پرش به محتوا

محقق خوانساری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
| سال درگذشت = 1098 ق
| سال درگذشت = 1098 ق
| تاریخ درگذشت =  
| تاریخ درگذشت =  
| محل درگذشت = اصفهان، [[ایران]]
| محل درگذشت = اصفهان، ایران
| استادان = {{ فهرست جعبه افقی|ملا محمدتقی مجلسی|خلیفة السلطان|محقق سبزواری|شیخ بهایی|میرفندرسکی}}
| استادان = {{ فهرست جعبه افقی|ملا محمدتقی مجلسی|خلیفة السلطان|محقق سبزواری|شیخ بهایی|میرفندرسکی}}
| شاگردان =  
| شاگردان =  
خط ۲۵: خط ۲۵:
خوانساری در ۱۰۹۸ق در ۸۲ سالگی در اصفهان درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان نزدیک قبر بابا رکن‌الدین مدفون گردید که این بخش از قبرستان تخت فولاد به تکیه آقا حسین خوانساری معروف شده‌است.
خوانساری در ۱۰۹۸ق در ۸۲ سالگی در اصفهان درگذشت و در قبرستان تخت فولاد اصفهان نزدیک قبر بابا رکن‌الدین مدفون گردید که این بخش از قبرستان تخت فولاد به تکیه آقا حسین خوانساری معروف شده‌است.


=زندگی‌نامه=
==زندگی‌نامه==
 
آقاحسین پیش از رسیدن به سن بلوغ به قصد کسب معارف و علوم اسلامی به اصفهان رفت و در مدرسه خواجه‌ملک به تحصیل پرداخت. در اصفهان از محضر استادان بسیاری استفاده کرد و به همین جهت خود را «تلمیذ البشر» نامید که اشاره به کثرت استادهایش داشته باشد.
آقاحسین پیش از رسیدن به سن بلوغ به قصد کسب معارف و علوم اسلامی به اصفهان رفت و در مدرسه خواجه‌ملک به تحصیل پرداخت. در اصفهان از محضر استادان بسیاری استفاده کرد و به همین جهت خود را «تلمیذ البشر» نامید که اشاره به کثرت استادهایش داشته باشد.


آقاحسین علوم عقلی را نزد [[میرابوالقاسم فندرسکی]] و علوم نقلی را در محضر [[محمدتقی مجلسی]] تکمیل کرد و از وی اجازه روایت گرفت. از استادان دیگر وی [[محقق سبزواری]] مؤلف کتاب الذّخیره و [[حیدر بن محمد خوانساری]] نویسنده زبدة التصانیف را نام برده‌اند. گرچه در دوران تحصیل گرفتار فقر و تنگدستی بود، ولی سرانجام به جایی رسید که شاه سلیمان صفوی جبّه گران‌بهای خود را برای او فرستاد و در یکی از سفرها نیابت سلطنت و رسیدگی به کارهای کشوری را به وی واگذار کرد. آقاحسین با وجود جاه و مقام و رفاهی که داشت، همواره پناه بینوایان و تهیدستان بود. او در دانشهای معقول و منقول تبحّر داشت و به گفته افندی اصفهانی «پشتوانه اهل علم» بود<ref>افندی اصفهانی، ریاض‌العلماء، ص ۵۷</ref>.
آقاحسین علوم عقلی را نزد [[میرابوالقاسم فندرسکی]] و علوم نقلی را در محضر [[محمدتقی مجلسی]] تکمیل کرد و از وی اجازه روایت گرفت. از استادان دیگر وی [[محقق سبزواری]] مؤلف کتاب الذّخیره و [[حیدر بن محمد خوانساری]] نویسنده زبدة التصانیف را نام برده‌اند. گرچه در دوران تحصیل گرفتار فقر و تنگدستی بود، ولی سرانجام به جایی رسید که شاه سلیمان صفوی جبّه گران‌بهای خود را برای او فرستاد و در یکی از سفرها نیابت سلطنت و رسیدگی به کارهای کشوری را به وی واگذار کرد. آقاحسین با وجود جاه و مقام و رفاهی که داشت، همواره پناه بینوایان و تهیدستان بود. او در دانشهای معقول و منقول تبحّر داشت و به گفته افندی اصفهانی «پشتوانه اهل علم» بود<ref>افندی اصفهانی، ریاض‌العلماء، ص ۵۷</ref>.


=اساتید=
==اساتید==
 
او تحصیلات خود را در حوزه اصفهان به انجام رسانید و در مدرسه خواجه ملک جنب مسجد شیخ لطف الله مشغول تحصیل گردید. معقول را نزد میرفندرسکی و منقول را نزد ملا محمدتقی مجلسی، خلیفة السلطان، محقق سبزواری و... تکمیل نمود.
او تحصیلات خود را در حوزه اصفهان به انجام رسانید و در مدرسه خواجه ملک جنب مسجد شیخ لطف الله مشغول تحصیل گردید. معقول را نزد میرفندرسکی و منقول را نزد ملا محمدتقی مجلسی، خلیفة السلطان، محقق سبزواری و... تکمیل نمود.


=شاگردان=
==شاگردان==
 
وی در هر دو رشته معقول و منقول تدریس می‌کرد و به همین جهت به «استاد الکل فی الکل» معروف گشت. برخی از شاگردان او عبارتند از:
وی در هر دو رشته معقول و منقول تدریس می‌کرد و به همین جهت به «استاد الکل فی الکل» معروف گشت. برخی از شاگردان او عبارتند از:


خط ۵۱: خط ۴۸:
میرزا محمدبن حسن شیروانی<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۲، ص۳۵۲</ref>
میرزا محمدبن حسن شیروانی<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۲، ص۳۵۲</ref>


=آثار=
==آثار==
 
آقاحسین خوانساری نویسنده‌ای پرکار بود و آثاری فراوان از خود به یادگار گذاشت. نوشته‌های او را می‌توان به ۳ دسته تقسیم کرد:
آقاحسین خوانساری نویسنده‌ای پرکار بود و آثاری فراوان از خود به یادگار گذاشت. نوشته‌های او را می‌توان به ۳ دسته تقسیم کرد:


== آثار چاپی ==
=== آثار چاپی ===
 
مشارق الشموس فی شرح الدروس. کتاب معروف او در فقه، که شرحی است بر کتاب‌الدروس نوشته [[شهید اول]] ابوعبدالله [[محمدبن مکی عاملی]] (۷۳۴-۷۸۴ق/۱۳۳۴-۱۳۸۲م). این کتاب ناتمام است و آقاحسین موفق نشده است، شرح مبحث اخبار ائمه و گفتارهای فقیهان امامی در هر مبحث را به اتمام برساند<ref>غروی حایری، جامع‌الرواه، ج۱، ص۲۳۵</ref>. این کتاب به گفته صاحب روضات‌الجنات از لحاظ کثرتِ تحقیقات، کم‌نظیر
مشارق الشموس فی شرح الدروس. کتاب معروف او در فقه، که شرحی است بر کتاب‌الدروس نوشته [[شهید اول]] ابوعبدالله [[محمدبن مکی عاملی]] (۷۳۴-۷۸۴ق/۱۳۳۴-۱۳۸۲م). این کتاب ناتمام است و آقاحسین موفق نشده است، شرح مبحث اخبار ائمه و گفتارهای فقیهان امامی در هر مبحث را به اتمام برساند<ref>غروی حایری، جامع‌الرواه، ج۱، ص۲۳۵</ref>. این کتاب به گفته صاحب روضات‌الجنات از لحاظ کثرتِ تحقیقات، کم‌نظیر
است<ref>محمدباقر خوانساری، روضات‌الجنات، ج۲، ص۳۵۲</ref>.این کتاب ۲ بار در ۱۳۰۵ و ۱۳۱۱ق/۱۸۸۸ و ۱۸۹۳م در [[تهران]] چاپ شده است. تعلیقه بر حاشیه محقق سبزواری. تهران، ۱۳۱۷ق/۱۸۹۹م. الرساله فی مقدمه‌الواجب، [[ایران]]، ۱۳۱۷ق/۱۸۹۹م.
است<ref>محمدباقر خوانساری، روضات‌الجنات، ج۲، ص۳۵۲</ref>.این کتاب ۲ بار در ۱۳۰۵ و ۱۳۱۱ق/۱۸۸۸ و ۱۸۹۳م در [[تهران]] چاپ شده است. تعلیقه بر حاشیه محقق سبزواری. تهران، ۱۳۱۷ق/۱۸۹۹م. الرساله فی مقدمه‌الواجب، [[ایران]]، ۱۳۱۷ق/۱۸۹۹م.


== آثار خطی ==
=== آثار خطی ===
 
حاشیه اشارات
حاشیه اشارات
حاشیه بر الهیات شفا
حاشیه بر الهیات شفا
خط ۹۵: خط ۸۹:
کتابخانه آستان قدس رضوی، دانشکده ادبیات (مشهد)
کتابخانه آستان قدس رضوی، دانشکده ادبیات (مشهد)


== آثار منسوب ==
=== آثار منسوب ===


المائده‌السلیمانیه به فارسی در خوردنیها و نوشیدنیها برای [[شاه سلیمان صفوی]]
المائده‌السلیمانیه به فارسی در خوردنیها و نوشیدنیها برای [[شاه سلیمان صفوی]]
خط ۱۱۰: خط ۱۰۴:
حاشیه بر شرح حکمة‌العین.
حاشیه بر شرح حکمة‌العین.


=درگذشت=
==درگذشت==
 
وفاتش در ۱ رجب سال ۱۰۹۸ق<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۷۴۸</ref>در اصفهان بوده‌است و در قبرستان تخت فولاد اصفهان، نزدیک قبر [[بابا رکن الدین|بابا رکن‌الدین]] مدفون گردید. [[آقا جمال‌الدین خوانساری]] و آقا رضی‌الدین خوانساری، پسران وی نیز در همانجا مدفون هستند که به تکیه آقا حسین خوانساری (تکیه خوانساری‌ها) معروف شده‌است.
وفاتش در ۱ رجب سال ۱۰۹۸ق<ref>مهدوی، اعلام اصفهان، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۷۴۸</ref>در اصفهان بوده‌است و در قبرستان تخت فولاد اصفهان، نزدیک قبر [[بابا رکن الدین|بابا رکن‌الدین]] مدفون گردید. [[آقا جمال‌الدین خوانساری]] و آقا رضی‌الدین خوانساری، پسران وی نیز در همانجا مدفون هستند که به تکیه آقا حسین خوانساری (تکیه خوانساری‌ها) معروف شده‌است.