۸٬۲۰۰
ویرایش
علی مشکینی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(متن) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| نام = علی اکبر فیض | | نام = علی اکبر فیض | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = آیت‌الله مشکینی | ||
| سال تولد = 1300 ش | | سال تولد = 1300 ش | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| تاریخ درگذشت = 8 مرداد ماه | | تاریخ درگذشت = 8 مرداد ماه | ||
| محل درگذشت = ایران - قم | | محل درگذشت = ایران - قم | ||
| استادان = {{فهرست جعبه افقی | | | استادان = {{فهرست جعبه افقی | آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) | آیت‌الله العظمی محقق داماد(ره) | در درس خارج امام خمینی(ره) }} | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
مقداری از مقدمات علوم دینی را نزد پدر فرا گرفت. پس از مدتی پدر را نیز از دست داد. با رحلت پدر، زندگی برایش سخت شد؛ به گونه‌ای که گفته بود: «پس از فوت پدرم ما یتیم بودیم و هیچ چیز نداشتیم.» اما در این تنگنای زندگی، بنابر وصیت پدرش به اردبیل می‌رود تا «صرف و نحو» را در حوزۀ علمیۀ این شهر بیاموزد. پس از دو سال تحصیل در حوزۀ علمیه شهر اردبیل، به دلیل نارضایتی از وضعیت آموزشی عزم سفر به قم می‌کند. سفر برای او خرج و هزینه داشت که در نهایت با پنج تومان کمک دوستان پدر و یک تومان مساعدت همسایگان یکی از علمای اردبیل – آیت‌الله بادکوبه ای – به همراه دو هم حجره ای خود به شهر مقدس قم عزیمت نمود و به سراغ علماء و اساتیدی رفت که دیگر همچون استادان اردبیل نبودند و همگی از علمای ارشد و ممتاز به حساب می آمدند. و در دیار عش آل محمد شهر قم به تحصیل علوم دینی پرداخت. در آن زمان سایه منحوس رژیم پهلوی بر کشور مستولی و تحصیل در حوزه های علمیه بسیار دشوار بود. و در این شرایط | مقداری از مقدمات علوم دینی را نزد پدر فرا گرفت. پس از مدتی پدر را نیز از دست داد. با رحلت پدر، زندگی برایش سخت شد؛ به گونه‌ای که گفته بود: «پس از فوت پدرم ما یتیم بودیم و هیچ چیز نداشتیم.» اما در این تنگنای زندگی، بنابر وصیت پدرش به اردبیل می‌رود تا «صرف و نحو» را در حوزۀ علمیۀ این شهر بیاموزد. پس از دو سال تحصیل در حوزۀ علمیه شهر اردبیل، به دلیل نارضایتی از وضعیت آموزشی عزم سفر به قم می‌کند. سفر برای او خرج و هزینه داشت که در نهایت با پنج تومان کمک دوستان پدر و یک تومان مساعدت همسایگان یکی از علمای اردبیل – آیت‌الله بادکوبه ای – به همراه دو هم حجره ای خود به شهر مقدس قم عزیمت نمود و به سراغ علماء و اساتیدی رفت که دیگر همچون استادان اردبیل نبودند و همگی از علمای ارشد و ممتاز به حساب می آمدند. و در دیار عش آل محمد شهر قم به تحصیل علوم دینی پرداخت. در آن زمان سایه منحوس رژیم پهلوی بر کشور مستولی و تحصیل در حوزه های علمیه بسیار دشوار بود. و در این شرایط آیت‌الله مشکینی دروس دوره سطح را با موفقیت به پایان رساند و در درس خارج فقه و اصول استادان و علماء مشهور دوره خود حاضر شد. پدر آیت‌الله مشکینی به او گفته بود: «پسرم! در روز قیامت پیش من رو سیاه می آیی اگر احکام و عقاید و تفسیر را فرا نگرفته باشی...». | ||
آیت‌الله مشکینی آغاز تحصیل علوم حوزوی را در قم اینگونه به یاد می آورد: «در آن اوقات، مدتی درس مرحوم آیت‌الله حجت کوه کمره‌ای، درس خارج مرحوم آیت‌الله بروجردی و آیت‌الله محقق داماد حاضر شدم.» در همان سال ها بود که علی اکبر مشکینی 37 ساله همراه تعدادی از روحانیون و فضلاء و اساتید حوزه طی نامه ای به آیت‌الله بروجردی خواستار سازماندهی آموزشی در حوزه علمیه قم شد. آنها دوست داشتند که برخی دروس دیگر همچون اخلاق نیز در چارچوب دروس طلاب قرار گیرد. حتی در کنار این نامه رایزنی هایی نیز با دیگر علمای بزرگ حوزه انجام شد. و به نتایج خوبی هم در زمینه امور آموزشی حوزه رسیدند. | |||
== اساتید و دوستان == | == اساتید و دوستان == | ||
آیت‌الله علی اکبر مشکینی در سال های تحصیل خود، به محضر عالمان بسیاری شرفیاب شد. نزدیک به هفت ماه در نجف اشرف حضور داشت و در درس های خارج استادان آن دیار، حضور پر رنگ داشت. در دروس خارج فقه و اصول آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) و آیت‌الله العظمی محقق داماد(ره) و در درس خارج امام خمینی(ره) شرکت جدی داشت. آیـت الله مشکینی در سال های تحصیل و پس از آن با فضلا و اساتید بسیار رابطه دوستی داشت که از آن جمله می توان آیت‌الله جوادی آملی و آیت‌الله امینی را نام برد. | |||
== تدریس == | == تدریس == | ||
فعالیت های علمی و فرهنگی | فعالیت های علمی و فرهنگی آیت‌الله مشکینی در سال های عمر خود تاکنون فعالیت های بسیاری را به انجام رسانده است. بسیاری از استادان و علمای امروز از شاگردان وی به شمار می آیند که در درس های وی شرکت جدی داشته اند. وی کتب دوره مقدمات و سطح را بارها تدریس کرده و سال ها به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است. همچنین درس تفسیر آیت‌الله مشکینی و در س اخلاق ایشان از دروس مشهور حوزه علمیه قم بوده است. | ||
== فعالیت ها == | == فعالیت ها == | ||
آیت‌الله مشکینی در 86 سال زندگی خود پیچ و تاب های سیاست را در نوردیده است. در کش و قوس های حوادث پیش و پس از انقلاب آنچه در کلام و عمل او هویداست دفاع از «حکومت اسلامی» آن هم از نوع «مردمی» آن است. | |||
فعالیت های | فعالیت های آیت‌الله مشکینی و همفکرانش در دوره ای آغاز شده بود که آیت‌الله بروجردی زعیم حوزه و نهاد مرجعیت به حساب می آمد و نگرش های سیاسی مطرود و در حاشیه بود. آنان اگر چه مجال نیافته بودند، به برخی دغدغه های سیاسی خود بپردازند، اما حرکتی را با نوشتن این نامه آغاز کردند. نامه با دست خط علی مشکینی نوشته شد و 200 طلبه و استاد حوزه آن را تنفیذ کردند که سنگ بنای یک کار شبه تشکیلاتی برای روزهای آتی شد. | ||
ایشان به اتفاق دوستان مبارز خود در سال 1339 بار دیگر دست به کار شدند تا گام دوم اصلاح ساختار آموزشی در حوزه را بردارند. وی با شهید دکتر | ایشان به اتفاق دوستان مبارز خود در سال 1339 بار دیگر دست به کار شدند تا گام دوم اصلاح ساختار آموزشی در حوزه را بردارند. وی با شهید دکتر آیت‌الله بهشتی و آیت‌الله ربانی شیرازی برنامه مدون آموزشی طراحی کردند و قرار بود این برنامه در مدرسه علوی آیت‌الله گلپایگانی پیگیری شود که سال ها بعد در مدرسه ای تحت عنوان «حقانی» رخ نمایی کرد. ایشان علاوه بر عضویت در هیات موسس این مدرسه، درس اخلاق و مکاسب نیز می گفت. او در آن دوره که کتب آموزشی قداستی داشت و هیچ گاه حوزویان حتی حاضر به تغییر فرم نگاشتن آن نمی شدند، رسائل و مکاسب شیخ مرتضی انصاری را تلخیص کرد و در اختیار طلاب آن مدرسه با سبک و سیاق متفاوت با سایر مدارس حوزه علمیه قرار داد. | ||
وی در سال 56 جزو هسته ای شد که بار دیگر به ابتکار | وی در سال 56 جزو هسته ای شد که بار دیگر به ابتکار آیت‌الله شهید بهشتی شکل یافته بود. اعضای این هسته اگر چه با دیگر تشکل ها همچون جامعه مدرسین و روحانیت مبارز تهران و همان روحانیونی که در قم به دنبال ترویج تفکر براندازی رژیم وقت بودند، مشترک بودند، اما این هسته گام آخر شکل گیری حکومت اسلامی را دنبال می کرد. در گروه 11 نفره و ولایت، ترویج و تئوریزه کردن حکومت اسلامی مدنظر بود، اما در این هسته سازماندهی نیروها برای مدیریت حکومت اسلامی پیگیری می شد. به دنبال آن بود که با یاری سایر روحانیون مقدمات شکل گیری یک حزب و حرکت مسلحانه را علیه رژیم فراهم کندکه پس از انقلاب، بستری برای حزب جمهوری اسلامی شد. | ||
وی پس از نگارش مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات درباره رهبرشان در ساعات اولیه بامداد 18 دی، یا دیگر علماء گرد هم جمع شدند و اعتراض های روزهای آتی را برنامه ریزی کردند. پس از قیام 19 دی نیز در دامنه دار کردن این اعتراض ها در شهرهای دیگر نقش کلیدی داشتند. در آستانه ورود امام خمینی ره به ایران نیز برای وحدت میان روحانیون و دانشگاهیان در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدند. | وی پس از نگارش مقاله توهین آمیز روزنامه اطلاعات درباره رهبرشان در ساعات اولیه بامداد 18 دی، یا دیگر علماء گرد هم جمع شدند و اعتراض های روزهای آتی را برنامه ریزی کردند. پس از قیام 19 دی نیز در دامنه دار کردن این اعتراض ها در شهرهای دیگر نقش کلیدی داشتند. در آستانه ورود امام خمینی ره به ایران نیز برای وحدت میان روحانیون و دانشگاهیان در مسجد دانشگاه تهران متحصن شدند. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
=== فعالیت های سیاسی === | === فعالیت های سیاسی === | ||
فعالیت های سیاسی زندگی | فعالیت های سیاسی زندگی آیت‌الله مشکینی سرشار از مبارزات و تلاش های سیاسی برای تحقق حکومت اسلامی است. وی از نخستین افرادی بود که به نهضت امام خمینی(ره) پیوست. آیت‌الله مشکینی در جلسات مخفی مبارزان شرکت می کرد از این رو حدود چهار ماه در تهران متواری شده بود و سپس ایران را به مقصد عراق ترک کرد. با بازگشت به قم در همان روز اول دستگیر شد و ساواک از او خواسته بود تا 48 ساعت بعد از قم خارج شود. از این رو به مشهد رفت و 15 ماه در آنجا مشغول تدریس شد و بار دیگر به حوزه علمیه قم آمد و مبارزات را پی گرفت؛ اما پس از مدتی به همراه 27 نفر از اساتید و فضلای حوزه تبعید شد. از این رو در شهر اردبیل به زادگاه خود رفت. ولی پس از سه ماه ساواک وی را دستگیر و به ماهان کرمان و گلپایگان تبعید کرد. وی پس از دو سال نیز به کاشمر تبعید شد و در طول دوره تبعید نیز دست از مبارزه برنمی داشت؛ این گونه بود که ساواک او را به مکان دیگری منتقل می کرد. و یکی از اعضای فعال سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بود. | ||
== مسولیت ها == | == مسولیت ها == | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
== گزیده ای از سخنان اخلاقی == | == گزیده ای از سخنان اخلاقی == | ||
حضرت | حضرت آیت‌الله مشکینی الحق و الانصاف یکی از استوانه های استوار و مجسمه اخلاق و ذخیره عظیم اخلاقی برای طلاب و حوزه های علمیه بود. دروس اخلاق ایشان در بین مردم و حوزویان زبانزد عام و خاص است. در اینجا خالی از لطف نخواهد بود تا شمه ای از گزیده ای اخلاقی و توصیه های دینی را ذکر کنیم: | ||
==== اخلاص در تبلیغ ==== | ==== اخلاص در تبلیغ ==== | ||
| خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
== تالیفات == | == تالیفات == | ||
آیت‌الله مشکینی در سال های عمر خود تاکنون فعالیت های بسیاری را به انجام رسانده است. بسیاری از استادان و علمای امروز از شاگردان ایشان به شمار می آیند که در درس های وی شرکت جدی داشته اند. او کتب دوره مقدمات و سطح را بارها تدریس کرده و سالها به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال داشته است. همچنین درس تفسیر او از دروس مشهور حوزه علمیه قم بوده است. | |||
از فعالیتهای مهم وی در این عرصه، تأسیس مؤسسه الهادی است که به چاپ کتب اسلامی برای سطوح گوناگون جامعه می پردازد و مردم را با حقایق و معارف اسلامی آشنا می سازد. | از فعالیتهای مهم وی در این عرصه، تأسیس مؤسسه الهادی است که به چاپ کتب اسلامی برای سطوح گوناگون جامعه می پردازد و مردم را با حقایق و معارف اسلامی آشنا می سازد. | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
او در روز 8 مرداد ماه 1386 در سن 86 سالگی درگذشت. | او در روز 8 مرداد ماه 1386 در سن 86 سالگی درگذشت. | ||
==بیانات | ==بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در مورد ایشان == | ||
سه ماه پس از رحلت آیت‌الله مشکینی، جمعی از اعضای خانواده وی در تاریخ 7 آبان سال 86 به دیدار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و رهبر معظم انقلاب نیز در این دیدار، تعابیر مهمی در مورد آیت‌الله مشکینی مطرح کردند که بخش‌هایی از متن این بیانات منتشر نشده، برای نخستین بار در ویژه‌نامه روزنامه جوان که امروز به‌مناسبت پنجمین سالگرد درگذشت آن فقیه مجاهد منتشر شد، آمده است. | سه ماه پس از رحلت آیت‌الله مشکینی، جمعی از اعضای خانواده وی در تاریخ 7 آبان سال 86 به دیدار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رفتند و رهبر معظم انقلاب نیز در این دیدار، تعابیر مهمی در مورد آیت‌الله مشکینی مطرح کردند که بخش‌هایی از متن این بیانات منتشر نشده، برای نخستین بار در ویژه‌نامه روزنامه جوان که امروز به‌مناسبت پنجمین سالگرد درگذشت آن فقیه مجاهد منتشر شد، آمده است. | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
=== متن پیام رهبری به مناسبت رحلت === | === متن پیام رهبری به مناسبت رحلت === | ||
متن پیام حضرت | متن پیام حضرت آیت‌الله خامنه ای در رحلت آیت‌الله مشکینی به این شرح است:<br> | ||
بسم الله الرحمن الرحیم<br> | بسم الله الرحمن الرحیم<br> | ||
انالله و انا الیه راجعون<br> | انالله و انا الیه راجعون<br> | ||
رحلت فقیه مجاهد و پارسا حضرت | رحلت فقیه مجاهد و پارسا حضرت آیت‌الله آقای حاج میرزا علی مشکینی اعلی الله مقامه موجب تأسف و تأثر شدید اینجانب گردید. این روحانی عالیقدر از جمله شخصیت های نادری بود که در سراسر عمر با برکت و در مراحل گوناگون زندگی نورانی خویش منشأ برکات فراوان برای حوزه علمیه و مردم مؤمن و اسوه ی اخلاقی و عملی برای شاگردان و ارادتمندان خود بود.<br> | ||
در دوران طاغوت جزو پیشگامان نهضت اسلامی و در دوران جمهوری اسلامی در شمار مجاهدان واقعی و معلم اخلاص و پرهیزگاری و پارسائی محسوب می گشت. رفتار و عمل او بیش از بیان شیرین و رسایش، دعوت کننده به ایمان و پارسائی و حق طلبی و حقگوئی بود. جایگاه رفیع او در نظام جمهوری اسلامی و ریاست مجلس خبرگان رهبری از آغاز تشکیل این مجلس که نشانه حرمت و مکانت او در چشم نخبگان و علمای بزرگ و اساتید مبرّز روحانی کشور است، هرگز نتوانست در تواضع و فروتنی او یا در زندگی زاهدانه و دامن پاک او کمترین خدشه ئی وارد آورد. او جامع علم و عمل، جهاد و زهد و تشخیص و سلوک صائب و مستقیم و بدون انحراف بود. فقدان این عالم ربانی و این روحانی جلیل القدر، ضایعه ئی بزرگ است. از خداوند متعال علوّ درجات و مغفرت و رحمت واسعه اش را برای روح مطهر ایشان مسألت می کنم و به ملت ایران و حوزه های علمیه و مراجع عظام و علمای اعلام بویژه به خاندان مکرم و بازماندگان محترم و همه ی ارادتمندان و شاگردان ایشان تسلیت عرض می‌کنم.<br> | در دوران طاغوت جزو پیشگامان نهضت اسلامی و در دوران جمهوری اسلامی در شمار مجاهدان واقعی و معلم اخلاص و پرهیزگاری و پارسائی محسوب می گشت. رفتار و عمل او بیش از بیان شیرین و رسایش، دعوت کننده به ایمان و پارسائی و حق طلبی و حقگوئی بود. جایگاه رفیع او در نظام جمهوری اسلامی و ریاست مجلس خبرگان رهبری از آغاز تشکیل این مجلس که نشانه حرمت و مکانت او در چشم نخبگان و علمای بزرگ و اساتید مبرّز روحانی کشور است، هرگز نتوانست در تواضع و فروتنی او یا در زندگی زاهدانه و دامن پاک او کمترین خدشه ئی وارد آورد. او جامع علم و عمل، جهاد و زهد و تشخیص و سلوک صائب و مستقیم و بدون انحراف بود. فقدان این عالم ربانی و این روحانی جلیل القدر، ضایعه ئی بزرگ است. از خداوند متعال علوّ درجات و مغفرت و رحمت واسعه اش را برای روح مطهر ایشان مسألت می کنم و به ملت ایران و حوزه های علمیه و مراجع عظام و علمای اعلام بویژه به خاندان مکرم و بازماندگان محترم و همه ی ارادتمندان و شاگردان ایشان تسلیت عرض می‌کنم.<br> | ||
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. | والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته. | ||