confirmed، مدیران
۳۶٬۱۹۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۱۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
== تدوین نهجالبلاغه == | == تدوین نهجالبلاغه == | ||
'''نهجالبلاغه''' نام یکی از کتب معتبر شیعی | '''نهجالبلاغه''' نام یکی از کتب معتبر [[مذهب شیعه|شیعی]] استکه در آن گزیدهای از بیانات و گفتههای امام علی (علیهالسلام) گردآوری شده است. | ||
== زبان کتاب == | == زبان کتاب == | ||
زبان کتاب نهجالبلاغه به همان زبان گفتار و نوشتار امام علی | زبان کتاب نهجالبلاغه به همان زبان گفتار و نوشتار امام علی (علیهالسلام)، یعنی زبان عربی است. البته این کتاب به اکثر زبانهای زنده دنیا از جمله فارسی، انگلیسی، فرانسوی، ترکی استانبولی، اردو، مالایی، ژاپنی، چینی، اسپانیایی، و ... ترجمه شده و توسط ناشران مختلف به چاپ رسیده است. | ||
همچنین شرحهای بسیاری در مورد این کتاب نگاشته شده که برخی تعداد این شرحها را بالغ بر ۳۰۰ عنوان بیان کردهاند. | همچنین شرحهای بسیاری در مورد این کتاب نگاشته شده که برخی تعداد این شرحها را بالغ بر ۳۰۰ عنوان بیان کردهاند. | ||
== بخشهای نهجالبلاغه == | == بخشهای نهجالبلاغه == | ||
سید رضی محتوای کتاب نهجالبلاغه را در سه بخش دستهبندی کرده است: | [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] محتوای کتاب نهجالبلاغه را در سه بخش دستهبندی کرده است: | ||
=== خطبهها === | === خطبهها === | ||
بخش اول نهجالبلاغه شامل ۲۴۱ خطبه از امیرالمؤمنین است که در مقاطع مختلف زندگانی ایشان بیان گردیده است و موضوعات مختلفی نظیر خداشناسی، جهانبینی، ویژگیهای انسان، حکومت، و ... را در بر دارد. از بارزترین و شناختهشده ترین خطبههای حضرت میتوان به خطبه | بخش اول نهجالبلاغه شامل ۲۴۱ خطبه از امیرالمؤمنین است که در مقاطع مختلف زندگانی ایشان بیان گردیده است و موضوعات مختلفی نظیر خداشناسی، جهانبینی، ویژگیهای انسان، حکومت، و ... را در بر دارد. از بارزترین و شناختهشده ترین خطبههای حضرت میتوان به [[خطبه شقشقیه]]، و خطبه متقین اشاره کرد. | ||
=== نامهها === | === نامهها === | ||
بخش دوم نهجالبلاغه مشتمل بر ۷۲ نوشته از امیرالمؤمنین علیهالسلام است. وصیتنامههای امام | |||
بخش دوم نهجالبلاغه مشتمل بر ۷۲ نوشته از امیرالمؤمنین (علیهالسلام) است. وصیتنامههای امام (علیهالسلام)، فرمانها، سفارشات به افراد، پیماننامهها و نامههای مکتوب حضرت در این بخش گردآوری شده است. از مهمترین و معروفترین نامهها میتوان به [[وصیت]] امام علی (علیهالسلام) به [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیهالسلام)]] و فرمان به [[مالک اشتر]] یاد کرد. | |||
=== حکمتها === | === حکمتها === | ||
بخش سوم نهجالبلاغه ۴۸۰ گفتار کوتاه و پندآمیز امام علی علیهالسلام را پوشش داده است. در ترجمههای مختلف برای این بخش عنوانهای کلمات قصار، حکمتها، پندها و ... درج شده است. | بخش سوم نهجالبلاغه ۴۸۰ گفتار کوتاه و پندآمیز امام علی (علیهالسلام) را پوشش داده است. در ترجمههای مختلف برای این بخش عنوانهای کلمات قصار، حکمتها، پندها و ... درج شده است. | ||
این مجموعه | این مجموعه گرانقدر که گذشت زمان و ظهور اندیشههای نوتر و روشن تر پیوسته بر ارزش آن افزوده است. گزیدهای از خطابهها، دعاها، وصیتها، نامهها و جملههای کوتاه مولای متقیان، [[علی بن ابیطالب|علی (علیهالسلام)]] است. | ||
این اثر ماندگار را علامه سید شریف رضی رضوان الله علیه از میان صدها کتاب و منبع، گردآوری و تنظیم کرده است<ref>حسن منتظری، آشنایی با نهجالبلاغه، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه</ref>. | این اثر ماندگار را علامه [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید شریف رضی (رضوان الله علیه)]] از میان صدها کتاب و منبع، گردآوری و تنظیم کرده است<ref>حسن منتظری، آشنایی با نهجالبلاغه، مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه</ref>. | ||
== مؤلف نهجالبلاغه == | == مؤلف نهجالبلاغه == | ||
مؤلف نهجالبلاغه ابوالحسن محمد بن حسین موسوی معروف به سید رضی و شریف رضی است. وی در سال 359 هجری، دیده به جهان گشود و در سال 406 هجری، دیده از جهان فرو بست. سید رضی هم از جانب پدر و هم از جانب مادر نسبی بس شریف داشت. از سوی پدر با پنج واسطه به امام هفتم [[موسی بن جعفر (کاظم)|موسی بن جعفر (علیهالسلام)]] و از سوی مادر با شش واسطه به امام چهارم [[علی بن الحسین (زین العابدین)|حضرت علی بن الحسین (علیهالسلام)]] میرسید<ref>ابو منصور عبدالملك بن محمد بن اسماعیل الثعالبى، یتیمة الدهر فى محاسن اهل العصر، شرح و تحقیق مفید محمد قمیحه، الطبعه الثانیه، دارالكتب العلمیه، بیروت، 1403 ق. ص 3، ص 155؛ جمالالدین احمد بن على الحسینى المعروف بابن عنبه، عمده الطالب فى انساب آل ابى طالب، اشرف على مراجعته و مقابله الاصول لجنه احیاء التراث، دار مكتبه الحیاه، بیروت، ص 236</ref>. از این رو بهاءالدوله دیلمی او را به ذی الحسبین و شریف رضی ملقب نمود<ref>ابوبكر احمد بن على الخطیب البغدادى، تاریخ بغداد أو مدینه السلام، دارالكتب العلمیه، بیروت، ج 2، ص 246؛ ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن الجوزى، المنتظم فى تاریخ الامم و الملوك، دراسة و تحقیق محمد عبدالقادر عطا، مصطفى عبدالقادر عطا، راجعه و صححه نعیم زرزور، الطبعه الاولى، دارالكتب العلمیه، بیروت، 1412 ق. ج 15، ص 115؛ ابوالفداء اسماعیل بن عمر بن كثیر الدمشقى، البدایه و النهایه، تحقیق على شیرى، الطبعه الاولى، دار احیاء التراث العربى، بیروت، ج 12، ص 4؛ محمد باقر الخوانسارى، روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات، الطبعه الاولى، الدار الاسلامیه، بیروت، 1411 ق. ج 6، ص 178؛ كارل بروكلمان، تاریخ الادب العربى، نقله الى العربیه عبدالحلیم النجار، الطبعه الثانیه، افست دارالكتاب الاسلامى، قم، ج 2، ص 62</ref>. | مؤلف نهجالبلاغه [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|ابوالحسن محمد بن حسین موسوی]] معروف به [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] و [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|شریف رضی]] است. وی در سال 359 هجری، دیده به جهان گشود و در سال 406 هجری، دیده از جهان فرو بست. سید رضی هم از جانب پدر و هم از جانب مادر نسبی بس شریف داشت. از سوی پدر با پنج واسطه به امام هفتم [[موسی بن جعفر (کاظم)|موسی بن جعفر (علیهالسلام)]] و از سوی مادر با شش واسطه به امام چهارم [[علی بن الحسین (زین العابدین)|حضرت علی بن الحسین (علیهالسلام)]] میرسید<ref>ابو منصور عبدالملك بن محمد بن اسماعیل الثعالبى، یتیمة الدهر فى محاسن اهل العصر، شرح و تحقیق مفید محمد قمیحه، الطبعه الثانیه، دارالكتب العلمیه، بیروت، 1403 ق. ص 3، ص 155؛ جمالالدین احمد بن على الحسینى المعروف بابن عنبه، عمده الطالب فى انساب آل ابى طالب، اشرف على مراجعته و مقابله الاصول لجنه احیاء التراث، دار مكتبه الحیاه، بیروت، ص 236</ref>. از این رو بهاءالدوله دیلمی او را به ذی الحسبین و شریف رضی ملقب نمود<ref>ابوبكر احمد بن على الخطیب البغدادى، تاریخ بغداد أو مدینه السلام، دارالكتب العلمیه، بیروت، ج 2، ص 246؛ ابوالفرج عبدالرحمن بن على بن الجوزى، المنتظم فى تاریخ الامم و الملوك، دراسة و تحقیق محمد عبدالقادر عطا، مصطفى عبدالقادر عطا، راجعه و صححه نعیم زرزور، الطبعه الاولى، دارالكتب العلمیه، بیروت، 1412 ق. ج 15، ص 115؛ ابوالفداء اسماعیل بن عمر بن كثیر الدمشقى، البدایه و النهایه، تحقیق على شیرى، الطبعه الاولى، دار احیاء التراث العربى، بیروت، ج 12، ص 4؛ محمد باقر الخوانسارى، روضات الجنات فى احوال العلماء و السادات، الطبعه الاولى، الدار الاسلامیه، بیروت، 1411 ق. ج 6، ص 178؛ كارل بروكلمان، تاریخ الادب العربى، نقله الى العربیه عبدالحلیم النجار، الطبعه الثانیه، افست دارالكتاب الاسلامى، قم، ج 2، ص 62</ref>. | ||
سید رضی از اوان کودکی همراه برادرش [[سید مرتضی علمالهدی|سید مرتضی]] به تحصیل علوم مقدماتی پرداخت و هوش سرشار و استعداد کمنظیر خود را در عرصههای مختلف ظاهر ساخت. بیش از ده سال از سن شریف رضی نگذشته بود که به سرودن شعر پرداخت و چنان قریحهای از خود نشان داد که سابقه نداشت. هنوز بیستمین بهار زندگی را پشت سر نگذاشته بود که در تمام معارف و [[علوم اسلامی]] سرآمد همگان گشت، و در سرودن شعر به مقامی دست یافت که هیچ کس بدان مرتبه راه نیافت. | سید رضی از اوان کودکی همراه برادرش [[سید مرتضی علمالهدی|سید مرتضی]] به تحصیل علوم مقدماتی پرداخت و هوش سرشار و استعداد کمنظیر خود را در عرصههای مختلف ظاهر ساخت. بیش از ده سال از سن شریف رضی نگذشته بود که به سرودن شعر پرداخت و چنان قریحهای از خود نشان داد که سابقه نداشت. هنوز بیستمین بهار زندگی را پشت سر نگذاشته بود که در تمام معارف و [[علوم اسلامی]] سرآمد همگان گشت، و در سرودن شعر به مقامی دست یافت که هیچ کس بدان مرتبه راه نیافت. | ||
خط ۵۳: | خط ۵۷: | ||
== نام نهجالبلاغه == | == نام نهجالبلاغه == | ||
سید رضی(ره) این کتاب را | [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی(ره)]] این کتاب را [[نهجالبلاغه (کتاب)|نهجالبلاغه]]، یعنی راه و روش [[بلاغت]] نامید؛ زیرا این کتاب، درهای بلاغت را به روی خواننده میگشاید و جویندگان بلاغت را به آن نزدیک میسازد. نیاز دانشمند و دانشجو را برمیآورد و گم شده و خواسته [[بلیغ]] و [[زاهد]] است. از آن روز که این کتاب به دنیای فرهنگ و ادب گام نهاد، در میان دانشمندان و خطیبان و اهل ادب بلندآوازه شد و ستاره آن در [[شام (شامات)|شام]] و [[عراق]] و نجد و تهامه درخشید...<ref> شرح نهجالبلاغه، ص 7</ref>. | ||
== اسناد، شرحها، ترجمهها == | == اسناد، شرحها، ترجمهها == | ||
خط ۶۴: | خط ۶۸: | ||
== نهجالبلاغه در کلام بزرگان و اندیشوران == | == نهجالبلاغه در کلام بزرگان و اندیشوران == | ||
نهجالبلاغه برخلاف دیگر کتابهای روایی و حدیثی، پای را از دایره اعتقادات تشیع و دین اسلام، فراتر نهاده و بسیاری از دانشمندان [[ادیان]] و مکتبهای دیگر را به خود جذب کرده است. [[طه حسین|دکتر طه حسین مصری]]، فقط وحی و کلام خدا را بالاتر از سخن حضرت قرار میدهد و به قول [[ابن ابی الحدید]] | نهجالبلاغه برخلاف دیگر کتابهای روایی و حدیثی، پای را از دایره اعتقادات تشیع و دین اسلام، فراتر نهاده و بسیاری از دانشمندان [[ادیان]] و مکتبهای دیگر را به خود جذب کرده است. [[طه حسین|دکتر طه حسین مصری]]، فقط وحی و کلام خدا را بالاتر از سخن حضرت قرار میدهد و به قول [[ابن ابی الحدید]] [[معتزله|معتزلی]]، سزاوار است تمام سخنشناسان عرب در برابر کلمات امام علی(علیهالسلام) [[سجده]] کنند<ref>محمد دشتی، شناخت نهجالبلاغه و فهرست کلی نهجالبلاغه، نشر مؤلف، صص 151 163</ref>. | ||
در اینجا چند سخن از بزرگان را درباره این اثر گران سنگ میآوریم: | در اینجا چند سخن از بزرگان را درباره این اثر گران سنگ میآوریم: | ||
خط ۷۱: | خط ۷۵: | ||
[[محمود شکری آلوسی|شیخ محمود شکری آلوسی]] میگوید: نهجالبلاغه مشتمل بر خطبههای امیرالمؤمنین است که فوق سخن مخلوق و دون سخن خالق است، نزدیک به مرتبه اعجاز دارد و مبتکر طرق حقیقت و مجاز است<ref> وصیت نامه الهی سیاسی امام خمینی(ره)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ج 1، ص 91 </ref>. | [[محمود شکری آلوسی|شیخ محمود شکری آلوسی]] میگوید: نهجالبلاغه مشتمل بر خطبههای امیرالمؤمنین است که فوق سخن مخلوق و دون سخن خالق است، نزدیک به مرتبه اعجاز دارد و مبتکر طرق حقیقت و مجاز است<ref> وصیت نامه الهی سیاسی امام خمینی(ره)، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ج 1، ص 91 </ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[علی بن ابیطالب|امام علی (علیهالسلام)]] | |||
* [[ابوالحسن محمد بن الحسین بن موسی|سید رضی]] | |||
* [[مذهب شیعه|شیعه]] | |||
* [[مالک اشتر]] | |||
== پانویس == | == پانویس == |