۸۸٬۴۸۲
ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالله بن | '''عبدالله بن مُسکان '''از فقهای بزرگ و راویان موثق شیعه و از صادقین (علیهماالسّلام) و نیز امام کاظم (علیهالسّلام) و راوی احادیث بسیاری است. وی از اصحاب اجماع و مورد وثوق علما است. | ||
== زندگینامه== | == زندگینامه== | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== مصاحبت با معصوم و نقل مستقیم == | == مصاحبت با معصوم و نقل مستقیم == | ||
از اصحاب امام صادق (علیهالسّلام) بود<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۲۶۴؛ برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۲۲.</ref> از آن حضرت<ref>شیخ مفید، الرسالة العددیه، ص۳۳؛ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۷، ص۱۹۷</ref> و امام کاظم (علیهماالسلام)<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۴؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص ۱۹۴.</ref> نیز روایت نقل کرده است، برخی گفتهاند که عبدالله بن مسكان فقط یک حدیث از امام صادق نقل کرده است: لم يرو [عنه] إلا حَدِيثَ مَنْ أَدْرَكَ الْمَشْعَرَ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَّ<ref>الرجال؛ الرجال الحلى ق1؛ ص 388</ref>، درحالیکه در مجامع حدیثی 35 مورد هست که عبدالله بن مسکان مستقیم از امام صادق (علیهالسلام) نقل کرده است. | از اصحاب [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسّلام)]] بود<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۲۶۴؛ برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، ص۲۲.</ref> از آن حضرت<ref>شیخ مفید، الرسالة العددیه، ص۳۳؛ ابن ماکولا، علی بن هبةالله، الاکمال، ج۷، ص۱۹۷</ref> و امام کاظم (علیهماالسلام)<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۴؛ علامه حلی، خلاصة الاقوال، ص ۱۹۴.</ref> نیز روایت نقل کرده است، برخی گفتهاند که عبدالله بن مسكان فقط یک حدیث از امام صادق نقل کرده است: لم يرو [عنه] إلا حَدِيثَ مَنْ أَدْرَكَ الْمَشْعَرَ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَّ<ref>الرجال؛ الرجال الحلى ق1؛ ص 388</ref>، درحالیکه در مجامع حدیثی 35 مورد هست که عبدالله بن مسکان مستقیم از امام صادق (علیهالسلام) نقل کرده است. | ||
خود یونس بن عبدالرحمن که ناقل آن روایت است، دوازده روایت در کتب اربعه از ابن مسکان از امام (علیهالسلام) بدون واسطه نقل میکند. | خود یونس بن عبدالرحمن که ناقل آن روایت است، دوازده روایت در کتب اربعه از ابن مسکان از امام (علیهالسلام) بدون واسطه نقل میکند. | ||
راجع به نقل ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) میتوان گفت: این که ابن مسکان تنها یک حدیث از امام صادق (علیهالسلام) شنیده است بهخاطر اختلاف طبقه نبوده است؛ بلکه به دلیلی بوده که کشی نقل میکند که یونس بن عبدالرحمن راجع به استاد خود، عبدالله بن مسکان، میگوید: | راجع به نقل ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) میتوان گفت: این که ابن مسکان تنها یک حدیث از امام صادق (علیهالسلام) شنیده است بهخاطر اختلاف طبقه نبوده است؛ بلکه به دلیلی بوده که [[محمد بن عمر کشی|کشّی]] نقل میکند که یونس بن عبدالرحمن راجع به استاد خود، عبدالله بن مسکان، میگوید: | ||
مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ نُصَيْرٍ، قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى، عَنْ يُونُسَ، قَالَ، ...، وَ كَذَلِكَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُسْكَانَ لَمْ يَسْمَعْ إِلَّا حَدِيثَهُ: مَنْ أَدْرَكَ الْمَشْعَرَ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَّ، وَ كَانَ مِنْ أَرْوَى أَصْحَابِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام)، ... وَ زَعَمَ يُونُسُ أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ سَرَّحَ بِمَسَائِلَ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام) يَسْأَلُهُ عَنْهَا وَ أَجَابَهُ عَلَيْهَا، مِنْ ذَلِكَ مَا خَرَجَ إِلَيْهِ مَعَ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَيْمُونٍ. كَتَبَ إِلَيْهِ يَسْأَلُهُ ... ، وَ ذَاكَ أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ كَانَ رَجُلًا مُوسِراً وَ كَانَ يَتَلَقَّى أَصْحَابَهُ إِذَا قَدِمُوا فَيَأْخُذُ مَا عِنْدَهُمْ و زَعَمَ أَبُو النَّضْرِ مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ: أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ كَانَ لَا يَدْخُلُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام) شَفَقَةَ أَلَّا يُوَفِّيَهُ حَقَّ إِجْلَالِهِ، فَكَانَ يَسْمَعُ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ يَأْبَى أَنْ يَدْخُلَ عَلَيْهِ إِجْلَالًا وَ إِعْظَاماً لَهُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)<ref>رجال الكشي، ص: 382.</ref> | مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ، قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ نُصَيْرٍ، قَالَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عِيسَى، عَنْ يُونُسَ، قَالَ، ...، وَ كَذَلِكَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُسْكَانَ لَمْ يَسْمَعْ إِلَّا حَدِيثَهُ: مَنْ أَدْرَكَ الْمَشْعَرَ فَقَدْ أَدْرَكَ الْحَجَّ، وَ كَانَ مِنْ أَرْوَى أَصْحَابِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام)، ... وَ زَعَمَ يُونُسُ أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ سَرَّحَ بِمَسَائِلَ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام) يَسْأَلُهُ عَنْهَا وَ أَجَابَهُ عَلَيْهَا، مِنْ ذَلِكَ مَا خَرَجَ إِلَيْهِ مَعَ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَيْمُونٍ. كَتَبَ إِلَيْهِ يَسْأَلُهُ ... ، وَ ذَاكَ أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ كَانَ رَجُلًا مُوسِراً وَ كَانَ يَتَلَقَّى أَصْحَابَهُ إِذَا قَدِمُوا فَيَأْخُذُ مَا عِنْدَهُمْ و زَعَمَ أَبُو النَّضْرِ مُحَمَّدُ بْنُ مَسْعُودٍ: أَنَّ ابْنَ مُسْكَانَ كَانَ لَا يَدْخُلُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسلام) شَفَقَةَ أَلَّا يُوَفِّيَهُ حَقَّ إِجْلَالِهِ، فَكَانَ يَسْمَعُ مِنْ أَصْحَابِهِ وَ يَأْبَى أَنْ يَدْخُلَ عَلَيْهِ إِجْلَالًا وَ إِعْظَاماً لَهُ (عَلَيْهِ السَّلَامُ)<ref>رجال الكشي، ص: 382.</ref> | ||
یعنی ایشان نگران بود که به محضر امام صادق (علیهالسلام) برود و حق تعظیم امام صادق (علیهالسلام) را ادا نکند و ابن مسکان فرد ثروتمندی بود و وقتی میشنید فلان راوی از مدینه برگشته است او را دعوت میکرد و او را مهمان میکرد و احادیث او از امام صادق (علیهالسلام) را میشنید و لذا عدم نقل حدیث از امام صادق (علیهالسلام) بهخاطر اجلال، منافاتی با نقل روایت از امام باقر (علیهالسلام) ندارد؛ زمان امام باقر (علیهالسلام) جوانتر بوده است و اتّفاقی از امام (علیهالسلام) حدیثی شنیده است و بعد که بزرگتر شده و معرفتش به امام (علیهالسلام) بیشتر شده است دیگر نگران بوده است که نتواند مقام امام صادق (علیهالسلام) را بهخوبی رعایت کند و به این خاطر خدمت امام صادق (علیهالسلام) نمیرفته است و البته قطعاً ابن مسکان از امام کاظم (علیهالسلام) روایت دارد و بحث برهانی نیست که بگوییم ائمه ما نور واحدند و فرقی ندارند پس چرا از یکی بدون واسطه نقل میکند و از دیگری باواسطه نقل میکند، و ابن مسکان نسبت به عظمت امام صادق (علیهالسلام) این اجلال و تعظیم را داشته است و شاید با امام کاظم (علیهالسلام) بیشتر مأنوس بوده و سن او بیشتر بوده است؛ لذا از خود حضرت، روایت میآموختهاند؛ یعنی ابن مسکان حالات نفسانی مختلفی داشته است و روش او به این جهت، مختلف شده است.<ref>مدرسه فقاهت درس خارج فقه استاد محمدتقي شهيدي98/04/09</ref> و لذا بعید نیست که روایت مستقیم ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) معتبر باشد مخصوصاً این که مشهور علما نقل وی را پذیرفتهاند؛ لذا در کافی مشاهده میشود که احادیث زیادی از ابن مسکان از ابیعبدالله نقل شده است و اینکه این که بگوییم ابن مسکان از امام صادق (علیهالسلام) تنها یک حدیث شنیده است، سخن درستی نیست و نقل روایاتش از امام باواسطه مطمئن و یا به استناد مکاتبه بوده است که زیاد هم هست<ref>بهعنوانمثال الكافي جلد ۷ صفحه ۲۲۹ حديث ٣ کتاب ٣ باب ٤٠؛ الاستبصار جلد ٤ حديث ۱٠٦۵ و ۱۱۲٠ و ۸٠٠؛ التهذيب جلد ۱ حديث ۸۷ و جلد ۱٠ حديث ۱٠۷۲ و ۱٤۹ و ۸۵۵؛ التهذيب جلد ۲ حديث ۱۱٣۸؛ جلد ٣ حديث ٣٦٠ و ۵۷٣؛ جلد ۵ حديث ۵٠۵ و ٦٠۹؛ جلد ۹ حديث ۱۲۷٦ و ۱٣۱۷؛ الفقيه جلد ٤ حديث ۵۱٠ و ۸۵۸؛ الكافي جلد ۱ صص ۱٤۹ و ٤۵۲؛ جلد ۲ صص ۱۵،۲۷۹،۲۹۷، ۵٦ ، ۹۸؛ جلد ٤ صفحه ۱۵٣ ؛ جلد ٦ صص ٣٠٦ و ۵٠٠ ؛ جلد ۷ صص ۲۸٣ و ۲۹۸؛</ref> | یعنی ایشان نگران بود که به محضر امام صادق (علیهالسلام) برود و حق تعظیم امام صادق (علیهالسلام) را ادا نکند و ابن مسکان فرد ثروتمندی بود و وقتی میشنید فلان راوی از مدینه برگشته است او را دعوت میکرد و او را مهمان میکرد و احادیث او از امام صادق (علیهالسلام) را میشنید و لذا عدم نقل حدیث از امام صادق (علیهالسلام) بهخاطر اجلال، منافاتی با نقل روایت از امام باقر (علیهالسلام) ندارد؛ زمان امام باقر (علیهالسلام) جوانتر بوده است و اتّفاقی از امام (علیهالسلام) حدیثی شنیده است و بعد که بزرگتر شده و معرفتش به امام (علیهالسلام) بیشتر شده است دیگر نگران بوده است که نتواند مقام امام صادق (علیهالسلام) را بهخوبی رعایت کند و به این خاطر خدمت امام صادق (علیهالسلام) نمیرفته است و البته قطعاً ابن مسکان از امام کاظم (علیهالسلام) روایت دارد و بحث برهانی نیست که بگوییم ائمه ما نور واحدند و فرقی ندارند پس چرا از یکی بدون واسطه نقل میکند و از دیگری باواسطه نقل میکند، و ابن مسکان نسبت به عظمت امام صادق (علیهالسلام) این اجلال و تعظیم را داشته است و شاید با امام کاظم (علیهالسلام) بیشتر مأنوس بوده و سن او بیشتر بوده است؛ لذا از خود حضرت، روایت میآموختهاند؛ یعنی ابن مسکان حالات نفسانی مختلفی داشته است و روش او به این جهت، مختلف شده است.<ref>مدرسه فقاهت درس خارج فقه استاد محمدتقي شهيدي98/04/09</ref> و لذا بعید نیست که روایت مستقیم ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) معتبر باشد مخصوصاً این که مشهور علما نقل وی را پذیرفتهاند؛ لذا در کافی مشاهده میشود که احادیث زیادی از ابن مسکان از ابیعبدالله نقل شده است و اینکه این که بگوییم ابن مسکان از امام صادق (علیهالسلام) تنها یک حدیث شنیده است، سخن درستی نیست و نقل روایاتش از امام باواسطه مطمئن و یا به استناد مکاتبه بوده است که زیاد هم هست<ref>بهعنوانمثال الكافي جلد ۷ صفحه ۲۲۹ حديث ٣ کتاب ٣ باب ٤٠؛ الاستبصار جلد ٤ حديث ۱٠٦۵ و ۱۱۲٠ و ۸٠٠؛ التهذيب جلد ۱ حديث ۸۷ و جلد ۱٠ حديث ۱٠۷۲ و ۱٤۹ و ۸۵۵؛ التهذيب جلد ۲ حديث ۱۱٣۸؛ جلد ٣ حديث ٣٦٠ و ۵۷٣؛ جلد ۵ حديث ۵٠۵ و ٦٠۹؛ جلد ۹ حديث ۱۲۷٦ و ۱٣۱۷؛ الفقيه جلد ٤ حديث ۵۱٠ و ۸۵۸؛ الكافي جلد ۱ صص ۱٤۹ و ٤۵۲؛ جلد ۲ صص ۱۵،۲۷۹،۲۹۷، ۵٦ ، ۹۸؛ جلد ٤ صفحه ۱۵٣ ؛ جلد ٦ صص ٣٠٦ و ۵٠٠ ؛ جلد ۷ صص ۲۸٣ و ۲۹۸؛</ref> | ||
بنابراین، ابن مسکان نهتنها از امام صادق (علیهالسلام) روایات زیادی دارد، بلکه از امام باقر (علیهالسلام) نیز چند روایت دارد و طبقه او هم با این که در سن جوانی از امام باقر (علیهالسلام) حدیث شنیده باشد، سازگار است؛ زیرا نجاشی در مورد ابن مسکان گفته است: «مات فی زمن الامام الکاظم (علیهالسلام) قبل الحادثه» یعنی قبل از وفات امام کاظم (علیهالسلام)، که بین سال 183 (که امام کاظم (علیهالسلام) به شهادت رسیدند) و سال 148 (که امام صادق (علیهالسلام) به شهادت رسیدند) میشود، ابن مسکان فوت کرده است و مشخص نیست چه سالی فوت کرده است و وفات امام باقر (علیهالسلام) سال 114 بوده است و لذا نقل ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) مشکلی ندارد. | بنابراین، ابن مسکان نهتنها از امام صادق (علیهالسلام) روایات زیادی دارد، بلکه از امام باقر (علیهالسلام) نیز چند روایت دارد و طبقه او هم با این که در سن جوانی از امام باقر (علیهالسلام) حدیث شنیده باشد، سازگار است؛ زیرا نجاشی در مورد ابن مسکان گفته است: «مات فی زمن الامام الکاظم (علیهالسلام) قبل الحادثه» یعنی قبل از وفات امام کاظم (علیهالسلام)، که بین سال 183 (که امام کاظم (علیهالسلام) به شهادت رسیدند) و سال 148 (که امام صادق (علیهالسلام) به شهادت رسیدند) میشود، ابن مسکان فوت کرده است و مشخص نیست چه سالی فوت کرده است و وفات امام باقر (علیهالسلام) سال 114 بوده است و لذا نقل ابن مسکان از امام باقر (علیهالسلام) مشکلی ندارد. | ||
صاحب مستدركات علم رجال الحديث با استناد این روایت کافی سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ و عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ جَمِيعاً، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَهْزِيَارَ، عَنْ أَخِيهِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ، عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ، عَنْ أَبِي بَصِيرٍ، قَالَ: قُبِضَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ و هُوَ ابْنُ أَرْبَعٍ و خَمْسِينَ سَنَةً فِي عَامِ ثَلَاثٍ و ثَمَانِينَ وَ مِائَةٍ؛ و عَاشَ بَعْدَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ خَمْساً و ثَلَاثِينَ سَنَةً<ref>كافي (ط - دار الحديث) ؛ ج2 ؛ ص565 الوافي، ج 3، ص 813، ح 1420؛ البحار، ج 48، ص 206، ح 3.</ref> فرموده که | صاحب مستدركات علم رجال الحديث با استناد این روایت کافی سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ و عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ جَمِيعاً، عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ مَهْزِيَارَ، عَنْ أَخِيهِ عَلِيِّ بْنِ مَهْزِيَارَ، عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ، عَنِ ابْنِ مُسْكَانَ، عَنْ أَبِي بَصِيرٍ، قَالَ: قُبِضَ مُوسَى بْنُ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلَامُ و هُوَ ابْنُ أَرْبَعٍ و خَمْسِينَ سَنَةً فِي عَامِ ثَلَاثٍ و ثَمَانِينَ وَ مِائَةٍ؛ و عَاشَ بَعْدَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ خَمْساً و ثَلَاثِينَ سَنَةً<ref>كافي (ط - دار الحديث) ؛ ج2 ؛ ص565 الوافي، ج 3، ص 813، ح 1420؛ البحار، ج 48، ص 206، ح 3.</ref> فرموده که عبدالله بن مسکان در زمان امام رضا (علیهالسلام)هم بوده است اما این کلام صحیح نیست چون همانگونه که محقّق خوانساري در رساله في أحوال أبي بصير که ضمن الجوامع الفقهيّة چاپ شده است<ref>(ص 67- 68 )</ref> گفته ابا بصیر هم در 150 قمری از دنیا رفته است و نمی تواند ناقل این خبر باشد و عبدالله مسکان هم در دوره امام کاظم مرحوم شده است وی نیز نمی تواند ناقل این خبر باشد. ثانیا در نقل این خبر و اسناد آن ابو بصیر و عبدالله بن سنان اضافه شده اند و منشا این خطا هم تکرار این دو بزرگوار در سند احادیث 1274 و 1280 و 1287 است<ref>كافي (ط - دار الحديث)، ج2، ص: 566 پاورقی</ref>. | ||
== تعابیر اسناد از ایشان == | == تعابیر اسناد از ایشان == | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
* ابو سعيد؛ | * ابو سعيد؛ | ||
* ابو العباس؛ | * ابو العباس؛ | ||
* ابو | * ابو عبدالله الابزاري؛ | ||
* ابو هلال الرازي؛ | * ابو هلال الرازي؛ | ||
* ابان الازرق؛ | * ابان الازرق؛ | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
* ايوب بن الحر؛ | * ايوب بن الحر؛ | ||
* بدر بن الوليد الخثعمي؛ | * بدر بن الوليد الخثعمي؛ | ||
* بكر بن | * بكر بن عبدالله الازدي؛ | ||
* حريز بن | * حريز بن عبدالله؛ | ||
* الحسن بن زياد؛ | * الحسن بن زياد؛ | ||
* الحسن بن السري؛ | * الحسن بن السري؛ | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
* ضريس؛ | * ضريس؛ | ||
* عبد الاعلي؛ | * عبد الاعلي؛ | ||
* عبدالرحمن بن ابي | * عبدالرحمن بن ابي عبدالله؛ | ||
* عبد الرحيم القصير؛ | * عبد الرحيم القصير؛ | ||
* | * عبدالله بن ابي يعفور؛ | ||
* عبيد الله بن الوليد الوصافي؛ | * عبيد الله بن الوليد الوصافي؛ | ||
* عبيد الله الحلبي؛ | * عبيد الله الحلبي؛ | ||
خط ۱۱۰: | خط ۱۱۰: | ||
* سيف بن عميرة؛ | * سيف بن عميرة؛ | ||
* صفوان بن يحيي؛ | * صفوان بن يحيي؛ | ||
* | * عبدالله بن المغيرة؛ | ||
* | * عبدالله بن بحر؛ | ||
* | * عبدالله بن بكير؛ | ||
* | * عبدالله بن عبدالرحمن الاصم؛ | ||
* | * عبدالله بن عثمان؛ | ||
* | * عبدالله بن يحيي؛ | ||
* عثمان بن عيسي؛ | * عثمان بن عيسي؛ | ||
* علي بن الحسن بن رباطي؛ | * علي بن الحسن بن رباطي؛ | ||
خط ۱۲۹: | خط ۱۲۹: | ||
برخی ابن مسکان را از اصحاب اجماع دانسته و گفتهاند که علمای امامیه اتفاق دارند هرچه را که ایشان تصدیق و تایید کرده و بر آن صحّه گذاردهاند، صحیح و قابل پذیرش است<ref>کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۱۷۰؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۰۲.</ref>. | برخی ابن مسکان را از اصحاب اجماع دانسته و گفتهاند که علمای امامیه اتفاق دارند هرچه را که ایشان تصدیق و تایید کرده و بر آن صحّه گذاردهاند، صحیح و قابل پذیرش است<ref>کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، ج۲، ص۱۷۰؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص۱۰۲.</ref>. | ||
== آثار == | == آثار == | ||
از | از عبدالله بن مسکان مجموعا ۱۲۵۴ روايت نقل شده است<ref>جهاز رواة الحدیث الجامع - نسخه 1.5 hoveyat.valiasr-aj.com</ref> و علاوه ایشان دارای آثار و تالیفاتی نیز بوده که از دو مورد آن با عنوان کتاب فی الامامة و کتاب فی الحلال و الحرام یاد میکنند<ref>نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، ص۲۱۴؛ حلی، حسن بن علی، رجال ابن داوود، ص۱۲۴.</ref>. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
خط ۱۴۶: | خط ۱۴۶: | ||
* كلينى، محمد بن يعقوب، كافي (ط - دار الحديث) - قم، چاپ: اول، ق1429. | * كلينى، محمد بن يعقوب، كافي (ط - دار الحديث) - قم، چاپ: اول، ق1429. | ||
* نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشي، 1 جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 6، 1365 ه.ش. | * نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشي، 1 جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 6، 1365 ه.ش. | ||
{{اصحاب اجماع}} | {{اصحاب اجماع}} | ||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:اصحاب اجماع]] | [[رده:اصحاب اجماع]] |