۸۸٬۱۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| نحوه تبلیغات = | | نحوه تبلیغات = | ||
}} | }} | ||
'''نُصیریه''' یا همان جامعه [[علویان]] [[سوریه]] که با بیداری و | '''نُصیریه''' یا همان جامعه [[علویان]] [[سوریه]] که با بیداری و قدرتگیری خود در منطقه [[غرب آسیا]] در یکی دو قرن اخیر، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کردهاند، در قرن سوم هجری و در زمان حیات [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری (علیهالسلام)]] و دوران غیبت صغرا در جغرافیای [[عراق]] پا به عرصه وجود گذاردند. | ||
[[محمد بن نصیر نمیری]] بنیانگذار این فرقه از کسانی بود که با استفاده از موقعیت خود در حلقه یاران عسکریین علیهماالسلام نیز بحران عقیدتی دوران [[غیبت صغرا]]، موفق شد با ادعای بابیت و ادعاهای گزاف دیگر، جماعتی را به دور خود جمع کند. | [[محمد بن نصیر نمیری]] بنیانگذار این فرقه از کسانی بود که با استفاده از موقعیت خود در حلقه یاران عسکریین علیهماالسلام نیز بحران عقیدتی دوران [[غیبت صغرا]]، موفق شد با ادعای بابیت و ادعاهای گزاف دیگر، جماعتی را به دور خود جمع کند. | ||
نیم قرن پس از وی [[حسین بن حمدان خصیبی]] چهره شاخص و مؤسس دوم | نیم قرن پس از وی [[حسین بن حمدان خصیبی]] چهره شاخص و مؤسس دوم نصیریه بود که با تعالیم وسیع و تبلیغات گسترده خود از طریق سفر به اقصی نقاط [[جهان اسلام]] توانست تعالیم نصیری را با آموزههایی از [[تصوف]] بیامیزد و در نهایت با هجرت به شمال [[شام (شامات)|شام]] در پرتو فضای پر تسامح فرهنگی ناشی از [[حمدانیان|حکومت حمدانیان]] حلب و به ویژه سیف الدوله، هسته اولیه جامعه علویان سوریه را تشکیل دهد. او و جانشینانش با نشرافکار خود توانستند این جامعه را تا دهههای متمادی گسترش داده، پایههای حضور خود را در سوریه مستحکم نمایند. | ||
== عقاید نصیریه چیست == | == عقاید نصیریه چیست == | ||
در اکثر کتابهای منتشره که پیرامون فرقهها و [[مذاهب]] نوشته شده است، نصیریه را گروهی از [[غلات|غلاة]] [[مذهب شیعه|شیعه]] محسوب داشتهاند که به [[الوهیت]] [[ائمه اطهار]] خصوصاً [[علی بن | در اکثر کتابهای منتشره که پیرامون فرقهها و [[مذاهب]] نوشته شده است، نصیریه را گروهی از [[غلات|غلاة]] [[مذهب شیعه|شیعه]] محسوب داشتهاند که به [[الوهیت]] [[ائمه اطهار]] خصوصاً [[علی بن ابیطالب|مولی الموحَدین]] اعتقاد دارند و در بیان وجه تسمیه آنها به نصیریه انتساب آنها به محمد بن نصیر نمیری را عامل این نامگذاری دانستهاند<ref>خالق داد عباسی، توضیح الملل، ترجمه ملل و نحل شهرستانی، ص 251؛ مشكور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی انتشارات آستان قدس رضوی، ص444؛ عبدالرحمن بدوی، مقالات الاسلامیین، ج 2، ص 65</ref>. یا به قول دکتر عبدالرحمن بدوی، بعضی آنان را به نصیر که غلام [[علی بن ابیطالب|حضرت علی(علیهالسلام)]] بود، منسوب میدانند<ref>عبدالرحمن بدوی، تاریخ اندیشههای کلامی در اسلام، ترجمه حسین صابری، انتشارات آستان قدس رضوی، ص 395</ref>. | ||
هاشم عثمان دانشمند علوی سوری سخنان فوق را رد کرده و میگوید: | هاشم عثمان دانشمند علوی سوری سخنان فوق را رد کرده و میگوید: | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
# این فرقه منسوب به محمد بن نصیر نمیری هستند که این قول نادرست است؛ زیرا محمد بن نصیر متوفی 359 در قرن چهارم است در حالی که اصطلاح نصیریه 200 سال بعد یعنی در اواخر قرن ششم ظهور پیدا کرد، و علاوه بر این پیروان وی را نمیریه گویند، نه نصیریه. | # این فرقه منسوب به محمد بن نصیر نمیری هستند که این قول نادرست است؛ زیرا محمد بن نصیر متوفی 359 در قرن چهارم است در حالی که اصطلاح نصیریه 200 سال بعد یعنی در اواخر قرن ششم ظهور پیدا کرد، و علاوه بر این پیروان وی را نمیریه گویند، نه نصیریه. | ||
# منسوب به غلام [[علی بن | # منسوب به غلام [[علی بن ابیطالب|حضرت علی (علیهالسلام)]] به نام نصیر میباشند که این قول هم صحیح نیست؛ زیرا اساساً امیرالمؤمنین غلامی بنام نصیر نداشته است. | ||
# منسوب به کوهی به نام «النصیریه» «Nasarie» میباشند که گروهی با عقاید خاص در اطراف این کوه زندگی میکردند و از نظر تاریخی بعد از سال 488 وجود داشتهاند. که با توجه به قراین، وجه تسمیه اخیر مناسب تر به نظر میرسد<ref>هاشم عثمانی، العلویون بین الاسطوره و الحقیقه، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ص 30، 31، 32</ref>: | # منسوب به کوهی به نام «النصیریه» «Nasarie» میباشند که گروهی با عقاید خاص در اطراف این کوه زندگی میکردند و از نظر تاریخی بعد از سال 488 وجود داشتهاند. که با توجه به قراین، وجه تسمیه اخیر مناسب تر به نظر میرسد<ref>هاشم عثمانی، العلویون بین الاسطوره و الحقیقه، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ص 30، 31، 32</ref>: | ||
فرقه نصیریه که افراد آن دوست دارند، [[علویان|علوی]] خوانده شوند، بنابر آنچه از کتب دانشمندان معاصر علوی بدست میآید، تمام عقایدشان همانند [[عقاید]] شیعیان اثنی عشریه است. شیخ عزیز ابراهیم علوی میگوید: | فرقه نصیریه که افراد آن دوست دارند، [[علویان|علوی]] خوانده شوند، بنابر آنچه از کتب دانشمندان معاصر علوی بدست میآید، تمام عقایدشان همانند [[عقاید]] شیعیان اثنی عشریه است. شیخ عزیز ابراهیم علوی میگوید: | ||
علویان همان شیعیان امامیه اثنی عشری هستند، آنها فرائض را أداء میکنند، [[نماز]] و [[روزه]] و [[حج]] زیر سایه [[ایمان]] و [[اسلام]]، آنگونه که شایسته است و خدا در [[قرآن]] امر فرموده است و در سنَت مطهره که از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم]] و [[ائمه اطهار(ع)|ائمه اطهار]] که اولین آنها امام علی بن ابیطالب و آخرین آنها [[حجت بن | علویان همان شیعیان امامیه اثنی عشری هستند، آنها فرائض را أداء میکنند، [[نماز]] و [[روزه]] و [[حج]] زیر سایه [[ایمان]] و [[اسلام]]، آنگونه که شایسته است و خدا در [[قرآن]] امر فرموده است و در سنَت مطهره که از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم]] و [[ائمه اطهار(ع)|ائمه اطهار]] که اولین آنها امام علی بن ابیطالب و آخرین آنها [[حجت بن الحسن (مهدی)|محمد بن الحسن الحجه المهدی(عجل الله تعالي فرجه الشريف)]] است، ثابت شده، بدون هیچ تحریف و تغییر و تبدیل به انجام میرسد و اگرچه منکر برخی از شطحیات غلوّ گونه نمیشویم که علَت آنها انزوای صد ساله در غارها و کوهها و دوری از مدارس و علم و علماء و [[فقه]] و [[حدیث نبوی]]، بعلَت ظلم سلاطین خصوصاً در زمان ملوک و ترکهای [[عثمانی]] بوده است، اضافه بر این مخفی کاریهایی که بعلَت دستور برخی از مشایخ صورت میگرفته، هم میباشد<ref>علی عزیز ابراهیم، العلویون بین الغلو و الفسلفه و التصوف و الشیعه بیروت، موسسه اعلمی المطبوعات، ص 61</ref>. | ||
حضرت [[جعفر سبحانی|آیتالله سبحانی]] میفرماید: «علویان مذهب خاصَی ندارند که بتوان آن را وجه تمایز مذهب [[اهل بیت|اهلبیت]] دانست، آنها شیعیان امامی و اثنی عشری هستند که رفتارهای مذهبی آنها طبق مذهب اهلبیت است. که همیشه در معاملات شرعی و احکام دینی بر آن تکیه دارند و فقط در دومسئله قدری متمایز میشوند: | حضرت [[جعفر سبحانی|آیتالله سبحانی]] میفرماید: «علویان مذهب خاصَی ندارند که بتوان آن را وجه تمایز مذهب [[اهل بیت|اهلبیت]] دانست، آنها شیعیان امامی و اثنی عشری هستند که رفتارهای مذهبی آنها طبق مذهب اهلبیت است. که همیشه در معاملات شرعی و احکام دینی بر آن تکیه دارند و فقط در دومسئله قدری متمایز میشوند: | ||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
دیدگاه [[علویان]] این است که ائمه اوصیاء رسول خدایند و از آنجا که [[ائمه]] در بر دارنده علوم اولین و آخرین هستند، پس ناچاراً برای هر کدام بابی است که علوم از آنها اخذ شود، پس برای هر کدام بابی برگزیدند: | دیدگاه [[علویان]] این است که ائمه اوصیاء رسول خدایند و از آنجا که [[ائمه]] در بر دارنده علوم اولین و آخرین هستند، پس ناچاراً برای هر کدام بابی است که علوم از آنها اخذ شود، پس برای هر کدام بابی برگزیدند: | ||
# الامام علی بن | # الامام علی بن ابیطالب بابه [[سلمان فارسی]]؛ | ||
# الامام حسن المجتبی بابه قیس بن ورقه؛ | # الامام حسن المجتبی بابه قیس بن ورقه؛ | ||
# الامام حسین الشهید بابه رشید هجری؛ | # الامام حسین الشهید بابه رشید هجری؛ | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
علویان به [[رسالت انبیاء|رسالت]] محمد بن عبدالله [[ایمان]] دارند و شکی در امامت پسر عموی پیامبر علی بن ابیطالب و یازده امام از صلب ایشان ندارند، گوینده شهادتین از روی ایمان هستند و اعتقادات شان گواهی به <big>لا اله الا الله، محمَد رسول الله</big> و موالات اهلبیت رسول خداو [[نماز]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[زكات|زکات]] و [[جهاد]] در راه خدا و [[معاد]] [[روز قیامت]] است. کتابشان قرآن و راهی جز [[شریعت]] [[قرآن]] ندارند. بزرگان دینی دارند که بوسیله آنان دین را شناختهاند و شعائر دینی خود را بر پا میدارند. هر سخنی که قرآن بر آن اشاره نکرده رها میکنند....عصیان رسول را در عمل نمیکنند و کلامش را مخالف نمینمایند و علم را در اهلبیت منحصر میدانند، و اعتمادشان به جعفر بن محمد الصادق است. در بحثهای دینی و [[تفسیر قرآن]] و فقه و فتوی....عبادت خدای تعالی را میکنند، و در عبادتش کسی را شریک نمیدانند<ref>سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل و النحل، قم، موسسه امام صادق ـ علیه السّلام ـ، چاپ اول، ج 8، ص 409</ref>. | علویان به [[رسالت انبیاء|رسالت]] محمد بن عبدالله [[ایمان]] دارند و شکی در امامت پسر عموی پیامبر علی بن ابیطالب و یازده امام از صلب ایشان ندارند، گوینده شهادتین از روی ایمان هستند و اعتقادات شان گواهی به <big>لا اله الا الله، محمَد رسول الله</big> و موالات اهلبیت رسول خداو [[نماز]] و [[روزه]] و [[حج]] و [[زكات|زکات]] و [[جهاد]] در راه خدا و [[معاد]] [[روز قیامت]] است. کتابشان قرآن و راهی جز [[شریعت]] [[قرآن]] ندارند. بزرگان دینی دارند که بوسیله آنان دین را شناختهاند و شعائر دینی خود را بر پا میدارند. هر سخنی که قرآن بر آن اشاره نکرده رها میکنند....عصیان رسول را در عمل نمیکنند و کلامش را مخالف نمینمایند و علم را در اهلبیت منحصر میدانند، و اعتمادشان به جعفر بن محمد الصادق است. در بحثهای دینی و [[تفسیر قرآن]] و فقه و فتوی....عبادت خدای تعالی را میکنند، و در عبادتش کسی را شریک نمیدانند<ref>سبحانی، جعفر، بحوث فی الملل و النحل، قم، موسسه امام صادق ـ علیه السّلام ـ، چاپ اول، ج 8، ص 409</ref>. | ||
[[شیخ عبدالرحمن الخیر]] یکی از علویان | [[شیخ عبدالرحمن الخیر]] یکی از علویان برجسته میگوید: | ||
[[اصول دین]] پنج تاست: | [[اصول دین]] پنج تاست: | ||
[[توحید]]، [[عدل]]، [[نبوت]]، [[امامت]] و [[معاد]] با همان تعریف و مبنایی که شیعه [[اثنی عشریه|اثنی عشری]] در مورد این اصول پنج گانه دارند. | [[توحید]]، [[عدل]]، [[نبوت]]، [[امامت]] و [[معاد]] با همان تعریف و مبنایی که شیعه [[اثنی عشریه|اثنی عشری]] در مورد این اصول پنج گانه دارند. | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
[[امامت]] یعنی: اعتقاد داریم امامت مقامیست که به اقتضای حکمت الهی برای مصالح بشر بعنوان وزارت انبیاء برای نشر دعوت الهی ایجاد شده است و در مورد قیام ائمه بعد از انبیاء معتقدیم که ما برای تطبیق احکام [[دین]] بین مردم و حفظ شریع از تغییر و تحریف و تفسیرهای اشتباه محتاج ائمه هستیم. | [[امامت]] یعنی: اعتقاد داریم امامت مقامیست که به اقتضای حکمت الهی برای مصالح بشر بعنوان وزارت انبیاء برای نشر دعوت الهی ایجاد شده است و در مورد قیام ائمه بعد از انبیاء معتقدیم که ما برای تطبیق احکام [[دین]] بین مردم و حفظ شریع از تغییر و تحریف و تفسیرهای اشتباه محتاج ائمه هستیم. | ||
و برای همین اقتضای حکم و لطف الهی این است که امام را به نصّ معین نماید و این که امام همه عیناْ مثل پیامبر معصوم باشند تا مؤمنین با اطمینان به اعمال و اقوال او اقتداء کنند. | و برای همین اقتضای حکم و لطف الهی این است که امام را به نصّ معین نماید و این که امام همه عیناْ مثل پیامبر معصوم باشند تا مؤمنین با اطمینان به اعمال و اقوال او اقتداء کنند. | ||
و اعتقاد داریم به این که امام بعد از پیامبر( | و اعتقاد داریم به این که امام بعد از پیامبر (صلی الله عليه وسلم) امام علی بن ابیطالب و بعد از او پسرانش امام حسن و امام حسین و سپس 9 تن از فرزندان امام حسین که آخرین آنها مهدی (عجل الله تعالي فرجه الشريف) است. | ||
[[معاد]] یعنی: اعتقاد داریم به این که خدای تعالی باز میگرداند مردم را بعد از مرگ برای محاسبه اعمال و جزاء میدهد نیکوکار را برای نیکو کاریش و گناهکار را بعلت گناه کاریش و ایمان داریم به آنچه در قرآن است و آنچه [[حدیث]] پیامبر است از اخبار روز قیامت و نشور و [[بهشت]] و [[جهنم]] و آتش و عذاب و نعمت و صراط و میزان و غیر از اینها از آنچه که ثابت شده در کتاب خدا و احادیث صحیح که از پیامبر رسیده است. | [[معاد]] یعنی: اعتقاد داریم به این که خدای تعالی باز میگرداند مردم را بعد از مرگ برای محاسبه اعمال و جزاء میدهد نیکوکار را برای نیکو کاریش و گناهکار را بعلت گناه کاریش و ایمان داریم به آنچه در قرآن است و آنچه [[حدیث]] پیامبر است از اخبار روز قیامت و نشور و [[بهشت]] و [[جهنم]] و آتش و عذاب و نعمت و صراط و میزان و غیر از اینها از آنچه که ثابت شده در کتاب خدا و احادیث صحیح که از پیامبر رسیده است. | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
== بزرگان فرقه نصیریه از ابتدا تاکنون == | == بزرگان فرقه نصیریه از ابتدا تاکنون == | ||
درباره فرقه نصیریه دیدگاههای مختلف و متعارض بیان شده است. عدّهای این فرقه را پیروان محمّد بن نصیر نمیری دانسته و اعتقاد دارند که آنها [[ | درباره فرقه نصیریه دیدگاههای مختلف و متعارض بیان شده است. عدّهای این فرقه را پیروان محمّد بن نصیر نمیری دانسته و اعتقاد دارند که آنها [[ائمه|امامان معصوم (علیهالسلام)]] را خدا دانسته و به تناسخ و [[حلال]] بودن محارم اعتقاد دارند و بنیانگذار آن را محمد بن نصیر نمیری میدانند، نمیری به امامان [[امامیه]] تا امام دهم اعتقاد داشته و درباره امام حسن عسکری (علیهالسلام) غلو کرده و او را خدا دانسته و خود را پیامبر میدانست. او در سال 395 هـ .ق درگذشت<ref>ربّانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، قم، مركز جهانی علوم اسلامی، چاپ دوم، 1381ش، ص 325؛ و نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، نجف، حیدریه، 1355، ص93؛ و برنجكار، رضا، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، نشر كتابخانه طه، چاپ پنجم، 1382ش، ص 160</ref>. | ||
ولی امروزه کسانی که از نصیریه در سوریه و [[لبنان]] زندگی میکنند، خود را شیعه دوازده امامىدانسته و خود را [[علویان|علویّون]] معرفی کرده و موارد بالا مثل [[تناسخ]] و [[غلات|غلو]] را ردّ کرده و اعتقادات شیعه امامیّه را کاملاً قبول داشته و میگویند: محمد بن نصیر نمیری، رئیس فرقه نمیریه بوده و در میان نصیریه و علویّون فقط عدّه کمی غلو کرده و [[ائمه]] را خدا دانسته و به تناسخ اعتقاد دارند. آنها تأسیس علویّون را در سال 488 تا 690 دانستهاند، این در حالی است که محمد بن نمیر در سال 359 درگذشته بود<ref>ربّانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، قم، مركز جهانی علوم اسلامی، چاپ دوم، 1381ش، ص 325؛ و نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، نجف، حیدریه، 1355، ص93؛ و برنجكار، رضا، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، نشر كتابخانه طه، چاپ پنجم، 1382ش، ص 160</ref>. | ولی امروزه کسانی که از نصیریه در سوریه و [[لبنان]] زندگی میکنند، خود را شیعه دوازده امامىدانسته و خود را [[علویان|علویّون]] معرفی کرده و موارد بالا مثل [[تناسخ]] و [[غلات|غلو]] را ردّ کرده و اعتقادات شیعه امامیّه را کاملاً قبول داشته و میگویند: محمد بن نصیر نمیری، رئیس فرقه نمیریه بوده و در میان نصیریه و علویّون فقط عدّه کمی غلو کرده و [[ائمه]] را خدا دانسته و به تناسخ اعتقاد دارند. آنها تأسیس علویّون را در سال 488 تا 690 دانستهاند، این در حالی است که محمد بن نمیر در سال 359 درگذشته بود<ref>ربّانی گلپایگانی، علی، فرق و مذاهب کلامی، قم، مركز جهانی علوم اسلامی، چاپ دوم، 1381ش، ص 325؛ و نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، نجف، حیدریه، 1355، ص93؛ و برنجكار، رضا، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، نشر كتابخانه طه، چاپ پنجم، 1382ش، ص 160</ref>. | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
# ابراهیم حرخوش مقیم لاذقیه؛ | # ابراهیم حرخوش مقیم لاذقیه؛ | ||
# شیخ ابراهیم حسن نجّار؛ | # شیخ ابراهیم حسن نجّار؛ | ||
# شیخ ابراهیم کامل، خطیب | # شیخ ابراهیم کامل، خطیب مسجد امام علی (علیهالسلام) [[طرابلس]] [[لبنان]]؛ | ||
# شیخ احمد علی حلوم استاد و مقیم در لاذقیه؛ | # شیخ احمد علی حلوم استاد و مقیم در لاذقیه؛ | ||
# شیخ احمد محمّد رمضان؛ | # شیخ احمد محمّد رمضان؛ | ||
خط ۱۷۴: | خط ۱۷۴: | ||
نتیجه آنکه نصیریههایی که شیعه اثنی عشری هستند اگرچه انتقادات و ایراداتی بر برخی آداب و رسوم آنها وارد است منتها در عقاید و احکام مذهبشان جعفری بوده و همانند سایر شیعیان میباشند. | نتیجه آنکه نصیریههایی که شیعه اثنی عشری هستند اگرچه انتقادات و ایراداتی بر برخی آداب و رسوم آنها وارد است منتها در عقاید و احکام مذهبشان جعفری بوده و همانند سایر شیعیان میباشند. | ||
اما نصیریههایی که غالی هستند، خارج از اسلام و مذهب جعفری میباشند و ما هم به پیروی از ائمه اطهار(علیهالسلام)از آنها بیزاری میجوییم و انتقادات وارد بر [[غلاة|غالیان]] بر آنها وارد است. | اما نصیریههایی که غالی هستند، خارج از اسلام و مذهب جعفری میباشند و ما هم به پیروی از ائمه اطهار (علیهالسلام) از آنها بیزاری میجوییم و انتقادات وارد بر [[غلاة|غالیان]] بر آنها وارد است. | ||
== پانویس == | == پانویس == |