۸۷٬۷۷۵
ویرایش
جریان‌های اسلامی در الجزایر (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'جنبشهای اسلامی' به 'جنبش های اسلامی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
گروه اخیر که به‌شدت با تفکرات [[سلفیه]] و [[وهابیان ]] مخالف‌اند نوعاً مورد غضب و خشم وهابیان واقع‌شده و از جانب آنان مورد تهدید قرار می‌گیرند؛ لذا این گروه نسبت به سایر گروه‌های دیگر به [[شیعه ]] نزدیک‌ترند. رهبر فکری این گروه ادریس از نوادگان [[امام حسن مجتبی]] علیه‌السلام است و لذا گاهی این گروه را [[ادرسیه]] نیز می‌خوانند. <ref>ثقفی، سید محمد، جنبش اسلامی در الجزایر: عوامل شکست، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر 1371، سال 32 – شماره 3 (4 صفحه – از 65 تا 68 | گروه اخیر که به‌شدت با تفکرات [[سلفیه]] و [[وهابیان ]] مخالف‌اند نوعاً مورد غضب و خشم وهابیان واقع‌شده و از جانب آنان مورد تهدید قرار می‌گیرند؛ لذا این گروه نسبت به سایر گروه‌های دیگر به [[شیعه ]] نزدیک‌ترند. رهبر فکری این گروه ادریس از نوادگان [[امام حسن مجتبی]] علیه‌السلام است و لذا گاهی این گروه را [[ادرسیه]] نیز می‌خوانند. <ref>ثقفی، سید محمد، جنبش اسلامی در الجزایر: عوامل شکست، درس‌هایی از مکتب اسلام، تیر 1371، سال 32 – شماره 3 (4 صفحه – از 65 تا 68 | ||
</ref> | </ref> | ||
== 3. وهابی‌ها== | ==3. وهابی‌ها== | ||
شکل‌گیری فرقه [[وهابیت]] در [[الجزایر]] به سال 1980 میلادی برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که رئیس‌جمهور وقت [[الجزایر]]، [[شادلی بن جدید]] به‌طور رسمی فعالیت فرق مذهبی و گروه‌های دینی را در [[الجزایر]] آزاد اعلام کرد و این تحول همزمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] بود و همین مسئله موجب گرایش مردم [[الجزایر]] به سمت [[اسلام]] انقلابی شد و به همین دلیل حساسیت روزافزون افراطیون اهل سنت خصوصاً [[وهابیون ]] را برانگیخت و برای مبارزه با رشد شیعه‌گرایی، به وهابیون میدان فعالیت بر ضد شیعه را دادند و لذا در [[الجزایر]] که زمینه‌های تمایل به [[تشیع]] فراهم بود، با رسوخ تفکرات [[وهابیت ]] درصدد ایجاد و مقابله با این تفکر پیشرو برآمدند و بدین‌صورت در [[الجزایر]] با کمک مالی حکومت وهابی [[عربستان ]] و سایر بلاد همفکر [[عربستان]]، موج [[وهابیت ]] در [[الجزایر]] به‌سرعت گسترش یافت و ازجمله برنامه‌های مبلغان [[وهابی ]] در [[الجزایر]]، اعزام جوانان الجزایری به [[مکه]] و [[مدینه]] برای کسب دروس دینی و فراگیری تفکرات وهابی بود. <ref>پول نفتی که صرف تبلیغ وهابیت می‌شود »، گفتگو با دکتر علی الشعیبی مشاور ملک فهد، پادشاه پیشین عربستان، خبرگزاری فارس 1391/04/17 به آدرس اینترنتی: http://farsnews.com/newstext.php?nn=13910405000303</ref> | شکل‌گیری فرقه [[وهابیت]] در [[الجزایر]] به سال 1980 میلادی برمی‌گردد؛ یعنی زمانی که رئیس‌جمهور وقت [[الجزایر]]، [[شادلی بن جدید]] به‌طور رسمی فعالیت فرق مذهبی و گروه‌های دینی را در [[الجزایر]] آزاد اعلام کرد و این تحول همزمان با پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] بود و همین مسئله موجب گرایش مردم [[الجزایر]] به سمت [[اسلام]] انقلابی شد و به همین دلیل حساسیت روزافزون افراطیون اهل سنت خصوصاً [[وهابیون ]] را برانگیخت و برای مبارزه با رشد شیعه‌گرایی، به وهابیون میدان فعالیت بر ضد شیعه را دادند و لذا در [[الجزایر]] که زمینه‌های تمایل به [[تشیع]] فراهم بود، با رسوخ تفکرات [[وهابیت ]] درصدد ایجاد و مقابله با این تفکر پیشرو برآمدند و بدین‌صورت در [[الجزایر]] با کمک مالی حکومت وهابی [[عربستان ]] و سایر بلاد همفکر [[عربستان]]، موج [[وهابیت ]] در [[الجزایر]] به‌سرعت گسترش یافت و ازجمله برنامه‌های مبلغان [[وهابی ]] در [[الجزایر]]، اعزام جوانان الجزایری به [[مکه]] و [[مدینه]] برای کسب دروس دینی و فراگیری تفکرات وهابی بود. <ref>پول نفتی که صرف تبلیغ وهابیت می‌شود »، گفتگو با دکتر علی الشعیبی مشاور ملک فهد، پادشاه پیشین عربستان، خبرگزاری فارس 1391/04/17 به آدرس اینترنتی: http://farsnews.com/newstext.php?nn=13910405000303</ref> | ||
دانشجویان اعزامی پس از 5 سال از [[عربستان]] به [[الجزایر]] مراجعت نموده درحالی‌که حامل تفکرات [[محمد بن عبدالوهاب]] بودند. | دانشجویان اعزامی پس از 5 سال از [[عربستان]] به [[الجزایر]] مراجعت نموده درحالی‌که حامل تفکرات [[محمد بن عبدالوهاب]] بودند. | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==شکل‌گیری جنبشهای اسلامگرا== | ==شکل‌گیری جنبشهای اسلامگرا== | ||
مردم [[مسلمان]] [[الجزایر]] از آغازین روزهای اشغال کشورشان توسط دولت استعماری [[فرانسه ]] مبارزات آشکار و پنهان خود را آغاز کردند. آنها در واکنش به سلطه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی [[فرانسه]]، دست به قیام‌های متعددی زدند که رهبری بیشتر این قیام و حرکت‌های اسلامی را علمای مذهبی بر عهده داشتند.<ref>Historical Dictionary of Islamic fundamentalism, p23</ref> قدیمی‌ترین قیام علیه استعمار در [[الجزایر]] منتسب به «[[امیر عبدالقادر]]» است. | مردم [[مسلمان]] [[الجزایر]] از آغازین روزهای اشغال کشورشان توسط دولت استعماری [[فرانسه ]] مبارزات آشکار و پنهان خود را آغاز کردند. آنها در واکنش به سلطه فرهنگی، سیاسی و اقتصادی [[فرانسه]]، دست به قیام‌های متعددی زدند که رهبری بیشتر این قیام و حرکت‌های اسلامی را علمای مذهبی بر عهده داشتند.<ref>Historical Dictionary of Islamic fundamentalism, p23</ref> قدیمی‌ترین قیام علیه استعمار در [[الجزایر]] منتسب به «[[امیر عبدالقادر جزایری]]» است. امیر عبدالقادر فرزند امیر محی‌الدین بود که خود از نواده مرابطون بود. | ||
معنی لغوی « [[المرابطون]] » به معنی قراولانی است که اسبان خود را در سرحدات بلاد حضم حاضر نگه می‌دارند و اصطلاحاً به آنها مروجان ایمان می‌گفتند.<ref>فراز و فرودهای یک انقلاب »، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی:http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/31246 (Fri Mar 7 23:52:52 2013</ref> | معنی لغوی « [[المرابطون]] » به معنی قراولانی است که اسبان خود را در سرحدات بلاد حضم حاضر نگه می‌دارند و اصطلاحاً به آنها مروجان ایمان می‌گفتند.<ref>فراز و فرودهای یک انقلاب »، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی:http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/31246 (Fri Mar 7 23:52:52 2013</ref> | ||
امیر عبدالقادر قیام خود را علیه فرانسویان در 1832 آغاز کرد و ابتدا قبایل «ماسکارا» با او بیعت و خود را برای جهاد علیه فرانسویان آماده کردند. | |||
عبدالقادر در 1834 در بخش‌هایی از این کشور، فرانسویان را شکست داد و دولت [[فرانسه]] تقاضای صلح کرد و طبق قراردادی جز چند بندر و بخشی از نوار ساحلی بقیه [[الجزایر]] را به او سپرد (28 مه 1837) ولی امیر عبدالقادر به گرفتن چند شهر قانع نشد و در 18 نوامبر 1839 بار دیگر به [[فرانسه]] اعلان جنگ داد. | عبدالقادر در 1834 در بخش‌هایی از این کشور، فرانسویان را شکست داد و دولت [[فرانسه]] تقاضای صلح کرد و طبق قراردادی جز چند بندر و بخشی از نوار ساحلی بقیه [[الجزایر]] را به او سپرد (28 مه 1837) ولی امیر عبدالقادر به گرفتن چند شهر قانع نشد و در 18 نوامبر 1839 بار دیگر به [[فرانسه]] اعلان جنگ داد. | ||
دولت [[فرانسه]] نیز سپاهی به فرماندهی ژنرال «بوژو» به جنگ امیر عبدالقادر فرستاد. به‌رغم آنکه محمد ثانی پادشاه [[مراکش]] قول مساعدت به عبدالقادر داده بود، به علت آنکه فرانسویان بند طنجه را گلوله‌باران کردند، پادشاه [[مراکش ]] برای حفظ تاج و تخت خویش از کمک به | دولت [[فرانسه]] نیز سپاهی به فرماندهی ژنرال «بوژو» به جنگ امیر عبدالقادر فرستاد. به‌رغم آنکه محمد ثانی پادشاه [[مراکش]] قول مساعدت به عبدالقادر داده بود، به علت آنکه فرانسویان بند طنجه را گلوله‌باران کردند، پادشاه [[مراکش ]] برای حفظ تاج و تخت خویش از کمک به امیر عبدالقادر خودداری کرد.<ref>فراز و فرودهای یک انقلاب»، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی:http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/31246 (Fri Mar 7 23:52:52 2013</ref> | ||
نتیجه این امر سبب شکست | نتیجه این امر سبب شکست امیر عبدالقادر در 1845 شد. | ||
امیر عبدالقادر یک بار دیگر در 1847 دچار شکست شد و فرانسویان او را دستگیر و به دمشق واقع در [[سوریه]] تبعید کردند. وی سرانجام در 1883 در 75 سالگی در دمشق وفات یافت. پس از استقلال [[الجزایر ]] در 1966 برای تجلیل از مقام او بقایای جسدش را از قبر خارج کرده و طی تشریفاتی در [[الجزایر]] چون قهرمان ملی به خاک سپردند <ref>الأمیر عبدالقادر و بوادر الدوله‌ی الجزائریة المعاصرة » به آدرس اینترنتی:http://www.binbadis.net/component/content/article/39-emir-abdeklader/357- amir.html</ref> | |||
پس از مرگ عبدالقادر مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «امیر خالد»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت.<ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبشهای آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref> | پس از مرگ عبدالقادر مبارزات و اعتراضات پراکنده‌ای وجود داشت تا اینکه، پس از جنگ جهانی اول، «امیر خالد»، نوه امیر عبدالقادر دنباله اقدامات جد خویش را گرفت.<ref>جلال یحیی، المغرب الکبیر، دوران معاصر و نقش جنبشهای آزادیبخش در استقلال، الدار القومیة للطباعة و النشر، اسکندریة بخش 3 – 1996 م، ص 1043</ref> | ||
بعد از او [[احمد مصالی الحاج]] جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر ]] را رهبری کرد. او در 1927 در کنگره اتحاد علیه [[امپریالیسم ]] در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد. | بعد از او [[احمد مصالی الحاج]] جنبش استقلال‌طلبانه مردم [[الجزایر ]] را رهبری کرد. او در 1927 در کنگره اتحاد علیه [[امپریالیسم ]] در بروکسل شرکت کرد و در آن کنفرانس استقلال مردم [[الجزایر]] را از [[فرانسه]] خواستار شد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
برای بررسی ریشه‌ها، اصول و اهداف جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد. نخست دوران پیش از انقلاب؛ در این دوران فلسفه شکل‌گیری جنبشهای اسلامی و به دنبال آن حرکت‌های ملی‌گرایانه متأثر از موضوع استعمار بوده و هدف اصلی همه جنبشهای مردمی اعم از اسلامگرا و ملی‌گرا کسب استقلال بود. | برای بررسی ریشه‌ها، اصول و اهداف جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] توجه به یک موضوع اهمیت بسیار دارد و آن اینکه جنبشهای اسلامی در [[الجزایر]] را باید در دو برهه تاریخی از هم جدا کرد. نخست دوران پیش از انقلاب؛ در این دوران فلسفه شکل‌گیری جنبشهای اسلامی و به دنبال آن حرکت‌های ملی‌گرایانه متأثر از موضوع استعمار بوده و هدف اصلی همه جنبشهای مردمی اعم از اسلامگرا و ملی‌گرا کسب استقلال بود. | ||
رهبران اسلامگرا همانند | رهبران اسلامگرا همانند امیر عبدالقادر و [[بن بادیس]] و اسلاف آنها شالوده جریان خود را با آموزه‌های دینی درآمیخته و درواقع رویکردی مذهبی به معنای عام آن را اتخاذ کردند. شالوده فکری امیر عبدالقادر – به‌عنوان اولین رهبر جنبش اسلامی در [[الجزایر]] – مبتنی بر این بود که اسلام هویت واقعی ملت [[الجزایر]] بوده و تنها راه برچیدن استعمار بهره‌گیری از آموزه‌های دین اسلام است.<ref>امیر عبدالقادر الجزایری، فرهنگنامه علمای مجاهد: http://daneshnameh.irdc.ir/?p=167</ref> | ||
«عبدالقادر» نگرشی کاملاً دینی به مبارزه داشت و شعارها و اصول خود را بر اصول مذهبی استوار ساخته بود. او بر این باور بود که دشمنان [[الجزایر]]، خصوصاً فرانسوی‌ها کافران حربی هستند و برای مقابله با آنها تنها دو راه بیشتر وجود ندارد یا پیروزی یا شهادت. <ref>امیر عبدالقادر الجزایری، فرهنگنامه علمای مجاهد: http://daneshnameh.irdc.ir/?p=167</ref> | «عبدالقادر» نگرشی کاملاً دینی به مبارزه داشت و شعارها و اصول خود را بر اصول مذهبی استوار ساخته بود. او بر این باور بود که دشمنان [[الجزایر]]، خصوصاً فرانسوی‌ها کافران حربی هستند و برای مقابله با آنها تنها دو راه بیشتر وجود ندارد یا پیروزی یا شهادت. <ref>امیر عبدالقادر الجزایری، فرهنگنامه علمای مجاهد: http://daneshnameh.irdc.ir/?p=167</ref> | ||
البته [[شیخ عبدالحمیدبن بادیس]] ، رهبر [[جمعیت علمای مسلمان الجزایر]] – و دومین رهبر مذهبی ضداستعماری پس از | البته [[شیخ عبدالحمیدبن بادیس]] ، رهبر [[جمعیت علمای مسلمان الجزایر]] – و دومین رهبر مذهبی ضداستعماری پس از امیر عبدالقادر – ضمن تکیه بر دین مقدس اسلام برای احیای مجدد [[الجزایر]] بر اساس تعالیم وحی و کسب استقلال این کشور سعی کرد نگرش ملی‌گرایانه را نیز در اقدام خود لحاظ کند.<ref>حسن سید سلیمان؛ پیشین</ref> | ||
بن بادیس در مقابل فرانسوی‌ها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و [[زبان عربی]] را ملغی اعلام کرده بود، شعار «[[الجزایر]] وطن من، اسلام دین من و عربی زبان من» را مطرح کرد. وی ابتدا اقدام به تأسیس صدها مدرسه آزاد کرد که در آن زبان عربی، علوم دینی و علوم جدید تدریس می‌شد. | بن بادیس در مقابل فرانسوی‌ها که اشغال صدمین سالگرد [[الجزایر]] را در سال 1930 جشن و [[زبان عربی]] را ملغی اعلام کرده بود، شعار «[[الجزایر]] وطن من، اسلام دین من و عربی زبان من» را مطرح کرد. وی ابتدا اقدام به تأسیس صدها مدرسه آزاد کرد که در آن زبان عربی، علوم دینی و علوم جدید تدریس می‌شد. | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
آنچه واقعیت‌های تاریخی انقلاب [[الجزایر]] نشان می‌دهد این است که در حرکت‌های ضداستعماری عامل اصلی و رهبران جنبش همگی متأثر از اسلام بوده‌اند. جریان اسلامگرا حتی پس از پیروزی انقلاب نیز رهبر اصلی مبارزات در [[الجزایر]] بوده است. | آنچه واقعیت‌های تاریخی انقلاب [[الجزایر]] نشان می‌دهد این است که در حرکت‌های ضداستعماری عامل اصلی و رهبران جنبش همگی متأثر از اسلام بوده‌اند. جریان اسلامگرا حتی پس از پیروزی انقلاب نیز رهبر اصلی مبارزات در [[الجزایر]] بوده است. | ||
= مؤلفه‌های مقاومت= | =مؤلفه‌های مقاومت= | ||
===یکم. مؤلفه‌های داخلی=== | ===یکم. مؤلفه‌های داخلی=== | ||
جنبشهای اسلامی [[الجزایر]] تا پیش از انقلاب 1962 تماماً متأثر از حضور نیروهای بیگانه در کشورشان بودند؛ تا این تاریخ، مردم همه مشکلات و بحران‌های داخلی را حاصل [[استعمار]] بیگانه می‌دانستند به همین دلیل جنبشهای اسلامی پیش از انقلاب در [[الجزایر]] هیچ‌کدام مبتنی بر مؤلفه‌های داخلی شکل نگرفتند؛ اما با پیروزی انقلاب به‌نوعی موضوع به‌طورکلی تغییر کرد و بیشترین سهم در بروز جنبشهای اسلامی جدید متأثر از اوضاع نابسامان داخلی هم از حیث بی‌توجهی به خواسته‌های دینی و هم بی‌توجهی به رفاه و نابرابری‌های اجتماعی، فقدان آزادی و استبداد داخلی و فراموش کردن آرمان‌های انقلاب بوده است. | جنبشهای اسلامی [[الجزایر]] تا پیش از انقلاب 1962 تماماً متأثر از حضور نیروهای بیگانه در کشورشان بودند؛ تا این تاریخ، مردم همه مشکلات و بحران‌های داخلی را حاصل [[استعمار]] بیگانه می‌دانستند به همین دلیل جنبشهای اسلامی پیش از انقلاب در [[الجزایر]] هیچ‌کدام مبتنی بر مؤلفه‌های داخلی شکل نگرفتند؛ اما با پیروزی انقلاب به‌نوعی موضوع به‌طورکلی تغییر کرد و بیشترین سهم در بروز جنبشهای اسلامی جدید متأثر از اوضاع نابسامان داخلی هم از حیث بی‌توجهی به خواسته‌های دینی و هم بی‌توجهی به رفاه و نابرابری‌های اجتماعی، فقدان آزادی و استبداد داخلی و فراموش کردن آرمان‌های انقلاب بوده است. | ||
| خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
[[انقلاب اسلامی ایران]] به سبب اهداف مشترکی که با بسیاری از جنبشهای اسلامی دارد همواره الگویی عمل پیش روی این جنبش‌ها مطرح بوده است. | [[انقلاب اسلامی ایران]] به سبب اهداف مشترکی که با بسیاری از جنبشهای اسلامی دارد همواره الگویی عمل پیش روی این جنبش‌ها مطرح بوده است. | ||
این تجانس توانسته است بر تفاوت‌های مذهبی نیز چیره گردد. <ref>جان. ال اسپوزیتو، انقلاب اسلامی و بازتاب جهانی آن، دکتر محسن مدیر شانه چی، تهران، انتشارات بارز، سال 1382، چاپ اول، ص 325</ref> | این تجانس توانسته است بر تفاوت‌های مذهبی نیز چیره گردد. <ref>جان. ال اسپوزیتو، انقلاب اسلامی و بازتاب جهانی آن، دکتر محسن مدیر شانه چی، تهران، انتشارات بارز، سال 1382، چاپ اول، ص 325</ref> | ||
تلاش برای برچیده شدن ظلم و فساد و اجرای قوانین اسلام و استقرار حکومت اسلامی در جامعه مسلمین و به اهتراز درآمدن پرچم لااله‌الا‌الله در سراسر جهان از طریق نفی قدرتها و تکیه بر قدرت الهی مهمترین نقطه اشتراک میان [[انقلاب اسلامی ایران]] با حرکت‌ها و جنبش های اسلامی در کشورهای مختلف اسلامی بوده است. نماد این عمل، یعنی تلاش برای نفی سلطه [[استبکار]] را می‌توان در ترویج شعارهایی دانست که پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] وارد ادبیات سیاسی ملت‌های مسلمان شده و به نوعی نهادینه شده است؛ به عنوان مثال بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] یک باره [[شعار مرگ بر آمریکا]] در جهان طنین افکند.» ref>فاطمه، رجبی؛ آمریکا شیطان بزرگ، انتشارات کتاب صبح، تهران، سال 1376، چاپ اول، ص 186 – 181</ref> | تلاش برای برچیده شدن ظلم و فساد و اجرای قوانین اسلام و استقرار حکومت اسلامی در جامعه مسلمین و به اهتراز درآمدن پرچم لااله‌الا‌الله در سراسر جهان از طریق نفی قدرتها و تکیه بر قدرت الهی مهمترین نقطه اشتراک میان [[انقلاب اسلامی ایران]] با حرکت‌ها و جنبش های اسلامی در کشورهای مختلف اسلامی بوده است. نماد این عمل، یعنی تلاش برای نفی سلطه [[استبکار]] را می‌توان در ترویج شعارهایی دانست که پس از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] وارد ادبیات سیاسی ملت‌های مسلمان شده و به نوعی نهادینه شده است؛ به عنوان مثال بعد از پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] یک باره [[شعار مرگ بر آمریکا]] در جهان طنین افکند.» ref>فاطمه، رجبی؛ آمریکا شیطان بزرگ، انتشارات کتاب صبح، تهران، سال 1376، چاپ اول، ص 186 – 181<nowiki></ref></nowiki> | ||
یکی از اشکال تأثیرپذیری جنبش اسلامی [[الجزایر]] از انقلاب اسلامی، پیروی نمادین است، آنجا که رهبر [[انقلاب اسلامی ایران]] فریاد الله اکبر مردم [[الجزایر]] بر پشت‌بام‌ها را درس گرفتن از ملت انقلابی ایران برمی‌شمارند.<ref>محمد حسین جمشیدی، ارتباط متقابل [[انقلاب اسلامی ایران]] و جنبش شیعیان [[عراق]]، مجموعه مقالات انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، قم، 1374، ج 2، ص 299</ref> و یا استفاده از [[حجاب ]] و گسترش آن در میان زنان و دختران الجزایری به سبک چادر ایرانی. <ref>دستاوردهای عظیم انقلاب شکوهمنداسلامی ایران در گستره جهان، سازمان ارتباطات فرهنگی، تهران، ج 2، صص 483</ref> | یکی از اشکال تأثیرپذیری جنبش اسلامی [[الجزایر]] از انقلاب اسلامی، پیروی نمادین است، آنجا که رهبر [[انقلاب اسلامی ایران]] فریاد الله اکبر مردم [[الجزایر]] بر پشت‌بام‌ها را درس گرفتن از ملت انقلابی ایران برمی‌شمارند.<ref>محمد حسین جمشیدی، ارتباط متقابل [[انقلاب اسلامی ایران]] و جنبش شیعیان [[عراق]]، مجموعه مقالات انقلاب اسلامی و ریشه‌های آن، نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها، قم، 1374، ج 2، ص 299</ref> و یا استفاده از [[حجاب ]] و گسترش آن در میان زنان و دختران الجزایری به سبک چادر ایرانی. <ref>دستاوردهای عظیم انقلاب شکوهمنداسلامی ایران در گستره جهان، سازمان ارتباطات فرهنگی، تهران، ج 2، صص 483</ref> | ||
| خط ۱۷۸: | خط ۱۷۸: | ||
زمامداران جدید [[الجزایر]] که تحت تأثیر افکار غربی و غیردینی بودند، برای برآورده شدن خواسته‌هایشان از یک‌سو از نام اسلام سوء استفاده کردند و از سوی دیگر از فعالیت اصول‌گرایان، گروه‌های اسلامی سیاسی و حتی گروه‌های مذهبی مانند «القیام» و «اهل الدعوه» که فقط فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغاتی داشته کاری به سیاست نداشتند جلوگیری کردند. | زمامداران جدید [[الجزایر]] که تحت تأثیر افکار غربی و غیردینی بودند، برای برآورده شدن خواسته‌هایشان از یک‌سو از نام اسلام سوء استفاده کردند و از سوی دیگر از فعالیت اصول‌گرایان، گروه‌های اسلامی سیاسی و حتی گروه‌های مذهبی مانند «القیام» و «اهل الدعوه» که فقط فعالیت‌های فرهنگی و تبلیغاتی داشته کاری به سیاست نداشتند جلوگیری کردند. | ||
این وضعیت برای ملت [[الجزایر]] قابل تحمل نبود و مخالفت با سیاست‌های دولت روز به روز افزایش یافت. وضعیت سیاسی و اجتماعی [[الجزایر]] در دهه 80 که همزمان با ریاست جمهوری «[[شاذلی بن جدید]]» بود وارد مرحله تازه‌ای شد و اسلام‌گرایان با تشکیل «[[جبهه نجات اسلامی ]][[الجزایر]]» در سال 1989، مبارزات خود را برای تشکیل حکومت اسلامی در [[الجزایر]] آغاز نمودند.<ref>عبدالوهاب فراتی، پیشین</ref> | این وضعیت برای ملت [[الجزایر]] قابل تحمل نبود و مخالفت با سیاست‌های دولت روز به روز افزایش یافت. وضعیت سیاسی و اجتماعی [[الجزایر]] در دهه 80 که همزمان با ریاست جمهوری «[[شاذلی بن جدید]]» بود وارد مرحله تازه‌ای شد و اسلام‌گرایان با تشکیل «[[جبهه نجات اسلامی ]] [[الجزایر]]» در سال 1989، مبارزات خود را برای تشکیل حکومت اسلامی در [[الجزایر]] آغاز نمودند.<ref>عبدالوهاب فراتی، پیشین</ref> | ||
=مهمترین احزاب و جریان‌های سیاسی اسلامگرا= | =مهمترین احزاب و جریان‌های سیاسی اسلامگرا= | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۲۰۱: | ||
این احزاب برخی منحل شده و بسیاری نیز حزبهای منطقه‌ای با دایره عمل محدود می‌باشند برای همین در اینجا چهار حزب اصلی مورد واکاوی قرار خواهند گرفت. در اینجا اشاره به این موضوع ضروری است که بیشتر حزبهای مؤثر کنونی [[الجزایر]] در واقع منشعب شده یا تأثیر پذیرفته از حزب ممنوع الفعالیت شده «جبهه نجات اسلامی» می‌باشند. | این احزاب برخی منحل شده و بسیاری نیز حزبهای منطقه‌ای با دایره عمل محدود می‌باشند برای همین در اینجا چهار حزب اصلی مورد واکاوی قرار خواهند گرفت. در اینجا اشاره به این موضوع ضروری است که بیشتر حزبهای مؤثر کنونی [[الجزایر]] در واقع منشعب شده یا تأثیر پذیرفته از حزب ممنوع الفعالیت شده «جبهه نجات اسلامی» می‌باشند. | ||
=== 1. جبهه نجات اسلامی=== | ===1. جبهه نجات اسلامی=== | ||
«جبهه نجات اسلامی» جنبشی اسلامی با رویکرد سلفی (بازگشت به اسلام) است. به اعتقاد رهبران این جبهه، اسلام تنها راه اصلاح جامعه و نجات [[الجزایر]] از بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و استعمار فکری و فرهنگی و عامل بقای اصالت ملت مسلمان [[الجزایر]] پس از 132 سال اشغال و استعمار است. | «جبهه نجات اسلامی» جنبشی اسلامی با رویکرد سلفی (بازگشت به اسلام) است. به اعتقاد رهبران این جبهه، اسلام تنها راه اصلاح جامعه و نجات [[الجزایر]] از بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و استعمار فکری و فرهنگی و عامل بقای اصالت ملت مسلمان [[الجزایر]] پس از 132 سال اشغال و استعمار است. | ||
رهبران [[جبهه نجات اسلامی ]]با تکیه بر مبنای اسلامی به مبارزه با پدیده غرب زدگی و فرانسه‌گرایی و انجام اصلاحات دینی، سیاسی و اجتماعی پرداختند. <ref>حسن سیدسلیمان، پیشین</ref> | رهبران [[جبهه نجات اسلامی ]]با تکیه بر مبنای اسلامی به مبارزه با پدیده غرب زدگی و فرانسه‌گرایی و انجام اصلاحات دینی، سیاسی و اجتماعی پرداختند. <ref>حسن سیدسلیمان، پیشین</ref> | ||
| خط ۲۲۶: | خط ۲۲۶: | ||
<ref>مؤسسه مطالعات و تحقیقات یافا، انقلاب اسلامی الجزایر، پیشین</ref> | <ref>مؤسسه مطالعات و تحقیقات یافا، انقلاب اسلامی الجزایر، پیشین</ref> | ||
=== 2. جنبش جامعه صلح=== | ===2. جنبش جامعه صلح=== | ||
همفکران شیخ محفوظ نحناح پس از تلاش‌هیا مستمر در آشتی میان احزاب اسلامی، در تاریخ 6 دسامبر 1990 اقدام به تأسیس یک حزب سیاسی جدید به نام جنبش جامعه صلح (حماس) کردند. | همفکران شیخ محفوظ نحناح پس از تلاش‌هیا مستمر در آشتی میان احزاب اسلامی، در تاریخ 6 دسامبر 1990 اقدام به تأسیس یک حزب سیاسی جدید به نام جنبش جامعه صلح (حماس) کردند. | ||
| خط ۲۵۰: | خط ۲۵۰: | ||
در این گردهمایی کلیه روش‌های مشارکت سیاسی و کیفیت میانجی‌گری برای خروج کشور از بحران‌های موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفت. انتخابات ریاست جمهوری سال 1999 با حضور 7 کاندیدا برگزار شد، اما این در حالی بود که شیخ «محفوظ نحناح» با توجه به منافع عمومی و نه حزبی، علی‌رغم محرومیت از انتخابات، به تشکیل ائتلافی با احزاب هم رأی خود پرداخت. <ref>Jean-Noel Ferrié, “La parlementarisation de l’islam politique: la dynamique des modérés”, CERI, novembre-décembre 2006, http://www.ceri-sciencespo.com/cerifr/archive/2006.php</ref> این احزاب عبارت بودند از: [[جبهه آزادیبخش ملی]]، تجمع ملی دموکراتیک، جنبش النهضه، جنبش جامعه صلح. | در این گردهمایی کلیه روش‌های مشارکت سیاسی و کیفیت میانجی‌گری برای خروج کشور از بحران‌های موجود مورد بحث و بررسی قرار گرفت. انتخابات ریاست جمهوری سال 1999 با حضور 7 کاندیدا برگزار شد، اما این در حالی بود که شیخ «محفوظ نحناح» با توجه به منافع عمومی و نه حزبی، علی‌رغم محرومیت از انتخابات، به تشکیل ائتلافی با احزاب هم رأی خود پرداخت. <ref>Jean-Noel Ferrié, “La parlementarisation de l’islam politique: la dynamique des modérés”, CERI, novembre-décembre 2006, http://www.ceri-sciencespo.com/cerifr/archive/2006.php</ref> این احزاب عبارت بودند از: [[جبهه آزادیبخش ملی]]، تجمع ملی دموکراتیک، جنبش النهضه، جنبش جامعه صلح. | ||
در انتخابات 1999 م شیخ «نحناح» - به دلیل هراس از به قدرت رسیدن سکولارها و بازگشت هرج و مرج و خشونت به | در انتخابات 1999 م شیخ «نحناح» - به دلیل هراس از به قدرت رسیدن سکولارها و بازگشت هرج و مرج و خشونت به الجزایر – به حمایت از [[عبدالعزیز بوتفلیقه]] پرداخت. در انتخابات پارلمانی و محلی سال 2002، جنبش جامعه صلح علی‌رغم فشارهایی که از جانب دیگر احزاب بر آن وارد می‌شد، موفق به جای دادن 38 نفر از اعضای خود در پارلمان الجزایر، 38 نفر در شورای شهرداری‌ها و در حدود 1200 نفر در شورای محلی شد. در 19 ژوئن 2003 مؤسس جنبش جامعه صلح مبادرت به اتخاذ مواضعی کرد که برگرفته حوادث خونین [[فلسطین ]]و [[عراق]] ، پس از 11 سپتامبر 2001 بود. در هشتم اوت همان سال سومین گردهمایی جنبش برگزار و «شیخ ابوجره سلطانی» به عنوان جانشین شیخ «نحناح» برگزیده شد. | ||
سومین انتخابات ریاست جمهوری دمکراتیک | سومین انتخابات ریاست جمهوری دمکراتیک الجزایر در هشتم آوریل 2004 برگزار شد. در این انتخابات مجلس شورای ملی ائتلاف حزبی خود را به ائتلاف برای انتخابات ریاست جمهوری تبدیل کرد که شامل «جبهه آزادیبخش ملی»، «جنبش جامعه صلح» و «تجمع ملی دموکراسی» بود. <ref>Amel Boubekeur, “Les partis islamistes algériens et la démocrativ: vers une professionnalisation politique?”, L’Année du Maghreb, IV | 2008, 219-238</ref> | ||
این احزاب در 16 فوریه 2004 طی امضای یک تفاهنامه کلیه اصول، مبانی، اهداف و راهکارهای دست‌یابی به آنها را تدوین کردند. پس از انتخاب «[[عبدالعزیز بوتفلیقه]]»، کاندیدای آشتی ملی، با 84/99 از مجموع کل آراء به عنوان رئیس جمهوری | این احزاب در 16 فوریه 2004 طی امضای یک تفاهنامه کلیه اصول، مبانی، اهداف و راهکارهای دست‌یابی به آنها را تدوین کردند. پس از انتخاب «[[عبدالعزیز بوتفلیقه]]»، کاندیدای آشتی ملی، با 84/99 از مجموع کل آراء به عنوان رئیس جمهوری الجزایر، مجال تازه‌ای برای تحقق آشتی ملی و خروج از بحران بوجود آمد. ریاست جمهوری «[[بوتفلیقه]]» همچنین فضایی را بوجود آورد که در آن برخی پرونده‌های معطل از جمله مسائل اقتصادی، وضعیت مسکن، بیکاری و مفقودین به صورت جدی پیگیری می‌شد. | ||
در انتخابات پارلمان | در انتخابات پارلمان الجزایر در سال 2007 میلادی (سال 1385)، 24 حزب شرکت داشتند که نمایندگان 22 حزب موفق به راهیابی به پارلمان شدند. جبهه آزادیبخش ملی با 136 نماینده، حزب تجمع دموکراتیک ملی با 61 کرسی و جنبش جامعه صلح (حمس) با 52 کرسی اکثریت را در مجلس در دست دارند و دولت ائتلافی را تشکیل دادند. | ||
آخرین تجربه انتخاباتی جنبش جامعه صلح به انتخابات میان دوره‌ای مجلس سنا در سال 2012 برمی‌گردد که نتوانست توفیق جدی به دست آورده و در واقع شکست سنگینی متحمل شد. این حزب با مشارکت در ائتلاف | آخرین تجربه انتخاباتی جنبش جامعه صلح به انتخابات میان دوره‌ای مجلس سنا در سال 2012 برمی‌گردد که نتوانست توفیق جدی به دست آورده و در واقع شکست سنگینی متحمل شد. این حزب با مشارکت در ائتلاف «الجزایر سبز» که شامل سه حزب اسلامگرای «جنبش جامعه صلح»، «جنبش اصلاح ملی» و «جنبش النهضه» بود در انتخابات یاد شده شرکت کرد که ائتلافشان بیش از 50 کرسی از 390 کرسی ممکن را به خود اختصاص دهد. | ||
به دنبال اعلام نتایج این انتخابات، «ابوجره سلطانی»، دبیر کل این جنبش، در کنفرانسی خبری گفت: نتایج این انتخابات غیرقابل قبول، غیرمنطقی و غیرمعقول است و صرفاً تلاشی از سوی حزب حاکم برای «تأخیر در بهار [[الجزایر]]» ارزیابی می‌شود. <ref>نسخه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز مورخ 12/25/2012: | به دنبال اعلام نتایج این انتخابات، «ابوجره سلطانی»، دبیر کل این جنبش، در کنفرانسی خبری گفت: نتایج این انتخابات غیرقابل قبول، غیرمنطقی و غیرمعقول است و صرفاً تلاشی از سوی حزب حاکم برای «تأخیر در بهار [[الجزایر]]» ارزیابی می‌شود. <ref>نسخه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز مورخ 12/25/2012: | ||
| خط ۲۶۴: | خط ۲۶۴: | ||
Sur le concept d’échec de l’islam politique voir Olivier Roy, L’échec de I’islam politique, Paris, Seuil, 1992; Gilles Kepel, Jihad, expansion et déclin de l’islamisme, Gallimard, Paris,2000</ref> | Sur le concept d’échec de l’islam politique voir Olivier Roy, L’échec de I’islam politique, Paris, Seuil, 1992; Gilles Kepel, Jihad, expansion et déclin de l’islamisme, Gallimard, Paris,2000</ref> | ||
هر چند که «جنبش جامع صلح» در آخرین تجربه انتخاباتیش موفق نبود اما به واقع باید گفت که اکنون بزرگترین و مؤثرترین حزب اسلامگرای | هر چند که «جنبش جامع صلح» در آخرین تجربه انتخاباتیش موفق نبود اما به واقع باید گفت که اکنون بزرگترین و مؤثرترین حزب اسلامگرای الجزایر است و اکنون نیز به همراه دیگر احزاب اسلامگرا به ویژه ائتلاف «الجزایر سبز» در اندیشه تداوم اصلاحات و فشار به دولت برای برگزاری انتخابات آزاد در دور آینده هستند که بر طبق شواهد اسلامگرا از شانس بسیاری برای پیروزی در آن برخوردارند. | ||
3. حزب اسلامی النهضه | 3. حزب اسلامی النهضه | ||
هسته اولیه «جنبش النهضه» با عنوان یک جنبش سری در سال 1974 شکل گرفت و پس از اینکه در [[الجزایر]] فضای باز سیاسی به وجود آمد، به یک انجمن دارای ویژگی فرهنگی و اجتماعی و سپس به یک حزب سیاسی تبدیل شد. <ref> نسخه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز مورخ 12/25/2012: | هسته اولیه «جنبش النهضه» با عنوان یک جنبش سری در سال 1974 شکل گرفت و پس از اینکه در [[الجزایر]] فضای باز سیاسی به وجود آمد، به یک انجمن دارای ویژگی فرهنگی و اجتماعی و سپس به یک حزب سیاسی تبدیل شد. <ref> نسخه اینترنتی روزنامه نیویورک تایمز مورخ 12/25/2012: | ||
http://www.nytimes.com/2012/05/12/ world /Africa/Algerians-skeptical-of-election-results-favoring-party-in-power.html? r = 0 | http://www.nytimes.com/2012/05/12/ world /Africa/Algerians-skeptical-of-election-results-favoring-party-in-power.html? r = 0 | ||
Sur le concept d’échec de l’islam politique voir Olivier Roy, L’échec de I’islam politique, Paris, Seuil, 1992; Gilles Kepel, Jihad, expansion et déclin de l’islamisme, Gallimard, Paris,2000</ref> نخستین رهبر این حزب «لحبیب آدمی» بود که از طرفداران تشکیل حکومت اسلامی است. این حزب از نظر فکری متأثر از [[اخوان‌المسلمین]] [[مصر]] است. این حزب در دوره‌های مختلف گفتگوهای [ملی] و دولت مشارکت داشت. «[[جنبش النهضه]]» همچنین گزینه آشتی ملی را پذیرفت و به خاطر آن مبارزه کرد و در برقراری ثبات در | Sur le concept d’échec de l’islam politique voir Olivier Roy, L’échec de I’islam politique, Paris, Seuil, 1992; Gilles Kepel, Jihad, expansion et déclin de l’islamisme, Gallimard, Paris,2000</ref> نخستین رهبر این حزب «لحبیب آدمی» بود که از طرفداران تشکیل حکومت اسلامی است. این حزب از نظر فکری متأثر از [[اخوان‌المسلمین]] [[مصر]] است. این حزب در دوره‌های مختلف گفتگوهای [ملی] و دولت مشارکت داشت. «[[جنبش النهضه]]» همچنین گزینه آشتی ملی را پذیرفت و به خاطر آن مبارزه کرد و در برقراری ثبات در الجزایر سهیم بوده است. | ||
برنامه‌های سیاسی النهضه مبتنی بر تکمیل کردن اهداف بیانیه انقلاب آزادیبخش | برنامه‌های سیاسی النهضه مبتنی بر تکمیل کردن اهداف بیانیه انقلاب آزادیبخش الجزایر در اول نوامبر است. به باور رهبران این حزب این بیانیه تاکنون حاکمیت الجزایر و استقلال آن را محقق کرده است اما این بیانیه خواهان تشکیل یک جمهوری دموکراتیک و اجتماعی دارای حاکمیت در چارچوب احکام و اصول اسلامی است و «[[جنبش النهضه]]» - با مرجعیت اسلامی – خود خواهان اسلام است و آن را الگویی در زندگی فردی و اجتماعی می‌داند که تمامی جنبه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه را در نظر دارد. | ||
«[[جنبش النهضه]]» با مبارزات مسالمت‌آمیز و رسمی و قانونی خود به دنبال این است که | «[[جنبش النهضه]]» با مبارزات مسالمت‌آمیز و رسمی و قانونی خود به دنبال این است که الجزایر به طور عملی و واقعی یک جمهوری دموکراتیک، اجتماعی و پایبند به اصول اسلامی و مجری ماده 2 قانون اساسی باشد ماده‌ای که می‌گوید اسلام دین حکومت است و شریعت منبع قانونگذاری در این کشور است. حزب «النهضه» در حالی که در انتخابات پارلمانی سال 1997، 34 کرسی را در کسب کرد در ادامه و به دلایل مختلف از جمله جدایی «عبدالله جاب‌الله» از این حزب در انتخابات می‌شکست سختی خورد و تنها یک کرسی به دست آورد. البته اکنون این حزب با دو حزب دیگر الجزایری یعنی «جنبش جامعه صلح»، «جنبش اصلاح ملی» ائتلاف کرده و تلاش می‌کند در ساختار سیاسی کنونی تغییرات اساسی ایجاد کند. | ||
[[عبدالله جاب‌الله]] رهبر وقت حزب «النهضه» که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند، با مخالفت اکثریت اعضای حزب روبرو شد. علت مخالفت آنان حمایت سیاسی از [[بوتفلیقه ]] و همچنین اختلاف دیدگاه اعضای حزب در مورد نحوه اداره حزب و مواضع حزب در قبال مسائل داخلی | [[عبدالله جاب‌الله]] رهبر وقت حزب «النهضه» که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند، با مخالفت اکثریت اعضای حزب روبرو شد. علت مخالفت آنان حمایت سیاسی از [[بوتفلیقه ]] و همچنین اختلاف دیدگاه اعضای حزب در مورد نحوه اداره حزب و مواضع حزب در قبال مسائل داخلی الجزایر بود. جاب‌الله پس از کناره‌گیری از حزب به همراه طرفدارانش، حزب جدید «جنبش اصلاح ملی» را بنیان‌گذاری کرد. | ||
دبیرکل کنونی حزب «النهضه»، «فاتح ربیعی»، تلاش دارد تا از موج جدید اعتراضات در کشورش بهره برده و بار دیگر جایگاه حزب مطبوعش را بازیابی کند به همین دلیل پس از برگزاری انتخابات 2011 و پس از آنکه «ائتلاف سبز» - که النهضه یکی از اضلاع آن بود – نتوانست آراء قابل ملاحظه‌ای بدست آورد مواضع تندی اتخاذ کرده و خواهان انحلال مجلس شد. «جنبش النهضه» | دبیرکل کنونی حزب «النهضه»، «فاتح ربیعی»، تلاش دارد تا از موج جدید اعتراضات در کشورش بهره برده و بار دیگر جایگاه حزب مطبوعش را بازیابی کند به همین دلیل پس از برگزاری انتخابات 2011 و پس از آنکه «ائتلاف سبز» - که النهضه یکی از اضلاع آن بود – نتوانست آراء قابل ملاحظه‌ای بدست آورد مواضع تندی اتخاذ کرده و خواهان انحلال مجلس شد. «جنبش النهضه» الجزایر به واسطه قرابت فکریش با «اخوان المسلمین» مصر امیدوار است بتواند در صورت وقوع انقلاب جدیدی در الجزایر به دنبال موج جدید بیداری ملت‌های مسلمان در منطقه نقش محوری را ایفا کند. | ||
===3. حزب جنبش اصلاح ملی=== | ===3. حزب جنبش اصلاح ملی=== | ||
عبدالله جاب‌الله، پس از جدایی از حزب النهضه در سال 1999 به همراه دیگر همفکرانش «جنبش اصلاح ملی» را تأسیس کردند. در واقع جاب‌الله که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند با مخالفت اکثریت اعضای حزب روبه‌رو شد، او پس از کناره‌گیری از حزب به همراه طرفدارانش، حزب جدید «جنبش اصلاح ملی» را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری | عبدالله جاب‌الله، پس از جدایی از حزب النهضه در سال 1999 به همراه دیگر همفکرانش «جنبش اصلاح ملی» را تأسیس کردند. در واقع جاب‌الله که قصد داشت در انتخابات ریاست جمهوری این کشور شرکت کند با مخالفت اکثریت اعضای حزب روبه‌رو شد، او پس از کناره‌گیری از حزب به همراه طرفدارانش، حزب جدید «جنبش اصلاح ملی» را در آستانه انتخابات ریاست جمهوری الجزایر در سال 1991 بنیان نهاد. گرچه «جاب‌الله» با حمایت از سوی اعضای حزب جدید برای نامزدی ریاست جمهوری، نتوانست رأی لازم را کسب کند، اما اولین تجربه این حزب در انتخابات پارلمانی [[الجزایر]] موفقیت‌آمیز بود. آنها توانستند در انتخابات می 2002، چهل و سه کرسی به دست آورند. | ||
«حملاوی عکوشی»، دبیر کل کنونی «جنبش اصلاح ملی» | «حملاوی عکوشی»، دبیر کل کنونی «جنبش اصلاح ملی» الجزایر درباره معرفی و اهداف این حزب می‌گوید: جنبش اصلاح ملی یک جنبشی مردمی – ملی و اسلامی است که هدف از تشکیل آن نیز حمایت از دموکراسی و وحدت ملی در الجزایر، رفاه شهروندان، از بین بردن فساد و ایجاد مکانیسمی برای توسعه و آبادانی واقعی در کشور است به ویژه اینکه الجزایر دارای جغرافیای پهناور با تاریخ طولانی و ثروت و منابع غنی است. نخستین خواسته ما برقراری دموکراسی است و زمانی که این امر محقق شود اتحاد میان حکومت و ملت به وجود می‌آید و هنگامی که دولت و ملت به یکدیگر اعتماد پیدا کنند پیشرفت واقعی در کشور حاصل خواهد شد اما اکنون حکومت در یک وادی و ملت در وادی دیگر قرار دارد لذا نمی‌توانیم بگوییم [[الجزایر]] توسعه و پیشرفت را آغاز خواهد کرد. <ref>گفتگوی حملاوی عکوشی، دبیرکل جنبش اصلاح ملی [[الجزایر]] با خبرگزاری فارس، 1391/07/22</ref> | ||
«جنبش اصلاح ملی» که همانند حزب «النهضه» متأثر از تفکرات «[[اخوان المسلمین]]» است از زمان تأسیس تلاش کرده تا زمینه وحدت احزاب اسلامگرا را فراهم کند به همین دلیل «جهید یونسی»، دبیر کل سابق این جنبش، به عنوان نماینده تمامی جریان‌های اسلامی در انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 | «جنبش اصلاح ملی» که همانند حزب «النهضه» متأثر از تفکرات «[[اخوان المسلمین]]» است از زمان تأسیس تلاش کرده تا زمینه وحدت احزاب اسلامگرا را فراهم کند به همین دلیل «جهید یونسی»، دبیر کل سابق این جنبش، به عنوان نماینده تمامی جریان‌های اسلامی در انتخابات ریاست جمهوری سال 2009 الجزایر نامزد شد و در ادامه این تشکل نقش محوری در ایجاد ائتلاف «[[الجزایر]] سبز» برای ورود به انتخابات پارلمانی 2012 داشت. | ||
=نگاهی به وضعیت کنونی و آینده تحولات اسلامگرایی در الجزایر= | =نگاهی به وضعیت کنونی و آینده تحولات اسلامگرایی در الجزایر= | ||
مجاورت و هم مرزی | مجاورت و هم مرزی الجزایر با تونس و لیبی – به عنوان دو کانون مهم انقلاب‌های عربی – بیش از هر عامل دیگری بر تحولات اخیر این کشور اثرگذار بوده است. علاوه بر این اعلان آغاز جریان اصلاحات در [[مراکش ]] یعنی همسایه غربی و رقیب منطقه‌ای [[الجزایر]] در شمال [[غرب آفریقا]]، در رویکردهای اخیر رهبران الجزیره بی‌تأثیر نبوده است. <ref>[[الجزایر]] در آزمون سخت اصلاحات، باشگاه اندیشه به آدرس اینترنتی: | ||
http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/84404 (Sun Apr 14 20: 28: 17 2013)</ref> همزمان با آغاز اعتراضات مردمی در [[تونس]] ، دامنه انقلاب این کشور تا حدی به [[[[الجزایر]] ]] نیز کشیده شد. هر چند در خلال اعتراضات مردمی از محدوده پایتخت فراتر نرفت و در نهایت جمعیتی بیش از 10 هزار نفر را به عرصه مخالفت عمومی نکشانید. <ref>اعتراضات ضد دولتی مردم در [[الجزایر]] بالا گرفت، پایگاه تحلیلی – خبری اسلام تایمز به آدرس اینترنتی: | http://www.bashgah.net/fa/content/print_version/84404 (Sun Apr 14 20: 28: 17 2013)</ref> همزمان با آغاز اعتراضات مردمی در [[تونس]] ، دامنه انقلاب این کشور تا حدی به [[[[الجزایر]] ]] نیز کشیده شد. هر چند در خلال اعتراضات مردمی از محدوده پایتخت فراتر نرفت و در نهایت جمعیتی بیش از 10 هزار نفر را به عرصه مخالفت عمومی نکشانید. <ref>اعتراضات ضد دولتی مردم در [[الجزایر]] بالا گرفت، پایگاه تحلیلی – خبری اسلام تایمز به آدرس اینترنتی: | ||
http://www.islamtimes.org/vdci3paz3t 1apq2. cbct. html</ref> | http://www.islamtimes.org/vdci3paz3t 1apq2. cbct. html</ref> | ||
در شرایطی که وقوع انقلاب‌های عربی در [[خاورمیانه]] و [[شمال آفریقا]] در برخی کشورهای این منطقه تحولات بنیادین به دنبال داشته و یا دستکم اثربخشی مشهود و ملموسی در سیر رویدادهای بسیاری از کشورها داشته، به نظر می‌رسد | در شرایطی که وقوع انقلاب‌های عربی در [[خاورمیانه]] و [[شمال آفریقا]] در برخی کشورهای این منطقه تحولات بنیادین به دنبال داشته و یا دستکم اثربخشی مشهود و ملموسی در سیر رویدادهای بسیاری از کشورها داشته، به نظر می‌رسد الجزایر تاکنون از نتایج انقلاب‌های عربی برکنار مانده است. بررسی بسیاری از تحلیل‌های موجود در این زمینه نشان می‌دهد که شش عامل اساسی بر شرایط این کشور اثرگذار بوده و از فراهم شدن گسترش اعتراضات مردم جلوگیری می‌کند. <ref>باشگاه اندیشه همان</ref> | ||
1-با شروع جنبش اعتراضی ملت‌های عرب منطقه، رهبران | 1-با شروع جنبش اعتراضی ملت‌های عرب منطقه، رهبران الجزایر سعی کردند تا از رویه‌ای مشابه رهبران ریاض برای مقابله با اعتراضات بهره‌جویی کنند. مقامات الجزایر با مشاهده نخستین جرقه‌های اعتراضات عمومی در مقطع کنونی سعی کردند با وعده اعطای امتیازات گسترده اقتصادی و رفاهی مانند افزایش صددرصدی حقوق کارگران و کارمندان دولت، ارایه وام‌های متعدد و زمین و امکانات کشاورزی برای جمعیت دهقانی این کشور، سطح رضایت عمومی را افزایش داده و برای چاره‌جویی در برابر مخالفت‌های مردمی زمان لازم را به دست آورند. | ||
2-خاطره درگیری‌های خونین دهه نود میلادی همچنان بر پس زمینه ذهنی بیشتر مردم | 2-خاطره درگیری‌های خونین دهه نود میلادی همچنان بر پس زمینه ذهنی بیشتر مردم الجزایر نقش بسته است. قیام عربی از نوعی که در سال 1988 میلادی (1367 ه.ش) در این کشور رخ داد و دربرگیرنده شورش عقلیه یک نظام تک حزبی بود، اگرچه بطور موقت با ایجاد یک فضای سیاسی آزاد و پویا منجر شد، اما ظرف مدت چهارسال این کشور را به ورطه یک جنگ داخلی کشید. | ||
در طول دهه نود میلادی، کشتارها و ترورهای بی‌شمار نزدیک به 170 هزار نفر را به کام مرگ فرستاد و منجر به آواره شدن حدود یک میلیون نفر شد. ناآرامی و وحشت عمومی در جامعه سه دهه پس از پایان نبرد خونین مردم این کشور برای رهایی از استعمار [[فرانسه ]] که حدود یک میلیون نفر قربانی برجای گذاشت، مردم این کشور را از رویدادهای این چنینی و تکرار آنچه در [[لیبی]] می‌گذرد گریزان ساخته است. | در طول دهه نود میلادی، کشتارها و ترورهای بی‌شمار نزدیک به 170 هزار نفر را به کام مرگ فرستاد و منجر به آواره شدن حدود یک میلیون نفر شد. ناآرامی و وحشت عمومی در جامعه سه دهه پس از پایان نبرد خونین مردم این کشور برای رهایی از استعمار [[فرانسه ]] که حدود یک میلیون نفر قربانی برجای گذاشت، مردم این کشور را از رویدادهای این چنینی و تکرار آنچه در [[لیبی]] می‌گذرد گریزان ساخته است. | ||
3-در جریان اعتراضات اخیر مردمی و حضور برخی از مخالفان در خیابان‌های [[الجزیره]] حضور قوی و شدید نیروهای امنیتی مشهود به نظر می‌رسید تا جایی که بسیاری از ناظران از حضور دهها نیروی امنیتی و انتظامی در برابر هر یک از تظاهرکنندگان خبر داده‌اند. دولت | 3-در جریان اعتراضات اخیر مردمی و حضور برخی از مخالفان در خیابان‌های [[الجزیره]] حضور قوی و شدید نیروهای امنیتی مشهود به نظر می‌رسید تا جایی که بسیاری از ناظران از حضور دهها نیروی امنیتی و انتظامی در برابر هر یک از تظاهرکنندگان خبر داده‌اند. دولت الجزایر پس از تجربه یک دهه خونریزی و ناامنی در این کشور با استفاده از ثروت‌های ملی ناشی از استخراج و فروش نفت در سال‌های اخیر، هزینه‌های قابل توجهی را صرف افزایش توان نیروهای امنیتی و انتظامی کشور کرده و این موضوع به صورت مستقیم بر میزان گستردگی و نتیجه‌بخشی حضور مخالفان در خیابان‌های این کشور تأثیرگذار بوده است. | ||
4-به گمان برخی تحلیل‌گران حضور چهره‌هایی از برجسته‌ترین شخصیت‌های دوران مبارزه علیه استعمار [[فرانسه]] در رأس هرم قدرت می‌تواند تا حدی به عنوان عامل مشروعیت‌بخش به نظام سیاسی کنونی عمل کند. | 4-به گمان برخی تحلیل‌گران حضور چهره‌هایی از برجسته‌ترین شخصیت‌های دوران مبارزه علیه استعمار [[فرانسه]] در رأس هرم قدرت می‌تواند تا حدی به عنوان عامل مشروعیت‌بخش به نظام سیاسی کنونی عمل کند. | ||
| خط ۳۰۵: | خط ۳۰۵: | ||
5-بررسی دقیق شرایط سیاسی و اجتماعی [[الجزایر]] نشان می‌دهد که این کشور در شرایط بهتری نسبت به تونس قرار دارد. هرچند برخی سانسورها در رسانه ملی این کشور اعمال می‌شود اما روزنامه‌ها با داشتن نوعی آزادی نسبی به نقد حکومت می‌پردازند. علاوه بر این بحران اقتصادی در کشورهایی مانند [[تونس]] و [[مصر]] به مراتب بیش از [[الجزایر]] به نارضایتی مردم از وضعیت معیشتی منجر شد. در مقابله با مخالفان نیز برخلاف بسیاری از کشورهای عربی همچون: [[بحرین]]، [[یمن]] و حتی [[مصر]] و [[تونس]] نیروهای امنیتی این کشور به خشونت متوسل نشدند. | 5-بررسی دقیق شرایط سیاسی و اجتماعی [[الجزایر]] نشان می‌دهد که این کشور در شرایط بهتری نسبت به تونس قرار دارد. هرچند برخی سانسورها در رسانه ملی این کشور اعمال می‌شود اما روزنامه‌ها با داشتن نوعی آزادی نسبی به نقد حکومت می‌پردازند. علاوه بر این بحران اقتصادی در کشورهایی مانند [[تونس]] و [[مصر]] به مراتب بیش از [[الجزایر]] به نارضایتی مردم از وضعیت معیشتی منجر شد. در مقابله با مخالفان نیز برخلاف بسیاری از کشورهای عربی همچون: [[بحرین]]، [[یمن]] و حتی [[مصر]] و [[تونس]] نیروهای امنیتی این کشور به خشونت متوسل نشدند. | ||
6- دلیل دیگر که موجب تمایز وضعیت سیاسی و اجتماعی | 6- دلیل دیگر که موجب تمایز وضعیت سیاسی و اجتماعی الجزایر با دیگر کشورهای منطقه شده ضعیف و پراکنده بودن مخالفان دولت است. اگرچه تشکلی مانند [[جبهه نجات اسلامی]] سال‌ها به عنوان مهمترین اپوزیسیون دولت فعالت کرده و هم اکنون نیز احزاب مخالف و معارض در الجزایر فعال هستند، اما این گروه‌ها برخلاف احزاب و تشکل‌های سیاسی در [[مصر]] و [[تونس]]، از توانایی عملیاتی کردن امکانات سیاسی خود برخوردار نبوده و فاقد توان گسترش مخالفت‌های سیاسی به صحنه رویدادهای اعتراضی اجتماعی هستند. | ||
با توجه به مواردی که در بالا اشاره شد و ناظر بر تحولات آینده، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که [[جبهه نجات اسلامی]] به عنوان تشکلی سیاسی که در انتخابات پارلمانی 1992 توانست با اکثریت قاطع آرا حزب حاکم "[[جبهه آزادیبخش ملی الجزایر]]" را شکست دهد و با شبه کودتای نظامی از قدرت کنار زده شد به زعم دولت [[الجزایر]] همچنان به عنوان یک تشکل چالش‌زا و تهدیدی در برابر حکومت و امنیت ملی به شمار می‌رود. | با توجه به مواردی که در بالا اشاره شد و ناظر بر تحولات آینده، باید به این موضوع توجه داشته باشیم که [[جبهه نجات اسلامی]] به عنوان تشکلی سیاسی که در انتخابات پارلمانی 1992 توانست با اکثریت قاطع آرا حزب حاکم "[[جبهه آزادیبخش ملی الجزایر]]" را شکست دهد و با شبه کودتای نظامی از قدرت کنار زده شد به زعم دولت [[الجزایر]] همچنان به عنوان یک تشکل چالش‌زا و تهدیدی در برابر حکومت و امنیت ملی به شمار می‌رود. | ||
| خط ۳۱۹: | خط ۳۱۹: | ||
[[رده: جریان های اسلامی ]] | [[رده: جریان های اسلامی ]] | ||
[[رده: جنبش های اسلام گرا]] | [[رده: جنبش های اسلام گرا]] | ||
[[رده: الجزایر]]] | [[رده: الجزایر]] | ||
] | |||