۲۲٬۶۸۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== شرح حال == | == شرح حال == | ||
وی فقیهی تابعی از فقها، مفسرین و محدثین طبقه سوم در [[مکه]] و شخصی معلم و پارسا بود. وی در زمان خلافت [[عثمان]] به دنیا آمد و در جنگ [[حجاج بن یوسف|حَجّاج]] با [[عبدالله بن زبیر]]، دستش قطع و در ادامه نابینا شد و سرانجام در سال ۱۱۴ هجری قمری در سن ۸۸ سالگی درگذشت<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 334.</ref> | وی فقیهی تابعی از فقها، مفسرین و محدثین طبقه سوم در [[مکه]] و شخصی معلم و پارسا بود. وی در زمان خلافت [[عثمان]] به دنیا آمد و در جنگ [[حجاج بن یوسف|حَجّاج]] با [[عبدالله بن زبیر]]، دستش قطع و در ادامه نابینا شد و سرانجام در سال ۱۱۴ هجری قمری در سن ۸۸ سالگی درگذشت<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 334.</ref><ref>یوسف بن عبدالرحمن بن یوسف؛ تهذیب الکمال؛ ج ۲۰، ص ۷۶، ش ۳۹۳۳.</ref><ref>ذهبی شمس الدین محمد؛ تذکرة الحفّاظ، ج ۱ ص ۹۸.</ref><ref>بخاری محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، ج۶ ص۴۶۴ ش۲۹۹۹</ref><ref>یوسف بن عبدالرحمن بن یوسف، تهذیب الکمال، ج۲۰ ص۸۵ ش۳۹۳۳</ref><ref>منیع بغدادی محمد بن سعد؛ الطبقات الکبری؛ ج ۵ ص ۴۷۰.</ref><ref>محمدی ری شهری محمد؛ شناخت‌نامه حدیث؛ ج ۳، ص ۱۶۸-۱۶۹.</ref>. | ||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
در زمان وى مذاهب فقهى (به‌عنوان مذهب و فرقه) هنوز برقرار نشده بود و در [[مدینه]] هفت نفر به‌عنوان فقهاى سبعه مرجعیت داشتند که مردم به آنان رجوع می‌کردند. علاوه در [[مکه]] که عطاء می‌زیسته است، جمعى از جمله خود وی مرجعیت داشتهاند که پس از درگذشت هر کدام از ایشان، دوران مرجعیت‌شان نیز خاتمه می‌یافت<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 335.</ref> | در زمان وى مذاهب فقهى (به‌عنوان مذهب و فرقه) هنوز برقرار نشده بود و در [[مدینه]] هفت نفر به‌عنوان فقهاى سبعه مرجعیت داشتند که مردم به آنان رجوع می‌کردند. علاوه در [[مکه]] که عطاء می‌زیسته است، جمعى از جمله خود وی مرجعیت داشتهاند که پس از درگذشت هر کدام از ایشان، دوران مرجعیت‌شان نیز خاتمه می‌یافت<ref>مشکور محمد جواد؛ فرهنگ فرق اسلامی؛ مشهد، نشر آستان قدس رضوی؛ سال 1372 شمسی؛ ص 335.</ref><ref>مقدسی شمس الدین ابو عبیدالله محمد بن احمد؛ احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم؛ لیدن سال 1876 - 1906 میلادی؛ ص 37.</ref>. | ||
== جایگاه روایی == | == جایگاه روایی == | ||
''عطاء‌بن‌ابی‌ریاح'' (رباح) با حدود دویست نفر از [[صحابه]] [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)]] حشر و نشر داشته است. او از پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب|عمر]]، [[عثمان]] و فضل‌بن‌عبّاس، به صورت مرسل و از اُمّ‌سَلَمه، اُمّ‌هانی، ابو‌سعید خُدْری، [[عایشه]]، [[عبدالله ابن عباس|ابن‌عبّاس]]، [[عبدالله بن زبیر|عبداللّه‌بن‌زبیر]]، [[عبدالله بن عمر|عبدالله‌بن‌عمر]] و دیگران، روایت نقل کرده است. جمعی از راویان چون [[ابوحنیفه|ابوحنیفه]]، اوزاعی، زُهری، قتاده، اَعمَش، سَلَمة‌بن‌کهیل از وی حدیث شنیده اند. [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السّلام)]] می‌داند و می‌نویسد که در نقل حدیث، خلط (مخلّط) می‌کرده است<ref>شیخ طوسی؛ رجال الطوسی؛ ص ۷۵، ش ۷۲۱.</ref>. البته عطا به نظر نمی‌تواند از اصحاب امام علی (علیه‌السّلام) باشد؛ زیرا وی در زمان شهادت حضرت تنها سیزده سال عمر داشت. | ''عطاء‌بن‌ابی‌ریاح'' (رباح) با حدود دویست نفر از [[صحابه]] [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)]] حشر و نشر داشته است. او از پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب|عمر]]، [[عثمان]] و فضل‌بن‌عبّاس، به صورت مرسل و از اُمّ‌سَلَمه، اُمّ‌هانی، ابو‌سعید خُدْری، [[عایشه]]، [[عبدالله ابن عباس|ابن‌عبّاس]]، [[عبدالله بن زبیر|عبداللّه‌بن‌زبیر]]، [[عبدالله بن عمر|عبدالله‌بن‌عمر]] و دیگران، روایت نقل کرده است. جمعی از راویان چون [[ابوحنیفه|ابوحنیفه]]، اوزاعی، زُهری، قتاده، اَعمَش، سَلَمة‌بن‌کهیل از وی حدیث شنیده اند. [[شیخ طوسی]] او را از اصحاب [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السّلام)]] می‌داند و می‌نویسد که در نقل حدیث، خلط (مخلّط) می‌کرده است<ref>شیخ طوسی؛ رجال الطوسی؛ ص ۷۵، ش ۷۲۱.</ref>. البته عطا به نظر نمی‌تواند از اصحاب امام علی (علیه‌السّلام) باشد؛ زیرا وی در زمان شهادت حضرت تنها سیزده سال عمر داشت. | ||
علاوه بر آن، بعضی می‌گویند که تهمت خلط از ناحیه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] دربارۀ ''عطاء‌بن‌سائب'' گفته شده است نه دربارۀ | علاوه بر آن، بعضی می‌گویند که تهمت خلط از ناحیه [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] دربارۀ ''عطاء‌بن‌سائب'' گفته شده است نه دربارۀ عطاء‌بن‌ابی‌رباح<ref>شوشتری محمد تقی؛ قاموس الرجال؛ ج ۷، ص ۲۰۳، ش ۴۸۸۹.</ref>. در منابع اهل‌سنت از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیه‌السّلام)]] نقل شده است که فرمود: احکام [[حج]] را از عطاء بیاموزید<ref>ابن کثیر دمشقی؛ البدایه و النهایة؛ ج ۹، ص ۳۰۶.</ref>. همچنین شیخ طوسی حدود 84 فتوا را به عطاء نسبت داده است<ref>موسوعة طبقات الفقهاء؛ ج ۱، ص ۴۶۰، ش ۲۱۴.</ref>. | ||
== آثار و روایات == | == آثار و روایات == | ||