حالی است که قبل از یاقوت، کسی از شرح حال او سخنی به میان نیاورده است. یاقوت در معجم ‏الادباء، ضمن تصریح به [[تشیع]] او، دو بیت شعر به نام او که بر [[ابوعلی حسین بن احمد سلامی بیهقی]] انشاء کرده، ثبت نموده است.  

علامه [[سید محسن امین|سیدمحسن امین]]، ضمن انتقاد از گفته شوشتری در [[مجالس‏ المؤمنین]] که وی را [[شافعی]] المذهب معرفی کرده است، شیعه ‏بودن وی را قابل تردید نمی‏‌داند.

تألیفات او سه کتاب در زمینه تاریخ است که دو کتاب نخست را یاقوت دیده است.  

# [[الفتوح (كتاب)|کتاب الفتوح]] که تاریخ فتوحات [[اسلام]] تا ایام [[هارون الرشید]] (م193ق) است.  

# [[التاریخ (کتاب)|کتاب التاریخ]] است که شامل رویدادهای [[عباسیان|خلافت عباسی]] از آغاز خلافت [[مأمون عباسی|مأمون]] (م218ق) تا زمان [[مقتدر]] (م320ق) می‌‏باشد.  

# [[المألوف (كتاب)|کتاب المألوف]] است.

شیوه تاریخ‌‏نویسی او با [[طبری|ابن جریر طبری]] (م310ق) و سایر مورخان زمان او از دو جهت تفاوت دارد:  

* یکی آن‌که استناد او بیشتر به [[حدیث|روایات]] [[مذهب شیعه|شیعه]] است؛ از این‏ رو بعضی از [[محدّث|محدثان]] [[اهل سنت و جماعت|سنی‏ مذهب]] اخبار و گزارشات او را تضعیف کرده‏‌اند.

* دیگر آن‌که وقایع تاریخی را به صورت داستان و پیوسته باهم نوشته است.

# الاعلام، زرکلی، ج1ص206؛

# الکنی و الالقاب، ج1ص215؛