۸۹٬۳۰۱
ویرایش
جنبش انصارالشریعه لیبی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
=== پیدایش انصار الشریعة === | === پیدایش انصار الشریعة === | ||
در دو سال اخیر، با ظهور [[ | در دو سال اخیر، با ظهور [[جبهة النصره|جبهة النصرة]] و بازگشت دولت اسلامی عراق و شام ([[داعش]]) توجه جهان به [[سوریه]] و [[عراق]] معطوف شده است. هرچند تقریباً هزار مایل دورتر در جهت غرب (این مناطق) [[جنبش انصارالشریعه لیبی|انصارالشریعة]] در لیبی (ASL)، تا زمان حمله به کنسولگری آمریکا در بنغازی، در 11 سپتامبر 2012، به فعالیت خود به منظور زمینه‌سازی برای تشکیل دولت اسلامی در آینده، ادامه می‌داد. | ||
انصارالشریعة، در ابتدا برنامه‌ای گسترده و پیچیده برای دعوت به راه انداخت که شامل خدمات اجتماعی در داخل و خارج از لیبی می‌شد. این مسئله حمایت محلی را به دنبال داشت. اما زمانی که ژنرال لیبیایی، [[خلیفه حفتر]]، در ماه می2014 تهاجمی عمده علیه گروه‌های اسلام‌گرای مسلح در غرب لیبی اعلام کرد، انصارالشریعة اولویت را بر فعالیت‌های نظامی گذاشت. فرصت‌های انصارالشریعة رو به افول گذاشت؛ به‌علاوه این اوضاع با مرگ رهبر آن، محمد الزهاوی، که در 2015 تأیید شد، شدت یافت؛ و داعش از نوامبر 2014 تلاش‌های خود را برای تشکیل گروهی لیبیایی مستقل از انصارالشریعة، شدت بخشید. بر این اساس، این مقاله فراز و فرود انصارالشریعة را بررسی خواهد کرد. | انصارالشریعة، در ابتدا برنامه‌ای گسترده و پیچیده برای دعوت به راه انداخت که شامل خدمات اجتماعی در داخل و خارج از لیبی می‌شد. این مسئله حمایت محلی را به دنبال داشت. اما زمانی که ژنرال لیبیایی، [[خلیفه حفتر]]، در ماه می2014 تهاجمی عمده علیه گروه‌های اسلام‌گرای مسلح در غرب لیبی اعلام کرد، انصارالشریعة اولویت را بر فعالیت‌های نظامی گذاشت. فرصت‌های انصارالشریعة رو به افول گذاشت؛ به‌علاوه این اوضاع با مرگ رهبر آن، محمد الزهاوی، که در 2015 تأیید شد، شدت یافت؛ و داعش از نوامبر 2014 تلاش‌های خود را برای تشکیل گروهی لیبیایی مستقل از انصارالشریعة، شدت بخشید. بر این اساس، این مقاله فراز و فرود انصارالشریعة را بررسی خواهد کرد. | ||
| خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
در یک مقیاس منطقه‌ای (بومی)، شبیه جهاد عراق، لیبی مرکز آموزش کسانی بود که به دنبال جهاد در سوریه بودند. در واقع، بیشتر کسانی که در اردوگاه‌های لیبی آموزش دیدند (احتمالاً در مصراته، بنغازی، صحرای حوالی منطقه هان و در کوه‌های سرسبز شرق) از کشورهای اطراف لیبی آمده‌اند. | در یک مقیاس منطقه‌ای (بومی)، شبیه جهاد عراق، لیبی مرکز آموزش کسانی بود که به دنبال جهاد در سوریه بودند. در واقع، بیشتر کسانی که در اردوگاه‌های لیبی آموزش دیدند (احتمالاً در مصراته، بنغازی، صحرای حوالی منطقه هان و در کوه‌های سرسبز شرق) از کشورهای اطراف لیبی آمده‌اند. | ||
دلایل فراوانی وجود دارد که انصارالشریعة در حال آموزش افراد برای شرکت در جنگ سوریه است. در ششم آگوست 2013، دو ویدئو به صورت زنده از تونسی‌هایی پخش شد که در منطقهٔ درعا، به دست نیروهای محلی بازداشت و بازجویی شده بودند. بر اساس اطلاعات این ویدئوها، این فیلم احتمالاً مربوط به اواخر بهار یا اوایل تابستان 2012 است. به نظر می‌رسد انصارالشریعة از قبل به نحو فعالی به آموزش مبارزان برای سوریه می‌پرداخته است؛ واقعیت تلخی که نشان می‌دهد 11 سپتامبر 2012 چه چیزی در بنغازی رخ داده است. به‌علاوه، اعضای انصارالشریعهٔ تونس، که علاقهٔ کمتری به دعوت داشتند، احتمالاً به منظور آمادگی برای شورش یا فعالیت‌های تروریستی در تونس، در لیبی آموزش می‌دیدند مثلاً می‌توان به یک تونسی آموزش‌دیده در لیبی اشاره کرد که مسئول عملیات انتحاری ناموفقی در ساحل پُر رفت و آمد سوسه، شهری در جنوب شرقی تونس، در اکتبر 2013 بود<ref>تارک امارا، «حملات بمب‌گذاری انتحاری به شهر توریستی تونس»، رویترز، 30 اکتبر 2013 | دلایل فراوانی وجود دارد که انصارالشریعة در حال آموزش افراد برای شرکت در جنگ سوریه است. در ششم آگوست 2013، دو ویدئو به صورت زنده از تونسی‌هایی پخش شد که در منطقهٔ درعا، به دست نیروهای محلی بازداشت و بازجویی شده بودند. بر اساس اطلاعات این ویدئوها، این فیلم احتمالاً مربوط به اواخر بهار یا اوایل تابستان 2012 است. به نظر می‌رسد انصارالشریعة از قبل به نحو فعالی به آموزش مبارزان برای سوریه می‌پرداخته است؛ واقعیت تلخی که نشان می‌دهد 11 سپتامبر 2012 چه چیزی در بنغازی رخ داده است. به‌علاوه، اعضای انصارالشریعهٔ تونس، که علاقهٔ کمتری به دعوت داشتند، احتمالاً به منظور آمادگی برای شورش یا فعالیت‌های تروریستی در تونس، در لیبی آموزش می‌دیدند مثلاً می‌توان به یک تونسی آموزش‌دیده در لیبی اشاره کرد که مسئول عملیات انتحاری ناموفقی در ساحل پُر رفت و آمد سوسه، شهری در جنوب شرقی تونس، در اکتبر 2013 بود<ref>تارک امارا، «حملات بمب‌گذاری انتحاری به شهر توریستی تونس»، رویترز، 30 اکتبر 2013 | ||
</ref>. در حالی که حسباء و آموزش مبارزان خارجی در طول چند سال گذشته، در سایه ادامه داشت، مبارزهٔ | </ref>. در حالی که حسباء و آموزش مبارزان خارجی در طول چند سال گذشته، در سایه ادامه داشت، مبارزهٔ انصارالشریعة با [[خلیفه حفتر|ژنرال حفتر]]، هم در پیام‌ها و هم در محتوای فضای مجازی (اینترنت) جنبهٔ عمومی بیشتری گرفت. زمانی که ژنرال حفتر عملیات کرامت را در 17 می اعلام کرد، ماهیت چهرهٔ عمومی انصارالشریعة، بیشتر به گروهی با اولویت جهادی بدل شد تا اولویت دعوت. | ||
در اواخر می 2014 در آغاز درگیری، زهاوی نشست خبری ضبط‌شده‌ای (آفلاین) را برگزار کرد که در آن ژنرال حفتر را محکوم کرد و حملهٔ او را حملهٔ صلیبی علیه اسلام نامید. به نظر زهاوی، [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]]، [[عربستان سعودی]]، امارات متحدهٔ عربی و مصر، پشتیبانان ژنرال حفتر بودند. کلام زهاوی به دخالت‌های (آمریکا در) خارج از لیبی مثل افغانستان، عراق و سومالی و هشدار آمریکا درباره پیوستن به مبارزان اشاره دارد. زهاوی با لحن جسورانه‌ای ادعا کرد که انصارالشریعة در حال پیروزی است. او گفت: | در اواخر می 2014 در آغاز درگیری، زهاوی نشست خبری ضبط‌شده‌ای (آفلاین) را برگزار کرد که در آن ژنرال حفتر را محکوم کرد و حملهٔ او را حملهٔ صلیبی علیه اسلام نامید. به نظر زهاوی، [[ایالات متحده آمریکا|ایالات متحده]]، [[عربستان سعودی]]، امارات متحدهٔ عربی و مصر، پشتیبانان ژنرال حفتر بودند. کلام زهاوی به دخالت‌های (آمریکا در) خارج از لیبی مثل افغانستان، عراق و سومالی و هشدار آمریکا درباره پیوستن به مبارزان اشاره دارد. زهاوی با لحن جسورانه‌ای ادعا کرد که انصارالشریعة در حال پیروزی است. او گفت: | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۳۷: | ||
از آن پس، داعش به آرامی حکومتش را بر بخش‌های مختلف اجرایی لیبی گسترش داد و در طول این مسیر نیروهای ژنرال حفتر را گردن می‌زد. داعش تا آغاز سال 2015 درگیر مبارزه در بنغازی، سرت و درنا بود. همچنین، شاید اعدام دو روزنامه‌نگار سکولار تونسی، کشتن 21 مسیحی مصری که در اطراف سرت گروگان گرفته شده بودند و انجام عملیات تروریسی مقابل هتل کورینثیا در تریپولی از اقدامات داعش باشد. این در حالی است که داعش در سرت و درنا گشت‌های حسباء (امر به معروف و نهی از منکر) را در بازارهای محلی تشدید کرد و افزایش داد تا مطمئن شود کسی غذای خراب و فاسد نمی‌فروشد، قلیان‌ها را مصادره کرد (و از زمانی که فروش تنباکو را مخالف اسلام دید، مغازه‌های فروش تنباکو را بست) و دستور داد مغازه‌ها در طول نمازهای روزانه، فروش را متوقف کنند. داعش همچنین برخی فعالیت‌های دعوتی انجام داد که بزرگ‌ترین آن در 25 نوامبر 2014، با شعار «خلافت بر منهج پیامبر» بود. به‌علاوه، برای جلب توجه و نظر مردم، کمک‌هایی را برای فقرا و نیازمندان فراهم کرد و در بنغازی به بچه‌ها هدیه و شیرینی داد. در حرکتی مشابه در سوریه، داعش در تلاش برای تحمیل قوانینش بر داروخانه‌ها و اماکن مرتبط با صنعت بهداشت است. البته نباید این‌گونه تلقی شود که داعش تمام لیبی را به کنترل خود درآورده یا حتی کنترل کامل هر کدام از این شهرها را دارد، اما این نشان‌دهندهٔ رشد کمی و کیفی داعش در این منطقه است. | از آن پس، داعش به آرامی حکومتش را بر بخش‌های مختلف اجرایی لیبی گسترش داد و در طول این مسیر نیروهای ژنرال حفتر را گردن می‌زد. داعش تا آغاز سال 2015 درگیر مبارزه در بنغازی، سرت و درنا بود. همچنین، شاید اعدام دو روزنامه‌نگار سکولار تونسی، کشتن 21 مسیحی مصری که در اطراف سرت گروگان گرفته شده بودند و انجام عملیات تروریسی مقابل هتل کورینثیا در تریپولی از اقدامات داعش باشد. این در حالی است که داعش در سرت و درنا گشت‌های حسباء (امر به معروف و نهی از منکر) را در بازارهای محلی تشدید کرد و افزایش داد تا مطمئن شود کسی غذای خراب و فاسد نمی‌فروشد، قلیان‌ها را مصادره کرد (و از زمانی که فروش تنباکو را مخالف اسلام دید، مغازه‌های فروش تنباکو را بست) و دستور داد مغازه‌ها در طول نمازهای روزانه، فروش را متوقف کنند. داعش همچنین برخی فعالیت‌های دعوتی انجام داد که بزرگ‌ترین آن در 25 نوامبر 2014، با شعار «خلافت بر منهج پیامبر» بود. به‌علاوه، برای جلب توجه و نظر مردم، کمک‌هایی را برای فقرا و نیازمندان فراهم کرد و در بنغازی به بچه‌ها هدیه و شیرینی داد. در حرکتی مشابه در سوریه، داعش در تلاش برای تحمیل قوانینش بر داروخانه‌ها و اماکن مرتبط با صنعت بهداشت است. البته نباید این‌گونه تلقی شود که داعش تمام لیبی را به کنترل خود درآورده یا حتی کنترل کامل هر کدام از این شهرها را دارد، اما این نشان‌دهندهٔ رشد کمی و کیفی داعش در این منطقه است. | ||
این پیشرفت‌ها نشان‌دهندهٔ فرسایش و افول مشروعیت انصارالشریعة، همچنین محافظت دقیق و پرزحمت ایشان در حفظ اعتبارشان، است. در پاسخ (به فعالیت‌های داعش) انصارالشریعة در اواخر ژانویهٔ 2015 حرکتی آرام را برای ایجاد نیروی پلیس اسلامی و دادگاه شریعت در بنغازی آغاز کرد. اینکه انصارالشریعة احساس کند مجبور به رقابت آشکار و علنی با داعش است کاملاً محتمل است، خصوصاً که برخی اعضایش به داعش پیوسته‌اند. این قضیه ممکن است به خشونتی واقعی بین این دو منجر شود، شبیه آنچه بین | این پیشرفت‌ها نشان‌دهندهٔ فرسایش و افول مشروعیت انصارالشریعة، همچنین محافظت دقیق و پرزحمت ایشان در حفظ اعتبارشان، است. در پاسخ (به فعالیت‌های داعش) انصارالشریعة در اواخر ژانویهٔ 2015 حرکتی آرام را برای ایجاد نیروی پلیس اسلامی و دادگاه شریعت در بنغازی آغاز کرد. اینکه انصارالشریعة احساس کند مجبور به رقابت آشکار و علنی با داعش است کاملاً محتمل است، خصوصاً که برخی اعضایش به داعش پیوسته‌اند. این قضیه ممکن است به خشونتی واقعی بین این دو منجر شود، شبیه آنچه بین جبهة النصرة و داعش در سوریه واقع شد. هرچند هم‌اکنون مبارزهٔ جهادی خونینی وجود ندارد. در واقع، شایعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه انصارالشریعة، به‌زودی به داعش ملحق خواهد شد، خصوصاً در پرتو بیعت عالم شرعی انصارالشریعة، ابوعبدالله اللیبی، با ابوبکر بغدادی<ref>https://twitter.com/khatab7b/status/581891024173338624</ref>. | ||
=== کلام آخر === | === کلام آخر === | ||
در نتیجهٔ مرگ زهاوی و رشد دولت اسلامی (داعش) در لیبی، پرسش‌های متعدد و مهمی برای انصارالشریعة مطرح است. انصارالشریعة، به عنوان نیروی نظامی عمده و مهم، در بنغازی و درنا باقی می‌ماند، اما آیا | در نتیجهٔ مرگ زهاوی و رشد دولت اسلامی (داعش) در لیبی، پرسش‌های متعدد و مهمی برای انصارالشریعة مطرح است. انصارالشریعة، به عنوان نیروی نظامی عمده و مهم، در بنغازی و درنا باقی می‌ماند، اما آیا انصارالشریعة استقلال خود را حفظ می‌کند یا اینکه با سایر گروه‌های شبه‌نظامی ادغام می‌شود؟ آیا رشد دولت اسلامی (داعش) منجر به بروز درگیری خونین خواهد شد، مانند آنچه بین جبهة النصرة و داعش در سوریه اتفاق افتاد؟ به‌علاوه آیا انصارالشریعة قادر به حفظ عملکرد خود در شهرهای دیگر، غیر از بنغازی، هم هست؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها خیلی زود است، اما اگر همین مسیر ادامه پیدا کند دولت اسلامی ممکن است اعضای تازهٔ انصارالشریعة در خارج از بنغازی را به خود جذب کند و حتی در درون خود بنغازی هم ممکن است سبب فرسایش انصارالشریعة شود. سازمان‌های جهادی، نظیر انصارالشریعة، معمولاً چالاک و سازگارند، مانند آنچه در جبهة النصرة دیدیم، که قادر بودند از معضلات داعش جان به در ببرند. هرچند در این خصوص انصارالشریعة، هم‌اکنون با آینده‌ای مبهم روبه‌رو است؛ (یعنی) بین همکاری با دولت اسلامی (داعش) یا تحلیل‌رفتن<ref>[[نویسنده: آرُن وای. زلین ترجمه: مصطفی ورتابی کاشانیان - پژوهشگر مؤسسه تحقیقاتی دارالإعلام لمدرسة اهل‌البیت |12]]</ref>. | ||
==انحلال== | ==انحلال== | ||
«أنصار الشریعة/ حامیان دین» در 27 مه 2017 طی بیانیه‌ای انحلال خود را اعلام کرد؛ زیرا در جریان درگیری‌ها با ارتش لیبی تلفات سنگینی داد. کارشناسان معتقدند که تصمیم انحلال صرفا یک مانور جهت فرار از تعقیب امنیتی است. این افراد ترجیح می‌دهند تا مبارزان این تشکیلات در داخل دیگر گروه‌های تروریستی ادغام شوند و در مناطق [[لیبی]] نفوذ کنند. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||