۸۷٬۷۸۰
ویرایش
رمضان: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
'''ماه رمضان''' نهمین ماه از ماه‌های [[سال قمری|قمری]] است. [[قرآن|قرآن کریم]] در این ماه بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] نازل شده است. در [[شریعت]] اسلام، [[روزه]] در این ماه بر کسانی که توانایی بر انجام آن را دارند [[واجب]] است و این ماه در بین ماه‌های قمری از فضیلت خاص برخوردار است. | '''ماه رمضان''' نهمین ماه از ماه‌های [[سال قمری|قمری]] است. [[قرآن|قرآن کریم]] در این ماه بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] نازل شده است. در [[شریعت]] اسلام، [[روزه]] در این ماه بر کسانی که توانایی بر انجام آن را دارند [[واجب]] است و این ماه در بین ماه‌های قمری از فضیلت خاص برخوردار است. | ||
در بین ماه‌های [[سال قمری]]، ماه مبارک رمضان، از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می‌خوانیم: '''«و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته علی الشهور ...»'''<ref>اقبال الاعمال؛ ص۲۴.</ref>؛ «و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت، و فضیلت دادی، نسبت به ماه‌های دیگر». | در بین ماه‌های [[سال قمری]]، ماه مبارک رمضان، از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می‌خوانیم: '''«و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته علی الشهور ...»'''<ref>اقبال الاعمال؛ ص۲۴.</ref>؛ «و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت، و فضیلت دادی، نسبت به ماه‌های دیگر». | ||
رسول خدا می‌فرماید: «اگر کسی در این ماه، یک آیه از [[قرآن]]، تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر | رسول خدا می‌فرماید: «اگر کسی در این ماه، یک آیه از [[قرآن]]، تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر ماه رمضان، یک بار [[قرآن]] را ختم کرده باشد»<ref>امالی صدوق؛ ص۹۳.</ref>. از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السلام)]] نیز نقل شده است: «هرکس در ماه رمضان، صدقه‌ای بدهد [[خداوند]] هفتاد نوع، بلا را از او دور می‌کند.»<ref>بحار؛ ج۹۳ ص۳۱۶.</ref>. | ||
[[علی بن | [[علی بن ابی‌طالب|حضرت علی]] از پیامبر خاتم نقل می‌فرماید: «هیچ مؤمنی نیست که ماه رمضان را، به حساب خدا، [[روزه]] بگیرد، مگر آن که خدای تبارک و تعالی، هفت خصلت را برای او لازم گرداند، هرچه [[حرام]] در پیکرش باشد محو و ذوب گرداند. به رحمت خدای عزوجل نزدیک می‌شود. [با روزۀ خویش] خطای پدرش [[حضرت آدم]] [[علی بن ابی طالب|(علیه‌السلام)]] را می‌پوشاند. خداوند لحظات جان دادن را، برای او، آسان کند. از گرسنگی و تشنگی روز [[قیامت]] در امان است. خدای عزوجل از خوراکی‌های لذیذ بهشتی او را نصیب دهد؛ و بالاخره خدای عزوجل، برائت و بیزاری از آتش دوزخ را به او عطا فرماید. [پرسش کننده در این حدیث مفصل، عالم یهودی بود] که عرض کرد راست گفتی ای محمد»<ref>من لایحضر صدوق؛ ج۲ ص۷۴.</ref>. | ||
== رمضان در لغت == | == رمضان در لغت == | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
== فضیلت ماه رمضان == | == فضیلت ماه رمضان == | ||
در بین ماه‌های [[سال قمری|قمری]] ماه رمضان برای [[مسلمان|مسلمانان]] از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در [[حدیث|روایات]] اسلامی برترین ماه<ref>بحارالانوار؛ ج۹۳، ص۳۴۹.</ref> و ماه خدا<ref>الکافی؛ ج۷، ص۳۷۹.</ref> و ماه میهمانی خدا<ref>مالی شیخ صدوق، ص۹۳.</ref> دانسته شده است. [[شب قدر]] که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد<ref>سوره قدر آیات: ۱ تا ۴ .</ref>. و [[قرآن|قرآن کریم]] در این ماه به صورت دفعی بر | در بین ماه‌های [[سال قمری|قمری]] ماه رمضان برای [[مسلمان|مسلمانان]] از اهمیت بیشتری بر خوردار است. ماه رمضان در [[حدیث|روایات]] اسلامی برترین ماه<ref>بحارالانوار؛ ج۹۳، ص۳۴۹.</ref> و ماه خدا<ref>الکافی؛ ج۷، ص۳۷۹.</ref> و ماه میهمانی خدا<ref>مالی شیخ صدوق، ص۹۳.</ref> دانسته شده است. [[شب قدر]] که برترین شب سال است در این ماه قرار دارد<ref>سوره قدر آیات: ۱ تا ۴ .</ref>. و [[قرآن|قرآن کریم]] در این ماه به صورت دفعی بر رسول خدا (صلی‌الله علیه وآله وسلم) نازل شده است:{{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ ...|سوره = بقره|آیه = 185}}؛ «ماه رمضان، ماهی است که قرآن به‌عنوان راهنمای مردم و نشانه‌های هدایت و فرق میان حق و باطل در آن، نازل شده است». همچنین در این ماه «روزه» بر مسلمانان واجب شده است {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ|سوره = بقره|آیه = 183}}؛ «ای افرادی که [[ایمان]] آورده‌اید! روزه بر شما نوشته شده، همان‌گونه که بر کسانی که قبل از شما بودند نوشته شد؛ تا پرهیزکار شوید». ماه رمضان ماه رحمت، مغفرت و اجابت دعاست. روزهای این ماه بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعات آن بهترین ساعات است. نفس‌های مؤمنان روزه‌دار در این ماه تسبیح خدا و خواب ایشان [[عبادت]] و عملشان مورد قبول خداوند است<ref>امالی شیخ صدوق؛ ص۹۳.</ref> و پاداش آن در این ماه بسیار بیشتر از ماه‌های دیگر است<ref>الکافی؛ ج۷، ص۳۸۱.</ref>. | ||
== نزول قرآن == | ==نزول قرآن== | ||
اولین ویژگی و امتیاز ماه مبارک رمضان، نزول [[قرآن کریم]] بر قلب نازنین [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] برای نجات و هدایت انسان‌ها در این ماه پربرکت است چنانکه خدای سبحان می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ ... |سوره = دخان |آیه = 2 }}؛ «ما قرآن را در شب مبارک فرو فرستادیم». | اولین ویژگی و امتیاز ماه مبارک رمضان، نزول [[قرآن کریم]] بر قلب نازنین [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] برای نجات و هدایت انسان‌ها در این ماه پربرکت است چنانکه خدای سبحان می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ ... |سوره = دخان |آیه = 2 }}؛ «ما قرآن را در شب مبارک فرو فرستادیم». | ||
== شب قدر == | ==شب قدر== | ||
دومین ویژگی که باعث فضیلت ماه مبارک رمضان شده است، قرارگرفتن [[شب قدر]] و تعیین سرنوشت، در این ماه نورانی است. چنانکه در [[سوره قدر]] می‌خوانیم:{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ* لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ|سوره = قدر |آیه = 1_3 }}؛ «ما آن قرآن را، در شب قدر، نازل کردیم؛ و تو، چه می‌دانی شب قدر چیست؟ شب قدر در مقام و مرتبه از هزار ماه، بهتر و بالاتر است». ظاهراً مراد از قدر، تقدیر و تعیین و اندازه‌گیری است، خدای تعالی در آن شب، حوادث یک‌سال از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‌نماید، زندگی و [[مرگ]]، رزق، سعادت و شقاوت و چیز‌هایی از این قبیل را مقدر می‌سازد<ref>تفسیر المیزان ذیل آیه.</ref>. | دومین ویژگی که باعث فضیلت ماه مبارک رمضان شده است، قرارگرفتن [[شب قدر]] و تعیین سرنوشت، در این ماه نورانی است. چنانکه در [[سوره قدر]] می‌خوانیم:{{متن قرآن|إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ* لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ|سوره = قدر |آیه = 1_3 }}؛ «ما آن قرآن را، در شب قدر، نازل کردیم؛ و تو، چه می‌دانی شب قدر چیست؟ شب قدر در مقام و مرتبه از هزار ماه، بهتر و بالاتر است». ظاهراً مراد از قدر، تقدیر و تعیین و اندازه‌گیری است، خدای تعالی در آن شب، حوادث یک‌سال از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‌نماید، زندگی و [[مرگ]]، رزق، سعادت و شقاوت و چیز‌هایی از این قبیل را مقدر می‌سازد<ref>تفسیر المیزان ذیل آیه.</ref>. | ||
== میهمانی و ضیافت الهی == | ==میهمانی و ضیافت الهی== | ||
[[نزول قرآن]]، وقوع [[شب قدر]]، نزول [[ملائکه]] و [[روح]]، تقدیر سرنوشت و ... هرکدام مائده‌های آسمانی و غذا‌های معنوی است و سبب شده که ماه مبارک رمضان، به‌عنوان ماه ضیافت و میهمانی الهی، نام‌گذاری شود؛ لذا [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] در آستانهٔ ماه مبارک رمضان، این‌گونه می‌فرماید: «ای مردم! ماه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است، این ماه، نزد خدا بهترین ماه است و روزهایش، بهترین روزها و شب‌هایش، بهترین شب‌ها، و ساعاتش بهترین ساعات. دراین ماه، شما به میهمانی خدا، دعوت شده‌اید و در زمزه بهره‌مندان از کرامت خداوند، قرارگرفته‌اید. دراین ماه نفس‌های شما، تسبیح خداست، و خواب شما، عبادت است و اعمال شما، پذیرفته، و دعایتان به اجابت می‌رسد»<ref>المصباح کفعمی؛ ص ۳۳۶.</ref>. | [[نزول قرآن]]، وقوع [[شب قدر]]، نزول [[ملائکه]] و [[روح]]، تقدیر سرنوشت و ... هرکدام مائده‌های آسمانی و غذا‌های معنوی است و سبب شده که ماه مبارک رمضان، به‌عنوان ماه ضیافت و میهمانی الهی، نام‌گذاری شود؛ لذا [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی‌الله علیه وآله وسلم)]] در آستانهٔ ماه مبارک رمضان، این‌گونه می‌فرماید: «ای مردم! ماه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است، این ماه، نزد خدا بهترین ماه است و روزهایش، بهترین روزها و شب‌هایش، بهترین شب‌ها، و ساعاتش بهترین ساعات. دراین ماه، شما به میهمانی خدا، دعوت شده‌اید و در زمزه بهره‌مندان از کرامت خداوند، قرارگرفته‌اید. دراین ماه نفس‌های شما، تسبیح خداست، و خواب شما، عبادت است و اعمال شما، پذیرفته، و دعایتان به اجابت می‌رسد»<ref>المصباح کفعمی؛ ص ۳۳۶.</ref>. | ||
[[پرونده:ماه رمضان.jpg|بی‌قاب|وسط]] | [[پرونده:ماه رمضان.jpg|بی‌قاب|وسط]] | ||
== آداب حضور در ضیافت الهی == | ==آداب حضور در ضیافت الهی== | ||
در زندگی دنیا اگر روزی، انسان به میهمانی، دعوت شود، دعوت شدگان با توجه به مقام و موقعیت صاحب خانه و میزبان و با درنظر داشتن میهمانان دیگر، خود را برای شرکت در میهمانی، آماده می‌کنند، اگر صاحب خانه و میزبان، شخصیت معتبر اجتماعی داشته باشد، میهمانان با وقار، هیئت و هیبت خاصی، وارد مجلس شده و در طول جلسه و جریان میهمانی نیز باتوجه به شخصیت میزبان و بزرگان دیگری که در جلسه حضور دارند، در نشست و برخاست، غذا خوردن و صحبت کردن، دقت به خرج می‌دهند تا با حرکات اضافی، صحبت‌های بی مورد و ... باعث مضحکه دیگران قرار نگیرند. | در زندگی دنیا اگر روزی، انسان به میهمانی، دعوت شود، دعوت شدگان با توجه به مقام و موقعیت صاحب خانه و میزبان و با درنظر داشتن میهمانان دیگر، خود را برای شرکت در میهمانی، آماده می‌کنند، اگر صاحب خانه و میزبان، شخصیت معتبر اجتماعی داشته باشد، میهمانان با وقار، هیئت و هیبت خاصی، وارد مجلس شده و در طول جلسه و جریان میهمانی نیز باتوجه به شخصیت میزبان و بزرگان دیگری که در جلسه حضور دارند، در نشست و برخاست، غذا خوردن و صحبت کردن، دقت به خرج می‌دهند تا با حرکات اضافی، صحبت‌های بی مورد و ... باعث مضحکه دیگران قرار نگیرند. | ||
پیامبر خطاب به [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر]] می‌فرماید: «ای جابر! در ماه رمضان، هر کسی، روز آن را روزه بدارد و جزیی از شبش را به عبادت بپردازد، و شکم و شرمگاه خویش را، پاک نگه دارد، و زبانش را حفظ کند، همان طوری که از این ماه، خارج می‌شود از گناهان خویش خارج می‌شود. جابر عرض کرد: ای رسول خدا! این حدیث، چه زیباست! رسول خدا فرمود: و رعایت شروط آن، چه سخت است!»<ref>کافی؛ ج۴ ص۷۸.</ref>. | پیامبر خطاب به [[جابر بن عبدالله انصاری|جابر]] می‌فرماید: «ای جابر! در ماه رمضان، هر کسی، روز آن را روزه بدارد و جزیی از شبش را به عبادت بپردازد، و شکم و شرمگاه خویش را، پاک نگه دارد، و زبانش را حفظ کند، همان طوری که از این ماه، خارج می‌شود از گناهان خویش خارج می‌شود. جابر عرض کرد: ای رسول خدا! این حدیث، چه زیباست! رسول خدا فرمود: و رعایت شروط آن، چه سخت است!»<ref>کافی؛ ج۴ ص۷۸.</ref>. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۷: | ||
آنچه از مجموع احادیث و روایات به دست می‌آید، این است که انسان روزه‌دار برای بهره‌مند شدن از غفران و رحمت خداوند و استفاده بهتر از ضیافت الهی، علاوه بر خودداری و امساک از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری که [[روزه]] را باطل می‌کند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید، تا بتواند در زمره روزه‌داران واقعی قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتکاب به [[گناه]] حفظ کند و در چهارچوب موازین شرعی، از نعمت‌های بزرگ خدا استفاده کند. | آنچه از مجموع احادیث و روایات به دست می‌آید، این است که انسان روزه‌دار برای بهره‌مند شدن از غفران و رحمت خداوند و استفاده بهتر از ضیافت الهی، علاوه بر خودداری و امساک از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری که [[روزه]] را باطل می‌کند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید، تا بتواند در زمره روزه‌داران واقعی قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتکاب به [[گناه]] حفظ کند و در چهارچوب موازین شرعی، از نعمت‌های بزرگ خدا استفاده کند. | ||
== جستارهای وابسته == | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[شب قدر]] | *[[شب قدر]] | ||
* [[23 رمضان]] | *[[23 رمضان]] | ||
* [[قرآن]] | *[[قرآن]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس | {{پانویس}} | ||
{{تقویم قمری}} | {{تقویم قمری}} | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | ||