قوم تاتار: تفاوت میان نسخه‌ها

دربارۀ نسب‌شناسی ترکان و تاتاران آثار اسلامی نسبت به نوشته‌های [[آیین یهودیت|یهودیان]] و [[مسیحیت|مسیحیان]] از دقت بیشتری برخوردار است<ref>Barthold، W W، ج۲، ص۵۷۸، Sochineniya، Moscow، ۱۹۶۳-۱۹۶۸.</ref>. با این وصف، احوال قوم تاتار را با افسانه‌هایی درآمیخته‌اند و نسب آنان را به ترک بن یافث بن نوح (علیه‌السلام) می‌رسانند<ref>رشیدالدین فضل اللّه، جامع التواریخ، ج۱، ص۴۷.</ref><ref>میرخواند، محمد، روضةالصفا، ج۱، ص۶۶.</ref><ref>میرخواند، محمد، روضةالصفا، ج۱، ص۷۰.</ref><ref>میرخواند، محمد، روضةالصفا، ج۵، ص۳ـ۶.</ref><ref>حسین کاظم قدری، تورک لغتی، ذیل واژه تاتار، ج ۲، استانبول ۱۹۲۸.</ref><ref>یوزف فون هامر ـ پورگشتال، تاریخ امپراطوری عثمانی، ج۱، ص۳.</ref>. در اسطورۀ مربوط به ترکان، تاتاران و مغولان آمده است که یافث فرزندی به نام «ترک» داشت که او را «یافث اُغلان» می‌نامیدند که هم‌زمان با کیومرث می‌زیست<ref>یزدی، شرف‌الدین علی، ظفرنامه، ج۱، ص۵۲-۵۳، به کوشش عصام‌الدین اورونبایف، تاشکند، ۱۹۷۲م.</ref>. از اخلاف یافث به نیکی یاد نشده است. اینان به عنوان ویران‌گران فرهنگ و تمدن معرفی شده‌اند. مؤلف ایرانی ناشناخته‌ای در سدۀ ۶ق/۱۲م از دو فرزند یافث با نام‌های ترک و خزر یاد کرده است. به نوشتۀ همین مؤلف، ترک چهار فرزند به نام‌های توتِل (تونگ)، چگل، برسخان و ایلک داشت<ref>Barthold، W W، ج۲، ص۵۷۸، Sochineniya، Moscow، ۱۹۶۳-۱۹۶۸.</ref><ref>Barthold، W W، ج۲، ص۵۷۹، Sochineniya، Moscow، ۱۹۶۳-۱۹۶۸.</ref>. ، "شرف‌الدین علی یزدی" نام‌های این چهار فرزند را توتک، چکل، برسنجار (برسخان؟) و املاق (ایلاق) آورده است<ref>یزدی، شرف‌الدین علی، ظفرنامه، ج۱، ص۵۲، به کوشش عصام‌الدین اورونبایف، تاشکند، ۱۹۷۲م.</ref>. در نوشته‌ها آمده است که النجه‌خان از اعقاب ترک بن یافث دو پسر همزاد داشت که یکی را تاتار و دیگری را مغول نامید<ref>یزدی، شرف‌الدین علی، ظفرنامه، ج۱، ص۵۳-۵۴، به کوشش عصام‌الدین اورونبایف، تاشکند، ۱۹۷۲م.</ref><ref>میرخواند، محمد، روضةالصفا، ج۵، ص۸۱۷، به کوشش عباس زریاب، تهران، ۱۳۷۳ش.</ref> "شرف‌الدین علی یزدی" در ذکر «طبقۀ تاتار» از هشت فرمانروا نام برده است که نخستین آن تاتارخان، و هشتمین آن رسوِنج‌خان بود <ref>یزدی، شرف‌الدین علی، ظفرنامه، ج۱، ص۵۴، به کوشش عصام‌الدین اورونبایف، تاشکند، ۱۹۷۲م.</ref>.‌