مقام رأس الحسین: تفاوت میان نسخه‌ها

براساس قول مشهور، سر امام حسین(ع) که در روز [[عاشورا]] جدا شده بود، در روز [[اربعین]] به بدنش ملحق شد. این قول مشترک میان بسیاری از مورخان و اندیشمندان [[شیعه]] و [[سنی]] است.<ref>[[گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۵۷۴ و۵۸۷.]]</ref> علمای شیعه، از جمله [[شیخ صدوق]]، [[سید مرتضی]]، [[فتال نیشابوری]]،[[ابن نما حلی]]، [[سید ابن طاووس]]، [[شیخ بهایی]] و [[علامه مجلسی]] این قول را بیان کرده‌اند.

سید مرتضی در این باره می‌گوید: «روایت کرده‌اند که سر امام حسین علیه‌السلام با جسد در کربلا دفن شد».<ref>[[سید مرتضی، رسائل المرتضی، ۱۴۰۵ق، ج۳، ص۱۳۰.]]</ref>

ابن شهر آشوب بعد از نقل سخن فوق از سید مرتضی، از قول شیخ طوسی نقل کرده است که به سبب ملحق شدن سر امام به بدن و دفن آن، زیارت اربعین توصیه شده است.<ref>[[ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، انتشارات علامه، ج۴، ص۷۷ «قال الطوسی رحمة ‌الله: و منه زیارة الاربعین».]]</ref>

ابن نما حلی نیز نگاشته است: «آن‌چه از اقوال بر آن می‌توان اعتماد کرد، آن است که بعد از آن که سر امام در شهرها گردانده شد، به بدن بازگردانده و با جسد دفن شد».<ref>[[ابن نما حلی، مثیرالاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۷.]]</ref>

سید ابن طاووس نوشته است: «اما سر حسین علیه‌السلام، روایت شده که سر برگردانده شد و در کربلا دفن شد».<ref>[[سید ابن طاووس، اللهوف، انتشارات جهان، ص۱۹۵.]]</ref>

مجلسی، یکی از وجه‌های استحباب زیارت امام حسین(ع)را در روز اربعین، الحاق سرها به اجساد توسط [[امام سجاد(ع)]] بیان کرده است. وی در جای دیگر بعد از نقل اقوال دیگر در این باره می‌نویسد: «مشهور بین علمای امامیه آن است که سر امام، همراه بدن دفن شده است».<ref>[[مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج ۴۵، ص۱۴۵.]]</ref>

قزوینی نیز نگاشته است: «روز اول ماه صفر، عید بنی‌امیه است، چون در آن روز، سر حسین(ع) را به دمشق وارد ساختند و در روز بیستم آن ماه، سر ایشان به بدن، باز گردانده شد».<ref>[[قزوینی، عجائب المخلوقات، ۲۰۰۶م، ص۷۰.]]</ref>

برپایه برخی از روایات سر امام حسین(ع) در [[نجف]] و در کنار مرقد [[امام علی(ع)]] دفن شده است.<ref>[[کلینی، الکافی، ۱۳۶۷ش، ج۴، ص۵۷۱؛ ابن قولویه، کامل الزیارات، ۱۴۲۴ق، ص۸۶-۸۷.]]</ref> علامه مجلسی با اشاره به این روایات، می‌گوید:‌ «از اخبار گذشته روشن می‌شود که سر امام حسین(ع) و جسد [[آدم(ع)]]، [[نوح(ع)]]، [[هود(ع)]]،‌ [[صالح(ع)]] کنار مرقد امام علی(ع) دفن هستند. از این رو شایسته است که پس از زیارت امام علی(ع)، همه آنها زیارت شوند.»<ref>[[مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۷، ص۲۵۱.]]</ref>

برخی از تاریخ‌پژوهان معتقدند این احادیث دارای اشکالات سندی و محتوایی هستند.<ref>[[نگاهی نو به جریان عاشورا، ۱۳۹۰ش، ص۳۶۷-۳۶۸؛ گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۵۸۸.]]</ref> افزون بر آن، هیچ یک از علمای شیعه به مضمون آن روایات اعتماد نکرده‌اند. بعضی این قول را با توجه به روایات، قولی مقبول دانسته‌اند و با توجه به شهرت دفن سر در کربلا، تعیین یکی از این دو قول را مشکل شمرده‌‌اند.<ref>[[محمدی ری‌شهری، شهادت نامه امام حسین(ع)، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۴۲۰.]]</ref>

در [[مسجد حنانه]] مکانی به نام موضع رأس الحسین مشهور است. گفته شده به هنگام انتقال سرهای شهیدان کربلا به کوفه، سر امام حسین در این مکان بر زمین گذاشته شده است. بنا بر نقلی، [[امام صادق(ع)]] این مکان را زیارت کرده است.<ref>[[طوسی]]، الامالی، ص۶۲۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۲۵۷.</ref>

برخی از گزارش‌ها حاکی از آن است که گروهی از اهالی [[عسقلان]] در [[فلسطین]] نزد یزید بودند و از وی خواستند سر نزد آنان دفن شود. یزید سر را به آنان داد و آنها سر را در شهرشان دفن کردند و بر آن بارگاهی ساختند.<ref>[[محمد بن علی عمرانی، انباء فی اخبارالخلفاء، ص۱۶ به نقل از: مقتل جامع، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۵۸۴.]]</ref>

بر اساس گزارشی دیگر در عصر خلافت المستنصر بالله فاطمی یکی از خلفای فاطمی و وزارت بدرالجمالی، شخصی در خواب دید که سر امام در عسقلان دفن است و در خواب، محل آن برایش مشخص شد و آنجا را نبش کردند و بدرالجمالی بر آن بارگاهی ساخت.<ref>[[گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا، ۱۳۹۵ش، ج۲، ص۵۸۴.]]</ref>