|
|
| خط ۲: |
خط ۲: |
|
| |
|
| <div class="wikiInfo"> | | <div class="wikiInfo"> |
| [[پرونده: |جایگزین= سیوطی|بندانگشتی| قبر جلال الدین سیوطی]] | | [[پرونده: قبر جلال الدین سیوطی.jpg|جایگزین= سیوطی|بندانگشتی| قبر جلال الدین سیوطی]] |
| {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | |
|
| |
|
| ! نام!! data-type="authorName" |جلال الدین سیوطی | | ! نام!! data-type="authorName" |جلال الدین سیوطی |
| |- | | |- |
| | | | |تولد |
| | | | |اول ماه رجب سال ۸۴۹ق |
| |- | | |- |
| | | | |مکان تولد |
| | | | |اسیوط [[مصر]] |
| |- | | |- |
| | | | |شناخته شده |
| | | | |مفسر، ادیب، فقیه، محدث، مورخ |
| |- | | |- |
| | | | |تالیفات |
| | | | |حدود پانصد کتاب و مقاله |
| |- | | |- |
| | | | |مهمترین آثار |
| | | | |[[البهجة المرضیة فی شرح الالفیة]] |
| |-
| | [[الدر المنثور في التفسير بالمأثور]] |
| |
| | |
| |
| | [[الإتقان في علوم القرآن]] |
| |-
| | |
| |
| | [[طبقات المفسرین]] |
| |
| | |
| | [[تفسیر الجلالین]] |
| | |
| | [[تاریخ الخلفا]] |
| | |
| |- | | |- |
| | | | |درگذشت |
| | | | |۱۹ جمادی‌الاوّل سال ۹۱۱ق |
| |} | | |} |
| </div> | | </div> |
|
| |
|
| حافظ، ابوالفضل جلال‌الدّین عبدالرّحمن بن کمال‌الدّین ابی‌بکر بن محمّد سیوطی، معروف به ابن السیوطی [[شافعی]] مصری است. از عالمان [[اهل سنت]] و مؤلف آثار بسيار در حدیث و تاریخ و علوم ديگر است. | | حافظ، ابوالفضل جلال‌الدّین عبدالرّحمن بن کمال‌الدّین ابی‌بکر بن محمّد سیوطی، معروف به ابن السیوطی [[شافعی]] مصری(۸۴۹-۹۱۱ق)است. از عالمان [[اهل سنت]] و مؤلف آثار بسيار در حدیث و تاریخ و علوم ديگر است. |
|
| |
|
| ==معرفی اجمالی== | | ==معرفی اجمالی== |
|
| |
|
| وي شب یکشنبه اول ماه رجب سال ۸۴۹ در اسیوط [[مصر]] متولد شد و از كودكي به آموختن [[قرآن]] و [[حدیث]] روی آورد. در سال ۸۶۶ اولين اثر خود را تاليف كرد. او در پي تحصيل علم به مناطق زيادي مانند [[شام]]، [[حجاز]]، [[یمن]]، [[هند]] و [[مغرب]] سفر كرد و با بزرگان و استادان زيادي حشر و نشر داشت. سيوطي كه شهرت زيادي در ميان عالمان [[شیعه]] و سنی دارد، در موضوعات [[تفسیر]]، [[حديث]]، [[فقه]]، [[ادبیات]]، [[قرائت]]، [[تاریخ]] و حتی [[طب]] مهارت داشت و درباره آنها كتاب نوشت. هر چند تعصب او در مذهبش جای انكار نيست؛ ليكن عظمت علمي او نيز كه بيشتر با جنبه تاليف و جمع‌آوری آثارش مشهود است قابل ترديد نيست. | | وي شب یکشنبه اول ماه رجب سال ۸۴۹ در اسیوط [[مصر]] متولد شد و از كودكي به آموختن [[قرآن]] و [[حدیث]] روی آورد. در سال ۸۶۶ اولين اثر خود را تاليف كرد. او در پي تحصيل علم به مناطق زيادي مانند [[شام]]، [[حجاز]]، [[یمن]]، [[هند]] و [[مغرب]] سفر كرد و با بزرگان و استادان زيادي حشر و نشر داشت. |
| | |
| | سيوطي كه شهرت زيادي در ميان عالمان [[شیعه]] و سنی دارد، در موضوعات [[تفسیر]]، [[حديث]]، [[فقه]]، [[ادبیات]]، [[قرائت]]، [[تاریخ]] و حتی [[طب]] مهارت داشت و درباره آنها كتاب نوشت. عظمت علمي او كه بيشتر با جنبه تاليف و جمع‌آوری آثارش مشهود می‌باشد بر همگان محرز است. |
| | |
| | وی نویسنده تفسیر مهم [[الدر المنثور في التفسير بالمأثور]] و نیز جامع‌ترین کتاب دربارهٔ علوم قرآنی با نام [[الإتقان في علوم القرآن]] و [[البهجة المرضیة فی شرح الالفیة]] است. |
|
| |
|
| ==استادان== | | ==استادان== |
|
| |
|
| | | سیوطی، نزد استادان فراوانی تحصیل کرد؛ همچون: بلقینی، مناوی، ابوعبّاس شمّنی، محی‌الدّین کافیجی، حافظ قاسم بن قطلو بغا، برهان بقاعی، شمس سخاوی و ... . اساتید او در اجازه و قرائت و سماع به ۱۵۰ نفر می‌رسیدند که نامشان را در معجم خود گرد آورده. |
| او نزد گروهی همچون: بلقینی، مناوی، ابوعبّاس شمّنی، محی‌الدّین کافیجی، حافظ قاسم بن قطلو بغا، برهان بقاعی، شمس سخاوی و دیگران درس آموخته بود، و اساتید او در اجازه و قرائت و سماع به ۱۵۰ نفر می‌رسیدند که نامشان را در معجم خود گرد آورده.
| |
|
| |
|
| ==آثار علمی== | | ==آثار علمی== |
|
| |
|
| | در احاطه نسبت به علوم و فضایل، از نوابغ عصر خود به شمار می‌رفت و از علوم و فنون مختلف بهره داشت و پیرامون تالیفاتی از خود به جای گذاشت. |
|
| |
|
| در احاطه نسبت به علوم و فضایل، از نوابغ عصر خود به شمار می‌رفت و از علوم و فنون مختلف بهره داشت و پیرامون تالیفاتی از خود به جای گذاشت.
| | می‌گویند تالیفات وی افزون بر پانصد جلد کتاب بوده که از رساله‌های یک ورقی و دو ورقی تا کتابهای چند جلدی را شامل می‌شده است. او در تحریم [[منطق]] نیز کتابی نگاشته است. |
|
| |
|
| می‌گویند تالیفات وی افزون بر پانصد جلد کتاب بوده که از رساله‌های یک ورقی و دو ورقی تا کتابهای چند جلدی را شامل می‌شده است. او در تحریم منطق نیز کتابی نگاشته است.
| | سیوطی مدّعی [[اجتهاد]] بود و در برخی از تالیفاتش خود را به عنوان نوآور قرن نهم معرّفی نموده است، و همین ادّعا سبب گردیده که گرفتاری‌های فراوانی برای او پدید آید. |
|
| |
|
| سیوطی مدّعی [[اجتهاد]] بود و در برخی از تالیفاتش خود را به عنوان نوآور قرن نهم معرّفی نموده است، و همین ادّعا سبب گردیده که گرفتاری‌های فراوانی برای او پدید آید. داوودی شاگرد او می‌گوید: وی دویست هزار حدیث از حفظ بوده است. آثار او را تا پانصد شمرده‌اند هر چند بسياري از آنها به دست ما نرسيده يا برخي مانند احیاء الموات، رساله‌ای بسيار كوتاه است.
| | داودی شاگرد او می‌گوید: وی دویست هزار حدیث از حفظ بوده است. آثار او را تا پانصد شمرده‌اند هر چند بسياري از آنها به دست ما نرسيده يا برخي مانند احیاء الموات، رساله‌ای بسيار كوتاه است. |
|
| |
|
| '''برخي از آثار سيوطي:''' | | '''برخي از آثار سيوطي:''' |
|
| |
|
| 1. اختصار کتاب احکام السلطانیه ماوردی. | | 1. آداب السلوک. |
| | |
| ۲. اختصار کتاب احیاء العلوم.
| |
| | |
| ۳. احیاء المیت بفضائل اهل البیت.
| |
| | |
| ۴. الاخبار المأثورة فی الاطلاء بالنوره.
| |
| | |
| ۵. الاخبار المرویة فی سبب وضع العربیه.
| |
| | |
| ۶. اخبار الملائکه آداب الفتوی.
| |
| | |
| ۷. آداب الملوک.
| |
| | |
| ۸. ادب المفرد فی الحدیث للامام البخاری.
| |
| | |
| ۹. ادب القاضی علی مذهب الشافعی.
| |
| | |
| ۱۰. الارج فی الفرج ارشاد المهتدین الی نصرة المجتهدین.
| |
| | |
| ۱۱. ازالة الوهن عن مسئلة الرهن.
| |
| | |
| ۱۲. ازهارالاکام فی اخبارالاحکام.
| |
| | |
| ۱۳. ازهارالعروش فی اخبارالحبوش.
| |
| | |
| ۱۴. الازهار الفائحه علی الفاتحه.
| |
| | |
| ۱۵. ازهارالفضة فی حواشی الروضه.
| |
| | |
| ۱۶. الازهار المتناثرة فی الاخبار المتواتره.
| |
| | |
| ۱۷. الازهار فیما عقده الشعراء من الَاثار.
| |
| | |
| ۱۸. الاساس فی فضل بنی العباس.
| |
| | |
| ۱۹. اسباب الحدیث.
| |
| | |
| ۲۰. اسباب النزول موسوم به لباب النقول.
| |
| | |
| ۲۱. اسبال الکساء علی النساء.
| |
| | |
| ۲۲. الاستنصار بالواحد القهار.
| |
| | |
| ۲۳. اسجال الاهتداء بابطال الاعتداء الاسعاف المبطا برجال الموطا.
| |
| | |
| ۲۴. الاسفار عن قلم الاظفار.
| |
| | |
| ۲۵. التهذیب فی اسماءالذئب.
| |
| | |
| ۲۶. الاسئله الوزیریه.
| |
| | |
| ۲۷. الاشباه و النظائر فی الفروع.
| |
| | |
| ۲۸. الاشباه و النظائر فی النحو.
| |
| | |
| ۲۹. عین الاصابة فی معرفة الصحابه.
| |
| | |
| ۳۰. الاعتراض و التولی عمن الایحسن و یصلی.
| |
| | |
| ۳۱. الاعتماد والتوکل علی ذی التکفل.
| |
| | |
| ۳۲. اعذب المناهل فی حدیث من قال انا عالم فهو جاهل.
| |
| | |
| ۳۳. اعلام الاریب بحدوث بدعه المحاریب.
| |
| | |
| ۳۴. اعلام النصر فی اعلام سلطان العصر.
| |
| | |
| ۳۵. الاعلام بحکم عیسی علیه السلام.
| |
| | |
| ۳۶. اعیان الاعیان.
| |
| | |
| ۳۷. الاغضا عن دعاء الاعضاء.
| |
| | |
| ۳۸. افادة الخبر بنصه فی زیادة العمرونقصه.
| |
| | |
| ۳۹. الافتراض فی ردالاعتراض.
| |
| | |
| ۴۰. الایضاح فی اسرار النکاح.
| |
| | |
| ۴۱. الافصاح فی زوائد القاموس علی الصحاح.
| |
| | |
| ۴۲. الاقتراح فی اصول النحو و جدله.
| |
| | |
| ۴۳. الاقتناص فی مسئله التماص.
| |
| | |
| ۴۴. آکام العقیان فی احکام الخصیان.
| |
| | |
| ۴۵. الاکلیل فی استنباط التنزیل.
| |
| | |
| ۴۶. الفانید فی حلاوه الاسانید.
| |
| | |
| ۴۷. حاشیه بر شرح ابن ناظم بر الفیه موسوم به المشنف علی بن المصنف.
| |
| | |
| ۴۸. السیف الصقیل علی شرح ابن عقیل.
| |
| | |
| ۴۹. بهجه المرضیة فی شرح الالفیه.
| |
| | |
| ۵۰. الوفیة فی مختصر الفیه حاشیه بر تصریح خالد بن عبدالله ازهری موسوم به التوشیح شرح الفیهء عراقی.
| |
| | |
| ۵۱. الفیه در صرف و نحو و خط و شرح آن، الفیه او موسوم است به فریده و شرح آن (المطالع السعیده).
| |
| | |
| ۵۲. القام الحجر لمن زکی ساب ابی بکر و عمر.
| |
| | |
| ۵۳. الماع فی الاتباع کحسن بسن فی اللغه الویه النصر.
| |
| | |
| ۵۴. قطف الورید که تلخیص امالی ابن درید است الامالی المطلقه.
| |
| | |
| ۵۵. الامالی علی القرآن.
| |
| | |
| ۵۶. الامالی علی الدره الفاخره.
| |
| | |
| ۵۷. الاناقة فی رتبة الخلافه.
| |
| | |
| ۵۸. ذیل بر الانباء عن قبائل الرواه تألیف عبدالبر.
| |
| | |
| ۵۹. الانتصار بالواحد القهار.
| |
| | |
| ۶۰. لب اللباب فی تحریرالانساب و آن مختصر لباب ابن اثیر و لباب مختصر انساب سمعانی است.
| |
| | |
| ۶۱. انشاب الکشب فی انساب الکتب.
| |
| | |
| ۶۲. الانصاف فی تمییز الاوقاف.
| |
| | |
| ۶۳. انموذج اللبیب فی خصائص الحبیب.
| |
| | |
| ۶۴. شواهدالافکار.
| |
| | |
| ۶۵. حاشیه بر تفسیر بیضاوی.
| |
| | |
| ۶۶. انوارالحلک فی امکان رؤیه النبی و الملک.
| |
| | |
| ۶۷. الوسائل، تلخیص الاوایل ابوهلال عسکری.
| |
| | |
| ۶۸. الاوج فی خبر عوج.
| |
| | |
| ۶۹. الحاوی اللفتاوی.
| |
| | |
| ۷۰. الحبائک فی اخبار الملائک.
| |
| | |
| ۷۱. الحبل الوثیق فی نصرة الصدیق.
| |
| | |
| ۷۲. الحجج المبینة فی التفضیل بین مکة والمدینه.
| |
| | |
| ۷۳. حدیقة الادیب و طریقه الاریب.
| |
| | |
| ۷۴. مختصر آن به نام نورالحدیقه است.
| |
| | |
| ۷۵. شرح قصیدهء حرزالامانی در قراآت.
| |
| | |
| ۷۶. حسن التسبیک فی حکم التشبیک.
| |
| | |
| ۷۷. حسن التصریف فی عدم التحلیف.
| |
| | |
| ۷۸. حسن التخلیص لتالی التلخیص.
| |
| | |
| ۷۹. حسن السمت فی الصمت.
| |
| | |
| ۸۰. حسن السیر فی مافی الفرس من اسماء الطیر و آن ارجوزه‌ای است مشتمل بر ۳۵ اسم.
| |
| | |
| ۸۱. حسن المحاضرة فی اخبار مصر و القاهره.
| |
| | |
| ۸۲. حسن المقصد فی عمل المولد.
| |
| | |
| ۸۳. حسن النیة فی خانقاه البیبرسیه.
| |
| | |
| ۸۴. الحصر و الاشاعة لاشراط الساعه.
| |
| | |
| ۸۵. حصول الرفق باصول الرزق.
| |
| | |
| ۸۶. حصول النوال فی احادیث السؤال.
| |
| | |
| ۸۷. مختصر اذکار نووی و شرح آن.
| |
| | |
| ۸۸. تحفة الابرار بنکت الاذکار.
| |
| | |
| ۸۹. حلیة الاولیاء.
| |
| | |
| ۹۰. الحمامه، و آن رساله‌ای است در تفسیر الفاظ متداوله.
| |
| | |
| ۹۱. مختصر حیاة الحیوان دمیری.
| |
| | |
| ۹۲. مختصر خادم الرافعی و الروضه در فروع ناتمام.
| |
| | |
| ۹۳. خادم النعل الشریف.
| |
| | |
| ۹۴. الخبر الدال علی وجود القطب و الاوتاد و النجباء و الابدال.
| |
| | |
| ۹۵. الخصائص النبویه و مختصر آن مسمی به انموذج اللبیب فی خصائص الحبیب.
| |
| | |
| ۹۶. غایة الاحسان در اسماء اعضا و صفات انسان.
| |
| | |
| ۹۷. داعی الفلاح فی اذکار المساء و الصباح.
| |
| | |
| ۹۸. الدراری فی اولادالسرای درالسحابة فی من دخل مصر من الصحابه.
| |
| | |
| ۹۹. الدر المنثور فی التفسیر بالماثور.
| |
| | |
| ۱۰۰. الدر المنظم فی الاسم الاعظم.
| |
| | |
| ۱۰۱. الدر النثیر فی تلخیص نهایه ابن کثیر.
| |
| | |
| ۱۰۲. تنزیة الاعتقاد عن الحلول و الاتحاد.
| |
| | |
| ۱۰۳. تنزیة الانبیاء عن تسفیه الاغبیاء.
| |
| | |
| ۱۰۴. التنفیس فی الاعتذار عن ترک الافتاء و التدلیس.
| |
| | |
| ۱۰۵. التنقیح فی مسئله التصحیح.
| |
| | |
| ۱۰۶. توحیة العزم الی اختصاص الاسم بالجر و الفعل بالجزم.
| |
| | |
| ۱۰۷. مختصر تهذیب الاسماء و اللغات نووی.
| |
| | |
| ۱۰۸. الثبوت فی ضبط الفاظ القنوت.
| |
| | |
| ۱۰۹. الثغور الباسمة فی مناقب السیدة فاطمه.
| |
| | |
| ۱۱۰. ثلج الفؤاد فی احادیث لبس السواد.
| |
| | |
| ۱۱۱. شرح صحیح بخاری موسوم به التوشیح علی الجامع الصحیح ترشیح بر صحیح و آن را تمام نکرده است.
| |
| | |
| ۱۱۲. شرح صحیح مسلم موسوم به الدیباج.
| |
| | |
| ۱۱۳. قوت المغتذی علی جامع الترمذی.
| |
| | |
| ۱۱۴. الجامع الصغیر فی حدیث البشیر النذیر.
| |
| | |
| ۱۱۵. جامع المسانید.
| |
| | |
| ۱۱۶. المنتقی.
| |
| | |
| ۱۱۷. الجامع المصنف فی شعب الایمان للامام البیهقی الجامع فی الفرائض.
| |
| | |
| ۱۱۸. جر الذیل فی علم الخیل.
| |
| | |
| ۱۱۹. جزءالسلام من سیدالانام علیه الصلوه و السلام.
| |
| | |
| ۱۲۰. جزیل المواهب فی اختلاف المذاهب (ای الاربعه).
| |
| | |
| ۱۲۱. الکوکب الساطع فی نظم جمع الجوامع در اصول فقه و شرح آن.
| |
| | |
| ۱۲۲. جمع فی الجوامع فی الحدیث.
| |
| | |
| ۱۲۳. جمع الجوامع فی النحو.
| |
| | |
| ۱۲۴. همع الهوامع.
| |
| | |
| ۱۲۵. الجمع و التفریق فی انواع البدیع.
| |
| | |
| ۱۲۶. جنی الجنان.
| |
| | |
| ۱۲۷. الجواب الاشد فی تنکیر الاحد و تعریف الصمد.
| |
| | |
| ۱۲۸. الجواب الحزم عن حدیث التکبیر جزم.
| |
| | |
| ۱۲۹. الجواب الحاتم عن سؤال الخاتم.
| |
| | |
| ۱۳۰. الجواب الزکی عن قمامه بن الکرکی.
| |
| | |
| ۱۳۱. الجواب المصیب عن اعتراض الخطیب الجواهر فی علم التفسیر الجهر بمنع البروز علی شاطی النهر.
| |
| | |
| ۱۳۲. الجیاد المسلسلات.
| |
| | |
| ۱۳۳. حاطب لیل و جارف سیل در ذکر شیوخ خویش.
| |
| | |
| ۱۳۴. الَایة الکبری فی شرح قصة الاسراء.
| |
| | |
| ۱۳۵. الباحة فی السباحه.
| |
| | |
| ۱۳۶. البارع فی اقطار الشارع.
| |
| | |
| ۱۳۷. البارق فی قطع یدالسارق.
| |
| | |
| ۱۳۸. الباهر فی حکم النبی علیه الصلوه و السلام فی الباطن و الظاهر.
| |
| | |
| ۱۳۹. بدائع الزهور فی و قائع الدهور.
| |
| | |
| ۱۴۰. البدر الذی انجلی فی مسئلة الولاء.
| |
| | |
| ۱۴۱. البدور السافرة فی امور الَاخره.
| |
| ۱۴۲. بدیعیه و شرح آن بذل العسجد لسؤال المسجد.
| |
| | |
| ۱۴۳. مارواه الواعون فی اخبار الطاعون.
| |
| | |
| ۱۴۴. بذل المجهود لخزانه محمود.
| |
| | |
| ۱۴۵. بذل الهمه فی طلب برائه الذمه.
| |
| | |
| ۱۴۶. برد الظلال فی تکرار السؤال.
| |
| | |
| ۱۴۷. بزوغ الهلال فی الخصال الموجب للظلال.
| |
| | |
| ۱۴۸. بسط الکف فی اتمام الصف.
| |
| | |
| ۱۴۹. بشری الکئیب بلقاء الحبیب.
| |
| | |
| ۱۵۰. بلبل الروضه، مقامه‌ای است در وصف مصر.
| |
| | |
| ۱۵۱. بلغة المحتاج فی مناسک الحاج.
| |
| | |
| ۱۵۲. بلوغ الامنیه فی خانقاة الرکنیه.
| |
| | |
| ۱۵۳. بلوغ المآرب فی قص الشارب.
| |
| | |
| ۱۵۴. بلوغ المآرب فی اخبار العقارب.
| |
| | |
| ۱۵۵. تأخیرالظلامه الی یوم القیامه الاساس در تاریخ آل عباس.
| |
| | |
| ۱۵۶. رفع الباس در تاریخ بنی عباس.
| |
| | |
| ۱۵۷. تاریخ الخلفاء تحفة الطرفاء باسماء الخلفاء.
| |
| | |
| ۱۵۸. تحفة المذاکر فی المنتقی فی تاریخ ابن عساکر.
| |
| | |
| ۱۵۹. تأیید الحقیقة العلیة و تشیید الطریقة الشاذلیه.
| |
| | |
| ۱۶۰. التبری من معرة المعری، و آن ارجوزه‌ای است مشتمل بر اسماء سگ.
| |
| | |
| ۱۶۱. تبیض الصحیفة بمناقب الامام ابی‌حنیفه.
| |
|
| |
|
| ۱۶۲. التثبیت عند التبییت، و آن ارجوزه‌ای است در ۱۷۳ بیت.
| | 2. آداب القاضی. |
|
| |
|
| ۱۶۳. التحدث بنعم الله سبحانه و تعالی.
| | 3. [[الاتقان فی علوم القرآن]]. |
|
| |
|
| ۱۶۴. تحذیر الخواص من اکاذیب القصاص.
| | 4. اتمام النعمة فی اختصاص الاسلام بهذه الامة. |
|
| |
|
| ۱۶۵. تحفة الانجاب بمسئله السنجاب.
| | 5. الاساس فی فضل بنی العباس. |
|
| |
|
| ۱۶۶. تحفة الجلساء برؤیه الله سبحانه و تعالی للنساء.
| | 6. اسباب الحدیث. |
|
| |
|
| ۱۶۷. الدرة التاجیة علی الاسئله الناجیه.
| | 7. اسباب النزول (لباب النقول فی اسباب النزول). |
|
| |
|
| ۱۶۸. الدرة الفاخرة دررالبحار فی الاحادیث القصار.
| | 8. اسعاف المبطاء فی رجال الموطاء. (موطاء امام مالک) این کتاب یک مرتبه در حیدرآباد هند و بار دیگر در دهلی با سنن ابن ماجه به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۱۶۹. مختصرالدرر.
| | 9. الاشباه و النظایر فی الفروع در فقه شافعی. این کتاب در مکه چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۷۰. الکامنه ابن حجر.
| | 10. الاشباه والنظایر النحویة. این کتاب در حیدرآباد به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۱۷۱. الإتقان في علوم القرآن.
| | 11. اصول النحو. این کتاب در حیدرآباد چاپ شده. |
|
| |
|
| ۱۷۲. الدررالمنتثرة فی الاحادیث المشتهره.
| | 12. افهام القرآن. |
|
| |
|
| ۱۷۳. درج المعالی فی نصرة الغزالی عن المنکر المتعالی.
| | 13. الاقتراح فی علم اصول النحو. این کتاب در حیدرآباد چاپ شده. |
|
| |
|
| ۱۷۴. الدرج المنیفة فی الاباء الشریفه.
| | 14. الاکلیل فی استنباط التنزیل. این کتاب در دهلی در حاشیه کتاب جامع البیان معین الدین ایجی صفدی به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۱۷۵. دفع التشنیع فی مسئله التسمیع.
| | 15. الالفیة در مصطلحات. این کتاب در مصر چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۷۶. الدوران الفلکی عن ابن الکرکی.
| | 16. انموذج اللبیب فی خصائص الحبیب. |
|
| |
|
| ۱۷۷. الدیباج علی صحیح مسلم بن الحجاج.
| | 17. انوار السعادة. |
|
| |
|
| ۱۷۸. دیوان شعر.
| | 18. الاوج فی خبر عوج. |
|
| |
|
| ۱۷۹. دیوان الخطب الذراری فی ابناء السراری.
| | 19. البارع فی اقطاع الشارع. |
|
| |
|
| ۱۸۰. ذم المکس.
| | 20. بشری الکئیب بلقاء الحبیب. این کتاب در حاشیه کتاب شرح الصدور خود سیوطی در قاهره به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۱۸۱. ذم زیارة الامراء.
| | 21. بغیةالوعاة فی طبقات اللغویین والنحاة و این تلخیص کتاب طبقات کبرای خود اوست و در قاهره چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۸۲. ذم القضاة.
| | 22. [[البهجة المرضیة فی شرح الالفیة]]. در این کتاب الفیه ابن مالک شرح شده است و همین کتاب است که بنام سیوطی معروف است. |
|
| |
|
| ۱۸۳. ذوالوشاحین.
| | 23. [[تاریخ الخلفاء]]. این کتاب در لاهور و دهلی و کلکته و قاهره و دمشق چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۸۴. الرحلة الفیومیة و المکیة و الدمیاطیة، الرد علی من اخلد الی الارض و جهل ان الجهاد فی کل عصر فرض.
| | 24. تبییض الصحیفة فی مناقب الامام ابی حنیفه. این کتاب با هشت رساله دیگر از همین مؤلف یکجا در حیدرآباد چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۸۵. رسالة فی اسماءالمدلسین.
| | 25. ترجمان القرآن فی تفسیر المسند. این کتاب در قاهره چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۱۸۶. رسالة فی الحمی و اقسامها.
| | 26. تزیین الارائک فی ارساله (ص) الی الملائک. |
|
| |
|
| ۱۸۷. رسالة فی الصلوة علی النبی (ص).
| | 27. تشنیف الارکان فی انه لیس فی الامکان ابدع مماکان. |
|
| |
|
| ۱۸۸. رسالة فی صلوة الضحی.
| | 28. التعریف بآداب التألیف. |
|
| |
|
| ۱۸۹. رسالة فی من وافقت کنیتة کنیة زوجتة من الصحابه.
| | 29. [[تفسیر الجلالین]]. وی در ۲۲ سالگی تفسیر جلال الدین محمد احمد را که تا سوره کهف نوشته و با تمام آن موفق نشده بود، تکمیل کرد و به همان شیوه تا آخر سوره های قرآن را تفسیر نمود. این تفسیر بنام جلالین خوانده شده و بارها به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۱۹۰. رشف الزلال من السحر الحلال.
| | 30. تناسق الدرر فی تناسب السور. |
|
| |
|
| ۱۹۱. رصف اللال فی وصف الهلال.
| | 31. تنزیه الاعتقاد عن الحلول والاتحاد. |
|
| |
|
| ۱۹۱. رفع التعسف عن اخوه یوسف.
| | 32. تنزیه الانبیاء عن تشبیه الاغبیاء. |
|
| |
|
| ۱۹۲. رفع الحذر عن قطع السدر.
| | 33. تنویر الحلک فی امکان رؤیة النبی والملک. |
|
| |
|
| ۱۹۴. رفع السنة فی نصب الزنه.
| | 34. الجامع الصغیر. |
|
| |
|
| ۱۹۵. رفع شان الحبشان دفع اللباس و کشف الالتباس فی ضرب المثل من القرآن و الاقتباس.
| | 35. الجامع الکبیر. |
|
| |
|
| ۱۹۶. الروض فی احادیث الحوض.
| | 36. جمع الجوامع. این کتاب به سال ۱۳۲۷ هـ.ق در دو مجلد در مصر چاپ شده است. شرحی بر آن بنام همع الهوامع نوشته اند که به شماره ۳۱۵۲ در کتابخانه مدرسه سپهسالار جدید تهران موجود است. |
|
| |
|
| ۱۹۷. روض الاریض فی طهر المحیض.
| | 37. حاشیه تفسیر بیضاوی. |
|
| |
|
| ۱۹۸. الروض الانیق فی مسندالصدیق مختصر روض و شرح آن الروض المکلل و الوردالمعلل.
| | 38. حاشیه شرح الفیه ابن عقیل، بنام السیف الثقیل. |
|
| |
|
| ۱۹۹. حاشیه بر روضهء نووی مسماه به ازهارالفضه.
| | 39. الخصائص الکبری در خصایص پیغمبر. این کتاب در حیدرآباد چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۲۰۰. حاشیهء صغری بر روضه الینبوع و مازاد علی الروضة من الفروع.
| | 40. الدرر فی الادعیة والاحراز. |
|
| |
|
| ۲۰۱. مختصرالروضه (ناتمام).
| | 41. الدرر المنتشرة فی الاحادیث المشتهرة. این کتاب با کتاب الفتاوی الحدیثة ابن حجر هیثمی در قاهره چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۲۰۲. نظم روضه موسوم به خلاصه و شرح آن رفع الخصاصه.
| | 42. [[الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور]]. این کتاب در شش جلد در قاهره چاپ شده است. |
|
| |
|
| ۲۰۳. الریاض الانیقه فی شرح اسماء خیر الخلیفه.
| | 43. الدر النثیر فی تلخیص نهایة ابن الاثیر. |
|
| |
|
| ۲۰۴. ریح النسرین فیمن عاش من الصحابه ماه و عشرین.
| | 44. الدلائل فی معرفة الاوایل. |
|
| |
|
| ۲۰۵. تحفة الکرام باخبار الاهرام تحفة المجتهدین باسماء المجددین.
| | 45. ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی. |
|
| |
|
| ۲۰۶. تحفة النابة فی تلخیص المتشابه.
| | 46. ذم زیارة الامراء. |
|
| |
|
| ۲۰۷. تحفة الناسک بنکت المناسک.
| | 47. ذم القضاء. |
|
| |
|
| ۲۰۸. تحفة النجباء فی قولهم هذا بسراً اطیب منه رطباً.
| | 48. الزیدة. |
|
| |
|
| ۲۰۹. التخییر فی علوم التفسیر.
| | 49. سهام الاصابة. |
|
| |
|
| ۲۱۰. تذکرة المؤتسی بمن حدث ونسی.
| | 50. شرح الصدور بشرح احوال القبور. |
|
| |
|
| ۲۱۱. تذکرة فی العربیه.
| | 51. شرح عقود الجمان. |
|
| |
|
| ۲۱۲. ترجمان القرآن فی تفسیر المسند.
| | 52. طبقات الحفاظ. |
|
| |
|
| ۲۱۳. ترجمة النووی و البلقینی.
| | 53. طبقات الشافعیة. |
|
| |
|
| ۲۱۴. تزیین الارائک فی ارسال نبینا صلی الله علیه و آله الی الملائک.
| | 54. طبقات الصغری. |
|
| |
|
| ۲۱۵. تزیین الممالک.
| | 55. طبقات الکبری. |
|
| |
|
| ۲۱۶. بمناقب الامام مالک.
| | 56. طبقات المفسرین. |
|
| |
|
| ۲۱۷. التسمیط تشدیدالارکان فی لیس فی الامکان ان یبدع مماکان.
| | 57. فتح الجلیل للعبد الذلیل. |
|
| |
|
| ۲۱۸. تشنیف الاسماع بمسائل الاجماع.
| | 58. الفتح القریب بشواهد مغنی اللبیب. |
|
| |
|
| ۲۱۹. تشنیف السمع بتعدید السبع.
| | 59. کشف اللبس فی حدیث رد الشمس. |
|
| |
|
| ۲۲۰. التصحیح لصلوة التسبیح.
| | 60. کفایة الطالب. |
|
| |
|
| ۲۲۱. التضلع فی معنی التقنع.
| | 61. اللئالی المصنوعة فی الاحادیث الموضوعة. |
|
| |
|
| ۲۲۲. التطریف فی التصحیف.
| | 62. لباب النقول فی اسباب النزول. |
|
| |
|
| ۲۲۳. تعریف الاعجم بر حروف المعجم.
| | 63. متشابه القرآن. |
|
| |
|
| ۲۲۴. التعریف بآداب التالیف.
| | 64. مجمع البحرین و مطلع البدرین که تفسیری است بزرگ. |
|
| |
|
| ۲۲۵. تعریف الفئه باجوبة الاسئلة المائه.
| | 65. المرقاة العلیة فی شرح الاسماء النبویة. |
|
| |
|
| ۲۲۶. التعظیم و المنة فی ان ابوی النبی صلی الله علیه و آله فی الجنه.
| | 66. المزهر فی علوم اللغة. |
|
| |
|
| ۲۲۷. التغلل و الاطفا لنار لاتطفی منتخب.
| | 67. مسالک الحنفاء فی والدی المصطفی. |
|
| |
|
| ۲۲۸. تفسیر ابن ابی حاتم.
| | 68. المطالع السعیدة. |
|
| |
|
| ۲۲۹. جزء دوم تفسیر جلالین.
| | 69. مفحمات الاقران فی مبهمات القرآن. |
|
| |
|
| ۲۳۰. تفسیر فاتحه.
| | 70. المقامات. |
|
| |
|
| ۲۳۱. تفسیر فریابی و تقریب القری فی الحدیث.
| | 71. نزهة الجلساء فی اشعار النساء. |
|
| |
|
| ۲۳۲. تشرح التقریب و التیسیر نواوی موسوم به تدریب الراوی.
| | 72. صون المنطق والکلام عن المنطق والکلام. این کتاب بضمیمه مختصر کتاب نصیحة اهل ایمان فی الرد علی منطق یونان ابن تیمیه در قاهره به چاپ رسیده است. |
|
| |
|
| ۲۳۴. تذنیب فی الزوائد علی التقریب.
| | ==هدف سیوطی از تألیف کتب== |
| | با نگاهی به عنوانهای تالیفات سیوطی در علوم [[قرآن]] و حتی دیگر علوم مشاهده می کنیم که هدف سیوطی، تاسیس یک مکتب علمی پیشرفته در فنون مختلف بوده است و این حقیقتی است که در تالیف او هویداست؛ به نحوی که هر یک از آن فنون یک فن کامل به شمار می رود که در آن مسائل کلان و خرد جمع آوری شده و این چیزی است که در فهرست کتب قرآنی او به طور واضح مشاهده می شود. |
|
| |
|
| ۲۳۵. تقریر الاسناد فی تفسیر الاجتهاد.
| | هر یک از آن تالیفات به مثابه یک حلقه مکمل برای دیگر حلقه هاست و مجموع آنها تشکیل دهنده یک فن کامل در [[علوم قرآن]] به شمار می رود. |
|
| |
|
| ۲۳۶. نظم تلخیص المفتاح و شرح آن موسوم به عقود الجمان.
| | سیوطی خود در مقدمه کتاب قطف الازهار به این نکته اشاره می کند. این مقدمه بهترین نمونه ای است که بیانگر تلاش سیوطی در این زمینه است. |
| | وی در آنجا به کیفیت مکمل بودن برخی از کتاب ها برای برخی دیگر اشاره کرده است و گفته است: |
|
| |
|
| ۲۳۷. تمهید الفرش فی الخصال الموجبه لظل العرش.
| | «خداوندی که ستایش و حمد مخصوص اوست، بر من منت نهاد به این که در [[علوم قرآن]] و حقایق آن تحقیق کنم و اسرار و وقایع آن را جستجو نمایم. تا بدانجا که در آن علوم کتابهای مختلفی پدید آوردم؛ از جمله: تفسیر ترجمان القرآن که اسناد آن متصل به رسول خدا و اصحابی است که او را درک کرده و [[وحی]] و [[قرآن]] و [[تفسیر]] و [[تاویل]] را از او فراگرفته اند و اگر این تفسیری که بدان اشارت شد، صرف نقل بوده، نکات بیانی و اعرابی دربر نداشت، [در عوض] به دنبال آن کتب دیگری را به رشته تحریر درآوردم که مشتمل بر آن نکات بود؛ از آن جمله: کتاب [[الاتقان فی علوم القرآن]] که به منزله مقدمه مفسرین به شمار می رود و غالب اصول تفسیری در آن آمده است». |
| | |
| ۲۳۸. تناسق.
| |
| | |
| ۲۳۹. الدرر فی تناسب السور التنبیه بمن یبعثه الله سبحانه و تعالی علی راس کل مائه.
| |
| | |
| ۲۴۰. تنبیه الغبی فی تنزیه ابن العربی.
| |
| | |
| ۲۴۱. وافی شرح تنبیه شیخ ابواسحاق.
| |
| | |
| ۲۴۲. مختصر تنبیه.
| |
| | |
| ۲۴۳. تدريب الراوي في شرح تقريب النواوي ( حديث).
| |
| | |
| ۲۴۴. كشف اللبس في حديث رد الشمس.
| |
| | |
| ۲۴۵. التعظيم و المنة في انّ ابوي النبي في الجنة.
| |
| | |
| ۲۴۶. اللآلي المصنوعه في الاحاديث الموضوعه.
| |
|
| |
|
| ==درگذشت== | | ==درگذشت== |
| | | وی در اواخر عمر عزلت گزيد و ترك تدريس و افتاء نمود و پس از 62 سال عمر پر بار در سحرگاه شب جمعه ۱۹ جمادی‌الاوّل سال ۹۱۱ق در قاهره بدرود حيات گفت. وی در "حوش قوصون" بیرون "باب القرافه" [[مصر]] به خاک سپرده شد. |
| وی سحرگاه شب جمعه ۱۹ جمادی‌الاوّل سال ۹۱۱ هـ درگذشت و در "حوش قوصون" بیرون ((باب القرافه)) [[مصر]] به خاک سپرده شد. | |
| | |
|
| |
|
| =پانویس= | | =پانویس= |
| {{پانویس|1}} | | {{پانویس|1}} |
| | |
| | ==منابع== |
| | *محمد یوسف شریجی و حسین علنقیان، سیوطی و علوم قرآن، صحیفه مبین، شماره ۲۴. |
| | *دانشنامه جهان اسلام، مدخل جلال الدین سیوطی از مریم حسینی آهق. |
| | *نگاهي به احوال و آثار جلال الدين عبدالرحمن سيوطي؛ محمد حسن فؤادیان، نشریه دانشکده ادبيات و علوم انساني (تهران)، پاييز و زمستان 1381، شماره 164-163. |
|
| |
|
| [[رده: مفسران جهان اسلام]] | | [[رده: مفسران جهان اسلام]] |
| | |
|
| |
|
| [[رده: ادیبان جهان اسلام]] | | [[رده: ادیبان جهان اسلام]] |
|
| |
|
| [[رده: علمای مصر]] | | [[رده: علمای مصر]] |
